Return to Video

Ben Cameron: De ware kracht van de podiumkunsten

  • 0:00 - 0:02
    Ik ben een culturele omnivoor,
  • 0:02 - 0:04
    iemand wiens dagelijkse woon-werkverkeer
  • 0:04 - 0:07
    mogelijk wordt door het verlengstuk "iPod",
  • 0:07 - 0:09
    een iPod met Wagner en Mozart,
  • 0:09 - 0:11
    popdiva Christina Aguilera,
  • 0:11 - 0:13
    countryzanger Josh Turner
  • 0:13 - 0:15
    gangstarapper Kirk Franklin,
  • 0:15 - 0:17
    concerten, symfonieën en nog veel meer.
  • 0:17 - 0:19
    Ik ben een vraatzuchtige lezer,
  • 0:19 - 0:22
    een lezer die zich bezighoudt met Ian McEwan tot Stephanie Meyer.
  • 0:22 - 0:25
    Ik heb de "Twilight"-tetralogie gelezen.
  • 0:25 - 0:28
    En ik leef voor mijn thuistheater,
  • 0:28 - 0:30
    een thuistheater waar ik dvd's verslind, video-on-demand
  • 0:30 - 0:32
    en natuurlijk een hoop tv.
  • 0:32 - 0:34
    Voor mij "Law and Order: SVU",
  • 0:34 - 0:36
    Tina Fey en "30 Rock"
  • 0:36 - 0:39
    en "Judge Judy" -- "De mensen zijn echt, de zaken ook,
  • 0:39 - 0:41
    de uitspraken zijn definitief."
  • 0:41 - 0:43
    Nu, ik ben ervan overtuigd dat velen van jullie
  • 0:43 - 0:45
    waarschijnlijk mijn passies delen,
  • 0:45 - 0:47
    vooral mijn passie voor "Judge Judy",
  • 0:47 - 0:49
    en je zou iedereen aanvallen
  • 0:49 - 0:51
    die haar ons zou willen ontnemen
  • 0:51 - 0:54
    maar jullie delen misschien minder de centrale passie van mijn leven,
  • 0:54 - 0:57
    een passie voor de live professionele podiumkunsten,
  • 0:57 - 1:00
    podiumkunsten die het orkestrepertoire vertegenwoordigen, ja,
  • 1:00 - 1:03
    maar ook jazz, moderne dans, opera,
  • 1:03 - 1:05
    theater en nog veel meer.
  • 1:05 - 1:07
    Eerlijk gezegd,
  • 1:07 - 1:09
    velen van ons in de sector maken zich zorgen
  • 1:09 - 1:11
    dat hij wordt bedreigd en mogelijk ontmanteld
  • 1:11 - 1:13
    door de technologie.
  • 1:13 - 1:15
    Initieel waren we blij met het internet:
  • 1:15 - 1:17
    het was het fantastische nieuwe marketingapparaat
  • 1:17 - 1:19
    dat al onze problemen zou oplossen.
  • 1:19 - 1:21
    Nu beseffen we dat het internet
  • 1:21 - 1:23
    daar te goed in is.
  • 1:23 - 1:26
    Afhankelijk van wie je leest, concurreert een kunstorganisatie,
  • 1:26 - 1:28
    of een kunstenaar die de aandacht wil trekken
  • 1:28 - 1:30
    van een potentiële ticketkoper,
  • 1:30 - 1:32
    nu met de tussen de
  • 1:32 - 1:34
    drie en vijfduizend
  • 1:34 - 1:36
    verschillende marketingboodschappen
  • 1:36 - 1:39
    die een doorsnee burger elke dag ziet.
  • 1:39 - 1:41
    We weten nu in feite
  • 1:41 - 1:43
    dat de technologie onze grootste concurrent is in de strijd om vrije tijd.
  • 1:43 - 1:45
    Vijf jaar geleden
  • 1:45 - 1:48
    besteedden Gen-X'ers 20,7 uur online en voor de tv,
  • 1:48 - 1:50
    vooral voor de tv.
  • 1:50 - 1:52
    Gen-Y'ers besteedden nog meer uren,
  • 1:52 - 1:54
    23,8 uur, het meeste online.
