Return to Video

Moc twórczych ograniczeń - Brandon Rodriguez

  • 0:08 - 0:11
    Wyobraźcie sobie, że macie
    wynaleźć coś nowego.
  • 0:11 - 0:13
    Może to być cokolwiek,
  • 0:13 - 0:15
    z czegokolwiek,
  • 0:15 - 0:17
    o dowolnym kształcie i rozmiarze.
  • 0:17 - 0:21
    Twórcza swoboda brzmi fajnie, prawda?
  • 0:21 - 0:23
    A może nie?
  • 0:23 - 0:27
    Jeśli jesteście jak większość ludzi,
    to zadanie was przytłoczy.
  • 0:27 - 0:30
    Gdzie zacząć, jeśli nie wiadomo od czego?
  • 0:30 - 0:35
    Bezgraniczna swoboda nie zawsze pomaga.
  • 0:35 - 0:39
    W rzeczywistości każdy projekt
    ogranicza wiele czynników,
  • 0:39 - 0:40
    takich jak koszt,
  • 0:40 - 0:42
    dostępne materiały
  • 0:42 - 0:45
    i prawa fizyki.
  • 0:45 - 0:48
    Te czynniki nazywamy
    ograniczeniami kreatywności.
  • 0:48 - 0:50
    To wymagania i ograniczenia,
  • 0:50 - 0:54
    z którymi trzeba się liczyć,
    żeby osiągnąć cel.
  • 0:54 - 0:57
    Twórcze ograniczenia
    dotyczą różnych zawodów.
  • 0:57 - 0:59
    Architektów i artystów,
  • 0:59 - 1:00
    pisarzy,
  • 1:00 - 1:01
    inżynierów
  • 1:01 - 1:03
    i naukowców.
  • 1:03 - 1:06
    W wielu dziedzinach ograniczenia są
  • 1:06 - 1:09
    siłą napędową odkryć i wynalazków.
  • 1:09 - 1:12
    Szczególnie w badaniach naukowych
  • 1:12 - 1:16
    ograniczenia są nieodzowną
    częścią projektu eksperymentalnego.
  • 1:16 - 1:20
    Naukowiec badający nowy wirus pomyśli,
  • 1:20 - 1:23
    jak użyć dostępnych narzędzi i technik,
  • 1:23 - 1:29
    żeby przeprowadzić eksperyment,
    pokazujący, jak wirus zaraża komórki.
  • 1:29 - 1:33
    Jakie granice wiedzy
    uniemożliwiają zrozumienie
  • 1:33 - 1:36
    nowej drogi infekcji?
  • 1:36 - 1:40
    W inżynierii ograniczenia wymuszają
    zastosowanie naukowych odkryć
  • 1:40 - 1:43
    do wynalezienia czegoś
    nowego i praktycznego.
  • 1:43 - 1:47
    Weźmy na przykład lądowniki Viking 1 i 2.
  • 1:47 - 1:51
    Napęd odrzutowy był im potrzebny
    do bezpiecznego wylądowania na Marsie.
  • 1:51 - 1:53
    Na czym polegał problem?
  • 1:53 - 1:56
    Napędy zostawiły na powierzchni
    Marsa obce związki chemiczne,
  • 1:56 - 1:59
    zanieczyszczając próbki gleby.
  • 1:59 - 2:02
    Tak pojawiło się nowe ograniczenie.
  • 2:02 - 2:04
    Jak wylądować sondą na Marsie
  • 2:04 - 2:07
    bez przenoszenia z Ziemi
    związków chemicznych?
  • 2:07 - 2:11
    W misji Pathfinder użyto
    systemu poduszek powietrznych,
  • 2:11 - 2:14
    dzięki któremu łazik odbijał się
    i toczył do zatrzymania
  • 2:14 - 2:18
    bez spalania zanieczyszczającego paliwa.
  • 2:18 - 2:23
    Po latach postanowiono wysłać
    znacznie większy łazik, Curiosity.
  • 2:23 - 2:26
    Był jednak zbyt duży na system poduszek,
  • 2:26 - 2:29
    co stało się kolejnym ograniczeniem.
  • 2:29 - 2:33
    Jak wylądować dużym łazikiem,
    nie pozwalając paliwu rakietowemu
  • 2:33 - 2:35
    dotknąć gleby Marsa?
  • 2:35 - 2:38
    Inżynierzy wpadli na szalony pomysł.
  • 2:38 - 2:41
    Zaprojektowali latający dźwig,
  • 2:41 - 2:44
    który podobnie jak gry-chwytaki
