Obezite nedir? - Mia Nacamulli

Dersin tümünü izlemek için: http://ed.ted.com/lessons/what-is-obesity-mia-nacamulli

Obezite giderek artan bir küresel salgındır. Esasen, diyabet, kalp hastalığı, felç, yüksek tansiyon ve kanser gibi hastalıkların olasılığını yükseltir. Peki, kilolu olmak ve obez olmak arasındaki fark nedir? Ve nasıl obez olunur? Mia Nacamulli obeziteyi araştırıyor.

Ders - Mia Nacamulli, Animasyon - Kozmonot Animation Studio.

Vücut yağlarının en temel işlevi, gıda
rezervlerinin depolama alanı olmasıdır.

Tarih öncesi çağlarda, doğal
seleksiyon teorisine göre genotipler

zorlu koşullara vücuttaki yağ
depoları ile dayanabildi.

Kronik yetersiz beslenme ile oluşan
insanlık tarihinin en büyük kaidesi

genetiklerin yağ depolamayı
desteklemesini evrimleştirmiştir.

Peki vücut yağları ne zaman
sorunlu hâle geldi?

18. yüzyıl sonlarına kadar tıp
literatüründe kilolu olmanın olumsuz

etkileri bile dikkate alınmamıştı.

Sonrasında, teknolojik gelişmelerin
halk sağlığı önlemleriyle birleşmesi

gıda miktarı, kalitesi ve çeşitliliğinin
iyileştirilmesi ile sonuçlandı.

İyi yemeğin sürekli çeşitliliği
ekonomik olarak daha sağlıklı bir nüfusun

artmasını sağladı.

Çıktı artışı ve bununla birlikte,
boş zaman

ve bel ölçüsü arttı.

19. yüzyıl ortalarında,
aşırı kilolu ya da obez olmak,

hastalık sebebi olarak tanımlandı

ve diğer yüzyılda da ölümcül
olduğu ifade edildi.

Kilolu olmakla obez olmak
arasındaki fark nedir?

Vücut kitle endeksi (VKE) adlı hesaplama
bize bu farkı gösterir.

Örneğin; bir kişinin ağırlığı 65 kilogram

ve boyu 1,5 metre ise,

vücut kitle endeksi yaklaşık 29'dur.

Obezite aşırı vücut yağının bir şeklidir

ve vücut kitle endeksi 30'un
üstünde olanlarda ortaya çıkar,

kilolu aralığı ise 25 ile 29,9
aralığındadır.

Vücut kitle endeksi sağlıklı ağırlığın
faydalı bir ölçümü olabilir,

ayrıca bel çevresi ve
kas kütlesi gibi bilgiler

dikkate alınarak güncel
vücut yağ yüzdesi

kesin olarak belirlenebilir.

Örneğin atletler, doğal olarak
yüksek bir VKE'ne sahiptir.

Peki bir kişi nasıl obez olur?

En temeli, enerji dengesizliği
bir obezite sebebidir.

Eğer kalorilerden vücuda giren enerji

fiziksel aktivitelerde harcadığımız
enerjiden daha çoksa

vücut fazla enerjiyi yağ olarak depolar.

Çoğu zaman bu dengesizlik,
koşullar ve seçimlerin birleşimiyle

meydana gelir.

Yetişkinlerin her hafta en az iki buçuk
saat ve çocuklarında her gün bir saat

egzersiz yapması gerekir.

Ama genellikle dört yetişkinden birinin
ve on gençten sekizinin

aktiviteleri yeterli değil.

Kalori yoğun işlenmiş gıdalar ve
büyüyen porsiyon boyutları

yaygın pazarlama ile birleştiğinde

aşırı yemeye yol açıyor.

Kıt kaynaklara

ve sağlıklı uygun fiyatlı gıdalara
erişim eksikliği,

dezavantajlı toplumlarda daha büyük
bir risk oluşturur.

Oysa bizim genetik yapımız da rol oynar.

Aileler ve ayrık ikizler
üzerindeki çalışmalar

kilo almaya neden olan belirgin bir
kalıtsal ilişki göstermiştir.

Son çalışmalarda obezite ile
sindirim sistemlerimizde yaşayan

bakteri türleri varyasyonları
arasında da bir bağlantı bulundu.

Nedeni önemli değil ama obezite
giderek artan küresel bir salgın.

Esasen diğer hastalıkların
olasılığını da artırıyor:

Örneğin; diyabet,

kalp hastalıkları,

felç,

yüksek tansiyon

ve kanser.

Bu, hem gelişmiş hem de gelişmekte olan
ülkelerde hemen hemen tüm yaşları,

cinsiyetleri ve sosyo-ekonomik
grupları etkiliyor.

Küresel olarak sadece yirmi yıl
içerisinde çocuklarda %60 artan obezite

problemi göz ardı edilemeyecek
kadar önemlidir.

Obez olan bir kişinin iyileşme süreci,
gün geçtikçe daha zorlayıcı hâle gelir.

Hormonal ve metabolik değişiklikler
çok yemeye vücudun tepkisini azaltır.

Kilo verdikten sonra, eskiden kilolu
olan kişi, aynı ağırlığa sahip

doğal bir kişi aynı egzersizleri

yaparken daha az kalori yakar,

yağı atmak çok daha zor hâle gelir.

İnsanlar kilo alırken,

zararlı sinyal yolları,
beyin için gıda alımını ve

yağ depolama ölçmeyi
giderek daha zor bir hâle getirir.

Bununla birlikte,

davranışlardaki iyi gözlemler ve
uzun vadeli değişikliklerin

obezite ile ilişkili sağlık sorunlarında
düzelmeye yol açabileceği kanıtlanmıştır.

Sürekli yaşam tarzı
değişikliklerinden kilo kaybı

ya da obezite cerrahisi
gibi yayılan tedaviler

insülin direncini artırabilir
ve iltihaplanmayı azaltabilir.

Bir zamanlar hayatta kalmak için
yaptığımız şey şimdi bizim karşımızda.

Dünya nüfusu yavaşlamaya devam
ettikçe ve büyüdükçe,

genel refahımız için
hareketli ve bilinçli yiyip içme yolu

sağlıklı bir kilo için çok önemlidir.

Farklı sosyoekonomik nedenlerden dolayı

dünyadaki her ülkeyi etkileyen salgınla

obezite ayrı bir konu gibi görülemez.

Dünyanın ağırlığının yönetilmesi adına

bunu engellemek için daha evrensel
tedbirler gereklidir.