Return to Video

Lawrence Lessig: Halk olan bizler ve geri almak zorunda olduğumuz Cumhuriyet.

  • 0:01 - 0:04
    Bir zamanlar,
  • 0:04 - 0:07
    Lesterland adında bir yer vardı.
  • 0:07 - 0:10
    Lesterland, Amerika Birleşik Devletlerine çok benziyor.
  • 0:10 - 0:15
    Tıpkı ABD gibi, onun da nüfusu yaklaşık 311 milyon,
  • 0:15 - 0:17
    ve bu 311 milyonun,
  • 0:17 - 0:22
    144 bin kadarının adı Lester.
  • 0:22 - 0:23
    Şayet Matt (Groening) seyirciler arasındaysa,
  • 0:23 - 0:26
    senin dizindeki bu karakteri ödünç aldım,
  • 0:26 - 0:28
    bir saniye içinde iade edeceğim.
  • 0:28 - 0:31
    Yani 144 bin kişinin adı Lester,
  • 0:31 - 0:35
    yani toplam nüfusun on binde 5'inin adı Lester.
  • 0:35 - 0:39
    Şimdi, Lesterland'deki Lester'ların olağanüstü bir gücü var.
  • 0:39 - 0:42
    Lesterland'deki her bir seçim döneminde iki adet seçim var.
  • 0:42 - 0:44
    Birinin adı genel seçim.
  • 0:44 - 0:48
    Diğerinin adı da Lester seçimi.
  • 0:48 - 0:51
    Genel seçimde, halk oy kullanır,
  • 0:51 - 0:54
    ancak Lester seçiminde, sadece Lester'lar oy kullanabilir.
  • 0:54 - 0:55
    İşte oyunun döndüğü yer de şu.
  • 0:55 - 0:59
    Genel seçimde rekabet edebilmek için,
  • 0:59 - 1:01
    Lester seçiminde
  • 1:01 - 1:02
    çok iyi sonuç almalısın.
  • 1:02 - 1:06
    Kazanmak zorunda değilsin, ama çok çok iyi sonuç almalısın.
  • 1:06 - 1:10
    Şimdi, Lesterland'deki demokrasi hakkında ne söyleyebiliriz?
  • 1:10 - 1:11
    İlk olarak, şunu diyebiliriz,
  • 1:11 - 1:14
    Birleşmiş Halk'ta Yüksek Mahkeme'nin dediği gibi,
  • 1:14 - 1:18
    seçilmiş görevlilerin üzerinde halkın mutlak etkisi vardır,
  • 1:18 - 1:20
    çünkü, sonuçta, ortada genel seçim vardır,
  • 1:20 - 1:23
    ancak sadece Lester'ların istediği gerçekleştikten
  • 1:23 - 1:27
    genel seçimde yarışmasını istedikleri kişiler belirlendikten sonra.
  • 1:27 - 1:31
    Ve ikinci sırada, açıkça, Lester'lara olan bu bağımlılık,
  • 1:31 - 1:33
    Lester'ları mutlu edebilmek için
  • 1:33 - 1:36
    ince ve olduğundan daha az gösterilen,
  • 1:36 - 1:39
    hatta kamufle edilen, bir bükülme yaratacaktır.
  • 1:39 - 1:42
    Evet, demokrasimiz var, ona şüphe yok,
  • 1:42 - 1:44
    ancak bu Lester'lara bağımlı,
  • 1:44 - 1:46
    ve insanlara bağımlı.
  • 1:46 - 1:49
    Lester'ların kim olduğunda göre değişen,
  • 1:49 - 1:51
    rekabet eden bağımlılıkları var,
  • 1:51 - 1:55
    hatta çatışan bağımlılıklar da diyebiliriz.
  • 1:55 - 1:58
    Evet, bu Lesterland.
  • 1:58 - 2:00
    Lesterland'i anlattığıma göre, şimdi görmenizi istediğim üç şey var.
  • 2:00 - 2:04
    Bir: Amerika Birleşik Devletleri Lesterland'dir.
  • 2:04 - 2:05
    Amerika Birleşik Devletleri Lesterland'dir.
  • 2:05 - 2:08
    ABD de ayrıca buna benzer, onun da iki seçimi vardır,
  • 2:08 - 2:11
    biri genel seçim dediğimiz,
  • 2:11 - 2:14
    diğeri de para seçimi dememiz gereken.
