Return to Video

Czym jest otyłość? - Mia Nacamulli

  • 0:08 - 0:13
    Podstawowa funkcja tłuszczu
    to gromadzenie zapasów.
  • 0:13 - 0:16
    W czasach prehistorycznych,
    naturalna selekcja sprzyjała genotypom,
  • 0:16 - 0:20
    które przetrwały trudne warunki,
    gromadząc jak najwięcej tłuszczu.
  • 0:20 - 0:24
    Niedożywienie było normą
    w historii ludzkości,
  • 0:24 - 0:27
    więc genetyka rozwijała się
    w kierunku gromadzenia tłuszczu.
  • 0:27 - 0:30
    Kiedy tkanka tłuszczowa
    stała się problemem?
  • 0:30 - 0:34
    Negatywnych skutków nadwagi
    nie było nawet w literaturze medycznej
  • 0:34 - 0:37
    aż do XVIII wieku.
  • 0:37 - 0:40
    Postęp technologiczny wraz ze
    środkami na rzecz zdrowia publicznego
  • 0:40 - 0:45
    skutkowały poprawą ilości, jakości
    i różnorodności pożywienia.
  • 0:45 - 0:49
    Utrzymująca się obfitość
    umożliwiła zdrowszej populacji
  • 0:49 - 0:51
    wzrastać ekonomicznie.
  • 0:51 - 0:54
    Produkcja wzrosła, a z nią czas wolny
  • 0:54 - 0:56
    i centymetry w pasie.
  • 0:56 - 1:01
    W połowie XIX wieku nadwaga czy otyłość
  • 1:01 - 1:04
    zostały uznane przyczynami
    złego stanu zdrowia,
  • 1:04 - 1:07
    sto lat później, jako schorzenia
    prowadzące do śmierci.
  • 1:07 - 1:12
    Jaka jest różnica między
    nadwagą a otyłością?
  • 1:12 - 1:17
    Obliczenie BMI wyjaśnia tę kwestię.
  • 1:17 - 1:20
    Jeśli ktoś waży 65 kg
  • 1:20 - 1:23
    i ma 1,5 m wzrostu,
  • 1:23 - 1:26
    jego BMI to około 29.
  • 1:26 - 1:29
    Otyłość to stan nadmiernej
    tkanki tłuszczowej
  • 1:29 - 1:33
    występujący, gdy BMI przekracza 30,
  • 1:33 - 1:37
    nadwaga występuje w przedziale 25-29,9.
  • 1:37 - 1:41
    BMI jest pomocnym narzędziem
    szacującym prawidłową wagę,
  • 1:41 - 1:44
    ale procent tkanki tłuszczowej
    można tylko ustalić
  • 1:44 - 1:48
    w oparciu o dodatkowe informacje,
    jak obwód w pasie
  • 1:48 - 1:50
    i masa mięśniowa.
  • 1:50 - 1:53
    Atleci mają naturalnie wyższe BMI.
  • 1:53 - 1:56
    Więc jak stajemy się otyli?
  • 1:56 - 2:00
    Otyłość jest spowodowana
    niezbilansowaniem energii.
  • 2:00 - 2:03
    Jeśli napływ energii z kalorii
  • 2:03 - 2:07
    jest większy od tej zużywanej
    poprzez wysiłek fizyczny,
  • 2:07 - 2:10
    organizm gromadzi dodatkowe kalorie
    w postaci tłuszczu.
  • 2:10 - 2:14
    Zazwyczaj brak równowagi jest
    uwarunkowany wieloma przyczynami
  • 2:14 - 2:16
    oraz wyborami.
  • 2:16 - 2:21
    Dorośli powinni ćwiczyć co najmniej
    2,5 godziny tygodniowo,
  • 2:21 - 2:24
    a dzieci całą godzinę dziennie.
  • 2:24 - 2:28
    Jeden na czterech dorosłych
    i osiem na dziesięć nastolatków
  • 2:28 - 2:30
    nie są wystarczająco aktywni.
  • 2:30 - 2:33
    Pełne kalorii przetworzone jedzenie
    oraz rosnące porcje
  • 2:33 - 2:36
    połączone z wszechobecnym marketingiem
  • 2:36 - 2:38
    prowadzą do biernego objadania się.
  • 2:38 - 2:39
    Ograniczone zasoby
  • 2:39 - 2:42
    i brak dostępu do zdrowych produktów
    w przystępnej cenie
  • 2:42 - 2:47
    powodują jeszcze wyższe ryzyko
    w społeczeństwach mniej uprzywilejowanych.
  • 2:47 - 2:49
