Peter Saul: Porozmawiajmy o umieraniu

Zgodnie ze słowami dr Petera Saula, "Nie mamy kontroli
nad tym, kiedy umrzemy, ale możemy "okupować śmierć".
Doktor Saul zachęca nas, abyśmy jasno określili nasze preferencje odnośnie końca naszego życia... oraz proponuje dwa pytania pomagające w rozpoczęciu rozmowy na ten temat. (Nakręcony podczas TEDxNewy.)

Miałem pewne wątpliwości,

czy będę w stanie mówić na ten temat

do tak ważnej i żywej publiczności.

Wtedy przypomniałem sobie cytat Glorii Steinem,

który brzmi

"Prawda cię wyzwoli,

ale najpierw cię wkurzy". (Śmiech)

Zatem... (Śmiech)

Mając to na uwadze, przyjmuję wyzwanie

próbując mu sprostać

opowiem wam o umieraniu w XXI wieku.

Po pierwsze, co was niewątpliwie wkurzy

każdy z nas umrze

w XXI wieku.

Nie będzie w tym wyjątków.

Obecnie średnio jedna na osiem osób sądzi

że jest nieśmiertelna, według badań, ale...

(Śmiech)

Niestety, tak się nie stanie.

W czasie 10 minut mojego wystąpienia

obumrze 100 milionów moich komórek,

a w ciągu dnia 2 tys.moich komórek mózgowych

obumrze i nigdy nie odrodzi się.

Można stwierdzić, że proces umierania jednostki

rozpoczyna się bardzo wcześnie.

Po drugie, w kontekście umierania w XXI wieku

poza oczywistym, że wszyscy umrzemy,

trzeba przyznać, że dla większości z nas,

będzie to katastrofalne doświadczenie.

O ile nie zrobimy coś i nie powstrzymamy

proces, który zmierza do nieuchronnego końca.

Oto dochodzimy do sedna. To cała prawda,

Bez wątpienia to was wkurzy.
Zobaczmy

czy możemy się wyzwolić.
Niczego nie obiecuję.

Jak słyszeliście w zapowiedzi,
pracuję na OIOM-ie.

Wydaje mi się, że żyłem w najlepszych czasach

intensywnej terapii.
To była jazda!

Było fantastycznie!

Mamy pikające maszyny.

Jest ich tam wiele.

Mamy czarodziejską technologię, która

działa bardzo sprawnie i na przestrzeni lat

od kiedy pracuję na OIOM-ie umieralność

mężczyzn w Australii spadła o połowę,

a oddziały IOM przyczyniły się do tego.

Z pewnością technologia jakiej używamy

także ma z tym coś wspólnego.

Odnieśliśmy ogromny sukces,

daliśmy się nawet trochę ponieść emocjom

bo używaliśmy określenia "ratująca życie".

Naprawdę wszystkich was za to przepraszam

bo prawda jest taka, że nie ratujemy życia.

Jesteśmy w stanie jedynie je przedłużyć,

opóźnić śmierć albo zmienić bieg wydarzeń,

ale nie jesteśmy w stanie, mówiąc dosłownie,

ratować życia w sposób permanentny.

Tak naprawdę, przez ten czas

kiedy pracuję na OIOM-ie ludzie,

których życie ratowaliśmy już w latach 70.

80. i 90. teraz dopiero umrą w XXI wieku

na choroby, na które nie mamy odpowiedzi

metodami jakie stosowaliśmy wtedy.

Co się dzieje teraz? Zachodzi duża zmiana

dotycząca przyczyn umierania.

Większość chorób, na które obecnie umieramy

jest nieuleczalna stosując dawne metody

stosowane w latach 80. i 90.

Zatem jesteśmy trochę w potrzasku

i tak naprawdę nie byliśmy w tej kwestii szczerzy.

Chwała bogu! W końcu przyznaliśmy się.

Ocknąłem się pod koniec lat 90.

kiedy poznałem tego faceta.

Nazywał się Jim Smith i wyglądał tak.

Wezwano mnie na oddział, żebym go zobaczył.

Mniejsza dłoń należy do niego.

