Return to Video

Hoe leid je een leven vol passie -- ongeacht je leeftijd

  • 0:01 - 0:03
    Hallo kinderen.
  • 0:03 - 0:04
    (Gelach)
  • 0:04 - 0:07
    Ik ben 71.
  • 0:07 - 0:09
    (Applaus)
  • 0:09 - 0:12
    Mijn man is 76.
  • 0:12 - 0:15
    Mijn ouders zijn bijna 100
  • 0:15 - 0:18
    en Olivia, de hond, is 16.
  • 0:18 - 0:20
    Laten we het hebben over ouder worden.
  • 0:20 - 0:21
    Ik vertel jullie
  • 0:21 - 0:24
    hoe ik me voel
    als ik mijn rimpels in de spiegel zie.
  • 0:24 - 0:27
    Dan besef ik dat sommige delen van me
    afgevallen zijn
  • 0:27 - 0:30
    en ik kan ze niet terugvinden.
  • 0:30 - 0:31
    (Gelach)
  • 0:31 - 0:34
    Mary Oliver zegt
    in een van haar gedichten:
  • 0:34 - 0:38
    "Vertel me eens, wat wil je doen
  • 0:38 - 0:42
    met dat ene wilde en dierbare leven?"
  • 0:42 - 0:45
    Ik wil graag een leven vol passie.
  • 0:46 - 0:48
    Wanneer beginnen we met verouderen?
  • 0:48 - 0:50
    De maatschappij beslist
    wanneer we oud zijn,
  • 0:50 - 0:54
    meestal rond je 65ste
    als we met pensioen zijn,
  • 0:54 - 0:57
    maar in werkelijkheid
    verouderen we al bij de geboorte.
  • 0:57 - 0:59
    We worden op dit moment ouder
  • 0:59 - 1:02
    en we beleven het allemaal
    op een andere manier.
  • 1:02 - 1:06
    We voelen ons allemaal jonger
    dan we zijn,
  • 1:06 - 1:08
    want de geest veroudert nooit.
  • 1:08 - 1:11
    Ik ben nog steeds 17.
  • 1:11 - 1:15
    Sophia Loren. Kijk eens naar haar.
  • 1:15 - 1:18
    Ze zegt dat ze alles wat je ziet
  • 1:18 - 1:20
    aan spaghetti te danken heeft.
  • 1:20 - 1:22
    Ik probeerde het en kwam 5 kilo aan
  • 1:22 - 1:25
    op de verkeerde plaatsen.
  • 1:25 - 1:30
    Je houding; ouder worden heeft
    ook te maken met je houding en gezondheid.
  • 1:30 - 1:33
    Maar mijn ware mentor
    op deze verouderingsreis
  • 1:33 - 1:35
    is Olga Murray.
  • 1:35 - 1:38
    Deze Californische meid ging
    op haar zestigste
  • 1:38 - 1:43
    naar Nepal om jonge
    onderdrukte meisjes te bevrijden.
  • 1:44 - 1:48
    Op haar 88ste had ze 12.000 meisjes gered
  • 1:48 - 1:50
    en heeft ze de cultuur
    in dat land veranderd.
  • 1:50 - 1:51
    (Applaus)
  • 1:51 - 1:55
    Nu is het illegaal voor vaders
  • 1:55 - 1:58
    om hun dochters
    als slavinnen te verkopen.
  • 1:58 - 2:01
    Ze heeft ook weeshuizen
  • 2:01 - 2:03
    en voedingsklinieken opgericht.
  • 2:03 - 2:04
    Ze is altijd vrolijk
  • 2:04 - 2:06
    en eeuwig jong.
  • 2:08 - 2:12
    Wat heb ik
    in de laatste decennia verloren?
  • 2:12 - 2:14
    Mensen, uiteraard,
  • 2:14 - 2:18
    plekken, en de eindeloze energie
    van mijn jeugd.
  • 2:18 - 2:20
    Ik begin mijn onafhankelijkheid
    te verliezen
  • 2:20 - 2:22
    en dat maakt me angstig.
  • 2:22 - 2:26
    Ram Dass zegt
    dat afhankelijkheid pijn doet
  • 2:26 - 2:29
    maar als je het accepteert,
    zul je minder lijden.
  • 2:29 - 2:31
    Na een hevige beroerte
  • 2:31 - 2:33
    ziet zijn tijdloze ziel
  • 2:33 - 2:37
    de veranderingen in zijn lichaam
    met tederheid aan,
  • 2:37 - 2:41
    en is hij dankbaar voor de mensen
    die hem helpen.
  • 2:41 - 2:44
    Wat heb ik gewonnen?
  • 2:44 - 2:48
    Vrijheid: ik hoef me
    niet meer te bewijzen.
  • 2:48 - 2:51
    Ik ben niet blijven steken
    in het idee over wie ik was,
  • 2:51 - 2:52