    Nasza struktura genetyczna
    też odgrywa tu rolę.
  • 2:49 - 2:52
    Badania na rodzinach
    i rozdzielonych bliźniętach
  • 2:52 - 2:56
    wykazały wyraźne predyspozycje
    dziedziczenia wzrostu wagi.
  • 2:56 - 2:59
    Niedawne badania odkryły
    związek między otyłością,
  • 2:59 - 3:04
    a odmianami bakterii żyjącymi
    w naszym układzie pokarmowym.
  • 3:04 - 3:09
    Bez względu na przyczynę, otyłość jest
    rosnącą w siłę, globalną epidemią.
  • 3:09 - 3:13
    Znacząco podwyższa ryzyko chorób,
  • 3:13 - 3:14
    takich jak cukrzyca,
  • 3:14 - 3:15
    choroby serca,
  • 3:15 - 3:17
    udary mózgu,
  • 3:17 - 3:18
    wysokie ciśnienie krwi
  • 3:18 - 3:20
    i rak.
  • 3:20 - 3:24
    Dotyka każdą grupę wiekową,
    płeć czy grupę socjoekonomiczną,
  • 3:24 - 3:28
    zarówno w rozwiniętych,
    jak i rozwijających się krajach.
  • 3:28 - 3:32
    Przy 60% wzroście dziecięcej otyłości
    na świecie przez zaledwie 20 lat,
  • 3:32 - 3:36
    problem jest zbyt poważny
    by go zignorować.
  • 3:36 - 3:41
    Przy otyłości powrót do zdrowia
    jest stopniowo coraz trudniejszy.
  • 3:41 - 3:46
    Hormonalne i metaboliczne zmiany obniżają
    zdolność ciała do reakcji na przegrzanie.
  • 3:46 - 3:51
    Po utracie wagi, dawnej otyła osoba
    spala mniej kalorii,
  • 3:51 - 3:52
    robiąc te same ćwiczenia,
  • 3:52 - 3:55
    co osoba, która naturalnie
    ma taką samą wagę,
  • 3:55 - 3:59
    czyniąc jeszcze trudniejszym
    pozbycie się nadmiaru tłuszczu.
  • 3:59 - 4:00
    Podczas tycia
  • 4:00 - 4:04
    upośledzone ścieżki sygnałowe
    utrudniają mózgowi
  • 4:04 - 4:07
    mierzenie spożycia jedzenia
    i gromadzenia tłuszczu.
  • 4:07 - 4:09
    Jednakże istnieją pewne dowody na to,
  • 4:09 - 4:12
    że dobrze monitorowane,
    długotrwałe zmiany w zachowaniu
  • 4:12 - 4:16
    mogą prowadzić do poprawy
    otyłościowych kwestii zdrowotnych.
  • 4:16 - 4:18
    A utrata wagi spowodowana
    utrzymaniem zmian stylu życia
  • 4:18 - 4:21
    czy inwazyjnym leczeniem,
    jak operacja bariatryczna,
  • 4:21 - 4:25
    mogą poprawić insulinoodporność
    i zmniejszyć ryzyko zapaleń.
  • 4:25 - 4:30
    Co kiedyś zapewniało przetrwanie,
    teraz działa przeciwko nam.
  • 4:30 - 4:33
    Przyrost ludności na świecie
    zwalnia się i zwiększa,
  • 4:33 - 4:37
    świadome odżywianie i zdrowsza waga
  • 4:37 - 4:40
    są konieczne dla naszego
    dobrego samopoczucia.
  • 4:40 - 4:43
    Przy epidemii w każdym państwie na świecie
  • 4:43 - 4:45
    z różnych socjoekonomicznych powodów,
  • 4:45 - 4:49
    otyłość nie może być traktowana
    jak osobny temat.
  • 4:49 - 4:51
    Wzrost działań globalnych,
    by temu zapobiec
  • 4:51 - 4:58
    jest konieczny, by uporać się
    z wagą świata.
Title:
Czym jest otyłość? - Mia Nacamulli
Speaker:
Mia Nacamulli
Description:

Zobacz pełną lekcję: http://ed.ted.com/lessons/what-is-obesity-mia-nacamulli

Otyłość to wzrastająca w sile, globalna epidemia. Znacząco podwyższa ryzyko chorób m.in. cukrzycy, chorób serca, udaru, wysokiego ciśnienia czy raka. Ale jaka różnica między nadwagą a otyłością? Jak stajemy się otyli? Mia Nacamulii przybliża nam problem otyłości.