  • 2:14 - 2:16
    Genel seçimde, halk seçime gider,
  • 2:16 - 2:19
    18 yaşının üzerindeyseniz, bazı eyaletlerde kimliğiniz varsa.
  • 2:19 - 2:22
    Para seçiminde, mali olarak destekleyenler seçim yapar,
  • 2:22 - 2:25
    destekçiler, tıpkı Lesterland'deki gibi
  • 2:25 - 2:27
    ve genel seçimde yarışabilmek için,
  • 2:27 - 2:30
    para seçiminde çok çok iyi bir performans göstermeniz gerekir.
  • 2:30 - 2:33
    Kazanmak zorunda değilsiniz. Bakın Jerry Brown örneğine.
  • 2:33 - 2:35
    Ama çok iyi bir performans göstermeniz gerekir.
  • 2:35 - 2:40
    Ve işte işin anahtarı: ABD'de sadece Lesterland'deki Lester'lar
  • 2:40 - 2:45
    kadar etkin mali destekleyiciler var.
  • 2:45 - 2:47
    Şimdi gerçekten mi, diyebilirsiniz.
  • 2:47 - 2:50
    Gerçekten on binde 5 mi?
  • 2:50 - 2:52
    İşte, 2010 yılından rakamlar şu şekilde:
  • 2:52 - 2:55
    ABD'nin on binde 26'sı
  • 2:55 - 2:57
    herhangi bir federal adaya 200 dolar ve üzeri para vermiştir,
  • 2:57 - 3:02
    on binde 5'i ise izin verilen maksimum değerde para vermiştir,
  • 3:02 - 3:05
    on binde 1'i - yüzde 1'in yüzde 1'i -
  • 3:05 - 3:08
    federal adaylara 10 bin dolar veya üzeri vermiştir,
  • 3:08 - 3:12
    ve bu seçim döneminde, benim en sevdiğim istatistik
  • 3:12 - 3:15
    %0.000042
  • 3:15 - 3:19
    - sayılarla arası iyi olanlar bilecektir, 132 Amerikan'a karşılık gelen bir sayıdır -
  • 3:19 - 3:23
    yakın zamanda biten dönemde harcanan
  • 3:23 - 3:26
    Super PAC parasının %60'ını vermiştir.
  • 3:26 - 3:29
    Ben sadece bir avukatım, ve bu sayılara baktığımda,
  • 3:29 - 3:31
    ve bunu rahatlıkla söyleyebilirim ki,
  • 3:31 - 3:35
    o onbirde birlik kesim ABD'de fark yaratan destekçilerdir.
  • 3:35 - 3:38
    Bu açıdan, destekleyiciler bizim Lester'larımızdır.
  • 3:38 - 3:42
    Şimdi ABD'deki demoktrasi hakkında ne diyebiliriz?
  • 3:42 - 3:44
    Yüksek mahkemenin de dediği gibi,
  • 3:44 - 3:47
    tabi ki bireyler, seçilmiş görevliler üzerinde
  • 3:47 - 3:51
    mutlak etkiye sahiptir. Genel seçimimiz var,
  • 3:51 - 3:54
    ama sadece destekçilerin genel seçimde
  • 3:54 - 3:58
    kimlerin yarışacağını belirlemesinden sonra.
  • 3:58 - 4:01
    Ve iki numarada, bariz olarak,
  • 4:01 - 4:03
    destekçilere olan bu bağımlılık,
  • 4:03 - 4:07
    destekçileri mutlu etmek için, ince ve olduğundan daha az gösterilen,
  • 4:07 - 4:10
    hatta kamufle edilen bir bükülme yaratmaktadır.
  • 4:10 - 4:13
    Kongre adayları ve Kongre üyeleri
  • 4:13 - 4:17
    zamanlarının yüzde 30 ila 70'i arasında bir zamanı
  • 4:17 - 4:19
    Kongreye tekrar girebilmek ya da partilerini
  • 4:19 - 4:21
    tekrar başa getirmek için para toplamaya harcıyorlar,
  • 4:21 - 4:24
    ve sormamız gereken soru da şu; bu insanlar,
  • 4:24 - 4:26
    zamanlarını telefonun başında, asla tanışmadıkları kişileri
  • 4:26 - 4:30
    arayarak, yani yüzde 1'in bile çok küçük bir payını arayarak
  • 4:30 - 4:33
    geçirmeleri onlara ne yapıyor?