  • 1:54 - 1:56
    Een typische
  • 1:56 - 1:58
    beginnende universiteitsstudent
  • 1:58 - 2:00
    arriveert daar
  • 2:00 - 2:02
    met een ervaring van
  • 2:02 - 2:04
    20.000 uur online
  • 2:04 - 2:06
    en daarnaast ook nog eens 10.000 uur
  • 2:06 - 2:08
    videogames-ervaring.
  • 2:08 - 2:10
    Een veeg teken dat in onze
  • 2:10 - 2:12
    culturele context
  • 2:12 - 2:14
    videospelletjes meer verkopen
  • 2:14 - 2:17
    dan muziek en film samen.
  • 2:18 - 2:20
    Bovendien zijn we bang dat technologie
  • 2:20 - 2:23
    onze aannames over cultuurconsumptie heeft veranderd.
  • 2:23 - 2:25
    Dankzij het internet
  • 2:25 - 2:28
    geloven we dat we alles kunnen krijgen wanneer we het ook willen,
  • 2:28 - 2:30
    geleverd aan onze voordeur.
  • 2:30 - 2:32
    We kunnen winkelen om drie in de ochtend of acht uur 's avonds
  • 2:32 - 2:35
    om op maat gemaakte jeans te bestellen.
  • 2:35 - 2:37
    Dit zijn verwachtingen inzake personalisatie
  • 2:37 - 2:39
    en maatwerk
  • 2:39 - 2:41
    waaraan de podiumkunsten
  • 2:41 - 2:44
    waar rekening moet worden gehouden met openingstijden, plaatsen,
  • 2:44 - 2:47
    ongemakken van bereikbaarheid, parkeren en dergelijke,
  • 2:47 - 2:49
    simpel weg niet kunnen beantwoorden.
  • 2:49 - 2:51
    En we beseffen allemaal goed
  • 2:51 - 2:53
    wat dat gaat betekenen in de toekomst
  • 2:53 - 2:55
    wanneer we iemand vragen om honderd dollar te betalen
  • 2:55 - 2:58
    voor een symfonie, opera of balletkaartje,
  • 2:58 - 3:01
    wanneer de cultuurconsument gewend is om te downloaden van het internet,
  • 3:01 - 3:03
    24 uur per dag,
  • 3:03 - 3:05
    voor 99 cent per liedje, of gratis.
  • 3:07 - 3:09
    Dit zijn enorme vragen
  • 3:09 - 3:11
    voor degenen onder ons die werken op dit terrein.
  • 3:11 - 3:13
    Maar hoe bijzonder ze ook aanvoelen voor ons,
  • 3:13 - 3:15
    we weten dat we niet alleen zijn.
  • 3:15 - 3:17
    Ieder van ons is bezig
  • 3:17 - 3:19
    met een seismische, fundamentele
  • 3:19 - 3:21
    herschikking van cultuur en communicatie,
  • 3:21 - 3:23
    een herschikking die vreselijk huishoudt
  • 3:23 - 3:26
    in de industrie van kranten, tijdschriften,
  • 3:26 - 3:29
    het boek en de uitgeverij enzovoort.
  • 3:30 - 3:33
    De podiumkunsten zijn opgezadeld met verouderde vakbondsovereenkomsten
  • 3:33 - 3:36
    die een rem en verbod instellen op
  • 3:36 - 3:38
    mechanische reproductie en streaming,
  • 3:38 - 3:40
    opgesloten in grote fabrieken
  • 3:40 - 3:42
    die werden ontworpen tot verstening van
  • 3:42 - 3:44
    de ideale relatie
  • 3:44 - 3:46
    tussen artiest en publiek,
  • 3:46 - 3:48
    die geschikt zijn voor de 19e eeuw
  • 3:48 - 3:51
    en opgesloten zijn in een businessmodel dat afhangt van hoge ticketinkomsten,
  • 3:51 - 3:54
    waar we exorbitante prijzen aanrekenen.
  • 3:54 - 3:57
    Velen van ons beven in de nasleep van de ineenstorting van Tower Records
  • 3:57 - 4:00
    en vragen zich af: "Zijn wij de volgende?"
  • 4:01 - 4:03
    Iedereen met wie ik praat binnen de podiumkunsten
  • 4:03 - 4:06
    is het eens met de woorden van Adrienne Rich,
  • 4:06 - 4:08
    die in "Dreams of a Common Language", schreef:
  • 4:08 - 4:10
    "We zijn in een land dat geen
  • 4:10 - 4:12
    taal, geen wetten heeft.
