Verborgen camera's filmen onrechtvaardigheid op de meest gevaarlijke plaatsen

Zien is geloven, zegt Oren Yakobovich — daarom helpt hij gewone mensen om verborgen camera's te gebruiken bij het filmen van gewelddadige situaties, politieke fraude en misbruik. Zijn organisatie, Videre, detecteert, verifieert en publiceert schendingen van mensenrechten die aan de wereld getoond moeten worden.

Ik zou graag beginnen

met het verhaal van Mary,

een vrouw uit een Afrikaans dorp.

Haar vroegste herinneringen

gaan over haar familie die vlucht
voor geweldadige rellen,

georkestreerd door de heersende
politieke partij.

Haar broer werd vermoord door milities
die gesteund worden door de staat,

en zij werd meer dan eens verkracht,

enkel omdat ze
bij de verkeerde partij was.

Op een morgen,
een maand voor de verkiezingen,

werd het dorp van Mary opgetrommeld
voor de zoveelste intimidatie bijeenkomst.

Op die bijeenkomst
spreekt een man hen toe,

die hen zegt: "We weten wie jullie zijn.

We weten voor wie jullie zullen stemmen.

Als je niet de juiste stembrief afgeeft,

zullen we wraak nemen."

Maar voor Mary is deze vergadering anders.

Ze voelt zich anders.

Deze keer kijkt ze uit naar deze meeting.

Want dit keer draagt ze een
kleine verborgen camera in haar jurk,

een camera die niemand kan zien.

Niemand mag filmen op deze vergaderingen.

Je waagt je leven als je dat doet.

Mary weet dat, maar ze weet ook
dat de enige manier om hen te stoppen

en zichzelf en haar gemeenschap
te beschermen,

is door hun intimidatie
aan het licht te brengen,

door ervoor te zorgen dat ze begrijpen
dat iemand hen in het oog houdt,

door hun gevoel van straffeloosheid
te doorbreken.

Mary en haar vrienden filmden
al maanden, in het geheim,

de intimidatie door
de heersende politieke partij.

(Video) ["Gefilmd met verborgen camera's"]

Stem man: "We zullen het nu hebben
over de komende verkiezingen.

Niets kan ons verhinderen
onze zin te doen.

Als we vernemen dat jullie
voor [De Oppositie] zijn

zullen we je dat niet vergeven.

["Intimidatie-optocht van de militie"]

[De Partij] kan je martelen
wanneer ze dat wenst.

Onze jongeren kunnen je afranselen.

["Verstoring van politieke bijeenkomst"]

Voor hen die liegen, die zeggen
dat ze terug [bij de Partij] zijn,

jullie tijd is bijna om.

["Jeugdmilitie van de Partij"]

Sommigen zijn gestorven
omdat ze in opstand kwamen.

Sommigen verloren hun huis.

Als je niet met ons samenwerkt,

ziet het er slecht uit voor je.

Oren Yakobovich: Deze beelden
werden over heel de wereld uitgezonden.

Maar nog belangrijker,

ze werden ook terug aan de
plaatselijke gemeenschap getoond.

De daders hebben ze ook gezien.

Ze begrepen dat ze in de gaten
worden gehouden.

Ze werden bang.
De straffeloosheid was doorbroken.

Mary en haar vrienden verplichtten
de heersende politieke partij

geen geweld te gebruiken
tijdens de verkiezingen,

en redden honderden levens.

Mary is slechts één
van de honderden mensen

die door mijn organisatie zijn geholpen
om schendingen van mensenrechten

te documenteren met behulp
van camerabeelden.

Mijn herkomst had me in
een andere richting moeten brengen.

Ik werd geboren in Israël
in een familie van rechtse signatuur,

Al zolang als ik me herinner,

wilde ik naar het Israëlisch leger,
om mijn land te dienen

en mijn geloof in ons recht
op het volledige land te bewijzen.

Ik ging naar het leger
vlak na de Eerste Intifada,

de eerste Palestijnse opstand,

en ik diende in één van de fanatiekste,

taaiste, meest agressieve
infanterie-eenheden,

en ik had het grootste geweer
in mijn peloton.

Ik werd redelijk snel officier

en kreeg soldaten onder mijn bevel.

Na enig tijd werd ik ingezet
op de Westelijke Jordaanoever,

en kreeg ik zulke beelden te zien.

Ik was niet fier op wat ik zag.

Het duurde even,

maar uiteindelijk weigerde ik
te dienen op de Westelijke Jordaanoever.

Ik moest een tijd de gevangenis in.

Het was een beetje —

(Applaus) —

Het was zo slecht nog niet,
moet ik zeggen.

Een beetje zoals in een hotel,
maar met vreselijk eten.

(Gelach)

In de gevangenis bleef ik denken
dat mensen dit moeten weten.

Mensen moeten begrijpen

hoe het er werkelijk aan toegaat
op de Westelijke Jordaanoever.