Lekcja: Mia Nacamulli, animacja: Kozmonot Animation Studio.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
05:11
TED Translators admin approved Polish subtitles for What is obesity?
Marta Konieczna commented on Polish subtitles for What is obesity?
Marta Konieczna accepted Polish subtitles for What is obesity?
Marta Konieczna edited Polish subtitles for What is obesity?
Natalia Góralczyk edited Polish subtitles for What is obesity?
Natalia Góralczyk edited Polish subtitles for What is obesity?
  • Hej, z przyjemnością wykonałam korektę, ponizej moje uwagi:

    ===
    Uwaga na przecinki.

    Warto zajrzeć na http://www.prosteprzecinki.pl/zasady
    =========================

    ===
    Skróty typowe dla języka pisanego.

    W napisach nie używamy raczej skrótów typowych dla języka pisanego, takich jak r. (zamiast rok) np., tzw., tj. wg... Są one małe i mogą ujść widzowi, a także odwrócić na moment jego uwagę od filmu.

    ====
    ===
    Niewłaściwy podział linijek

    Na końcu napisu/linijki należy zostawiać w razie możliwości językową "całość". To stosunkowo istotna kwestia. Czasami ostatnie słowo lub wyrażenie trzeba przenieść do napisu następnego, żeby umożliwić zakończenie napisu na językową całość - nawet jeśli odpowiednik w oryginale jest na końcu danego napisu.

    Przykłady:

    1. Nie należy zostawiać na końcu linijki przyimków (w, po, z, o, do), zaimków względnych (który, że, gdy, gdzie).

    2. "Tak więc zacznę od tego, że jeśli" – trzeba zakończyć po "tego,"; w następnym napisie byłoby zdanie podrzędne.

    3. W zdaniu „Można nawet symulować te zachowania w przeglądarce” nie można rozbić „te” i „zachowania”.

    Wyjątkiem jest sytuacja, w której napisy muszą być bardzo zsynchronizowane z tym, co się dzieje na ekranie - na przykład ostatnie słowo odnosi się do jakiejś zmiany w pokazywanej właśnie animacji.

    Więcej informacji w poradniku pod adresem http://translations.ted.org/wiki/How_to_break_lines
    ====
    Okoliczniki czasu i miejsca wydzielone przecinkiem.

    Okoliczniki czasu i miejsca na początku zdania nie są w języku polskim oddzielane przecinkiem, inaczej niż w angielskim. Przykład: "Today, the basis for scientific time" = "Dzisiaj, podłożem mierzenia czasu" --> "Dzisiaj podłożem mierzenia czasu".

    ===
    ===
    Separator dziesiętny

    Po angielsku liczbę całkowitą od ułamka dziesiętnego oddziela kropka - decimal point. Po polsku używamy przecinka. Dla zapamiętania patrz wyrażenie “wynik z dokładnością do X miejsca po przecinku” i fragment wiersza: “uwaga, uwaga, przeszedł, koma trzy”.

    ===
    ===
    Równowaga linijek

    W miarę możności linijki muszą być zbliżone długością

    http://translations.ted.org/wiki/How_to_break_lines#Keep_the_line_length_balanced
    ===
    Tytuł TED-Ed

    Uwaga - opis trzeba przesunąć suwakiem, żeby nic się nie schowało. W TED-Ed na końcu opisu zawsze jest "lesson by" i "animation by". Utarło się, żeby po polsku dawać lekcja: (z dwukropkiem), bo wtedy można dać nazwisko bez odmieniania przez przypadki.

    ===
    ==================
    Poskracałam, gdzie było to możliwe

    W razie pytań, zapraszam!

Polish subtitles

Revisions