  • 4:12 - 4:14
    Wat we samen doen, is puur verzinsel.
  • 4:14 - 4:16
    De kaarten die ze ons hebben gegeven,
  • 4:16 - 4:19
    zijn jaren achter."
  • 4:20 - 4:22
    En voor degenen onder u die houden van kunst,
  • 4:22 - 4:25
    bent u niet blij dat u mij heeft uitgenodigd om uw dag op te fleuren?
  • 4:25 - 4:27
    (Gelach)
  • 4:27 - 4:29
    (Applaus)
  • 4:29 - 4:32
    Liever dan te zeggen dat we op de rand van onze eigen vernietiging staan,
  • 4:32 - 4:35
    verkies ik te geloven dat we fundamenteel aan het hervormen zijn,
  • 4:35 - 4:38
    een reformatie, zoals de religieuze Reformatie
  • 4:38 - 4:40
    van de 16e eeuw.
  • 4:40 - 4:43
    De kunstreformatie wordt, net als de religieuze Reformatie,
  • 4:43 - 4:45
    deels aangespoord door de technologie,
  • 4:45 - 4:47
    met, inderdaad, de drukpers aan de leiding van de aanval
  • 4:47 - 4:49
    op de religieuze Reformatie.
  • 4:49 - 4:52
    Beide hervormingen waren gebaseerd op lastige discussie,
  • 4:52 - 4:54
    interne zelftwijfel
  • 4:54 - 4:57
    en massale herschikking van verouderde businessmodellen.
  • 4:57 - 4:59
    In de grond stellen beide reformaties volgens mij
  • 4:59 - 5:01
    dezelfde vragen
  • 5:01 - 5:03
    wie heeft het recht om dit uit te oefenen?
  • 5:03 - 5:05
    Hoe hebben zij het recht om te uit oefenen?
  • 5:05 - 5:07
    En inderdaad, hebben we iemand nodig
  • 5:07 - 5:09
    die voor ons kan bemiddelen
  • 5:09 - 5:12
    om een ervaring met het spirituele goddelijke te hebben?
  • 5:14 - 5:17
    Chris Anderson, iemand jullie volgens mij allemaal kennen,
  • 5:17 - 5:19
    hoofdredacteur van Wired magazine en auteur van "The Long Tail"
  • 5:19 - 5:22
    was echt de eerste die, voor mij, de nagel op de kop sloeg.
  • 5:22 - 5:24
    Hij schreef een lange tijd geleden:
  • 5:24 - 5:26
    met dank aan de uitvinding van het internet,
  • 5:26 - 5:28
    en webtechnologie,
  • 5:28 - 5:30
    minicamera's en veel meer,
  • 5:30 - 5:32
    zijn de middelen van de artistieke productie
  • 5:32 - 5:34
    gedemocratiseerd
  • 5:34 - 5:37
    voor het eerst in de menselijke geschiedenis.
  • 5:37 - 5:39
    Als een van jullie in de jaren '30 een film wilde maken,
  • 5:39 - 5:42
    dan moest je werken voor Warner Bros. of RKO
  • 5:42 - 5:44
    want wie kan er zich een filmset veroorloven
  • 5:44 - 5:46
    en licht- en montage-apparatuur,
  • 5:46 - 5:48
    filmmuziek en nog meer?
  • 5:48 - 5:51
    Wie hier aanwezig kent er vandaag niet een 14- jarige
  • 5:51 - 5:53
    die hard aan het werk is aan haar 2e, 3e of 4e film
  • 5:53 - 5:55
    (Gelach)
  • 5:55 - 5:58
    Ook de vormen van artistieke distributie
  • 5:58 - 6:01
    zijn voor het eerst in de menselijke geschiedenis gedemocratiseerd .
  • 6:01 - 6:04
    Nogmaals, in de jaren '30 deden Warner Bros, RKO dat voor jou.
  • 6:04 - 6:06
    Kijk nu op YouTube of Facebook;
  • 6:06 - 6:08
    daar heb je een wereldwijde distributie
  • 6:08 - 6:11
    zonder dat je er je slaapkamer voor hoeft te verlaten.
