Return to Video

Ben kimim? Felsefi bir sorgulama - Amy Adkins

  • 0:07 - 0:09
    İnsalık tarihi boyunca,
    şu iki sözcük
  • 0:09 - 0:12
    şairleri boş sayfaya,
    filozofları agoraya
  • 0:12 - 0:16
    ve arayış içindekileri
    kâhinlere yöneltti:
  • 0:17 - 0:19
    "Ben kimim?"
  • 0:19 - 0:23
    Apollo Tapınağı'na kazınmış
    antik Yunan aforizması olan
  • 0:23 - 0:24
    "Kendini bil,"den
  • 0:24 - 0:27
    The Who'nun rock marşı "Sen Kimsin?"e
  • 0:27 - 0:30
    filozoflar, psikologlar, akademisyenler
  • 0:30 - 0:35
    bilim insanları, sanatçılar,
    teologlar ve politikacıların
  • 0:35 - 0:38
    hepsi kimlik konusunu ele aldılar.
  • 0:38 - 0:43
    Ortaya koydukları hipotezler çok çeşitli
    ve fikir birliğinden yoksunlar.
  • 0:43 - 0:45
    Bunlar akıllı, yaratıcı insanlar,
  • 0:45 - 0:50
    öyleyse doğru cevabı bulmanın
    nesi bu kadar zor ki?
  • 0:50 - 0:53
    Zorluklardan biri kesinlikle
    karmaşık bir kavram olan
  • 0:53 - 0:56
    kimliğin sürekliliğinde yatıyor.
  • 0:56 - 0:58
    Hangi sen kimdir?
  • 0:58 - 1:00
    Bugün olduğun kişi mi?
  • 1:00 - 1:01
    Beş yıl önceki mi?
  • 1:01 - 1:03
    50 yıl sonra kim olacağın mı?
  • 1:03 - 1:05
    Ve ne zaman "ben"im?
  • 1:05 - 1:07
    Bu hafta mı?
  • 1:07 - 1:08
    Bugün mü?
  • 1:08 - 1:09
    Şu saat mi?
  • 1:09 - 1:11
    Şu saniye mi?
  • 1:11 - 1:13
    Ve senin hangi yönün "sen"sin?
  • 1:13 - 1:15
    Fiziksel vücudun musun?
  • 1:15 - 1:17
    Duygu ve düşüncelerin misin?
  • 1:17 - 1:18
    Davranışların mısın?
  • 1:18 - 1:22
    Soyut mantığın bulanık sularında yolunu
    bulmak alengirli iş;
  • 1:22 - 1:26
    bu yüzden Yunan tarihçi Plutarch'ın
    bu karmaşıklığı göstermek için
  • 1:26 - 1:31
    bir geminin hikayesini anlatması tam
    yerinde olsa gerek.
  • 1:31 - 1:34
    Nasıl "ben"sin?
  • 1:34 - 1:39
    Hikaye şöyle: Theseus, Atina'nın
    efsanevi kurucu kralı
  • 1:39 - 1:43
    Girit'teki kötü Minotaur'u (yarı insan
    yarı boğa canavar) tek başına öldürüp
  • 1:43 - 1:46
    bir gemi ile eve dönmüştü.
  • 1:46 - 1:48
    Bu kahramanca zaferi
    şereflendirmek için
  • 1:48 - 1:54
    Atinalılar 1000 yıl boyunca gemiyi
    titizlikle limanda tuttular
  • 1:54 - 1:58
    ve her yıl onun
    yolculuğunu tekrarladılar.
  • 1:58 - 2:01
    Geminin bir parçası ne zaman
    eskise veya zarar görse,
  • 2:01 - 2:06
    aynı materyalden yapılmış tıpatıp aynı bir
    parçayla değiştirilirdi,
  • 2:06 - 2:09
    ta ki hiç orjinal parça kalmayana dek.
  • 2:09 - 2:11
    Plutarch, Theseus'un Gemisi'nin
  • 2:11 - 2:15
    kişiliğin sürekliliği etrafında dönen
  • 2:15 - 2:18
    felsefi paradoksun bir örneği olduğuna
    dikkat çekmişti.
  • 2:18 - 2:20
    Bir şeyin her parçası değiştirilir de
  • 2:20 - 2:24
    nasıl hala aynı şey olarak kalır?
  • 2:24 - 2:26
    İki tane gemi olduğunu hayal edelim:
  • 2:26 - 2:29
    Theseus'un Atina'da demirlediği gemi,
    A Gemisi
  • 2:29 - 2:35
    ve 1000 yıl sonra Atinalılar tarafından
    kullanılan gemi, B Gemisi.
  • 2:35 - 2:41
    Basitçe, sorumuz şu: A, B'ye eşit midir?
  • 2:41 - 2:45
    Bazıları 1000 yıl içinde yalnızca bir tane
