Hyeonseo Lee: Moja ucieczka z Korei Północnej

Jako dziecko dorastające w Korei Północnej, Hyeonseo Lee myślała, że jej kraj jest ''najlepszy na Ziemi''. Tak było
do czasu kiedy w latach dziewięćdziesiątych XX wieku nadszedł ogromny głód. Wtedy zaczęła się zastanawiać
czy jej kraj naprawdę taki jest. Uciekła z kraju w wieku 14 lat, żeby życie w ukryciu w Chinach jako uchodźczyni. Oto wstrząsająca, osobista opowieść o woli przetrwania i nadziei... Oraz znaczące przypomnienie o tych, którzy żyją
w ciągłym zagrożeniu, nawet kiedy granica zostaje już daleko w tyle.

Kiedy byłam mała,

myślałam, że mój kraj jest najlepszy na świecie.

Dorastałam śpiewając piosenkę ''Nothing to Envy''.

I byłam z tego bardzo dumna.

W szkole mnóstwo czasu zajmowała nam

nauka historii życia Kim Ir Sena,

Ale nigdy nie uczono nas dużo
o historii innych krajów.

Oprócz tego, że Ameryka, Korea Południowa
i Japonia są naszymi wrogami.

Mimo, że zawsze ciekawił mnie świat zewnętrzny,

myślałam, że całe życie przeżyję w Korei Północnej,

aż wszystko nagle się zmieniło.

Kiedy miałam 7 lat,
widziałam pierwszą publiczną egzekucję,

ale nadal uważałam życie
w Korei Północnej za normalne.

Moja rodzina nie była biedna,

nigdy nie doświadczyłam głodu.

Ale pewnego dnia, w 1995,
moja mama przyniosła do domu list

od siostry znajomej z pracy.

Napisano w nim: ''Gdy to czytasz,
pięciu członków twojej rodziny

najprawdopodobniej już nie żyje,

Ponieważ od dwóch tygodni nic nie jedliśmy.

Leżymy na podłodze

i jesteśmy tak słabi, że jesteśmy gotowi umrzeć'.

Byłam strasznie zszokowana.

Po raz pierwszy usłyszałam,

że ludzie w moim kraju cierpieli.

Niedługo później, przechodząc obok stacji kolejowej,

zobaczyłam coś tak strasznego,

że na zawsze pozostanie to w mojej pamięci.

Martwa kobieta leżała na ziemi,

a jej wychudzone dziecko,
które trzymała w objęciach,

bezradnie wpatrywało się w twarz swojej matki.

Ale nikt im nie pomógł,
każdy był zajęty troską o siebie

i własną rodzinę.

W połowie lat 90-tych w Koreę Północną
uderzyła ogromna fala głodu.

W tym czasie zmarło
ponad milion Północnoreańczyków,

a wielu przeżyło tylko dzięki jedzeniu

trawy, robaków i kory.

Przerwy w dostawach energii
stawały się coraz częstsze,

i w nocy wszystko spowijała ciemność.

Można było dostrzec jedynie
światła docierające z Chin,

zaraz zza drugiej strony rzeki
koło mojego domu.

Zawsze zastanawiało mnie
dlaczego oni mieli światło, a my nie.

To satelitarne zdjęcie Korei Północnej nocą

w porównaniu do sąsiadów.

To rzeka Yalu Jiang,

stanowiąca cześć granicy

między Koreą Północną i Chinami.

Jak widać, na pewnych odcinkach
rzeka jest bardzo wąska,

co pozwala potajemnie przekraczać granicę.

Jednak wielu umiera próbując.

Widywałam martwe ciała dryfujące w dół rzeki.

Nie mogę wiele ujawnić
jak udało mi się uciec z Korei Północnej,

mogę jedynie powiedzieć,
że podczas okrutnych lat głodu

wysłano mnie do Chin do dalekich krewnych.

Wydawało mi się,

że zostanę odłączona od mojej rodziny na krótko.

Nawet sobie nie wyobrażałam,

że to może potrwać aż 14 lat.

Ciężko było młodej dziewczynie
żyć w Chinach bez rodziny.