  • 4:33 - 4:36
    Herkese olabileceği gibi, onlar da,
  • 4:36 - 4:40
    bir tür altıncı his geliştiriyorlar, sabit bir farkındalık,
  • 4:40 - 4:43
    ne yaptıklarının, nasıl davrandıklarının, onların para toplama konusundaki yetilerine etkisi hakkında.
  • 4:43 - 4:44
    "X-Files" jargonundaki "şekil-değiştirenler"e
  • 4:44 - 4:48
    dönüşüyorlar. Çünkü, sürekli olarak görüşlerini,
  • 4:48 - 4:51
    onlara daha fazla para toplama şansı verecek şekilde değiştiriyorlar,
  • 4:51 - 4:52
    en önemli 10 maddeye değil de,
  • 4:52 - 4:55
    belki de 11 ila 1000 arasındaki maddelere odaklanıyorlar.
  • 4:55 - 4:57
    Leslie Byrne, Virginia'dan bir Demokrat,
  • 4:57 - 4:59
    bunu Kongreye gittiğinde bir arkadaşının ona
  • 4:59 - 5:03
    "Daima yeşile doğru eğil" demesi ile açıklıyor.
  • 5:03 - 5:04
    Buna açıklık getirmek için de,
  • 5:04 - 5:09
    "Bunu söyleyen çevreci biri değildi" diyor. (Kahkaha)
  • 5:09 - 5:11
    Yani biz de burada demokrasiye sahibiz,
  • 5:11 - 5:13
    bir demokrasi ki destekçilere bağımlı,
  • 5:13 - 5:15
    ve insanlara bağımlı,
  • 5:15 - 5:17
    rekabet eden bağımlılıklar,
  • 5:17 - 5:19
    hatta çatışan bağımlılıklar,
  • 5:19 - 5:22
    destekçilerin kim olduğuna göre değişen şekilde.
  • 5:22 - 5:25
    Evet, ABD = Lesterland, bu ilk madde idi.
  • 5:25 - 5:27
    İşte ikinci madde.
  • 5:27 - 5:30
    ABD, Lesterland'den daha da kötü durumda,
  • 5:30 - 5:33
    daha kötü çünkü, Lesterland'de eğer Lester'lar
  • 5:33 - 5:35
    hükümetten şu şekilde bir mektup alsalar:
  • 5:35 - 5:39
    "Hey, siz genel seçimde kimlerin yarışacağını seçiyorsunuz,"
  • 5:39 - 5:43
    Lester'ların bir tür aristokrat olduğunu düşünebiliriz.
  • 5:43 - 5:45
    Biliyorsunuz, her sosyal çevreden Lester'lar olduğunu.
  • 5:45 - 5:48
    Zengin Lester'lar, fakir Lester'lar,siyahi Lester'lar, beyaz Lester'lar,
  • 5:48 - 5:50
    kadın Lester'lar o kadar çok değil ama, bu konuyu bir saniyeliğine bir kenara koyalım.
  • 5:50 - 5:52
    Her yerden Lester'ımız var. O zaman,
  • 5:52 - 5:55
    "Lesterland'i daha iyi hale getirmek için ne yapabiliriz?" diye düşünebiliriz.
  • 5:55 - 6:00
    En azından Lester'ların Lesterland'in iyiliği için çalışabileceği ihtimali var.
  • 6:00 - 6:04
    Ama bizim ülkemizde, bu ülkede, ABD'de,
  • 6:04 - 6:06
    evet bazı çok şeker Lester'larımız var,
  • 6:06 - 6:08
    hatta birçoğu da şu anda bu salonda,
  • 6:08 - 6:13
    ama Lester'ların büyük bir çoğunluğu Lester'lar için hareket etmekte,
  • 6:13 - 6:17
    çünkü on binde 5'lik payı oluşturanlar,
  • 6:17 - 6:19
    kamu yararı için biraraya gelmediler.
  • 6:19 - 6:23
    Şahsi çıkarları için biraradalar. Bu açıdan ABD, Lesterland'den daha kötü.
