Return to Video

کارل زیمر - منشاء ژن کجاست؟

  • 0:07 - 0:11
    در DNA شما حدود ۲۰٫۰۰۰ ژن وجود دارد
  • 0:11 - 0:13
    آنها مولکولهای سازندهی بدن شما را به صورت رمز درمیآورند
  • 0:14 - 0:18
    از کراتینِ ناخنهای پایتان گرفته
    تا کلاژنِ نوک بینی
  • 0:18 - 0:20
    و دوپامینی که ناگهان در مغزتان جریان مییابد
  • 0:21 - 0:24
    گونههای دیگر، ژنهای مخصوص به خودشان را دارا هستند
  • 0:24 - 0:25
    عنکبوت ژنهایی برای تولید تار دارد
  • 0:26 - 0:30
    و درخت بلوط ژنهایی برای کلروفیل
    که نور خورشید را به چوب تبدیل میکند
  • 0:31 - 0:33
    تمامی این ژنها از کجا میآیند؟
  • 0:33 - 0:35
    این به ژن بستگی دارد
  • 0:35 - 0:40
    دانشمندان گمان میبرند که زندگی بر روی زمین
    از حدود ۴ میلیارد سال پیش پدیدار شده است
  • 0:40 - 0:43
    نخستین فرمهای حیات، یعنی میکروبهای ابتدایی
  • 0:43 - 0:47
    ژنهای اولیهی لازم برای زنده ماندن را دارا بودهاند
  • 0:47 - 0:50
    و این ژنهای اولیه را در خلال
  • 0:50 - 0:52
    میلیاردها نسل به نوادگان خود انتقال دادند
  • 0:52 - 0:56
    بعضی از آنها امروزه همچنان همان عملکرد را در سلولهای ما دارند
  • 0:56 - 0:57
    برای مثال انجام همانندسازی دی ان ای
  • 0:57 - 1:02
    اما هیچ کدام از این میکروب ها دارای ژنهایی
    برای تار عنکبوت یا دوپامین نبوده است
  • 1:02 - 1:06
    امروزه نسبت به گذشته تعداد بیشتری ژن بر روی زمین وجود دارد
  • 1:06 - 1:11
    به نظر میرسد که بسیاری از این ژنهای اضافی
    از اشتباهات بوجود آمده باشند
  • 1:11 - 1:16
    هر بار سلولی تقسیم میشود کپیهای جدیدی از دی ان ایِ خود ایجاد میکند
  • 1:16 - 1:19
    گه گاه، سلول به طور تصادفی دوبار از یک رشتهی دی ان ای کپی میکند
  • 1:20 - 1:24
    با این کار سلول حتی ممکن است یک کپی اضافه
    از یکی از ژن هایش ایجاد کند
  • 1:25 - 1:28
    در ابتدا، ژن اضافی همانند ژن اصلی عمل میکند
  • 1:28 - 1:32
    اما در طول نسلها، این ژن میتواند جهشهای جدیدی را بپذیرد
  • 1:32 - 1:35
    این جهش ها میتوانند عملکرد ژن جدید را تغییر دهند
  • 1:35 - 1:37
    این ژن جدید میتواند همانند سازی کند
  • 1:38 - 1:42
    تعداد شگفت آوری از ژنهای جهش یافتهی ما در این اواخر ظاهر شدهاند
  • 1:42 - 1:45
    و بسیاری از آنها در چند میلیون سال گذشته پدید آمدهاند
  • 1:45 - 1:50
    جدیدترین آنها پس از این که گونهی ما
    از پسرعموهایمان شامپانزهها جدا شد تکامل یافتهاند
  • 1:50 - 1:54
    در حالی که ممکن است بیش از یک میلیون سال
    زمان لازم باشد تا تک ژنی بتواند
  • 1:54 - 1:55
    یک خانوادهی ژنی ایجاد کند
  • 1:55 - 1:59
    دانشمندان مشاهده کردهاند به محض این که
    ژنهای جدید تکامل مییابند
  • 1:59 - 2:01
    به سرعت عملکردهای اساسی را عهده دار میشوند
  • 2:02 - 2:05
    برای نمونه، ما صدها ژن برای پروتئینهای موجود در بینی داریم
  • 2:05 - 2:08
    که مولکولهای بو را دریافت میکنند
  • 2:08 - 2:11
    جهشها به آنها این امکان را میدهد که
    مولکولهای مختلفی را دریافت کنند
  • 2:11 - 2:15
    و این امر به ما توانایی شناسایی تریلیونها بوی مختلف را میدهد
  • 2:15 - 2:19
    گاهی اوقات بعضی از جهشها تاثیر
    مهمتری روی کپیهای جدید ژن میگذارند