  • 6:12 - 6:14
    Deze dubbele impact is de aanleiding
  • 6:14 - 6:17
    voor een enorme herdefiniëring van de culturele markt,
  • 6:17 - 6:20
    een tijd waarin iedereen een potentiële auteur kan worden.
  • 6:21 - 6:23
    Eerlijk gezegd, wat we nu zien in deze omgeving
  • 6:23 - 6:25
    is een enorme tijd,
  • 6:25 - 6:27
    waarin alles aan het veranderen is,
  • 6:27 - 6:30
    ook als we kijken naar de tijd waarin de publieksaantallen kelderen.
  • 6:30 - 6:32
    Maar het aantal deelnemers aan de kunsten,
  • 6:32 - 6:35
    mensen die poëzie schrijven, die liedjes zingen,
  • 6:35 - 6:37
    die optreden in kerkkoren,
  • 6:37 - 6:40
    explodeert buiten onze wildste verbeeldingen.
  • 6:40 - 6:43
    Deze groep noemen anderen ook wel de "pro-ams"
  • 6:43 - 6:45
    amateur-kunstenaars die werk doen op een professioneel niveau.
  • 6:45 - 6:47
    Je ziet ze op YouTube, in danswedstrijden,
  • 6:47 - 6:49
    filmfestivals en meer.
  • 6:49 - 6:51
    Ze zorgen voor een radicale uitbreiding
  • 6:51 - 6:54
    van onze opvattingen over de mogelijkheden van een esthetische woordenschat,
  • 6:54 - 6:57
    terwijl ze uitdagend en ondermijnend zijn
  • 6:57 - 7:00
    voor de culturele autonomie van onze traditionele instellingen.
  • 7:00 - 7:02
    Uiteindelijk leven we in een wereld
  • 7:02 - 7:04
    die wordt gedefinieerd, niet door de consumptie,
  • 7:04 - 7:06
    maar door participatie.
  • 7:07 - 7:09
    Maar ik wil duidelijk zijn.
  • 7:09 - 7:11
    Net zoals de religieuze Reformatie niet het einde was
  • 7:11 - 7:14
    van de formele kerk of het priesterschap,
  • 7:14 - 7:16
    geloof ik dat onze artistieke instellingen
  • 7:16 - 7:18
    blijvend van belang zijn.
  • 7:18 - 7:20
    Ze hebben op dit moment de beste kansen
  • 7:20 - 7:22
    voor kunstenaars om economisch waardig te leven,
  • 7:22 - 7:25
    niet in weelde, in waardigheid.
  • 7:25 - 7:27
    En ze zijn de plaatsen waar kunstenaars
  • 7:27 - 7:29
    die het verdienen en willen werken met een bepaalde omvang van middelen
  • 7:29 - 7:31
    een thuis vinden.
  • 7:31 - 7:33
    Maar om ze te zien als synoniem
  • 7:33 - 7:35
    met het geheel van de kunstengemeenschap
  • 7:35 - 7:38
    is verreweg te kortzichtig.
  • 7:38 - 7:40
    Terwijl we neigden naar polarisering
  • 7:40 - 7:42
    tussen amateur en professional,
  • 7:42 - 7:44
    is de meest spannende ontwikkeling
  • 7:44 - 7:46
    van de laatste 5 tot 10 jaar
  • 7:46 - 7:48
    de opkomst
  • 7:48 - 7:50
    van de professionele hybride kunstenaar,
  • 7:50 - 7:52
    de professionele artiest
  • 7:52 - 7:54
    die werkt, niet primair in de concertzaal of op het podium,
  • 7:54 - 7:56
    maar vooral rondom
  • 7:56 - 7:58
    vrouwenrechten, mensenrechten,
  • 7:58 - 8:01
    de opwarming van de aarde, AIDS-hulp voor een grotere groep,
  • 8:01 - 8:03
    niet uit economische noodzaak,
  • 8:03 - 8:05
    maar uit een diepe, organische overtuiging
  • 8:05 - 8:08
    dat het werk dat zij, of hij geroepen is te doen
  • 8:08 - 8:10
    niet kan worden bereikt in de traditionele
  • 8:10 - 8:12
    hermetische kunstenomgeving.
