Return to Video

İdrarınızı tutmak kötü müdür? - Heba Shaheed

  • 0:06 - 0:09
    Olay biraz rahatsızlıkla başlar
  • 0:09 - 0:12
    ve kısa bir süre sonra görmezden gelmenin
    mümkün olmadığı bir baskı hissi oluşur.
  • 0:12 - 0:14
    Nihayet, tek düşündüğünüz o olur
  • 0:14 - 0:16
    ve tam bir çaresizlikle
  • 0:16 - 0:20
    rahatlayana kadar
    bir tuvalet avına başlarsınız.
  • 0:21 - 0:24
    İnsanlar günde en azından
    dört-altı kez idrara çıkmalıdır
  • 0:24 - 0:28
    ama zaman zaman, modern hayatın baskıları
    bizi idrarımızı tutmaya zorlayabilir.
  • 0:28 - 0:32
    Bu alışkanlık ne kadar kötü
    ve vücudumuz buna ne kadar dayanabilir?
  • 0:32 - 0:35
    Cevap, pelvis içine oturan oval kese olan
  • 0:35 - 0:37
    mesanenin çalışmasında yatıyor.
  • 0:38 - 0:41
    Bu yapıyı çevreleyen diğer birkaç organ
  • 0:41 - 0:43
    hep birlikte boşaltım sistemini oluşturur.
  • 0:43 - 0:45
    İki böbrek,
  • 0:45 - 0:46
    iki üreter,
  • 0:46 - 0:48
    iki üretral sfinkter
  • 0:48 - 0:49
    ve bir üretra.
  • 0:50 - 0:55
    Böbreklerden sürekli damlayan
    sarı sıvı idrar olarak bilinir.
  • 0:55 - 0:59
    Böbrekler su ve vücut artıkları
    karışımından idrar üretir,
  • 0:59 - 1:03
    istenmeyen sıvıyı üreter denen
    iki kaslı tübe gönderir.
  • 1:03 - 1:07
    Bunlar da sıvıyı idrar torbası olarak
    bilinen içi boş organa taşır.
  • 1:07 - 1:11
    Bu organın kaslı duvarı detrusor kası
    denen dokudan yapılmıştır,
  • 1:11 - 1:16
    ki bu da mesane doldukça gevşeyerek
    onun balon gibi şişmesini sağlar.
  • 1:16 - 1:20
    Mesane doldukça, detrusor kasılır.
  • 1:20 - 1:24
    İç üretral sfinkter otomatik
    ve istemsiz olarak açılır
  • 1:24 - 1:26
    ve idrar salınır.
  • 1:26 - 1:29
    İdrar aşağı akarak üretraya girer
  • 1:29 - 1:32
    ve dış üretral sfinkter aniden durur.
  • 1:32 - 1:34
    Bu bir musluk gibi çalışır.
  • 1:34 - 1:37
    İdrara çıkmayı ertelemek istediğinizde,
    sfinkteri kapalı tutarsınız.
  • 1:37 - 1:41
    Salmak istediğinizde, isteyerek
    boşaltma vanalarını açabilirsiniz.
  • 1:41 - 1:43
    Fakat mesanenizin doluluğunu
    nasıl hisseder ve
  • 1:43 - 1:44
    işemeniz gerektiğini anlarsınız?
  • 1:44 - 1:48
    Detrusor kasları tabakaları içinde
    mesane doldukça tetiklenen
  • 1:48 - 1:50
    milyonlarca esneme reseptörü bulunur.
  • 1:50 - 1:55
    Omuriliğinizdeki sakral bölgeye
    sinirler boyunca sinyaller gönderirler.
  • 1:55 - 1:57
    Bir refleks sinyali mesanenize geri gelir,
  • 1:57 - 1:59
    bu da detrusor kasını hafifçe kasar
  • 1:59 - 2:03
    ve mesanenin baskısını artırır,
    böylece dolduğunu farkına varırsınız.
  • 2:03 - 2:07
    Eş zamanlı olarak,
    iç üretral sfinkter açılır.
  • 2:07 - 2:09
    Buna miktüristyon refleksi denir.
  • 2:09 - 2:13
    Eğer işemek için uygun bir zaman değilse