    w sklepach z zabawkami
  • 2:44 - 2:48
    opuszczał łazik na powierzchnię.
  • 2:48 - 2:54
    Przy każdym wynalazku inżynierzy
    podchodzą do sprawy naukowo.
  • 2:55 - 2:59
    Rozwiązania musiały dostosować się
    do granic dzisiejszej techniki,
  • 2:59 - 3:01
    żeby posunąć ją naprzód.
  • 3:01 - 3:04
    Czasem postęp się zapętla:
  • 3:04 - 3:08
    "Jak ulepszyć spadochron,
    żeby wylądować łazikiem?".
  • 3:08 - 3:11
    Czasem postęp jest innowacyjny.
  • 3:11 - 3:12
    "Jak osiągnąć cel,
  • 3:12 - 3:16
    jeśli najlepszy spadochron nie zadziała?".
  • 3:16 - 3:20
    W obu przypadkach ograniczenia
    wpływają na podejmowanie decyzji,
  • 3:20 - 3:23
    zapewniając osiągnięcie każdego celu.
  • 3:23 - 3:26
    Oto inny wciąż nierozwiązany
    problem marsjański.
  • 3:26 - 3:30
    Załóżmy, że chcemy wysłać astronautów,
    którym potrzebna będzie woda.
  • 3:30 - 3:34
    Będą polegali na systemie filtracji
    utrzymującym wodę w czystości
  • 3:34 - 3:38
    i pozwalającym na 100% odzysku.
  • 3:38 - 3:40
    To bardzo duże ograniczenia.
  • 3:40 - 3:43
    Możemy jeszcze nie mieć
    odpowiedniej technologii.
  • 3:43 - 3:46
    Jednak podczas prób osiągnięcia tego celu
  • 3:46 - 3:51
    można odkryć inne zastosowania
    powstałych wynalazków.
  • 3:51 - 3:54
    Budując nowatorski system filtracji wody,
  • 3:54 - 3:58
    można pomóc rolnikom pracującym
    na terenach dotkniętych suszą
  • 3:58 - 4:04
    albo oczyścić wody komunalne
    w zanieczyszczonych miastach.
  • 4:04 - 4:06
    Wiele odkryć naukowych pojawiło się,
  • 4:06 - 4:09
    kiedy niepowodzenie w jednej dziedzinie
  • 4:09 - 4:12
    wykorzystano z sukcesem w innej.
  • 4:12 - 4:14
    Kiedy naukowiec Alexander Fleming
  • 4:14 - 4:18
    omyłkowo zanieczyścił
    szalkę Petriego w laboratorium,
  • 4:18 - 4:23
    poskutkowało to odkryciem
    pierwszego antybiotyku, penicyliny.
  • 4:23 - 4:25
    Tak samo było ze sztucznym barwnikiem,
  • 4:25 - 4:26
    plastikiem
  • 4:26 - 4:27
    i prochem strzelniczym.
  • 4:27 - 4:29
    Wszystko powstało przez pomyłkę,
  • 4:29 - 4:33
    ale spowodowało rozwiązanie
    innych problemów.
  • 4:33 - 4:37
    Zrozumienie ograniczeń
    zapewnia postęp naukowy.
  • 4:37 - 4:42
    To, co jest prawdziwe w nauce,
    odnosi się też do innych dziedzin.
  • 4:42 - 4:45
    Ograniczenia nie są granicą kreatywności,
  • 4:45 - 4:48
    a jej podstawą.
Title:
Moc twórczych ograniczeń - Brandon Rodriguez
Speaker:
Brandon Rodriguez
Description:

Zobacz całą lekcję: http://ed.ted.com/lessons/the-power-of-creative-constraints-brandon-rodriguez

Wyobraźcie sobie, że macie wynaleźć coś nowego. To może być cokolwiek z czegokolwiek o dowolnym kształcie i rozmiarze. Twórcza swoboda brzmi fajnie, prawda? A może nie? Jeśli jesteście jak większość ludzi, to zadanie was przytłoczy. Dlaczego? Brandon Rodriguez wyjaśnia, jak twórcze ograniczenia pomagają napędzać odkrycia i wynalazki.

Lekcja: Brandon Rodriguez, animacja: CUB Animation.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
05:10

Polish subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.