Return to Video

Haklar Bildirisi başlangıçta neden ABD Anayasasında yoktu? - James Coll

  • 0:07 - 0:10
    Bir dakikalığına, ABD Anayasasını düşünün.
  • 0:10 - 0:13
    Aklınıza gelen ilk şey nedir?
  • 0:13 - 0:14
    İfade özgürlüğü?
  • 0:14 - 0:16
    Yasa dışı araştırmalardan korunma?
  • 0:16 - 0:18
    Silah bulundurma ve taşıma hakkı?
  • 0:18 - 0:20
    Bu bölümlerden öyle sık söz ediliyor ki
  • 0:20 - 0:23
    metni onlar olmadan düşünmek
    neredeyse imkânsız
  • 0:23 - 0:27
    fakat anayasa yazarlarının
    yaptığı şey, tam olarak buydu.
  • 0:27 - 0:30
    Haklar Bildirisi olarak
    bilinen bireysel özgürlükler listesi
  • 0:30 - 0:32
    orijinal metinde yoktu
  • 0:32 - 0:35
    ve takip eden üç yıl boyunca da eklenmedi.
  • 0:35 - 0:38
    Yani kurucular, onları
    dikkate almamış mıydı?
  • 0:38 - 0:43
    Cevabı, anayasanın
    başlangıç noktasında gizli.
  • 0:43 - 0:46
    Amerikan Devriminin
    ilk atışlarından bile önce,
  • 0:46 - 0:49
    On Üç Koloni, Milli Meclis
    adı verilen geçici bir devlet için
  • 0:49 - 0:51
    birlikte çalışıyorlardı.
  • 0:51 - 0:54
    1781'deki savaş süresince
  • 0:54 - 0:56
    Konfederasyon Maddeleri,
    ilk gerçek ulusal devlet
  • 0:56 - 0:59
    olarak onaylandı.
  • 0:59 - 1:03
    Fakat yeni bir ulus oluşturmak,
    onu yürütmekten çok daha zordu.
  • 1:03 - 1:07
    Kongrenin, eyaletleri kanunlarına uyum
    sağlayacak hale getirme gücü yoktu.
  • 1:07 - 1:10
    Ulusal hükûmet, para toplama,
    dış antlaşmalar uygulama
  • 1:10 - 1:12
    veya isyanları bastırma
  • 1:12 - 1:13
    konusunda başarısız olunca,
  • 1:13 - 1:16
    bir reform gerektiği aşikardı.
  • 1:16 - 1:20
    Mayıs 1787'de
    Rhode Island hariç tüm eyaletler,
  • 1:20 - 1:25
    bir anayasa kongresi yapılması için
    Philadelphia'ya temsilciler gönderdi.
  • 1:25 - 1:29
    Bu temsilcilerin çoğunluğu, daha güçlü
    bir federal hükûmet yaratmak için
  • 1:29 - 1:32
    yeni bir ulusal anayasa
    oluşumunu desteklediler.
  • 1:32 - 1:35
    Devletin temsili, vergi gücü
    ve başkanın nasıl seçileceği
  • 1:35 - 1:36
    gibi meseleler üzerine
  • 1:36 - 1:39
    yapılan anlaşmalar sayesinde,
  • 1:39 - 1:41
    teklifleri gittikçe
    daha çok destek topladı.
  • 1:41 - 1:44
    Fakat Eylül'de taslağı
    oluşturulan son metnin,
  • 1:44 - 1:48
    devletlerde gerçekleştirilen kongreler
    tarafından onaylanması gerekiyordu.
  • 1:48 - 1:50
    Sonraki birkaç ay boyunca
  • 1:50 - 1:54
    genç ulusta bu onay tartışılacaktı.
  • 1:54 - 1:56
    Yeni dokümanı destekleyenler arasında
  • 1:56 - 1:59
    lider devlet adamı Alexander Hamilton,
  • 1:59 - 2:00
    James Madison
  • 2:00 - 2:02
    ve John Jay vardı.
  • 2:02 - 2:05
    85 makaleden oluşan
    ve Federalist Makaleler olarak bilinen
  • 2:05 - 2:08
    85 makale dizisinde,
    pozisyonları için anlamlı
  • 2:08 - 2:11
    ve felsefi iddialar öne sürdüler.
  • 2:11 - 2:13
    Fakat diğerleri,
    anayasanın kendisini aştığını
  • 2:13 - 2:15
    ve daha merkezli bir otoritenin de
  • 2:15 - 2:20
    eyaletleri, kaçtıkları türden zorba bir
    yönetime dönüştüreceğini düşündüler.
  • 2:20 - 2:22
    Anti-federalistler özellikle de
  • 2:22 - 2:27
    metindeki bireysel özgürlükleri
