Dlaczego Karta Praw nie od razu znalazła się w Konstytucji USA? - James Coll
-
0:07 - 0:10Konstytucja Stanów Zjednoczonych.
-
0:10 - 0:13Jakie masz pierwsze skojarzenia?
-
0:13 - 0:14Wolność słowa?
-
0:14 - 0:16Ochrona przed nielegalną rewizją?
-
0:16 - 0:18Prawo do posiadania i noszenia broni?
-
0:18 - 0:20Tak często cytuje się te punkty,
-
0:20 - 0:23że trudno wyobrazić sobie
Konstytucję bez nich, -
0:23 - 0:27ale właśnie tak napisali ją autorzy.
-
0:27 - 0:30Lista poszczególnych swobód,
znana jako Karta Praw, -
0:30 - 0:32nie znalazła się w oryginalnym tekście
-
0:32 - 0:35jeszcze przez trzy lata.
-
0:35 - 0:38Czy to znaczy, że twórcy
nie brali ich pod uwagę? -
0:38 - 0:43Odpowiedź leży w historii
samej Konstytucji. -
0:43 - 0:46Jeszcze zanim padł pierwszy strzał
wojny o niepodległość USA -
0:46 - 0:49trzynaście kolonii
współtworzyło rząd tymczasowy, -
0:49 - 0:51pod nazwą Kongres Kontynentalny.
-
0:51 - 0:54W trakcie wojny 1781 roku
-
0:54 - 0:56ratyfikowano artykuły konfederacji,
-
0:56 - 0:59pierwszy rząd narodowy.
-
0:59 - 1:03Ustanowienie nowego państwa
okazało się łatwiejsze niż rządzenie. -
1:03 - 1:07Kongres nie mógł wymóc
na stanach przestrzegania praw. -
1:07 - 1:10Gdy rząd narodowy
nie mógł uzyskać funduszy, -
1:10 - 1:12egzekwować umów zagranicznych
-
1:12 - 1:13ani stłumić rebelii,
-
1:13 - 1:16potrzeba reformy stała się oczywista.
-
1:16 - 1:20W maju 1787 roku wszystkie stany,
z wyjątkiem Rhode Island, -
1:20 - 1:25wysłały swoich delegatów
na zjazd konstytucyjny w Filadelfii. -
1:25 - 1:29Większość delegatów popierała
nową konstytucję narodową, -
1:29 - 1:32która stworzy silniejszy rząd federalny.
-
1:32 - 1:35Dzięki kompromisom w kwestiach
takich jak reprezentowanie stanu, -
1:35 - 1:36system opodatkowania
-
1:36 - 1:39i wybór prezydenta
-
1:39 - 1:41ich propozycje stopniowo zdobyły poparcie.
-
1:41 - 1:44Ostateczną wersję wrześniową
-
1:44 - 1:48musiały zatwierdzić konwencje
w poszczególnych stanach. -
1:48 - 1:50W kolejnych miesiącach
-
1:50 - 1:54ratyfikację omawiało całe młode państwo.
-
1:54 - 1:56Za nowym dokumentem opowiadali się
-
1:56 - 1:59mężowie stanu: Aleksander Hamilton,
-
1:59 - 2:00James Madison
-
2:00 - 2:02oraz John Jay.
-
2:02 - 2:05Razem przygotowali dobitne
argumenty filozoficzne, -
2:05 - 2:08przedstawiając swoje stanowisko
w serii 85 esejów, -
2:08 - 2:11znanych jako Federalista.
-
2:11 - 2:13Inni uważali, że Konstytucja
idzie za daleko, -
2:13 - 2:15że bardziej scentralizowana władza
-
2:15 - 2:20oznacza powrót tyranii,
spod której stany dopiero się wyzwoliły. -
2:20 - 2:22Antyfederalistów martwił zwłaszcza
-
2:22 - 2:27brak zapisu ochrony podstawowych wolności.
-
2:27 - 2:29W trakcie konwencji
-
2:29 - 2:33wielu krytyków przeszło
od opozycji wobec Konstytucji -
2:33 - 2:38do domagania się deklaracji praw.
-
2:38 - 2:41Dlaczego federalistom
nie podobał się ten pomysł? -
2:41 - 2:43Mimo że oponenci zarzucali im despotyzm
-
2:43 - 2:46oraz skupienie pełni władzy
w rękach rządu centralnego, -
2:46 - 2:49prawdziwe motywy były natury praktycznej.
-
2:49 - 2:54Skoro część stanów ją ratyfikowała,
zmiana konstytucji -
2:54 - 2:56skomplikowałaby cały proces.
-
2:56 - 3:01Według Madisona prawa obywateli
-
3:01 - 3:03gwarantował sam proces demokratyczny,
-
3:03 - 3:07a osobne klauzule niosły ze sobą
ryzyko błędnej interpretacji. -
3:07 - 3:11Istniały też obawy, że lista rzeczy,
których rządowi nie wolno, -
3:11 - 3:14sugeruje, że reszta jest dozwolona.
-
3:14 - 3:18Po szybkiej ratyfikacji konstytucji
przez pierwszych pięć stanów -
3:18 - 3:20rozgorzała debata.
-
3:20 - 3:22Massachusetts oraz kilka innych stanów
-
3:22 - 3:27zgodziło się ratyfikować pod warunkiem
zaproponowania własnych poprawek. -
3:27 - 3:31Wiodący federaliści dostrzegli
potrzebę kompromisu -
3:31 - 3:33i obiecali uwzględnić sugestie.
-
3:33 - 3:38Gdy po ratyfikacji przez dziewięć stanów
Konstytucja nabrała mocy, -
3:38 - 3:41federaliści dotrzymali obietnicy.
-
3:41 - 3:43Podczas pierwszego Kongresu
Stanów Zjednoczonych -
3:43 - 3:45kongresmen James Madison,
-
3:45 - 3:48jako członek Izby Reprezentantów,
zgłosił poprawki, -
3:48 - 3:52które wcześniej uważał za niepotrzebne.
-
3:52 - 3:53Po długiej debacie i korektach,
-
3:53 - 3:55najpierw w Kongresie,
-
3:55 - 3:56potem w każdym stanie,
-
3:56 - 4:01ratyfikowano dziesięć poprawek
15 grudnia 1791 roku, -
4:01 - 4:06ponad trzy lata
od zalegalizowania konstytucji. -
4:06 - 4:10Dzisiaj każde zdanie, słowo
czy przecinek w Karcie Praw -
4:10 - 4:14uważa się za podstawę swobód,
którymi cieszą się Amerykanie, -
4:14 - 4:17mimo że pominęli je pierwsi twórcy.
- Title:
- Dlaczego Karta Praw nie od razu znalazła się w Konstytucji USA? - James Coll
- Description:
-
Cała lekcja: http://ed.ted.com/lessons/why-wasn-t-the-bill-of-rights-originally-in-the-us-constitution-james-coll
Z czym przede wszystkim kojarzy ci się Konstytucja Stanów Zjednoczonych? Z wolnością słowa? Prawem do noszenia broni? Te fragmenty cytuje się tak często, że trudno sobie wyobrazić konstytucję bez nich. Ale lista swobód, znana jako Karta Praw, nie znalazła się w oryginalnym tekście i została dodana dopiero po trzech latach. Dlaczego? James Coll cofa się do genezy Konstytucji, żeby zbadać, dlaczego tak się stało.Lekcja: James Coll, animacja: Augenblick Studios.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 04:33