Makineler duygularınızı okuyabiliyor mu? - Kostas Karpouzis

Dersin tamamı için: http://ed.ted.com/lessons/can-machines-read-your-emotions-kostas-karpouzis

Bilgisayarlar bizi masaüstü oyunlarında yenebiliyor, sayısız dilde konuşma metnini çevirebiliyor ve hemen hemen her nesneyi anında tanımlayabiliyorlar. Ancak geleceğin robotları, neler hissettiğimizi çözmeyi öğrenerek daha ileri gidecekler mi? Kostas Karpouzis, makinelerin ve onları çalıştıran insanların duygu durumlarını doğru olarak okuyabilecekleri bir gelecek hayal ediyor --- ve benzeri görülmemiş şekillerde bize nasıl yardımcı olabileceklerini veya yönetebileceklerini açıklıyor.

Her geçen yıl makineler insanları,
daha önce sadece bizim yapabildiğimizi

sandığımız pek çok faaliyette
gölgede bırakıyor.

Bugünün bilgisayarları karmaşık
masaüstü oyunlarında yenebiliyor,

sayısız dilde konuşma
metnini çevirebiliyor

ve hemen hemen her nesneyi
anında tanımlayabiliyorlar.

Ancak yarının robotları,

nasıl hissettiğimizi çözerek
daha ileri gidebilirler.

Ve bu neden önemli?

Çünkü eğer makineler
ve onları çalıştıran insanlar

duygusal durumlarımızı
doğru olarak okuyabilirlerse,

benzeri görülmemiş şekillerde
bize yardımcı olabilir veya

bizi yönetebilirler.

Ancak oraya gelmeden önce,

duygu gibi çok karmaşık bir şey,
nasıl sadece dil makinelerinin anlayacağı

önemsiz sayılara dönüştürülebiliyor?

Esasen beyinlerimizin duyguları nasıl
ayırt edeceklerini öğrenerek

yorumladıkları şekilde.

Amerikalı psikolog Paul Ekman,
kültürler boyunca görsel ipuçlarının

aynı şekilde anlaşıldığı belirli
evrensel duyguları tanımladı.

Örneğin, bir gülümseme görüntüsü,
modern şehir insanına ve yerli kabilelere

aynı hazzı gönderiyor.

Ekman'a göre,

öfke,

tiksinti,

korku,

haz,

üzüntü

ve şaşkınlık eşit derecede tanınabilir.

Görünen o ki, bilgisayarlar
görüntü tanımada sinir ağları gibi

algoritma öğrenen makineler sayesinde,
hızla daha iyiye gidiyorlar.

Bunlar, bağlantılarımızı şekillendirerek
ve bilgi değişimi yaparak

biyolojik nöronlarımızı taklit eden
suni ağlar içeriyor.

Ağı eğitmek için, farklı kategorilere
ön sınıflandırması yapılmış,

mutlu ya da üzüntülü olarak işaretlenmiş
fotoğraf gibi girdiler,

sistem içine beslenirler.

Ağ daha sonra belirli
özelliklere görevlendirilmiş

ilgili ağırlıkları ayarlayarak
bu örnekleri sınıflandırmayı öğrenir.

Ne kadar çok eğitme verisi girilirse,

algoritma yeni görüntüleri doğru
olarak tanımakta o kadar iyi olur.

Bu, yeni uyarıcının nasıl işlem göreceğini

şekillendirmek için önceki deneyimlerden
öğrenen kendi beyinlerimize benzer.

Algoritmaları tanımak sadece
yüz ifadeleri ile sınırlı değildir.

Duygularımız pek çok yönden açığa çıkıyor.

Beden dili ve ses tonu,

kalp atışında değişiklik,
yüz rengi ve vücut ısısı

ya da yazdığımız yazıdaki kelimelerin
sıklığı ve cümle yapısı ile.

Sinir ağlarını bunları tanımak için
eğitmenin uzun ve karmaşık

bir görev olduğunu düşünebilirsiniz

ancak orada ne kadar verinin olduğunu ve

modern bilgisayarların ne kadar çabuk
işleyebildiğini fark edinceye kadar.

Sosyal medya yorumlarından,

yüklenen fotoğraflar ve videolardan

ve telefon kayıtlarından,

ısıya duyarlı güvenlik kameraları

ve fizyolojik işaretleri gözleyen
giysi bilgisayarlara kadar,

asıl soru yeterince verinin
nasıl toplanacağı değil,

onunla ne yapacağımızdır.

Bilgisayarlı duygu tanımanın
çok fazla yararlı kullanımları var.

Algoritmaları kullanarak
yüz ifadelerini tanımlayan robotlar

çocukların öğrenmelerine yardım edebilir

veya yalnız insanlara bir çeşit
arkadaşlık sağlayabilirler.

Sosyal medya şirketleri, belirli kelime ve
tabirleri içeren mesajları işaretleyerek

intiharları önlemeye yardım etmek için
algoritmaları kullanmayı düşünüyorlar.

Ve duygu tanıma yazılımları ruhsal
bozuklukları tedavi etmeye yardım edebilir

veya insanlara düşük ücretle
otomatik psikoterapi sağlayabilirler.

Potansiyel faydalarına rağmen,

fotoğraflarımızı otomatik olarak
tarayan büyük bir ağın olasılığı,

görüşmeler

ve fizyolojik işaretler de
oldukça rahatsız edici.

Bu tür şahsi olmayan sistemler
reklamcılık yoluyla duygularımızı sömüren

şirketler tarafından kullanıldığında,
mahremiyetimiz için sonuçlar ne olur?

Ve eğer yetkililer,

suç işleme potansiyeli olan insanları,
hareket etmeye karar vermeden önce

belirleyebileceklerini düşünüyorlarsa,
bizim haklarımıza ne olacak?

Robotların hâlihazırda, ironi yapmak gibi

duygusal nüansları ve birinin
ne kadar mutlu ya da üzgün olduğunu

gösteren duyguların derecesini
ayırt etmekte gidecek çok yolları var.

Yine de, zamanla duygularımızı
doğru olarak okuyabilirler

ve onlara cevap verebilirler.

Ancak, istenmeyen ihlal korkumuzla
empati yapıp yapamayacaklarıysa,

başka bir konu.