    Theseus'un Gemisi olduğunu ve
  • 2:45 - 2:48
    üstündeki değişiklikler zaman içinde
    yapıldığından,
  • 2:48 - 2:54
    hiç bir noktada o efsanevi gemi olmaktan
    çıkmadığını söyleyecektir.
  • 2:54 - 2:56
    Hibir ortak noktaları olmasa da
  • 2:56 - 3:01
    iki gemi sayısal olarak, yani bir tane
    ve farksız, tıpatıp aynıdır,
  • 3:01 - 3:04
    böylece A, B'ye eşittir.
  • 3:04 - 3:09
    Ama diğerleri de Theseus'un asla
    B Gemi'sine ayak basmadığını
  • 3:09 - 3:13
    ve onun varlığının, Theseus'un Gemisi'nin
    esas niteliksel özelliklerinden
  • 3:13 - 3:15
    birisi olduğunu savunabilirler.
  • 3:15 - 3:17
    O olmadan yaşayamaz.
  • 3:17 - 3:20
    Yani, iki gemi sayısal olarak
    tıpatıp aynı olsa da
  • 3:20 - 3:23
    niteliksel olarak aynı değildirler.
  • 3:23 - 3:27
    Yani A, B'ye eşit değildir.
  • 3:27 - 3:30
    Peki şu şaşırtmacayı göz önünde
    bulundurduğumuzda ne olacak?
  • 3:30 - 3:34
    Ya birisi, orijinal geminin her
    bir parçası atıldıkça onları toplamış,
  • 3:34 - 3:39
    ve orijinal gemiyi tamamen
    yeniden inşa etmişse?
  • 3:39 - 3:44
    İnşa bittiğinde, inkar edilemez şekilde
    iki fiziksel gemi olurdu:
  • 3:44 - 3:46
    Atina'da demirlemiş olan gemi
  • 3:46 - 3:48
    ve bir adamın arka bahçesindeki gemi.
  • 3:48 - 3:52
    Her iki gemi de "Theseus'un Gemisi"
    ünvanında hak iddia ederdi
  • 3:52 - 3:55
    ama yalnızca bir
    tanesi gerçeği olurdu.
  • 3:55 - 3:58
    Gerçek olan hangisi ve
    daha önemlisi
  • 3:58 - 4:00
    bunun sizinle ne alakası var?
  • 4:00 - 4:02
    Aynı Theseus'un Gemisi gibi
  • 4:02 - 4:05
    siz de sürekli değişen parçaların bir
    derlemesisiniz:
  • 4:05 - 4:12
    Fiziksel vücudunuz, aklınız, duygularınız,
    durumlarınız ve hatta esprileriniz bile
  • 4:12 - 4:17
    sürekli değişiyor, ama yine de inanılmaz
    ve bazen mantıksız bir şekilde
  • 4:17 - 4:19
    siz de aynı kalıyorsunuz.
  • 4:19 - 4:23
    Bu, "Ben kimim?" sorusunun bu kadar
    karmaşık olmasının
  • 4:23 - 4:26
    nedenlerinden bir tanesi.
    Ve bu soruyu cevaplayabilmek için,
  • 4:26 - 4:29
    sizden önceki bir
    sürü mükemmel beyin gibi
  • 4:29 - 4:34
    dipsiz, felsefi paradoks okyanusuna
    dalmaya istekli olmanız gerek.
  • 4:34 - 4:36
    Ya da belki sadece şöyle
    cevap verirsiniz:
  • 4:36 - 4:39
    "Ben, güçlü bir gemide
    destansı bir yolculuk yapan
  • 4:39 - 4:42
    efsanevi bir kahramanım."
    O da olur.
Title:
Ben kimim? Felsefi bir sorgulama - Amy Adkins
Speaker:
Amy Adkins
Description:

Tüm dersi izleyin: http://ed.ted.com/lessons/who-am-i-a-philosophical-inquiry-amy-adkins

İnsanlık tarihi boyunca, kimlik konusu şairleri boş sayfaya, filozofları agoraya ve meraklı arayıcıları kahinlere yöneltmiştir. Soyut düşüncenin bulanık sularında yolunu bulmak alengirli iş, bu yüzden Yunan tarihçi Plutarch'ın bu karmaşıklığı göstermek için bir geminin hikayesini anlatması tam yerinde olsa gerek. Amy Adkins Plutarch'ın "Theseus'un Gemisi"ni açıklığa kavuşturuyor.

Ders: Amy Adkins; animasyonlar: Stretch Films, Inc.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:59

Turkish subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.