  • 6:23 - 6:26
    Ve son olarak, üç numara:
  • 6:26 - 6:29
    Her kim Lesterland ile ilgili ne söylerse söylesin,
  • 6:29 - 6:31
    tarihi arka planı, geleneklerine karşın,
  • 6:31 - 6:36
    vatanımızda, ABD'de, Lesterland bir yozlaşmadır,
  • 6:36 - 6:38
    bir yozlaşma.
  • 6:38 - 6:42
    Şimdi, yozlaşma diyerek Kongre üyelerinin arasında gizli bir şekilde
  • 6:42 - 6:43
    el değiştiren kese kağıdı içindeki parayı kastetmiyorum.
  • 6:43 - 6:47
    Rod Blagojevich'in anladığı gibi bir yozlaşmadan da bahsetmiyorum.
  • 6:47 - 6:48
    Herhangi bir adli suçtan bahsetmiyorum.
  • 6:48 - 6:52
    Bahsini ettiğim bu yozlaşma son derece yasal.
  • 6:52 - 6:57
    Bu cumhuriyetin kurucularının dayanağı açısından bir yozlaşmadır.
  • 6:57 - 7:00
    Kurucularımız bize cumhuriyet dediklerini verdiler,
  • 7:00 - 7:05
    ama kastettikleri cumhuriyet, temsili demokrasiydi,
  • 7:05 - 7:08
    ve temsili demokrasiden kastettikleri de bir hükümetin,
  • 7:08 - 7:11
    Madison'un Federalist 52'de dediği gibi, bir dalı olacak ki
  • 7:11 - 7:16
    sadece insanlara bağlı olacak.
  • 7:16 - 7:17
    İşte hükümet modeli.
  • 7:17 - 7:19
    Halk ve hükümet var,
  • 7:19 - 7:22
    ve bu münhasır bağımlılık ile,
  • 7:22 - 7:26
    ama buradaki problem Kongre'nin farklı bir bağımlılığa evrim geçirmiş olması,
  • 7:26 - 7:28
    artık sadece halka dayanan bir bağımlılık değil,
  • 7:28 - 7:31
    artan bir şekilde destekçilere dayanan bağımlılık.
  • 7:31 - 7:34
    Evet bu da bir bağımlılık,
  • 7:34 - 7:38
    ancak bu farklı ve halka bağımlı olan ile çelişen bir bağımlılık
  • 7:38 - 7:42
    çünkü destekçiler halk değil.
  • 7:42 - 7:44
    Bu bir yozlaşmadır.
  • 7:44 - 7:47
    Şimdi, bu durumla ilgili iyi ve kötü haberlerim var.
  • 7:47 - 7:49
    Bir iyimsi haber şu ki, bu yolsuzluk iki tarafta da olan
  • 7:49 - 7:52
    eşit-fırsatçı bir yolsuzluk.
  • 7:52 - 7:56
    Solcuların daha çok önem verdikleri çok geniş bir konuda, solun önünü kesen.
  • 7:56 - 7:59
    Ama ayrıca, aynı şekilde sağcıların da
  • 7:59 - 8:03
    temel argümanlarını imkansız kılacak hale getiren.
  • 8:03 - 8:05
    Yani sağcılar daha küçük bir hükümet istiyorlar.
  • 8:05 - 8:07
    Al Gore'un Başkan Yardımcı olduğu zamanda ekibinin
  • 8:07 - 8:11
    iletişim endüstrisinin ciddi bir kısmı üzerindeki kısıtlayıcı şartları kaldırmak gibi bir fikri vardı.
  • 8:11 - 8:14
    Baş politika yapıcı bu fikri Captiol Hill'e taşıdı,
  • 8:14 - 8:16
    ve bana geri dönüş yaptığında,
  • 8:16 - 8:18
    cevap, "Hayatta olmaz!.
  • 8:18 - 8:20
    Bu adamları serbest bırakırsak,
  • 8:20 - 8:24
    sonra onlardan nasıl para toplayabiliriz?" şeklindeydi.
  • 8:24 - 8:28
    Bu statükoyu korumak üzerine tasarlanmış bir sistemdir,
  • 8:28 - 8:31
    büyük ve müdahaleci bir hükümet statükosunu.