Nie miałam pojęcia jak będzie wyglądać życie

północnokoreańskiej uchodźczyni,

ale szybko się przekonałam,
że to nie tylko bardzo trudne,

ale również bardzo niebezpieczne,

ponieważ uważa się ich w Chinach

za nielegalnych imigrantów.

Dlatego żyłam w ciągłym strachu,

że moja tożsamość wyjdzie na jaw

i że zostanę deportowana

do Korei Północnej.

Pewnego dnia, spełnił się mój koszmar,

zostałam zatrzymana przez chińską policję

i zabrana na komisariat na przesłuchanie.

Ktoś posądził mnie
o bycie obywatelką Korei Północnej.

Przetestowano mój chiński

i zadano mnóstwo pytań.

Tak bardzo się bałam,

że myślałam, że moje serce eksploduje.

Gdyby cokolwiek wydało się nienaturalne,
zostałabym osadzona w więzieniu

i deportowana.

Myślałam, że już po mnie,

ale udało mi się powstrzymać emocje

i odpowiedzieć na pytania.

Kiedy skończono mnie przesłuchiwać,

jeden z urzędników powiedział do drugiego:

''To był fałszywy donos.

Nie jest obywatelką Korei Północnej''.

Pozwolono mi odejść. To był cud.

Wielu obywateli Korei Północnej
szuka w Chinach azylu

w zagranicznych ambasadach,

ale wielu zostaje złapanych
przez chińską policję

i deportowanych.

Te dziewczyny miały dużo szczęścia.

Pomimo tego, że zostały złapane,

dzięki międzynarodowym naciskom,

w końcu je uwolniono.

Jednak ci Północnokoreańczycy
nie mieli tyle szczęścia.

Każdego roku niezliczona ilość uchodźców
zostaje w Chinach złapana

i deportowana do Korei Północnej,

gdzie są torturowani, więzieni

lub publicznie zabijani.

Mimo że miałam dużo szczęścia
i pozwolono mi odejść,

wielu uchodźców nie ma tyle szczęścia.

To straszne, że obywatele Korei Północnej
muszą ukrywać swoją tożsamość

i tak bardzo walczyć o przetrwanie.

Nawet kiedy już opanują nowy język i znajdą pracę,

ich życie może się nagle wywrócić do góry nogami.

Właśnie dlatego,
po 10 latach ukrywania tożsamości,

zdecydowałam się zaryzykować
i pojechać do Korei Południowej.

Zaczęłam nowe życie.

Osiedlenie się w Korei Południowej
było trudniejsze,

niż się spodziewałam.

Znajomość języka angielskiego jest tam bardzo ważna,

więc musiałam zacząć uczyć się trzeciego języka.

Zdałam sobie również sprawę
jak ogromna była różnica

między Północą a Południem.

Wszyscy jesteśmy Koreańczykami,

ale ze względu na 67 lat podziału,

staliśmy się bardzo różni.

Przeszłam nawet przez kryzys tożsamości.

Czy jestem z Korei Południowej czy Północnej?

Skąd pochodzę? Kim jestem?

Nagle okazało się, że nie ma kraju,

który dumnie mogłabym nazywać swoim.

Mimo że przystosowanie się do życia w Korei Południowej nie było łatwe,

rozplanowałam to.

Zaczęłam się przygotowywać
do egzaminów na uniwersytet.

Kiedy już zaczęłam się przyzwyczajać
do mojego nowego życia,

otrzymałam wstrząsający telefon.

Władze Korei Północnej

wstrzymały pieniądze,
które wysłałam do mojej rodziny.

Za karę moja rodzina

miała zostać wysiedlona

do wyludnionego miejsca na wsi.

Musieli szybko uciekać,

więc zaczęłam planować jak im w tym pomóc.

Obywatele Korei Północnej
muszą pokonać długą drogę,

by zaznać wolności.

Przekroczenie granicy
miedzy Północą a Południem

jest prawie niemożliwe,

więc poleciałam z powrotem do Chin

i skierowałam się w stronę
południowo-koreańskiej granicy.

Ponieważ moja rodzina nie mówiła po chińsku,

musiałam im przewodniczyć.

