Return to Video

Evden güneş sistemi gezisi

  • 0:01 - 0:05
    Çocukken, gökyüzü ve uzayla ilgili her şey beni büyülerdi.
  • 0:05 - 0:08
    PBS kanalındaki Nova'yı izlerdim.
  • 0:08 - 0:11
    Okulda bilimci komedyen Bill Nye'ı izlerdik.
  • 0:11 - 0:15
    İlkokuldayken, yan komşumuz
  • 0:15 - 0:17
    doğum günümde bana bir kitap vermişti.
  • 0:17 - 0:18
    Bir astronomi kitabıydı,
  • 0:23 - 0:27
    hayalime esin kaynağı olan her şey vardı.
  • 0:27 - 0:31
    Hayallerimden biri de, güneş sisteminin
  • 0:31 - 0:34
    etrafında dolaşmak ve farklı gezegenleri,
  • 0:34 - 0:37
    farklı uyduları ve uzay araçlarını görmekti.
  • 0:37 - 0:42
    Birkaç sene sonra UCLA'dan mezun oldum
  • 0:42 - 0:44
    ve kendimi NASA'da buldum.
  • 0:44 - 0:46
    Jet fırlatma laboratuvarında çalışıyorum
  • 0:46 - 0:49
    ve ekibimizin uğraştığı şey,
  • 0:49 - 0:53
    güneş sistemini 3 boyutlu olarak görselleştirmek.
  • 0:53 - 0:57
    Bugün size, şimdiye dek neler yaptığımızı göstereceğim.
  • 0:57 - 1:01
    Önemli nokta şu ki, burada yapacağım her şeyi
  • 1:01 - 1:05
    evde kendiniz yapabilirsiniz, çünkü bunu
  • 1:05 - 1:07
    halk için, sizin kullanmanız için yaptık.
  • 1:07 - 1:09
    Şu anda gördüğünüz Dünya.
  • 1:09 - 1:11
    Birleşik Devletler'i, Kaliforniya'yı ve San Diego'yu
  • 1:11 - 1:14
    görebilirsiniz. Nesneleri döndürmek için
  • 1:14 - 1:16
    fareyi veya klavyeyi kullanabilirsiniz.
  • 1:16 - 1:19
    Bu yeni bir şey değil. Google Earth kullanan herkes
  • 1:19 - 1:22
    bunu zaten biliyor. Fakat ekip olarak söylemek
  • 1:22 - 1:26
    istediğimiz, Google Earth'ün tam tersini yaptığımız.
  • 1:26 - 1:30
    Google Earth, bu görüntüden bahçenize kadar iner.
  • 1:30 - 1:34
    Biz bu görüntüden yıldızlara kadar çıkarız.
  • 1:34 - 1:37
    Dünya hoş ama bizim size asıl göstermek istediğimiz
  • 1:37 - 1:39
    uzay araçları,
  • 1:39 - 1:41
    o yüzden arayüz yüklemesi yapacağım
  • 1:41 - 1:44
    ve işte Dünya yörüngesinde dolaşan bir sürü
  • 1:44 - 1:46
    uydu görüyorsunuz.
  • 1:46 - 1:48
    Bunlar bizim bilimsel uzay uydularımızın bir bölümü.
  • 1:48 - 1:51
    Askeri uydular ile hava durumu, iletişim
  • 1:51 - 1:53
    ve casusluk uydularını katmadık.
  • 1:53 - 1:55
    Katsaydık, tam bir karmaşa olurdu.
  • 1:55 - 1:57
    Çünkü orada bayağı fazla şey var.
  • 1:57 - 2:01
    Hoş olan yanı, bu uzay araçlarının çoğunun 3 boyutlu
  • 2:01 - 2:04
    modellerini yarattık ve eğer birini gezmek isterseniz
  • 2:04 - 2:07
    üzerine çift tıklamanız yeterli.
  • 2:07 - 2:11
    Şimdi Uluslararası Uzay İstasyonu'nu bulup
  • 2:11 - 2:16
    çift tıklayalım ve böylece ISS'ye gidelim.
  • 2:16 - 2:18
    İşte şimdi ISS'in şu an bulunduğu yerde
  • 2:18 - 2:21
    onunla geziniyoruz.
  • 2:21 - 2:23
    Bir diğer güzel yanı, sadece kamerayı
  • 2:23 - 2:26
    döndürmekle kalmıyor, zamanı da kontrol ediyoruz.
  • 2:26 - 2:29
    Bu çubuğu kaydırarak zamanı
  • 2:29 - 2:31
    ileri alabilir ve günbatımının
  • 2:31 - 2:35
    ISS'den nasıl görüneceğine bakabiliriz.
  • 2:35 - 2:41
    90 dakikada bir günbatımı oluyor. (Kahkaha)
  • 2:41 - 2:43
    Pekâlâ, ya geri kalanı?
  • 2:43 - 2:46
    Şuradaki ev simgesine tıklayarak
  • 2:46 - 2:49
    güneş sisteminin içine gidebilirim.