    wie ik wil zijn,
  • 2:52 - 2:56
    of wat andere mensen
    van me verwachten.
  • 2:56 - 3:00
    Ik hoef geen mannen
    meer te behagen,
  • 3:00 - 3:03
    alleen dieren.
  • 3:03 - 3:06
    Ik blijf mijn superego vertellen
    om bij me weg te blijven
  • 3:06 - 3:09
    en me te laten genieten
    van wat ik nog heb.
  • 3:09 - 3:11
    Mijn lichaam valt misschien
    uit elkaar
  • 3:11 - 3:14
    maar mijn brein niet, nog niet.
  • 3:14 - 3:16
    Ik hou van mijn brein.
  • 3:16 - 3:19
    Ik voel me verlicht.
  • 3:19 - 3:24
    Ik houd er geen wrok,
    ambitie, ijdelheid op na,
  • 3:24 - 3:29
    geen enkele doodzonde
    die de problemen niet eens waard zijn.
  • 3:29 - 3:30
    Het is fantastisch om los te laten.
  • 3:30 - 3:32
    Ik had er eerder
    mee moeten beginnen.
  • 3:32 - 3:35
    Ik voel me ook zachter
  • 3:35 - 3:39
    want ik ben niet bang
    om kwetsbaar te zijn.
  • 3:39 - 3:43
    Dat zie ik niet meer als een zwakte.
  • 3:43 - 3:45
    En ik heb aan spiritualiteit gewonnen.
  • 3:45 - 3:47
    Ik ben me ervan bewust
  • 3:47 - 3:49
    dat de dood vroeger
    in de buurt was.
  • 3:49 - 3:54
    Nu is hij naast de deur,
    of zelfs in mijn huis.
  • 3:55 - 3:57
    Ik probeer bedachtzaam te leven
  • 3:57 - 3:59
    en in het nu aanwezig te zijn.
  • 3:59 - 4:01
    Tussen twee haakjes,
    de Dalai Lama
  • 4:01 - 4:03
    is iemand die prachtig veroudert
  • 4:03 - 4:06
    maar wie wil er nu vegetariër
    en celibatair zijn?
  • 4:06 - 4:09
    (Gelach)
  • 4:13 - 4:15
    Meditatie helpt.
  • 4:15 - 4:19
    (Video) Kind: Ohm. Ohm. Ohm.
  • 4:19 - 4:21
    Isabel Allende: Ohm. Ohm. Dat is het.
  • 4:21 - 4:23
    En het is goed om
    er vroeg mee te beginnen.
  • 4:23 - 4:27
    Voor een ijdele vrouw zoals ik
  • 4:27 - 4:30
    is het heel moeilijk
    om in deze cultuur ouder te worden.
  • 4:30 - 4:35
    Van binnen voel ik me goed, charmant,
    verleidelijk en sexy.
  • 4:35 - 4:38
    Niemand ziet het. (Gelach)
  • 4:38 - 4:39
    Ik ben onzichtbaar.
  • 4:40 - 4:42
    Ik wil het middelpunt
    van de belangstelling zijn.
  • 4:42 - 4:45
    Ik haat het om onzichtbaar te zijn.
  • 4:45 - 4:46
    (Gelach) (Applaus)
  • 4:46 - 4:49
    Dit is Grace Dammann.
  • 4:49 - 4:51
    Ze zit al zes jaar in een rolstoel
  • 4:51 - 4:54
    na een verschrikkelijk auto-ongeluk.
  • 4:54 - 4:58
    Ze zegt dat er niets sensueler is
  • 4:58 - 4:59
    dan een hete douche,
  • 4:59 - 5:01
    dat elke druppel water
  • 5:01 - 5:04
    een zegen is voor haar zintuigen.
  • 5:04 - 5:07
    Ze ziet zichzelf niet als invalide.
  • 5:07 - 5:11
    In haar geest surft ze
    nog steeds op zee.
  • 5:11 - 5:15
    Dit is Ethel Seidermann,
    een vastberaden en geliefde activiste,
  • 5:15 - 5:18
    vlak bij waar ik woon in Californië.
  • 5:18 - 5:22
    Ze draagt geweldige rode schoenen
  • 5:22 - 5:24
    en haar mantra is
    dat een sjaal leuk is
  • 5:24 - 5:26
    maar twee nog mooier.
  • 5:26 - 5:28
    Ze is al negen jaar weduwe
  • 5:28 - 5:31
    maar ze is niet op zoek
    naar een nieuw vriendje.
  • 5:31 - 5:34
    Ze zegt dat je 'het'
  • 5:34 - 5:36
    maar op een paar manieren kan doen --
  • 5:36 - 5:38
    zij zegt het op een andere manier--
  • 5:38 - 5:40
    en ze heeft ze allemaal
    uitgeprobeerd.
  • 5:40 - 5:43
    (Gelach)
  • 5:43 - 5:44
    Ik daarentegen
  • 5:44 - 5:48