Cudem, udało się nam pokonać
ponad 2.000 mil, przez Chiny,

a potem przez Azja Południowo-Wschodnią.

Podróż autobusem trwała tydzień,

kilkukrotnie prawie nas złapano.

Pewnego razu autobus został zatrzymany,

oficer chińskiej policji wszedł do środka,

zabrał wszystkim dowody osobiste

i zaczął zadawać pytania.

Ponieważ moja rodzina nie znała chińskiego,

myślałam, że zostanie zatrzymana.

Kiedy oficer podszedł do mojej rodziny,

Impulsywnie wstałam i powiedziałam mu,

że to głuchoniemi,

znajdujący się pod moją opieką.

Spojrzał na mnie podejrzliwie,

ale uwierzył.

Udało nam się dotrzeć do granicy z Laosem,

ale musiałam wydawać prawie wszystkie moje pieniądze,

żeby przekupić strażników granicznych z Laosu.

Po przekroczeniu granicy,

moja rodzina i tak została
aresztowana i uwięziona

za nielegalne przekroczenie granicy.

Po zapłaceniu grzywny i łapówki,

po miesiącu moja rodzina była wolna,

ale niedługo później, w stolicy Laosu,

ponownie ją aresztowano i uwięziono.

To był jeden z najtrudniejszych momentów w moim życiu.

Robiłam to wszystko, by dać mojej rodzinie wolność

i byliśmy już tak blisko,

kiedy ponownie ich zatrzymano,

dosłownie kawałek
od ambasady Korei Południowej.

Krążyłam pomiędzy urzędem imigracyjnym

a komisariatem policji,

desperacko próbując uwolnić ich uwolnić

jednak brakowało mi już pieniędzy,

żeby zapłacić łapówkę czy grzywnę.

Straciłam całą nadzieję.

W pewnym momencie usłyszałam męski głos:

''Coś jest nie w porządku?''

Byłam zaskoczona,

że obcą osobę mogło to w ogóle obchodzić.

Łamanym angielskim i ze słownikiem w dłoni

wyjaśniłam całą sytuację, a ten mężczyzna,

bez zastanowienia, poszedł wypłacić pieniądze

i zapłacił resztę pieniędzy za moją rodzinę

i jeszcze dwóch innych Północnokoreańczyków.

Serdecznie mu podziękowałam i spytałam:

''Dlaczego mi pomagasz?''

''Nie pomagam tobie' odpowiedział,

''Pomagam obywatelom Korei Północnej''.

Uświadomiło mi to,
że to symboliczny moment w moim życiu.

Ten nieznajomy stał się symbolem nowej nadziei, dla mnie

i dla wszystkich Północnokoreańczyków,
kiedy tego najbardziej potrzebowaliśmy.

Pokazał mi również dobroć,
jaką może okazać nieznajomy,

i wsparcie społeczności międzynarodowej,

które, dla Północnokoreańczyków,
jest jak promyk nadziei.

W końcu, po długiej podróży,

ponownie połączyłam się z rodziną w Południowej Korei.

Jednak odzyskanie wolności,
to dopiero połowa sukcesu.

Wielu Północnokoreańczyków
zostaje rozdzielona ze swoimi rodzinami,

i kiedy przyjeżdżają do nowego kraju,

często brakuje im środków.

Międzynarodowa społeczność pomaga nam

w edukacji, uczeniu się języka angielskiego,

organizując szkolenia zawodowe i inne.

Możemy też działać jako most

pomiędzy ludźmi w Korei Północnej

a resztą świata zewnętrznego,

bo wiele z nas utrzymuje kontakt

z członkami rodziny pozostałymi w kraju.

Wysyłamy informacje i pieniądze,

które pomagają zmienić Koreę Północną od środka.

Miałam ogromne szczęście, otrzymałam w życiu

tyle pomocy i inspiracji.

Dlatego chcę dać ambitnym Północnokoreańczykom

dzięki międzynarodowemu wsparciu

szansę na rozwój.

Jestem pewna,
że coraz więcej Północnokoreańczyków

będzie odnosić sukcesy na całym świecie,

również na scenie TED.

Dziękuję.

(Brawa)