  • 8:31 - 8:34
    Sağın da solun da karşısındadır,
  • 8:34 - 8:35
    ve diyebilirsiniz ki, bu iyi haber.
  • 8:35 - 8:37
    Ama bir de kötü kısmı var.
  • 8:37 - 8:41
    Bu patolojik, demokrasi çürüten bir yozlaşmadır,
  • 8:41 - 8:43
    çünkü üyelerinin seçilmeleri için
  • 8:43 - 8:45
    genelin çok küçük bir yüzdesine bağlı oldukları
  • 8:45 - 8:48
    herhangi bir sistem, yani
  • 8:48 - 8:51
    çok küçük derken,
  • 8:51 - 8:53
    çok çok çok küçük,
  • 8:53 - 8:55
    reformu engelleyebilir.
  • 8:55 - 8:58
    Evet biliyorum, bu bir kaya ya da benzer birşey olmalıydı.
  • 8:58 - 9:00
    Sadece peynir bulabildim. Özür dilerim.
  • 9:00 - 9:02
    Reform engellendi.
  • 9:02 - 9:06
    Burada bir ekonomi olduğu için, tesir ekonomisi,
  • 9:06 - 9:09
    lobicilerin merkezde olduğu ve kutuplaşmadan
  • 9:09 - 9:12
    beslenen bir ekonomi.
  • 9:12 - 9:13
    İşlev bozukluğundan beslenen.
  • 9:13 - 9:16
    Bizim için daha kötü olan herşey,
  • 9:16 - 9:20
    para toplayabilmek için daha iyi.
  • 9:20 - 9:23
    Henry David Thoreau: "Şeytanın dallarına saldıran bin kişiye karşılık
  • 9:23 - 9:28
    köküne saldıran bir kişi vardır."
  • 9:28 - 9:31
    İşte bu kök.
  • 9:31 - 9:36
    Evet, şimdi her biriniz bunu biliyor.
  • 9:36 - 9:39
    Bilmiyor olsaydınız burada olamazdınız, ancak yok sayıyorsunuz.
  • 9:39 - 9:43
    Göz ardı ediyorsunuz. Bu imkansız bir sorun.
  • 9:43 - 9:45
    çözümü mümkün olan problemlere odaklanıyorsunuz
  • 9:45 - 9:49
    Çocuk felcini dünyadan silmek gibi ya da,
  • 9:49 - 9:52
    dünyadaki tüm caddelerin fotoğrafını çekmek ya da,
  • 9:52 - 9:55
    ilk gerçek evrensel çevirmeni yaratmak ya da,
  • 9:55 - 9:59
    garajınızda bir füzyon fabrikası yapmak gibi.
  • 9:59 - 10:01
    Bunlar yönetilebilen problemler, bu yüzden boş veriyorsunuz -
  • 10:01 - 10:07
    (Kahkaha) (Alkış) -
  • 10:07 - 10:10
    bu yozlaşmayı yok sayıyorsunuz.
  • 10:10 - 10:15
    Ama bu yozlaşmayı daha fazla yok sayamayız.
  • 10:15 - 10:18
    (Alkış)
  • 10:18 - 10:22
    Çalışan bir hükümete ihtiyacımız var.
  • 10:22 - 10:25
    Sağ ya da sol için değil,
  • 10:25 - 10:27
    Sağ ve sol için çalışan,
  • 10:27 - 10:29
    Sağcı ve solcu halk için çalışan,
  • 10:29 - 10:33
    çünkü akla yatkın hiçbir reform bu yolsuzluk sonlandırılmadan
  • 10:33 - 10:35
    mümkün değildir.
  • 10:35 - 10:39
    Sizden en çok önem verdiğiniz konuyu sımsıkı tutmanızı istiyorum.
  • 10:39 - 10:42
    İklim değişimi benim, ama sizin konunuz da finansal reform
  • 10:42 - 10:44
    ya da daha basit bir vergi sistemi ya da eşitsizlik olabilir.
  • 10:44 - 10:47
    Konuya sımsıkı tutunun, tam önünüze oturtun,
  • 10:47 - 10:50
    gözlerinin içine dimdik bakın ve, bu yıl Noel olmadığını söyleyin.
  • 10:50 - 10:52
    Hiçbir zaman Noel olmayacağını.