Ze moeten horen wat ik hoorde.

Ik wil dat ze zien wat ik zag.

Maar ik begreep ook
dat de Palestijnen zelf,

de mensen die lijden,

hun eigen verhalen
moeten kunnen vertellen,

en niet journalisten of cineasten
die van buitenaf komen.

Ik werd lid van een
mensenrechtenorganisatie,

een Israëlische organisatie
B'Tselem genaamd.

Samen bestudeerden we
de Westelijke Jordaanoever.

We kozen 100 families die in de buurt
van de meest risicovolle plaatsen wonen:

vlakbij checkpoints,
in de buurt van legerbasissen,

tussen kolonisten.

We gaven hen camera's en opleiding.

Al heel snel kregen we
zeer verontrustende beelden

over hoe ze worden mishandeld
door kolonisten en soldaten.

Ik zou twee fragmenten van dit project
met jullie willen delen.

Beide werden in Israël uitgezonden,
en gaven aanleiding tot een massaal debat.

Ik moet jullie waarschuwen,

sommigen van jullie vinden ze
waarschijnlijk erg schokkend.

De gemaskerde mannen die je
in het eerste fragment zal zien,

zijn Joodse kolonisten.

Enkele minuten voor
de camera werd aangezet,

benaderden ze een Palestijnse familie

die haar land aan het bewerken was

en vertelden hen dat ze
het land moesten verlaten,

omdat deze grond aan
de Joodse kolonisten toebehoort.

De Palestijnen weigerden.

Laten we eens kijken wat er gebeurde.

De gemaskerde mannen die naderen,
zijn Joodse kolonisten.

Ze naderen de Palestijnse familie.

Dit is een demonstratie
op de Westelijke Jordaanoever.

De kerel in het groen
is een Palestijn.

Over enkele seconden zal hij
gearresteerd worden.

Hier zie je hem geblinddoekt en geboeid.

Binnen enkele seconden beklaagt hij zich
dat hij naar deze demonstratie kwam.

Hij wordt met een rubber kogel
in de voet geschoten .

Hij stelt het goed.

Niet alle kolonisten en soldaten
gedragen zich op die manier.

Het gaat hier over een kleine minderheid,
die voor de rechter moet gebracht worden.

Deze en gelijkaardige fragmenten

verplichtten leger en politie
onderzoeken te starten.

Ze werden natuurlijk in Israël getoond,

en ook het Israëlische publiek
kreeg ze te zien.

Het project veranderde
de strijd voor mensenrechten

in de bezette gebieden.

We slaagden erin de gewelddadigheden op
de Westelijke Jordaanoever te verminderen.

Het succes van dit project
zette me aan het denken

over hoe ik dezelfde aanpak
elders in de wereld kan toepassen.

We zijn vandaag
geneigd te geloven,

met alle beschikbare technologie,

met smartphones en met het Internet,

dat we de meeste gebeurtenissen
in de wereld kunnen zien en begrijpen,

en dat mensen hun verhaal kwijt kunnen.

Maar dat is slechts gedeeltelijk waar.

Tot op vandaag,
met alle beschikbare technologie,

heeft minder dan de helft
van de wereldbevolking

toegang tot het Internet,

en meer dan drie miljard mensen —

ik herhaal het aantal —

drie miljard mensen krijgen nieuws dat
is gecensureerd door de machthebbers.

Ongeveer rond dezelfde tijd

word ik benaderd door
een geweldige kerel, Uri Fruchtmann.

Hij is cineast en activist.

We begrepen dat we op delfde lijn zaten,

en we besloten om samen onze organisatie,
Videre, op te richten.

Terwijl we de organisatie
aan het opzetten waren in Londen,

reisden we clandestien naar plaatsen

waar een gemeenschap leed onder misbruik,

waar massaal gruweldaden gebeurden,

en waar er een gebrek
aan berichtgeving was.

We probeerden te begrijpen
hoe we konden helpen.

Ik leerde vier dingen.

Ten eerste, dat we ons moeten bekommeren

om gemeenschappen die
in landelijke gebieden leven,

waar schendingen gebeuren
ver van elke publieke belangstelling.

We moeten met hen samenwerken,

en we moeten bekijken welke beelden
niet in de openbaarheid geraken,

om ze samen met hen te documenteren.

Mijn tweede les

is dat we hen moeten helpen om
op een veilige manier te filmen.

Veiligheid moet prioritair zijn.

Waar ik voordien werkte,
op de Westelijke Jordaanoever,

kan men een camera bovenhalen,

hoogstwaarschijnlijk zonder
te worden neergeschoten.

Maar op de plaatsen
waar we nu wilden werken --

gewoon een telefoon bovenhalen
en je bent dood — letterlijk dood.

Daarom beslisten we

om daar waar noodzakelijk
de operatie clandestien te doen

en vooral verborgen camera's te gebruiken.

