Shane Koyczan: "Do dziś"... Dla dręczonych i pięknych

W kolejnym zabawnym i zapadającym w pamięć wystąpieniu, poeta Shane Koyczan pokazuje jak to jest być młodym i ... Innym. "To This Day", jego wiersz o zastraszaniu, zachwycił miliony (stworzony dzięki crowd-sourcingowi przez 80 animatorów). Tu na scenie TED daje wspaniały wstęp na żywo, repryzę z akompaniamentem skrzypiec Hannah Epperson.

Ale was tu jest.

Kiedy byłem chłopcem,

chowałem serce pod łóżkiem,
bo mama powtarzała mi

"Jeśli nie będziesz ostrożny,
pewnego dnia ktoś ci je złamie".

Wierzcie mi,
to nie jest dobry schowek.

Wiem, bo moje serce
złamano tyle razy,

że nabawiłem się lęku wysokości
od ciągłego podnoszenia się.

Ale to właśnie nam powtarzano:

"Walcz o swoje".

Ale to bardzo trudne,
jeśli sam nie wiesz, kim jesteś.

Tak wcześnie oczekuje się,
że się określimy.

Jeśli sami tego nie zrobimy,
inni zrobią to za nas.

Kujon. Grubas. Zdzira. Gej.

A kiedy już zdążyliśmy usłyszeć,
kim jesteśmy,

pytano nas:

"Kim chciałbyś być, jak dorośniesz?"

Zawsze sądziłem,
że to nie w porządku.

To zakłada,
że nie możemy zostać sobą.

Byliśmy dziećmi.

Kiedy byłem chłopcem
chciałem być mężczyzną.

Chciałem mieć pewną
emeryturę i oszczędności,

wystarczające na zakup tylu słodyczy,
aby osłodzić nimi starość.

Kiedy byłem chłopcem,
chciałem się golić.

Teraz ... Nie za bardzo.

Kiedy miałem 8 lat,
chciałem zostać oceanografem.

Rok później zobaczyłem film "Szczęki",

ale pomyślałem: "Nie, dziękuję".

A kiedy miałem 10 lat, moi rodzice odeszli,
bo już mnie nie chcieli.

Rok później, to ja chciałem,
żeby zostawiono mnie w spokoju.

W wieku lat 12 chciałem umrzeć,
a rok później zabić innego dzieciaka.

W wieku lat 14 zapytano mnie,
jak widzę swoją karierę.

Odpowiedziałem:
"Chciałbym być pisarzem".

Powiedzieli mi:
"Wybierz coś bardziej realnego".

Ja na to: "Zawodowy zapaśnik".

A oni: "Nie wygłupiaj się".

Zapytano mnie, kim chciałbym być,

a potem powiedziano,
kim mam nie być.

Nie byłem sam.

Wmawiano nam,
że musimy stać się kimś,

kim nie byliśmy, poświęcając siebie,

aby dołączyć do maskarady tych,
którymi mieliśmy zostać.

Powiedziano mi,
żebym przyjął tożsamość

narzuconą mi przez innych.

Zastanawiałem się, dlaczego moje marzenia
tak łatwo przekreślić?

Zgoda, moje marzenia są nieśmiałe,

bo pochodzą z Kanady.
(Śmiech)

Moje marzenia są nieśmiałe
i przepraszające.

Stoją samotnie
podczas szkolnej dyskoteki

i nikt ich nigdy nie pocałował.

Moje marzenia też miały przezwiska.

Śmieszny. Głupkowaty. Niemożliwy.

Ale ja nie przestawałem marzyć.

Wiedziałem, że zostanę zapaśnikiem.
Wszystko zaplanowałem.

Miałem mieć przydomek "Śmieciarz".

Mój końcowy rzut miał się nazywać
"Zgniatacz Śmieci".

Moje powiedzonko - "Wyrzucam Śmiecia".

(Śmiech) (Brawa)

A potem ten gość,
Duke "Śmietnik" Droese,

ukradł mi plan.

Byłem zdruzgotany,
jakby mnie zgniotła ubijarka.

Myślałem: "Co teraz?
Co ja teraz zrobię?"

Poezja.

Jak bumerang, to, co zawsze kochałem,
wróciło do mnie.

Jedne z pierwszych wersów,
jakie napisałem,

były odpowiedzią dla świata,
który żądał, abym siebie nienawidził.

Między 15 a 18 rokiem życia
nienawidziłem siebie za to,

że stałem się kimś,
kim gardziłem: dręczycielem.