  • 2:49 - 2:51
    Şimdi güneş sisteminin geri kalanına bakıyoruz.
  • 2:51 - 2:54
    Bakın buradaki Satürn, şuradaki Jüpiter ve
  • 2:54 - 2:57
    hazır buradayken bir şey göstereyim.
  • 2:57 - 2:59
    Aslında oldukça hareketli.
  • 2:59 - 3:01
    Burada Mars Bilim Laboratuvarı var,
  • 3:01 - 3:04
    Mars'a gidiyor. Geçen hafta fırlatılmıştı.
  • 3:04 - 3:08
    Burada da Jüpiter yolcusu Juno, işte.
  • 3:08 - 3:10
    Vesta'nın yörüngesinde Dawn'ımız var,
  • 3:10 - 3:12
    şurada da New Horizons doğrudan
  • 3:12 - 3:14
    Plüto'ya ilerlemekte.
  • 3:14 - 3:16
    Bunları söylüyorum çünkü
  • 3:16 - 3:19
    halkta tuhaf bir algı var.
  • 3:19 - 3:22
    NASA'nın öldüğünü, artık uzay mekiği fırlatılmadığını
  • 3:22 - 3:24
    ve yukarıda pek uzay aracı kalmadığını sanıyorlar.
  • 3:24 - 3:29
    NASA çoğunlukla robotik araştırma yapıyor
  • 3:29 - 3:32
    ve yukarıda çok sayıda uzay aracımız var.
  • 3:32 - 3:34
    Elbette şu anda yukarıya insan göndermiyoruz,
  • 3:34 - 3:37
    yani en azından kendi fırlatma araçlarımızla yapmıyoruz.
  • 3:37 - 3:39
    Ama NASA ölü falan değil
  • 3:39 - 3:42
    ve böyle bir program yazmamızın bir nedeni de
  • 3:42 - 3:45
    insanların pek çok başka şey yaptığımızı
  • 3:45 - 3:46
    fark etmesi için.
  • 3:46 - 3:48
    Her neyse, buradayken
  • 3:48 - 3:50
    ziyaret etmek istediğiniz şeye
  • 3:50 - 3:52
    çift tıklamanız yeterli.
  • 3:52 - 3:55
    Ben şimdi Vesta'ya çift tıklıyorum
  • 3:55 - 3:59
    ve işte Vesta'nın yörüngesinde Dawn var.
  • 3:59 - 4:01
    Bu tam şu anda oluyor.
  • 4:01 - 4:05
    Uranüs'e tıklayacağım ve göreceğiz ki
  • 4:05 - 4:08
    Uranüs uydularıyla beraber dönmekte.
  • 4:08 - 4:12
    Yaklaşık 89 derecelik eğim açısını görebilirsiniz.
  • 4:12 - 4:16
    Ayrıca başka yerlere ve başka zamanlara
  • 4:16 - 4:17
    gidebilmek için verilerimiz
  • 4:17 - 4:21
    1950 ile 2050 arasını kapsıyor.
  • 4:21 - 4:23
    Elbette bu aralıktaki her şey yok,
  • 4:23 - 4:25
    çünkü bazı verileri elde etmek çok zor.
  • 4:25 - 4:28
    bitene kadar elimden bırakamamıştım.
  • 4:25 - 4:28
    Yerleri, farklı zamanlarda gezebileceğiniz için
  • 4:28 - 4:32
    saatlerce gezinti yapabilirsiniz,
  • 4:32 - 4:34
    gerçekten de saatler alır.
  • 4:34 - 4:37
    Ama ben özellikle bir şey göstermek isterim.
  • 4:37 - 4:39
    O yüzden gidilecek yer kısmına geliyorum,
  • 4:39 - 4:43
    uzay aracı dış gezegen araçlarından Voyager-1
  • 4:43 - 4:46
    ve Titan geçişine gideceğim.
  • 4:46 - 4:49
    Yani zamanda geriye gittik.
  • 4:49 - 4:51
    Şu anda Voyager-1 ile yolculuk ediyoruz.
  • 4:51 - 4:55
    Tarih 11 Kasım 1980.
  • 4:55 - 4:57
    Burada komik bir durum var.
  • 4:57 - 4:59
    Hiç bir şey olmuyor gibi görünüyor.
  • 4:59 - 5:01
    Sanki programı durdurmuşum gibi.
  • 5:01 - 5:04
    Aslında şu an gerçek hızda çalışıyor,
  • 5:04 - 5:06
    saniyede 1 saniye. Aslında,
  • 5:06 - 5:09
    burada Voyager-1 Titan'ın yanından geçmekte
  • 5:09 - 5:13
    ve hızı sanırım 61.000 km/saat.
  • 5:13 - 5:16
    Hareket yokmuş gibi görünmesinin nedeni,
  • 5:16 - 5:19
    Satürn'ün 1 milyon km ötede olması.
  • 5:19 - 5:22
    Titan ise yaklaşık 7000 km ötede.
  • 5:22 - 5:26