Helaas kan ik jullie onze huidige
verborgen camera's niet tonen —

om evidente redenen —

maar dit zijn camera's
die we vroeger gebruikten.

Je kan ze in de winkel kopen.

Nu bouwen we zelf een verborgen camera,

zoals deze die Mary in haar jurk droeg

om de intimidatiebijeenkomst

van de heersende
politieke partij te filmen.

Het is een onzichtbare camera,

die opgaat in omgeving,

past in het decor.

Veilig filmen gaat verder
dan verborgen camera's.

Veiligheid start lang voor
de activist de camera aanzet.

Om onze partners te beveiligen,

moeten we van elke locatie
het risico inschatten,

en van elke opname,
voordat ze plaatsgrijpt.

We moeten een backupplan hebben
voor als er iets misgaat,

en we moeten zeker zijn dat
we alles in gereedheid hebben

voordat onze operaties starten.

Ten derde leerde ik
het belang van verificatie.

Je kan een verbazende opname
van wreedheden hebben,

maar als je het niet kan verifiëren,
dan is het niets waard.

Onlangs, zoals bij de huidige
oorlogen in Syrië en Gaza,

hebben beelden gezien die geënsceneerd
zijn of uit een ander conflict komen.

Deze misleidende informatie heeft de
geloofwaardigheid van de bron vernietigd,

en ze heeft ook de geloofwaardigheid van
andere betrouwbare bronnen geschaad.

We gebruiken vele methoden om na te gaan
of we de informatie kunnen verifiëren

en of we het materiaal kunnen vertrouwen.

Het begint bij het doorlichten
van de partners,

begrijpen wie ze zijn, en intensief
met hen samenwerken.

Hoe film je een locatie?

Je filmt verkeersborden,
je filmt horloges,

je filmt kranten.

We bekijken en bestuderen kaarten,

we doen een double-check
van de informatie,

en we bekijken ook
de meta-data van het materiaal.

De vierde en belangrijkste
les die ik leerde,

is hoe de beelden te gebruiken om
positieve verandering te creëren.

Om effect te hebben,

is het belangrijkste hoe je
het materiaal gebruikt.

Vandaag werken we met honderden activisten

die in het geheim filmen.

Samen proberen we
de situatie ter plaatse te begrijpen,

en welke beelden er ontbreken
om die te beschrijven.

Wie zijn degenen die
de omstandigheden kunnen beïnvloeden?

En wanneer moet het materiaal worden
vrijgegeven om de strijd te dienen?

Soms moet het in de media worden gebracht,

meestal de lokale media,
als bewustmaking.

Soms moet er met beslissers
worden gewerkt,

om wetgeving aan te passen.

Soms werken we met advocaten om het
te gebruiken als bewijs in de rechtbank.

Maar zeer dikwijls

is de meest effective weg
naar sociale verandering

te werken vanuit de gemeenschap.

Laat me jullie een voorbeeld geven.

Fatuma is lid van een vrouwennetwerk
dat misbruiken in Kenia aanvecht.

Vrouwen werden daar
voortdurend lastig gevallen

op hun weg naar school
en op weg naar het werk.

Ze proberen de houding van de gemeenschap
van binnenuit te veranderen.

In het volgende fragment

neemt Fatima ons mee
op haar weg naar het werk.

Haar stem is later toegevoegd aan
de beelden die ze zelf maakte,

met verborgen camera's.

(Video) Fatima Chiusiku:
Ik heet Fatima Chiusiku.

Ik ben 32 jaar, moeder,

en Ziwa La Ng'ombe is mijn thuis.

Elke morgen neem ik de mini-bus,

nummer 11.

Maar in plaats van
een rustige rit naar het werk,

begint elke dag met angst.

Ga met me mee

en kijk door mijn ogen,

om te voelen wat ik voel.

Als ik rondloop, denk ik bij mezelf:

zal ik worden aangeraakt,

of vastgegrepen?

Word ik weer aangerand
door die begeleider?

Zelfs de mannen in de bus,

zoals ze naar me kijken,

me aanraken, tegen me aanschurken,

me vastpakken.

Terwijl ik hier nu op mijn stoel zit,

zou ik willen kunnen denken aan
de dag die voor me ligt,

aan mijn dromen,
aan mijn kinderen op school.

In plaats daarvan ben ik bezorgd
dat ik, wanneer we aankomen,

opnieuw zal worden aangerand.

Oren Yakobovitch: Er is nu een nieuw front
in het gevecht om mensenrechten.

Ooit droeg ik een groot geweer.

Nu, draag ik dit.

Dit is een veel krachtiger
en veel, veel effectiever wapen.

Maar we moeten zijn macht
verstandig gebruiken.

Door de juiste beelden in de juiste
handen te leggen, op het juiste moment,

kunnen we echt impact hebben.

Dankuwel .

(Applaus)

Dankuwel.

(Applaus)