  • 10:52 - 10:55
    Önce bu problemi çözmeden,
  • 10:55 - 10:58
    senin problemini çözemeyeceğiz.
  • 10:58 - 11:01
    Bu benim konum en önemli demek değil.
  • 11:01 - 11:05
    Sizinki en önemli konu, ama benimki ilk konu,
  • 11:05 - 11:08
    önem verdiğiniz konuları çözebilmemiz için,
  • 11:08 - 11:10
    çözmemiz gereken.
  • 11:10 - 11:13
    Makul reformun olmadığı, ve biz makul reformun olmadığı
  • 11:13 - 11:17
    bir dünyada, bir gelecekte yaşayamayız.
  • 11:17 - 11:20
    Evet, Peki nasıl yapacağız?
  • 11:20 - 11:24
    Buradaki analitik çok kolay ve basit.
  • 11:24 - 11:26
    Eğer problem, üyelerin zamanlarının olağanüstü bir payını
  • 11:26 - 11:30
    ABD'nin çok çok küçük bir kısmından para toplamak için harcıyorlarsa,
  • 11:30 - 11:34
    çözüm para toplamak için onlara daha az süre tanımaktır
  • 11:34 - 11:37
    ama ABD'nin daha geniş kesiminden,
  • 11:37 - 11:38
    yayılmış bir şekilde,
  • 11:38 - 11:41
    destekçi etkisini yayarak yalnızca halka bağlılık
  • 11:41 - 11:44
    fikrinin yeniden inşa edebilmek için.
  • 11:44 - 11:48
    ve bunun için anayasaya bir ek yapmamıza gerek yok,
  • 11:48 - 11:49
    ya da ilk eki değiştirmeye.
  • 11:49 - 11:52
    Bunu yapmak için tek bir kanun yeterli,
  • 11:52 - 11:54
    az miktarlı desteklenen seçimler olarak
  • 11:54 - 11:57
    düşündüğümüz, vatandaş-destekli
  • 11:57 - 11:59
    kampanyaların bir kanunu, ve ortada
  • 11:59 - 12:01
    bunun gibi birçok kanun önerisi bulunmakta:
  • 12:01 - 12:03
    Adil Seçim Şimdi Hareketi,
  • 12:03 - 12:05
    Amerikan Anti-Yolsuzluk Hareketi,
  • 12:05 - 12:08
    kitabımda Grant ve Franklin Projesi adını verdiğim,
  • 12:08 - 12:11
    insanlara seçimleri desteklemeleri için kuponlar verilmesi fikri,
  • 12:11 - 12:14
    John Sarbanes'in Grassroots Demokrasi Hareketi adını verdiği fikri.
  • 12:14 - 12:18
    Bütün bunlar bu yozlaşmayı, destekleyen etkisini
  • 12:18 - 12:22
    hepimize yayarak ortadan kaldırabilir.
  • 12:22 - 12:25
    Analitik burada çok kolay.
  • 12:25 - 12:31
    Burada zor olan politika, hatta imkansız derecesinde zor,
  • 12:31 - 12:37
    çünkü bu reform K caddesini, Capitol Hill'i,
  • 12:37 - 12:42
    kongre üyesi olarak Jim Cooper'ı,
  • 12:42 - 12:45
    Tenessee'deki bir demokratı küçültecektir
  • 12:45 - 12:50
    K caddesi için bir çiftlik ligi olan, K caddesi için bir çiftlik ligi olan.
  • 12:50 - 12:52
    Üyeler ve çalışanlar ve bürokratların kafasında
  • 12:52 - 12:54
    son zamanlarda gittikçe artan ortak bir iş modeli var,
  • 12:54 - 12:57
    hükümet sonrasındaki hayatları için bir iş modeli,
  • 12:57 - 12:59
    lobici bir hayat için.
  • 12:59 - 13:03
    1998 ve 2004 yılları arasında Senato'dakilerin yarısı
  • 13:03 - 13:05
    lobici olmak için ayrıldılar, bunların %42'si Beyaz Saraydan.
  • 13:05 - 13:07
    Bu sayılar sadece ve sadece arttı,
  • 13:07 - 13:09
    ve Birleşmiş Cumhuriyet geçen Nisan'sa
  • 13:09 - 13:12
    takip ettikleri kişilerin ortalama maaş artışını hesapladılar,
  • 13:12 - 13:18
    sonuç: %1452.
