Thực vật có thể nói chuyện với nhau không? - Richard Karban
-
0:09 - 0:11Thực vật có thể nói chuyện với nhau không?
-
0:11 - 0:12Dường như là không.
-
0:12 - 0:16Thực vật không có hệ thống
giác quan phức tạp như động vật, -
0:16 - 0:18và chúng trông khá thụ động,
-
0:18 - 0:19tắm nắng,
-
0:19 - 0:23và phản ứng theo bản năng
với ánh sáng và nước. -
0:23 - 0:27Nghe kì cục, nhưng thực vật
có thể giao tiếp với nhau. -
0:27 - 0:31Giống như động vật, thực vật
sản xuất ra những tín hiệu hóa học -
0:31 - 0:33để trả lời môi trường xung quanh,
-
0:33 - 0:35và chúng có thể chia sẻ
những tín hiệu này với nhau, -
0:35 - 0:38đặc biệt khi bị tấn công.
-
0:38 - 0:40Những tín hiệu này đi qua 2 đường:
-
0:40 - 0:41qua không khí,
-
0:41 - 0:42và qua đất.
-
0:42 - 0:44Khi lá cây bị làm hư hại
-
0:44 - 0:47bằng côn trùng đói hoăc máy cắt cỏ,
-
0:47 - 0:50chúng thải ra chất hóa học dễ bay hơi.
-
0:50 - 0:54Đó là phản ứng trước mùi cỏ mới cắt.
-
0:54 - 0:57Các loài thực vật nhất định
như cây ngải đắng và đậu lima -
0:57 - 1:00đều có thể nhận diện các
thông điệp đó qua không khí -
1:00 - 1:04và do đó tự điều chỉnh
các chất hóa học bên trong. -
1:04 - 1:08Trong một thí nghiệm, lá cây ngải đắng
đã bị cố ý làm hư hại bởi côn trùng -
1:08 - 1:11hoặc những nhà khoa học sử dụng kéo.
-
1:11 - 1:12Qua mùa hè,
-
1:12 - 1:14những cành khác của cây ngải đắng đó
-
1:14 - 1:17bị ăn ít hơn bởi côn trùng bay qua
-
1:17 - 1:20và những cành của các
bụi cây xung quanh cũng vậy. -
1:20 - 1:25Chúng đã tăng cường khả năng
phòng vệ chống côn trùng. -
1:25 - 1:29Thậm chí khi di chuyển không khí
từ một cây bị cắt cụt sang một cây khác -
1:29 - 1:32đã làm cho cây thứ 2
kháng cự với côn trùng tốt hơn. -
1:32 - 1:37Những tín hiệu trên không này tăng cường
khả năng sống sót của các cây con -
1:37 - 1:41và làm những cây lớn
sinh thêm nhiều cành và hoa hơn. -
1:41 - 1:45Nhưng tại sao một cây lại cảnh báo
các cây xung quanh về sự nguy hiểm -
1:45 - 1:47đặc biệt khi chúng đang tranh giành tài nguyên?
-
1:47 - 1:52Có thể đó là một kết quả
tình cờ của kĩ thuật tự bảo vệ. -
1:52 - 1:56Thực vật không thể chuyển thông tin
qua thân cây dễ dàng như chúng ta -
1:56 - 1:59đặc biệt nếu trong
tình trạng khan hiếm nước. -
1:59 - 2:02Do đó thực vật chỉ có thể dựa vào
các chất hóa học qua không khí -
2:02 - 2:06để nhận thông báo từ một
bộ phận của cây tới bộ phận khác. -
2:06 - 2:09Những cây gần đó có thể
"nghe trộm" những tín hiệu này -
2:09 - 2:12như là nghe hàng xóm
hắt hơi và uống thuốc cảm. -
2:12 - 2:17Các cây khác nhau truyền tín hiệu
qua các chất hóa học khác nhau. -
2:17 - 2:19Những cây ngải đắng đơn lẻ
trong cùng một bãi cỏ -
2:19 - 2:22sản xuất ra các chất hóa học
hơi khác nhau một chút. -
2:22 - 2:28Hỗn hợp của các chất đó ảnh hưởng
tới sự hiệu quả của việc giao tiếp. -
2:28 - 2:31Chất hóa học của hai cây càng giống nhau,
-
2:31 - 2:34chúng càng giao tiếp trôi chảy hơn.