Mając 19 lat, napisałem:

Będę siebie kochać
pomimo mojej skłonności

do nienawidzenia siebie".

Walka o siebie nie musi oznaczać

uciekania się do przemocy.

Będąc chłopcem,

wymieniałem prace domowe za przyjaźń,

która zawsze dostawała ode mnie
nagane za spóźnienie

albo nie przychodziła wcale.

Dawałem sobie przepustki
na każdą złamaną obietnicę.

Ten plan zrodził się z frustracji,
którą wywołał

dzieciak przezywający mnie " miś Yogi".

Wskazał na mój brzuch i powiedział:
"Za dużo koszy piknikowych".

Niewiele trzeba, by kogoś oszukać.

Pewnego dnia, przed lekcjami,
powiedziałem:

"Jasne, możesz odpisać
moją pracę domową".

Podałem mu wszystkie złe odpowiedzi,

przygotowane poprzedniego wieczoru.

Spodziewał się prawie najlepszej oceny.

A dostał jedynkę.
Nie mógł w to uwierzyć.

Nie musiałem wcale
pokazywać swojej szóstki,

byłem bardzo zadowolony,
gdy spojrzał na mnie zdziwiony,

a ja pomyślałem:
"Jestem mądrzejszy niż przeciętny miś, gnojku".

(Śmiech) (Brawa)

Taki jestem.

W taki sposób walczę o swoje.

Będąc chłopcem,

myślałem, że razy karate,
to to samo, co zrazy wieprzowe.

Myślałem, że chodzi o to samo.

A ponieważ moja babcia uważała,
że to takie sympatyczne,

wiedząc, że to moje ulubione danie,
pozwalała mi tak myśleć.

Żaden problem.

Pewnego dnia zrozumiałem, że grubaski
nie powinny wspinać się na drzewa.

Spadłem i posiniaczyłem
sobie całe ciało.

Nie powiedziałem o tym babci
w obawie,

że mi się dostanie
za zabawę w zabronionym miejscu.

Kilka dni później
nauczyciel wf-u zauważył siniaki

i odesłał mnie do dyrektora.

Stamtąd odesłano mnie
do kolejnego pokoju,

gdzie miła pani wypytywała mnie
o rodzinę i dom.

Nie miałem powodu kłamać.

Moim zdaniem,
żyło mi się całkiem dobrze.

Powiedziałem, że kiedy jestem smutny,
babcia daje mi razy.

(Śmiech)

Rozpoczęto wywiad środowiskowy

i zabrano mnie z domu na trzy dni,

aż do momentu, gdy spytano
o przyczynę siniaków.

Głupia historyjka
szybko rozeszła się po szkole

i otrzymałem nowe przezwisko:

Zrazik.

Do dzisiaj nie cierpię zrazów.

Nie tylko ja dorastałem

otoczony ludźmi, którzy znali rymowankę

"Kije i kamienie",

tak jakby złamane kości bolały
mniej niż wyzwiska,

którymi nas przezywano.

Dorastaliśmy w przekonaniu,
że nikt nas nigdy nie pokocha,

że będziemy wiecznie samotni,

że nie poznamy nikogo,
kto chciałby nas uszczęśliwić.

Taki los nam zgotowali.

Nasze zranione serca biły w rytmie bluesa,
ale słychać było tylko pustkę.

Nie mów, że to boli mniej
niż załamana kość,

że życie wewnętrzne jest czymś,
co chirurdzy mogą wyciąć.

Nie może dawać przerzutów?
Może.

Miała osiem lat.

Od pierwszej lekcji w trzeciej klasie
przezywano ją "Brzydulą".

Oboje przesiedliśmy się
do ostatniej ławki,

gdzie nie dosięgały nas kulki
wystrzeliwane ze słomek.

Ale szkolne korytarze były polem bitwy,

gdzie nas codziennie dziesiątkowano.

Na przerwach zostawaliśmy w klasie,
bo na korytarzu było jeszcze gorzej.

Musieliśmy umieć
szybko uciekać,

albo zamierać jak posągi,
bo wtedy nas nie zauważali.

W klasie piątej do ławki
przyklejono jej znaczek:

"Uwaga, groźny pies".

Do dziś, mimo kochającego męża,
nie uważa się za piękną,

przez znamię, które zajmuje
trochę mniej niż połowę jej twarzy.

Dzieciaki mówiły,
że wygląda jak pomyłka,

którą ktoś próbował
wymazać i mu nie wyszło.

Nigdy by nie uwierzyli,
że teraz wychowuje dwoje dzieci,

których definicja piękna
zaczyna się od słowa "Mama".