    beyin dış üretral büzücü kasa
  • 2:13 - 2:16
    başka bir sinyal göndererek
    buna karşı çıkabilir.
  • 2:16 - 2:20
    İçinde 150-200 mililitre idrar var ise
  • 2:20 - 2:22
    mesanenin kaslı duvarı içindeki idrarı
  • 2:22 - 2:24
    fark etmeniz için yeterinde gerilmiştir.
  • 2:24 - 2:28
    400-500 mililitre olduğunda,
    baskı rahatsız etmeye başlar.
  • 2:28 - 2:31
    Mesane bir noktaya kadar
    gerilmeye devam eder.
  • 2:31 - 2:34
    Bin mililitre üzerinde patlayabilir.
  • 2:34 - 2:36
    Çoğu kişi bu olmadan önce
    mesane kontrolünü kaybeder,
  • 2:36 - 2:38
    ama ender durumlarda,
  • 2:38 - 2:41
    - insanın idrara çıkma ihtiyacını
    hissetmediği gibi -
  • 2:41 - 2:45
    kese acı verici bir şekilde parçalanıp
    kişiyi ameliyatlık edebilir.
  • 2:45 - 2:47
    Fakat normal şartlar altında,
  • 2:47 - 2:51
    idrara çıkma kararınız beynin dış üretral
    sfinktere gönderdiği sinyali durdurur,
  • 2:51 - 2:53
    bu da onun rahatlamasını ve
    mesanenin boşalmasını sağlar.
  • 2:53 - 2:57
    Dış üretral sfinkter pelvik taban
    kaslarından biridir
  • 2:57 - 3:00
    ve üretra ve mesane boynuna
    destek sağlar.
  • 3:00 - 3:02
    Şanslıyız ki pelvik taban kaslarımız var
  • 3:02 - 3:05
    çünkü öksürerek, hapşırarak,
  • 3:05 - 3:06
    gülerek
  • 3:06 - 3:06
    veya zıplayarak
  • 3:06 - 3:09
    sisteme yapılan baskı
    mesanede sızmaya neden olabilir.
  • 3:09 - 3:12
    Onun yerine, pelvik taban kasları
    alanı mühürler
  • 3:12 - 3:14
    ta ki hazır olana dek.
  • 3:14 - 3:15
    Ancak çok uzun tutarsanız,
  • 3:15 - 3:17
    idrarın hızlı çıkmasını zorlarsanız
  • 3:17 - 3:20
    veya düzgün fiziksel destek
    olmadan idrara çıkma
  • 3:20 - 3:24
    zamanla bu kası güçsüzleştirebilir
    veya fazla çalıştırır.
  • 3:24 - 3:26
    Bu da hiperaktif pelvik tabana,
  • 3:26 - 3:28
    mesane ağrısına,
  • 3:28 - 3:29
    sıkışmaya
  • 3:29 - 3:31
    veya idrar kaçırmaya neden olur.
  • 3:31 - 3:33
    Yani uzun vadeli sağlık için,
  • 3:33 - 3:35
    idrarı tutmak iyi bir alışkanlık değil.
  • 3:35 - 3:38
    Fakat kısa vadede, en azından,
    vücudunuz ve beyniniz her şeyi düşünmüş,
  • 3:38 - 3:41
    yani tatlı salma anınızı
    rahatça seçebilirsiniz.
Title:
İdrarınızı tutmak kötü müdür? - Heba Shaheed
Speaker:
Heba Shaheed
Description:

Dersin tamamı: http://ed.ted.com/lessons/is-it-bad-to-hold-your-pee-heba-shaheed

İnsanlar günde en az dört-altı kez idrara çıkmalı, ama zaman zaman, modern hayatın baskıları bizi idrarımızı tutmaya zorlayabilir. Bu alışkanlık ne kadar kötü ve vücudumuz buna ne kadar dayanabilir? Heba Shaheed meseleyi öğrenmemiz için bizleri mesanenin içine götürüyor.

Ders Heba Shaheed, animasyon by Artrak Studio.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
03:59

Turkish subtitles

Revisions