-
2:34 - 2:38Một cây sẽ nhạy cảm nhất với
tín hiệu phát ra từ chính lá của nó. -
2:38 - 2:41Nhưng vì những chất hóa
học này là do di truyền, -
2:41 - 2:43giống với các nhóm máu ở người,
-
2:43 - 2:45những cây ngải đắng giao tiếp hiệu quả hơn
-
2:45 - 2:48với "họ hàng" của chúng hơn là các cây lạ.
-
2:48 - 2:50Nhưng đôi khi, các loài cây
khác có thể được lợi. -
2:50 - 2:56Cây cà chua, cây thuốc lá có thể giải mã
được tín hiệu của cây ngải đắng. -
2:56 - 3:00Thực vật không chỉ dựa vào
những tín hiệu qua không khí này. -
3:00 - 3:04Tín hiệu cũng có thể
được truyền qua mặt đất. -
3:04 - 3:07Hầu hết các cây có mối
quan hệ cộng sinh với nấm, -
3:07 - 3:11giúp cố định rễ cây, hút
nước và các chất dinh dưỡng. -
3:11 - 3:15Những sợi nấm này phát triển
thành một mạng lưới rộng lớn -
3:15 - 3:17có thể kết nối các cây khác nhau,
-
3:17 - 3:21tạo ra "đường hầm" để chuyển tín hiệu.
-
3:21 - 3:24Khi một cây cà chua
phản ứng với bệnh tàn rụi -
3:24 - 3:27bằng cách kích thích các gen
và enzim chống lại bệnh, -
3:27 - 3:30nó cảnh báo các phân tử
trong hệ miễn dịch -
3:30 - 3:32di chuyển đến một cây khỏe mạnh
-
3:32 - 3:35và nhắc nó kích hoạt hệ miễn dịch.
-
3:35 - 3:40Những cảnh báo này sẽ làm
tăng cơ hội sống sót của các cây. -
3:40 - 3:43Cây đậu cũng "nghe trộm"
về "sức khỏe" của nhau -
3:43 - 3:45qua những cây nấm này.
-
3:45 - 3:47Một cây có rệp vừng
-
3:47 - 3:53nhắc nhở những cây xung quanh
sản xuất ra các chất đẩy lùi rệp vừng -
3:53 - 3:56và thu hút côn trùng ăn rệp vừng.
-
3:56 - 4:00Nếu bạn nghĩ giao tiếp
là sự trao đổi thông tin, -
4:00 - 4:02thì thực vật có vẻ là những
nhà giao tiếp tích cực. -
4:02 - 4:05Chúng gửi, nhận và đáp lại tín hiệu
-
4:05 - 4:07mà không phát ra âm thanh
-
4:07 - 4:11và không cần não, mũi,
từ điển hay mạng Internet. -
4:11 - 4:14Nếu chúng ta có thể học cách
nói chuyện bằng ngôn ngữ của thực vật, -
4:14 - 4:19chúng ta sẽ có một công cụ mới, quyền lực
để bảo vệ vụ mùa và các cây có giá trị. -
4:19 - 4:23Điều này có làm cho bạn cảm thấy
chúng ta đang bỏ lỡ gì không?
- Title:
- Thực vật có thể nói chuyện với nhau không? - Richard Karban
- Description:
-
Thực vật có thể nói chuyện với nhau không? Dường như là không. Thực vật không có hệ thống giác quan phức tạp như động vật, và chúng trông khá thụ động. Nghe kì cục, nhưng thực vật có thể giao tiếp với nhau, đặc biệt khi chúng bị tấn công. Richard Karban sẽ giải thích tại sao.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 04:39
TED Translators admin approved Vietnamese subtitles for Can plants talk to each other? - Richard Karban | ||
Tâm Đan accepted Vietnamese subtitles for Can plants talk to each other? - Richard Karban | ||
Tâm Đan edited Vietnamese subtitles for Can plants talk to each other? - Richard Karban | ||
Thúy Bùi edited Vietnamese subtitles for Can plants talk to each other? - Richard Karban | ||
Thúy Bùi edited Vietnamese subtitles for Can plants talk to each other? - Richard Karban | ||
Thúy Bùi edited Vietnamese subtitles for Can plants talk to each other? - Richard Karban | ||
Thúy Bùi edited Vietnamese subtitles for Can plants talk to each other? - Richard Karban | ||
Thúy Bùi edited Vietnamese subtitles for Can plants talk to each other? - Richard Karban |