  • 2:20 - 2:22
    آنها میتوانند کاری کنند که یک ژن پروتئین خود را
    در اندامی متفاوت
  • 2:22 - 2:25
    یا در زمانهای متفاوتی از عمر بسازد
  • 2:25 - 2:29
    یا این پروتئین میتواند شروع به انجام کاری کاملا متفاوت کند
  • 2:29 - 2:33
    به عنوان نمونه، در مارها ژنی وجود دارد که
    پروتئینی را برای کشتن باکتریها میسازد
  • 2:34 - 2:38
    مدتها پیش، این ژن تکثیر پیدا کرد و کپی جدید آن دچار جهش شد
  • 2:38 - 2:41
    این جهش سیگنالی درون ژن را تغییر داد
  • 2:41 - 2:43
    که به آن جایگاه ساخت پروتئین را اعلام می کرد
  • 2:43 - 2:46
    این ژن به جای اینکه در پانکراس مار فعال شود،
  • 2:46 - 2:50
    شروع به ساخت این پروتئین باکتری کُش در دهان مار کرد
  • 2:50 - 2:54
    هنگامی که مار طعمهی خود را گاز گرفت،
    این آنزیم به زخم جانور نفوذ کرد
  • 2:55 - 2:58
    وقتی این پروتئین اثر سوء خود را نشان داد
  • 2:59 - 2:59
    و به مار در گرفتن طعمه های بیشتری کمک کرد
  • 2:59 - 3:02
    مورد عنایت قرار گرفت
  • 3:02 - 3:06
    آنچه که قبلا ژنی در پانکراس بود
    زهری در دهان مار تولید میکند
  • 3:06 - 3:07
    که شکارش را میکشد
  • 3:07 - 3:10
    شیوههای باورنکردنی تری هم برای ایجاد یک ژن جدید وجود دارد
  • 3:11 - 3:14
    دی ان ایِ جانوران، گیاهان و گونههای دیگر
  • 3:14 - 3:18
    شامل رشتههای بزرگِ بدون ژن رمزکنندهی پروتئین هاست
  • 3:18 - 3:20
    تا جائیکه دانشمندان می گویند، این توالیهای اساسا تصادفی
  • 3:20 - 3:25
    از بیانهای ژنتیکی هستند که هیچ عملکردی ندارند
  • 3:25 - 3:28
    این رشتههای DNA، همانند ژنها گاهی جهش میکنند
  • 3:28 - 3:32
    گاهی، این جهشها DNA را به محلی تبدیل کرده
  • 3:32 - 3:34
    که سلولی میتواند شروع به خواندن آن بکند
  • 3:34 - 3:37
    ناگهان، سلول پروتئینی جدید میسازد
  • 3:37 - 3:40
    درابتدا، این پروتئین ممکن است بی فایده یا حتی مضرباشد
  • 3:40 - 3:44
    اما جهشهای بیشتر میتوانند شکل پروتئین را تغییر دهند
  • 3:44 - 3:46
    و این پروتئین میتواند کاری مفید انجام دهد
  • 3:46 - 3:49
    کاری که جاندار را سالم تر، قوی تر
  • 3:49 - 3:51
    و برای تولید مثل تواناتر کند
  • 3:51 - 3:55
    دانشمندان این ژنهای جدید فعال را
    در قسمتهای بیشماری از بدن جانوران یافتهاند
  • 3:56 - 3:59
    بنابراین ۲۰٫۰۰۰ ژنِ ما خاستگاههای بیشماری دارند
  • 3:59 - 4:03
    از منشاء حیات گرفته، تا ژنهای جدیدی که از ناکجا منشا میگیرند
  • 4:03 - 4:07
    تا هنگامی که حیات بر روی کره ی زمین وجود دارد،
    ساختن ژنهای جدید ادامه خواهد داشت
Title:
کارل زیمر - منشاء ژن کجاست؟
Description:

مشاهده کامل درس:
http://ed.ted.com/lessons/where-do-genes-come-from-carl-zimmer

با پیدایش حیات در زمین حدود ۴ میلیارد سال پیش، نخستین میکروب‌ها، یکسری ژن‌های اولیۀ لازم برای زنده ماندن را دارا بوده‌اند. در مورد انسان و دیگر موجودات زنده بزرگ، ژنهای بسیار بیشتری وجود دارند. این ژنهای جدید از کجا آمده اند؟ "کارل زیمر" به بررسی جهش و تکثیر ژنها می پردازد.

درس: Carl Zimmer
انیمیشن: TOGETHER
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:24

Persian subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.