    koruma eksikliğinden korkuyorlardı.
  • 2:27 - 2:29
    Anlaşmalar devam ettikçe
  • 2:29 - 2:33
    bu eleştirenlerin çoğu anayasanın
    tamamına karşı gelmeyi bırakıp
  • 2:33 - 2:38
    açık bir haklar bildirgesi ekleme
    konusunda ısrarcı olmaya başladılar.
  • 2:38 - 2:41
    Peki federalistlerin
    bu fikirle sorunları neydi?
  • 2:41 - 2:43
    Rakipleri onları,
    mutlak gücü merkezi devlette
  • 2:43 - 2:46
    tutmak isteyen zorbalıkla suçlarken
  • 2:46 - 2:49
    gerçek güdüleri çoğunlukla elverişliydi.
  • 2:49 - 2:54
    Bazı eyaletler tarafından
    onaylanmışken anayasayı değiştirmek,
  • 2:54 - 2:56
    bütün süreci zorlaştırabilirdi.
  • 2:56 - 3:01
    Daha da önemlisi, Madison'a göre
    insanların hakları demokratik süreç
  • 3:01 - 3:03
    aracılığıyla zaten güvence altındaydı,
  • 3:03 - 3:07
    ek hüküm eklemek, yanlış
    yorumlamalara sebep olabilirdi.
  • 3:07 - 3:11
    Bazıları da devletin yapamayacağı
    şeylerin açık bir listesini oluşturmanın,
  • 3:11 - 3:14
    diğer her şeyi yapabileceği
    anlamına gelmesinden korkuyordu.
  • 3:14 - 3:18
    İlk beş eyalet anayasayı
    hemen onayladıktan sonra,
  • 3:18 - 3:20
    tartışma daha da yoğunlaştı.
  • 3:20 - 3:22
    Massachusetts ve birkaç diğer eyalet
  • 3:22 - 3:27
    kendi yasalarını ekleyebilirlerse
    anayasayı onaylayacaktı.
  • 3:27 - 3:31
    Federalist liderler, anlaşma yapma
    ihtiyacını fark ettiler
  • 3:31 - 3:33
    ve onlara uygun olanı verme sözü verdiler.
  • 3:33 - 3:38
    Dokuz eyaletin onayı nihayetinde
    anayasayı kesin hükme getirdiği zaman,
  • 3:38 - 3:41
    sözlerinde durdular.
  • 3:41 - 3:43
    İlk ABD Kongresi toplantısı esnasında
  • 3:43 - 3:45
    temsilci James Madison
  • 3:45 - 3:48
    daha önce gereksiz
    olduğunu düşündüğü yasaları
  • 3:48 - 3:52
    teklif etmek için sahneye çıktı.
  • 3:52 - 3:53
    Tartışma ve kargaşadan sonra,
  • 3:53 - 3:55
    önce kongrede
  • 3:55 - 3:56
    sonra da eyaletlerde
  • 3:56 - 4:01
    ABD Anayasası yasalaştıktan
    yaklaşık üç yıl sonra,
  • 4:01 - 4:06
    15 Aralık 1791'de on yasanın
    geçerliliği kabul edildi.
  • 4:06 - 4:10
    Günümüzde İnsan Hakları Beyannamesi'ndeki
    her cümle, kelime ve noktalama işareti
  • 4:10 - 4:14
    hâlâ Amerikalıların tadını çıkardığı
    özgürlüklerin temeli olarak görülür,
  • 4:14 - 4:17
    orijinal kurucular onları
    dışlamış olsalar bile.
Title:
Haklar Bildirisi başlangıçta neden ABD Anayasasında yoktu? - James Coll
Description:

Dersin tamamı için: http://ed.ted.com/lessons/why-wasn-t-the-bill-of-rights-originally-in-the-us-constitution-james-coll

ABD Anayasasını düşündüğünüzde aklınıza gelen ilk şey nedir? İfade özgürlüğü? Silah taşıma hakkı? Bu bölümler öyle sık örnek gösteriliyor ki, metni onlar olmadan düşünmek neredeyse imkansız. Fakat İnsan Hakları Beyannamesi olarak bilinen bireysel özgürlükler listesi, orijinal metinde yoktu ve ve takip eden üç yıl boyunca da eklenmedi. Peki neden? James Coll bunu çözmek için anayasanın kökenlerine gidiyor.

Ders James Coll, animasyon ise Augenblick Studios tarafından hazırlanmıştır.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:33

Turkish subtitles

Revisions Compare revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.