Bo dla nich liczy się jej serce,
a nie wygląd.

Dla nich zawsze była niesamowita.

Był złamaną gałęzią
drzewa genealogicznego.

Adoptowany,

ale nie dlatego, że jego rodzice
wybrali inne przeznaczenie.

Miał trzy lata, kiedy stał się połączeniem

samotności i tragedii.

Zaczął terapię w ósmej klasie.

Jego osobowość uformowały
testy i tabletki.

Żył, tak jakby wzniesienia były górami,
a doliny były urwiskami.

Cztery piąte samobójczych,
fala pływowa antydepresantów

i dorastanie będąc nazywanym "Stukniętym",

po części przez tabletki,

a w 99 procentach przez okrucieństwo.

Próbował się zabić w klasie dziesiątej,

kiedy dziecko mogące wciąż pójść do domu,
do mamy i taty

śmiało powiedzieć mu "daj już spokój".

Tak jakby depresja była czymś,

na co można zaradzić
czymkolwiek z apteczki.

Do dzisiaj jest jak lont dynamitu
podpalony na obu końcach,

mógłby opisać ci szczegółowo łuki nieba

na chwilę zanim upadną,

i pomimo armii przyjaciół,
nazywających go inspiracją,

podtrzymuje konwersację z ludźmi
nie potrafiącymi zrozumieć,

że czasem kończąc z nałogiem
zaczyna się walka

by pozostać przy zdrowych zmysłach.

Nie byliśmy jedynymi dziećmi
dorastającymi w ten sposób.

Do dziś dzieci nadal są przezywane.

Klasykami:"Cześć, głupku",
"Cześć, tchórzu".

Wygląda na to, że każda szkoła
ma arsenał przezwisk

aktualizowanymi każdego roku

i gdy dziecko łamie się w szkole,
a nikt dookoła nie słyszy,

czy wydają dźwięk?

Są tylko hałasem w tle
powtarzającej się ścieżki dźwiękowej

kiedy ludzie mówią rzeczy takie jak
jak kiedy ludzie mówią:
"Dzieci mogą być okrutne" .

Każda szkoła była wielkim
namiotem cyrkowym,

a kolejność dogryzania szła
od akrobatów do treserów lwów,

od klaunów do sezonowych pracowników,
każdy z nich był lepszy od nas.

Byliśmy dziwadłami.
Chłopaki ze szczypcami i brodate kobiety,

Dziwactwa, żonglujące
depresją i samotnością

grające samotnie w butelkę,

próbując całować
ranne części ciała i zdrowieć,

ale w nocy, gdy inni spali

nadal chodziliśmy po linie.

Tak aby się wprawić
i owszem, niektórzy spadli.

Ale chcę im powiedzieć,
że to wszystko

to ruina, ale w końcu
zdecydujemy się ją zburzyć,

te wszystkie rzeczy, o których myśleliśmy,
że musimy nimi być.

I jeśli nie umiesz dostrzec
w sobie piękna,

weź lepsze lustro, przyjrzyj się dłużej,

bo jest w tobie coś,
co sprawia, że dalej próbujesz,

mimo wszystkich,
którzy kazali ci zrezygnować.

Swego złamane serce włożyłeś w gips.

i oznaczyłeś nim siebie.
Podpisałeś, "Byli w błędzie".

Bo może nie należałeś do paczki.

Może wybierano cię jako ostatniego
do koszykówki czy wszystkiego.

Może musiałeś nosić siniaki i złamane zęby,
by wszyscy widzieli,
ale nigdy nie powiedziałeś,

bo jak możesz się trzymać,

jeśli każdy chce cię widzieć na ziemi?

Musisz uwierzyć, że się mylili.

Muszą się mylić.

Inaczej czemu tu nadal jesteśmy?

Dorastaliśmy ucząc się
dopingować słabszych,

ponieważ widzieliśmy w nich
samych siebie.

Wyrośliśmy z korzenia wiary,

że nie jesteśmy tymi,
którymi nas nazywano.

Nie jesteśmy zepsutymi samochodami

porzuconymi na środku drogi,

a jeśli w pewnym sensie jesteśmy,
nie martw się.

Po prostu wyszliśmy
na spacer i po benzynę.

Jesteśmy członkami absolwentów z klasy
"dokonaliśmy tego".

nie cichnącymi echami głosów łkających:

"Słowa mnie nie zranią".

Oczywiście, że zraniły.

Nasze życia zawsze będą

balansującym aktem,

w którym jest mniej bólu

i więcej piękna.

(Brawa)