  • 13:18 - 13:24
    Peki onların bu durumu değiştirmeleri nasıl mümkün diye sormak adil olacaktır.
  • 13:24 - 13:28
    Şimdi bu şüpheciliği anlarım.
  • 13:28 - 13:33
    Karamsarlığı da anlarım. İmkansızlık hissini de anlarım.
  • 13:33 - 13:35
    Ama kabul etmem.
  • 13:35 - 13:39
    Bu çözülebilir bir konu.
  • 13:39 - 13:42
    Ailelerimizin 20.yüzyılda çözmeye çalıştıkları problemleri
  • 13:42 - 13:44
    düşünürseniz,
  • 13:44 - 13:48
    ırkçılık, ya da cinsiyetçilik gibi konuları,
  • 13:48 - 13:51
    ya da bu yüzyılda savaştığımız homofobi konusunu,
  • 13:51 - 13:53
    bunlar zor konular.
  • 13:53 - 13:56
    Bir gün kalkıp da ırkçılığı bırakmıyoruz.
  • 13:56 - 14:00
    Bu içgüdüyü silip atmak nesiller sürüyor, bu DNA'yı,
  • 14:00 - 14:03
    insanların ruhundan atmak.
  • 14:03 - 14:06
    Bu bir teşvik problemi, sadece teşvik.
  • 14:06 - 14:09
    Teşvikleri değiştirin, davranışlar değişecektir,
  • 14:09 - 14:11
    ve düşük bütçeli sistemleri benimseyen eyaletler,
  • 14:11 - 14:14
    uygulamanın da değiştiğini gördüler.
  • 14:14 - 14:16
    Connecticut bu sistemi benimsediğinde,
  • 14:16 - 14:21
    ilk yılda, seçilen temsilcilerin %78'i
  • 14:21 - 14:25
    büyük desteklerden vazgeçip sadece küçük destekler aldılar.
  • 14:25 - 14:27
    Çözülebilir,
  • 14:27 - 14:30
    Demokrat olarak değil,
  • 14:30 - 14:31
    Cumhuriyetçi olarak değil.
  • 14:31 - 14:35
    Vatandaş olarak çözülebilir, vatandaş olarak,
  • 14:35 - 14:38
    TEDandaş olarak.
  • 14:38 - 14:42
    Çünkü, eğer bir reform başlatmak istiyorsanız,
  • 14:42 - 14:46
    bakın, ben bir reform başlatabilirim
  • 14:46 - 14:49
    enerji politikasını çözmenin yarı fiyatına,
  • 14:49 - 14:52
    size bir cumhuriyeti geri verebilirim.
  • 14:52 - 14:56
    OK. Ama siz bile daha henüz benimle değilsiniz,
  • 14:56 - 14:59
    bunun imkansız olduğunu düşünüyorsanız,
  • 14:59 - 15:03
    TED'deki son konuşmamdan bu yana geçen beş yıl bana,
  • 15:03 - 15:06
    bu konuda defalarca konuşmalar yaptığım zamanda
  • 15:06 - 15:09
    imkansız olduğunu düşünseniz bile bunun alakasız olduğunu öğretti.
  • 15:09 - 15:11
    Alakasız.
  • 15:11 - 15:15
    Dartmouth'da bir konuşma yaptım ve bir kadın ben konuştuktan sonra ayağa kalktı,
  • 15:15 - 15:17
    kitabıma yazdım, ve bana dedi ki,
  • 15:17 - 15:22
    "Profesör, beni bunun umutsuz bir durum olduğuna inandırdınız. Umutsuz.
  • 15:22 - 15:25
    Yapabileceğimiz hiçbirşey yok."
  • 15:25 - 15:27
    O bunu söylediğinde, ben afalladım.
  • 15:27 - 15:29
    "Böyle bir umutsuzluğa nasıl tepki verebilirim?
  • 15:29 - 15:31
    Bu umutsuzluğun temeli nedir?" diye düşünmeye çalıştım.
  • 15:31 - 15:36
    ve 6 yaşındaki oğlumun bir görüntüsü geldi.