  • 8:12 - 8:15
    Vandaag word de danswereld niet uitsluitend bepaald
  • 8:15 - 8:18
    door het Royal Winnipeg Ballet of het Nationaal Ballet van Canada,
  • 8:18 - 8:21
    maar door Liz Lerman's Dance Exchange,
  • 8:21 - 8:24
    een multi-generatie, professioneel dansgezelschap,
  • 8:24 - 8:27
    waarvan de dansers variëren in leeftijd van 18 tot 82,
  • 8:27 - 8:29
    en die werken met genoomwetenschappers
  • 8:29 - 8:31
    om gestalte te geven aan de DNA-streng,
  • 8:31 - 8:34
    en met nucleaire fysici bij CERN.
  • 8:34 - 8:36
    De professionele theatergemeenschap van vandaag
  • 8:36 - 8:39
    is niet alleen bepaald door de Shaw en Stratford Festivals,
  • 8:39 - 8:42
    maar ook door het Cornerstone Theater van Los Angeles,
  • 8:42 - 8:45
    een collectief van kunstenaars die, na 9 / 11,
  • 8:45 - 8:48
    10 verschillende religieuze gemeenschappen bijeenbrachten -
  • 8:48 - 8:50
    de Bahia, de katholieke,
  • 8:50 - 8:52
    de moslims, de joodse,
  • 8:52 - 8:54
    zelfs de Native American
  • 8:54 - 8:56
    en de homo- en lesbische geloofsgemeenschappen,
  • 8:56 - 8:59
    om hen te helpen hun eigen individuele stuk te spelen
  • 8:59 - 9:01
    en één enorm stuk,
  • 9:01 - 9:03
    waar ze de verschillen in hun geloof verkenden,
  • 9:03 - 9:05
    en gemeenschappelijkheid vonden
  • 9:05 - 9:07
    als een belangrijke eerste stap
  • 9:07 - 9:09
    in de richting van genezing over de gemeenschappen heen.
  • 9:10 - 9:12
    Artiesten van vandaag, zoals Rhodessa Jones,
  • 9:12 - 9:14
    werken in gevangenissen voor vrouwen
  • 9:14 - 9:17
    om vrouwelijke gevangenen de pijn van gevangenschap te laten verwoorden,
  • 9:17 - 9:19
    terwijl de toneelschrijvers en regisseurs werken met jonge bendes
  • 9:19 - 9:22
    om alternatieve kanalen te vinden voor geweld
  • 9:22 - 9:25
    en nog veel meer.
  • 9:25 - 9:28
    En inderdaad, in plaats te worden van vernietigd,
  • 9:28 - 9:30
    hebben de podiumkunsten een plaats op de rand van een tijd
  • 9:30 - 9:32
    waarin we meer van belang zijn
  • 9:32 - 9:34
    dan ooit tevoren.
  • 9:34 - 9:36
    Weet je, we hebben lange tijd gezegd
  • 9:36 - 9:39
    dat we cruciaal zijn voor economische gezondheid van de gemeenschap in uw stad.
  • 9:39 - 9:41
    Zeker weten.
  • 9:41 - 9:44
    Hopelijk weet je dat elke dollar besteed aan een podiumkunstenkaartje
  • 9:44 - 9:47
    5 tot 7 dollar genereert voor de lokale economie,
  • 9:47 - 9:49
    dollars die worden uitgegeven aan restaurants en parkeren,
  • 9:49 - 9:52
    in de stoffenwinkels waar we stof kopen voor kostuums,
  • 9:52 - 9:55
    bij de pianostemmer die alle instrumenten stemt, etc.
  • 9:55 - 9:57
    Kunst gaat steeds belangrijker worden voor de economie
  • 9:57 - 9:59
    naarmate we verdergaan,
  • 9:59 - 10:02
    met name in industrieën die we ons nog niet kunnen voorstellen,
  • 10:02 - 10:04
    net zoals ze centraal waren voor iPod
  • 10:04 - 10:06
    en de videospellenindustrie,
  • 10:06 - 10:08
    die weinig of geen van ons,
  • 10:08 - 10:10
    zagen aankomen 10 tot 15 jaar geleden.
  • 10:11 - 10:13
    Zakelijk leiderschap zal meer en meer afhankelijk worden
  • 10:13 - 10:15
    van emotionele intelligentie
  • 10:15 - 10:17
    het vermogen om diep te luisteren,
  • 10:17 - 10:19
    om empathisch te zijn,
  • 10:19 - 10:21
    om verandering te verwoorden, om anderen te motiveren -
  • 10:21 - 10:23
    precies de vaardigeden
  • 10:23 - 10:26
    die kunst ontwikkelt bij elke ontmoeting.