    Hiç bir şey olmuyor gibi görünmesinin nedeni uzayın enginliği.
  • 5:26 - 5:27
    daha da ilginci şu ki,
  • 5:27 - 5:30
    zamanı ileri sararsak, Voyager-1'in Satürn'ün
  • 5:30 - 5:33
    sisli uydusu Titan'ın yanından
  • 5:33 - 5:35
    geçişini izleyebiliriz.
  • 5:35 - 5:38
    Atmosferi aslında çok kalın.
  • 5:38 - 5:41
    Kamerayı Satürn'ün üstüne merkezleyeceğim, buraya.
  • 5:41 - 5:45
    Geri çekilip, size Voyager-1'in Satürn'ün
  • 5:45 - 5:48
    yanından geçişini göstereyim.
  • 5:48 - 5:50
    Burada önemli bir nokta var.
  • 5:50 - 5:53
    Böyle 3 boyutlu bir tabloya bakıp,
  • 5:53 - 5:57
    Kitapta kendimi uzay araştırmalarına adama
  • 5:53 - 5:57
    sadece Voyager-1'in Satürn'ün yanından geçtiği söylenmez.
  • 5:57 - 5:58
    Burada anlatacak koca bir öykü var.
  • 5:58 - 6:01
    Daha da iyisi, etkileşimli bir uygulama olduğundan,
  • 6:01 - 6:03
    öyküyü kendiniz anlatabilirsiniz.
  • 6:03 - 6:05
    Durdurmak istediğinizde durdurursunuz.
  • 6:05 - 6:07
    Devam etmek, kamera açısını değiştirmek
  • 6:07 - 6:09
    isterseniz yapabilirsiniz.
  • 6:09 - 6:12
    Bu yüzden de Voyager-1 Satürn'ün
  • 6:12 - 6:14
    yanından geçmekle kalmayıp,
  • 6:14 - 6:18
    altından geçiyor.
  • 6:18 - 6:22
    Satürn'ün altından uçarken, Satürn onu
  • 6:22 - 6:25
    kütleçekimsel olarak yakalıyor ve güneş sisteminin
  • 6:25 - 6:27
    dışına fırlatıyor.
  • 6:27 - 6:30
    Eğer devam ettirirsem,
  • 6:30 - 6:35
    Voyager-1'in böyle uçtuğunu görebilirsiniz.
  • 6:35 - 6:37
    Şimdi güneş sistemine geri dönüyorum.
  • 6:37 - 6:40
    Günümüze geri dönüyorum, şimdiye.
  • 6:40 - 6:43
    Voyager-1'in nerede olduğunu görelim.
  • 6:43 - 6:48
    İşte orada, yukarıda, güneş sisteminin çok üstünde,
  • 6:48 - 6:50
    güneş sisteminin ötesinde.
  • 6:50 - 6:53
    Önemli olan şu ki, onun oraya nasıl gittiğini biliyorsunuz.
  • 6:53 - 6:55
    Artık nedenini biliyorsunuz ve kanımca
  • 6:55 - 6:56
    bu programın amacı da bu.
  • 6:56 - 7:00
    Kendiniz yönlendirebilirsiniz.
  • 7:00 - 7:03
    Kendiniz uçabilir ve kendiniz öğrenebilirsiniz.
  • 7:03 - 7:06
    Biliyorsunuz, artık durum "Avucunuzdaki Dünya" şeklinde.
  • 7:06 - 7:08
    İşte biz de güneş sistemini
  • 7:08 - 7:10
    avucunuza bırakmaya çalışıyoruz
    (Kahkaha)
  • 7:10 - 7:11
    ve bu gerçekleşirse,
  • 7:11 - 7:13
    orada ne yaptığımızı ve
  • 7:13 - 7:16
    yapmakta olduğumuzu kendiniz öğrenebileceksiniz.
  • 7:16 - 7:19
    Benim çocuklara dair hayalim, bunu alıp
  • 7:19 - 7:22
    keşfe çıkmaları, oradaki harika şeyleri görüp
  • 7:22 - 7:25
    ilham almaları. Tıpkı benim çocukken
  • 7:25 - 7:26
    fen bilimlerine ilgi duyuşum ve
  • 7:26 - 7:29
    uzay araştırmaları hayali kuruşum gibi.
  • 7:29 - 7:32
    Teşekkürler. (Alkış)
Title:
Evden güneş sistemi gezisi
Speaker:
Jon Nguyen
Description:

Pahalı uzay araçları olmadan güneş sisteminde dolaşmak isteyen? Jon Nguyen, NASAJPL'in ücretsiz "Güneş Sistemindeki Gözler" adlı, güneşin etrafında gerçek-zamanlı olarak dönen gezegen, uydu, göktaşı ve uzay aracı keşif yazılımını tanıtıyor. (Kayıt yeri: TEDxSanDiego.)
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
07:33

Turkish subtitles

Revisions Compare revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.