  • 15:36 - 15:39
    ve bir doktorun bana doğru gelip şunu söylediğini düşündüm,
  • 15:39 - 15:46
    "Oğlunuzun ölümcül bir beyin kanseri var, ve yapabileceğiniz hiçbirşey yok.
  • 15:46 - 15:49
    Yapabileceğiniz hiçbirşey yok."
  • 15:49 - 15:52
    Peki hiçbir şey yapmaz mıydım?
  • 15:52 - 15:54
    Orada öylece oturur muydum? Kabul eder miydim? Yapabileceğim hiçbir şey yok?
  • 15:54 - 15:58
    Google Glass yapmaya gidiyorum.
  • 15:58 - 16:02
    Tabi ki hayır. Yapabileceğim her şeyi yapardım,
  • 16:02 - 16:05
    ve yapabileceğim her şeyi yapardım çünkü aşk bu demek,
  • 16:05 - 16:07
    ihtimallerin önemsiz olduğu ve yapabileceğiniz
  • 16:07 - 16:11
    her şeyi yaptığınız, ihtimallerin canının cehenneme olduğu.
  • 16:11 - 16:15
    Ve ben bariz olan bu bağlantıyı gördüm, çünkü biz libareller bile
  • 16:15 - 16:17
    bu ülkeye aşığız.
  • 16:17 - 16:20
    (Kahkaha)
  • 16:20 - 16:22
    Uzmanlar ve politikacılar değişimin mümkün
  • 16:22 - 16:25
    olmadığını söylediklerinde,
  • 16:25 - 16:28
    bu ülke aşkı şu şekilde cevap verecektir,
  • 16:28 - 16:30
    "Bu dediğinizin bir önemi yok."
  • 16:30 - 16:33
    Çok önemli birşeyi kaybediyoruz,
  • 16:33 - 16:36
    bu odadaki herkesin aşkla sevdiği ve koruduğu,
  • 16:36 - 16:40
    bu cumhuriyeti kaybedersek, o yüzden
  • 16:40 - 16:45
    bu uzmanların söylediklerinin yanlış olduğunu kanıtlamak için herşeyi yaparız.
  • 16:45 - 16:47
    Şimdi işte benim sorum:
  • 16:47 - 16:52
    Bu aşk sizde var mı?
  • 16:52 - 16:55
    Bu aşk sizde var mı?
  • 16:55 - 16:57
    Çünkü eğer varsa,
  • 16:57 - 17:02
    o zaman ne halt ediyorsunuz, ne halt ediyoruz?
  • 17:02 - 17:06
    Ben Franklin anayasal kongreden taşındığında
  • 17:06 - 17:10
    1787'nin Eylülünde, caddede bir kadın tarafından durdurulup şu sorulmuştu,
  • 17:10 - 17:14
    "Bay Franklin, ne işlediniz?"
  • 17:14 - 17:22
    Franklin cevap vermiş, "Bir cumhuriyet, hanımefendi, koruyabilirseniz."
  • 17:22 - 17:27
    Bir cumhuriyet. Bir temsili demokrasi.
  • 17:27 - 17:34
    Sadece halka bağımlı bir hükümet.
  • 17:34 - 17:38
    Bu cumhuriyeti kaybettik.
  • 17:38 - 17:43
    Hepimiz onu geri almak için hareket etmeliyiz.
  • 17:43 - 17:44
    Çok teşekkür ederim.
  • 17:44 - 17:50
    (Alkış)
  • 17:50 - 18:01
    Teşekkürler. Teşekkürler. Teşekkürler. (Alkış)
Title:
Lawrence Lessig: Halk olan bizler ve geri almak zorunda olduğumuz Cumhuriyet.
Speaker:
Lawrence Lessig
Description:

Kongre adaylarının destek için halkın çok küçük bir kısmına bağımlı olmasından kaynaklanan, Amerikan politikasının kalbinde bir yozlaşma bulunmaktadır. Hukuk bilim adamı Lawrance Lessig'in bu etkileyici konuşmasının temelinde yatan iddia da budur. Seri görsellerle, destek sürecinin, Cumhuriyet'i en temelden nasıl sarstığını göstermekte ve gerek sağ gerekse solu da içere, ABD'de ve ötesinde büyük yankılar uyandıracak bir çağrıda bulunmaktadır.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
18:19

Turkish subtitles

Revisions