  • 10:26 - 10:28
    Vooral nu,
  • 10:28 - 10:30
    nu we allen geconfronteerd worden
  • 10:30 - 10:33
    de drogreden van een loutere marktgerichtheid,
  • 10:33 - 10:35
    zonder inbreng van het sociale geweten,
  • 10:35 - 10:38
    moeten we de kracht van de kunst aangrijpen en er blij om zijn,
  • 10:38 - 10:41
    om vorm te geven aan onze individuele en nationale identiteit,
  • 10:41 - 10:44
    en vooral aan de identiteit van de jongeren,
  • 10:44 - 10:47
    die al te vaak worden blootgesteld aan een bombardement van sensatie,
  • 10:47 - 10:49
    in plaats van aan uitgebalanceerde ervaring.
  • 10:50 - 10:53
    Uiteindelijk, vooral nu, in deze wereld,
  • 10:53 - 10:55
    waarin we leven in de context van
  • 10:55 - 10:58
    regressieve en lastige immigratiewetten,
  • 10:58 - 11:01
    in reality-tv die gedijt op vernedering,
  • 11:01 - 11:03
    en in een context van analyse,
  • 11:03 - 11:05
    waarin wat we het vaakst horen,
  • 11:05 - 11:08
    dag in, dag uit in de Verenigde Staten,
  • 11:08 - 11:10
    in elk station, elke busstation, elk vliegveld is:
  • 11:10 - 11:12
    "Dames en heren,
  • 11:12 - 11:14
    gelieve melding te maken van elk verdacht
  • 11:14 - 11:16
    of verdachte personen
  • 11:16 - 11:18
    aan de autoriteiten in je buurt. "
  • 11:18 - 11:20
    Als we op al deze manieren worden aangemoedigd
  • 11:20 - 11:22
    om onze medemens te bekijken met vijandigheid
  • 11:22 - 11:25
    en angst en minachting en achterdocht.
  • 11:26 - 11:29
    Kunst, wat ze ook doet, wanneer ze ons bijeenroept,
  • 11:29 - 11:31
    nodigt ons uit om te kijken naar onze medemens
  • 11:31 - 11:34
    met vrijgevigheid en nieuwsgierigheid.
  • 11:35 - 11:37
    God weet dat we meer dan ooit in de geschiedenis
  • 11:37 - 11:39
    nood hebben aan deze vaardigheid
  • 11:39 - 11:42
    vandaag.
  • 11:45 - 11:47
    Weet je, we zijn met elkaar verbonden,
  • 11:47 - 11:50
    niet door technologie, entertainment en design,
  • 11:50 - 11:52
    maar door een gemeenschappelijke zaak.
  • 11:52 - 11:55
    We werken om een gezonde, levendige maatschappij te bevorderen,
  • 11:55 - 11:58
    om menselijk lijden te verlichten,
  • 11:58 - 12:00
    om een attentere,
  • 12:00 - 12:03
    inhoudelijke, empathische wereldorde te bevorderen.
  • 12:04 - 12:07
    Ik groet u allen als activisten in die zoektocht
  • 12:07 - 12:10
    en dring er bij u op aan kunst te omarmen en koesteren in uw werk,
  • 12:10 - 12:13
    wat uw doel ook mag zijn.
  • 12:13 - 12:16
    Ik beloof je dat de hand van de Doris Duke Charitable Foundation
  • 12:16 - 12:19
    is uitgestrekt in vriendschap voor nu en de komende jaren.
  • 12:19 - 12:21
    En ik dank u voor uw vriendelijkheid en uw geduld bij het luisteren naar mij vanmiddag.
  • 12:21 - 12:23
    Dank u, en veel geluk.
Title:
Ben Cameron: De ware kracht van de podiumkunsten
Speaker:
Ben Cameron
Description:

Kunstbeheerder en live-theaterfan Ben Cameron kijkt naar de toestand van de live kunsten - De vraag: Hoe kan de magie van live theater, live muziek, live dance concurreren met de "altijd online"- Internetgeneratie? Op TEDxYYC biedt hij een gedurfde kijk vooruit.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
12:24
Els De Keyser added a translation

Dutch subtitles

Revisions