Tôi là ai? Một cuộc điều tra triết học - Amy Adkins

Xem bài học đầy đủ: http://ed.ted.com/lessons/who-am-i-a-philosophical-inquiry-amy-adkins

Suốt bề dày của lịch sử nhân loại, chủ đề về danh tính đã đưa những thi sĩ đến với những trang giấy trắng, những triết gia tới với quảng trường Hy Lạp cổ đại và những kẻ tìm kiếm tới những miếu thờ. Những vùng nước tăm tối của luận lý trừu tượng thật khó để định hướng, và do đó nó có thể phù hợp để thể hiện sự phức tạp, nhà sử học Hy Lạp Plutarch đã sử dụng câu chuyện của một chiếc thuyền. Amy Adkins đã làm sáng tỏ câu chuyện Chiếc thuyền của Theseus của Plutarch.

Bài học bởi Amy Adkins, minh họa bởi Stretch Films, Inc.

Suốt bề dày của lịch sử nhân loại,

có ba từ đã khiến những thi sĩ
tới với những trang giấy trắng

những triết gia tới với
quảng trường Hy Lạp cổ đại

và những kẻ tìm kiếm tới những miếu thờ:

"Tôi là ai?"

Từ câu cách ngôn Hy Lạp cổ đại
được khắc trên đền thờ Apollo

"Hãy tự biết mình",

đến bài hát nổi tiếng
của nhóm nhạc rock The Who, "Bạn là ai?"

các triết gia, nhà vật lý, học giả

nhà khoa học, nghệ sĩ, nhà thần học,
và các chính trị gia

đều đã tìm cách giải quyết vấn đề về
danh tính.

Những giả thuyết của họ đều rất khác nhau
và thiếu sự đồng thuận.

Họ đều rất thông minh và sáng tạo,

vậy thì có gì khó để đưa ra
một câu trả lời chính xác?

Thách thức chắc hẳn nằm ở

khái niệm phức tạp của
sự tồn tại của danh tính

Bạn là "ai"?

Là bạn của ngày hôm nay?

Của năm năm trước?

Hay bạn của năm mươi năm sau?

Cũng như "là" ở đây là khi nào?

Tuần này?

Hôm nay?

Giờ này?

Giây này?

Và phần nào của bạn là "Tôi"?

Cơ thể của bạn?

Suy nghĩ và cảm nhận của bạn?

Hành động của bạn?

Những vùng nước tăm tối của luận lý trừu tượng
thật khó để định hướng,

và do đó nó có thể phù hợp để thể hiện sự phức tạp.

Nhà sử học Hy Lạp Plutarch đã sử dụng
câu chuyện của một chiếc thuyền.

Làm sao bạn là "Tôi"?

Truyện kể rằng, Theseus, vị vua huyền thoại
đã sáng lập ra thành Athens,

đã một tay kết liễu quái vật nhân ngưu
ở xứ Crete,

và trở về trên một con thuyền.

Để vinh danh chiến công này,

trong 1000 năm, người dân Athens đã cẩn thận
gìn giữ chiếc thuyền ở bến cảng

và hàng năm tái diễn lại
cuộc hành trình của ông.

Bất cứ khi nào một phần của chiếc thuyền
bị mòn hay hư hỏng

chúng sẽ được thay thế bằng một mảnh
giống hệt cùng chất liệu

cho đến khi, tại một thời điểm nào đó,
những phần ban đầu không còn tồn tại.

Plutarch nhận thấy Chiếc thuyền của Theseus

là một ví dụ cho nghịch lý triết học

xoanh quanh sự tồn tại của danh tính.

Làm sao từng bộ phận
của cái gì đó được thay thế

mà nó vẫn là chủ thể ban đầu?

Hãy tưởng tượng có hai con thuyền

con thuyền mà Theseus
đã cập bến ở Athens, Thuyền A,

và con thuyền được lái bởi những
người Athens 1000 năm sau, Thuyền B.

Rất đơn giản, câu hỏi của chúng ta là:
liệu A có bằng B?

Một số người sẽ nói rằng trong 1000 năm,
chỉ có duy nhất một con thuyền của Theseus

và bởi những thay đổi diễn ra từ từ,

chiếc thuyền vẫn luôn là chiếc thuyền
huyền thoại xuyên suốt khoảng thời gian

Mặc dù chúng không có bất kỳ
phần nào chung

hai con thuyền bằng nhau về mặt lượng,
nghĩa là một và giống nhau,

nên A bằng B.

Tuy nhiên, những người khác có thể lập luận rằng
Theseus chưa từng đặt chân lên Thuyền B,

và sự hiện diện của ông trên con thuyền
là đặc tính thiết yếu về mặt chất

của Con thuyền của Theseus.

Nó không thể tồn tại mà không có ông.

Do đó, mặc dù hai chiếc thuyền
giống nhau về mặt lượng,

chúng lại không giống nhau về mặt chất.

Bởi vậy, A không bằng B.

Nhưng điều gì sẽ xảy ra khi
ta cân nhắc nút thắt này?

Chuyện gì sẽ xảy ra nếu, khi từng mảnh của
con thuyền nguyên bản bị rỡ ra,

ai đó thu thập tất cả chúng lại,
và xây lại toàn bộ con thuyền nguyên bản?

Khi nó được hoàn thành, không thể phủ nhận
sẽ có hai con thuyền tồn tại:

một được đậu ở Athens,

và một sẽ ở sân sau của ai đó.

Cả hai đều có thể tự phong danh hiệu,
"Chiếc thuyền của Theseus",

nhưng chỉ có một là thật.

Vậy cái nào là thật,

và quan trọng hơn cả,
điều này có ý nghĩa gì đối với bạn?

Giống như Chiếc thuyền của Theseus,

bạn là một tập hợp của những phần
không ngừng thay đổi:

cơ thể bạn, trí óc, những xúc cảm,
cảnh ngộ, và thậm chí sự lập dị của bạn,

luôn thay đổi, nhưng theo một cách
đáng kinh ngạc và đôi khi phi lý,

bạn cũng vẫn y nguyên.

Đây là một trong những lý do tại sao
câu hỏi, "Tôi là ai?" thật phức tạp.

Và để có thể trả lời,

giống như những bộ óc vĩ đại trước đây,

bạn phải sẵn sàng lặn xuống
đại dương sâu thẳm của nghịch lý triết học.

Hay bạn có thể đơn giản trả lời,

"Ta là vị anh hùng truyền thuyết lái một
con thuyền hùng tráng trong cuộc du hành vĩ đại."

Điều đó cũng có thể có ích.