    heb nog steeds erotische fantasieën
    over Antonio Banderas--
  • 5:48 - 5:49
    (Gelach) --
  • 5:49 - 5:54
    en mijn arme echtgenoot
    moet het er maar mee doen.
  • 5:54 - 5:56
    Hoe blijf ik gepassioneerd?
  • 5:56 - 6:00
    Ik kan mezelf niet dwingen
    om gepassioneerd te zijn op m'n 71ste.
  • 6:00 - 6:02
    Ik ben al een poosje aan het oefenen
  • 6:02 - 6:06
    en als ik me flauw en verveeld voel,
    dan doe ik net alsof.
  • 6:06 - 6:08
    Houding, houding.
  • 6:08 - 6:11
    Hoe oefen ik?
    Ik oefen door ja te zeggen
  • 6:11 - 6:13
    tegen alles wat op m'n pad komt:
  • 6:13 - 6:16
    drama, komedie, tragedie,
  • 6:16 - 6:19
    liefde, dood, verlies.
  • 6:19 - 6:21
    Ja tegen het leven.
  • 6:21 - 6:24
    Ik oefen
    door verliefd proberen te blijven.
  • 6:24 - 6:26
    Het werkt niet altijd
  • 6:26 - 6:29
    maar je kunt me niet verwijten
    dat ik het niet probeerde.
  • 6:29 - 6:31
    Nog een laatste opmerking,
  • 6:31 - 6:35
    pensioen is 'jubilación' in het Spaans,
  • 6:35 - 6:38
    dat betekent gejubel, iets vieren.
  • 6:38 - 6:40
    We hebben onze plichten vervuld.
  • 6:40 - 6:42
    We hebben bijgedragen
    aan de maatschappij.
  • 6:42 - 6:45
    Onze tijd is aangebroken
    en het is een fantastische tijd.
  • 6:45 - 6:48
    Tenzij je ziek bent of arm,
  • 6:48 - 6:49
    je hebt keuzes.
  • 6:49 - 6:52
    Ik heb gekozen
    om gepassioneerd te blijven.
  • 6:52 - 6:54
    Ik zie alles tegemoet
    met een open hart.
  • 6:54 - 6:57
    Ik werk er elke dag aan.
  • 6:57 - 7:01
    Doe je mee?
  • 7:01 - 7:02
    Dank je wel.
  • 7:02 - 7:05
    (Applaus)
  • 7:08 - 7:11
    June Cohen: Dus Isabel --
    IA: Dank je wel.
  • 7:11 - 7:14
    JC: Allereerst
  • 7:14 - 7:17
    Ik ga er nooit van uit dat ik
    de TED community zal toespreken,
  • 7:17 - 7:19
    maar ik wil je zeggen
    dat ik het gevoel heb
  • 7:19 - 7:21
    dat we je allemaal nog steeds
    charmant,
  • 7:21 - 7:23
    verleidelijk en sexy vinden. Ja toch?
  • 7:23 - 7:26
    IA: Dank jullie wel.
    (Applaus)
  • 7:26 - 7:28
    JC: Wees niet zo bescheiden.
    IA: Nee, het is make-up.
  • 7:28 - 7:29
    JC: Vind je het raar
  • 7:29 - 7:32
    dat ik je een vraag wil stellen
    over je erotische fantasieën?
  • 7:32 - 7:34
    IA: Nee hoor. Waarover?
  • 7:34 - 7:35
    (Gelach)
  • 7:35 - 7:38
    JC: Over je erotische fantasieën.
    IA: Met Antonio Banderas.
  • 7:38 - 7:41
    JC: Wil je nog ons nog meer vertellen?
  • 7:41 - 7:44
    IA: Ik weet er nog wel een --
  • 7:46 - 7:48
    Ik doe een naakte Antonio Banderas
  • 7:48 - 7:51
    op een Mexicaanse tortilla,
  • 7:51 - 7:55
    ik besmeer hem met guacamole en salsa,
  • 7:55 - 7:58
    ik rol hem op
    en dan eet ik hem op. (Gelach)
  • 7:58 - 7:59
    Dank jullie wel.
  • 7:59 - 8:03
    (Applaus)
Title:
Hoe leid je een leven vol passie -- ongeacht je leeftijd
Speaker:
Isabel Allende
Description:

Schrijfster Isabel Allende is 71. Ze heeft een paar rimpels, ja -- maar ze heeft ook een ongelooflijk perspectief. In deze openhartige talk, bedoeld voor kijkers van alle leeftijden, praat ze over haar angsten bij het ouder worden en vertelt ze ons hoe ze van plan is om gepassioneerd te blijven leven.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
08:16

Dutch subtitles

Revisions Compare revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.