Wezwany zostałem na oddział
by go obejrzeć

przez pulmonologa.

Powiedział, "Tam leży facet,

ma zapalenie płuc,

wygląda na to, że potrzebuje intensywnej opieki.

Jest tu jego córka i prosi abyśmy zrobili

wszystko, co w naszej mocy".

Dobrze znamy te słowa.

Schodzę potem na oddział zobaczyć Jima,

a jego skóra jest przezroczysta.

Można przez nią zobaczyć jego kości.

Jest bardzo wychudzony

i rzeczywiście ma bardzo chore płuca.

Jest tak chory, że nie może mówić.

Więc zapytałem jego córkę, Kathleen,

'Czy kiedykolwiek rozmawiałaś z Jimem

co chcielibyście zrobić

jeśli on znajdzie się w takiej sytuacji?'

Spojrzała na mnie i powiedziała:
'Oczywiście, że nie!'

Pomyślałem: 'OK. Podejdźmy do tego spokojnie'.

Zaczęliśmy rozmawiać i po chwili powiedziała:

' Zawsze myśleliśmy, że będzie na to czas'.

Jim miał 94 lata.
(Śmiech)

Zdałem sobie sprawę, że czegoś tu zabrakło.

Zabrakło takiej rozmowy,

która wydawało mi się,
odbyła się.

Nasza grupa zaczęła prowadzić
badania naukowe,

i przyjrzeliśmy się 4 500 rezydentom

domów opieki w okręgu Newcastle

i odkryliśmy, że zaledwie jeden na stu

miał plan co zrobić,
gdy jego serce przestanie bić.

Jeden na stu.

a tylko jeden na 500 z nich
miał plan co zrobić,

jeśliby ciężko się rozchorował.

Zdałem sobie sprawę, że takie rozmowy

nie odbywają się u większości z nas.

Obecnie pracuję na oddziale
medycyny ratunkowej.

To szpital John Hunter.

Pomyślałem, że na pewno
możemy się bardziej postarać.

Wspólnie z koleżanką pielęgniarką, Lisą Shaw

przejrzeliśmy setki notatek,

w dziale dokumentacji medycznej

w poszukiwaniu jakichkolwiek śladów,

by ktokolwiek kiedykolwiek rozmawiał
z pacjentami

co może się z nimi stać, kiedy leczenie

okaże się bezskuteczne i czeka ich
nieuchronna śmierć.

Nie znaleźliśmy ani jednego zapisu jakichkolwiek
wskazówek

odnośnie celu, metod leczenia lub ich rezultatów

zapisanych w notatkach inspirowanych
przez lekarza lub pacjenta.

Zdaliśmy sobie sprawę,

że mamy problem,

a wydaje się być jeszcze poważniejszy.

Wiemy, że wszyscy umrzemy.

Jednak to, jak umrzemy jest
w istocie bardzo ważne.

oczywiście nie tylko dla nas,
ale także dla tych wszystkich,

którzy będą jeszcze żyć po nas.

To jak umieramy,
pozostaje w pamięci tych,

którzy nas przeżyją.

Stres związany ze śmiercią
dla rodziny jest ogromny.

W istocie, poziom stresu
w wyniku śmierci na OIOM-ie

jest 7-krotnie wyższy, niż gdy dochodzi
do niej gdziekolwiek indziej.

Zatem umieranie na OIOM-ie
nie jest najlepszą opcją

jeśli mamy jakiś wybór.

I jeśli to nie jest wystarczająco pesymistyczne...

Wszystko zmierza ku temu,

że wielu z was w około jednym na dziesięć przypadków

umrze na oddziale intensywnej terapii.

W USA jedna na pięć osób.

W Miami trzy na pięć osób umrze na OIOM-ie.

To rodzaj trendu

jaki obecnie mamy.

Taki stan rzeczy wynika
z typowych przyczyn śmierci.

A teraz wytłumaczę wam o co
w tym wszystkim chodzi.

Mamy cztery sposoby umierania.

Jeden z nich przytrafi się każdemu z nas.

Ten, o którym być może wiecie najwięcej,
to niestety ten,

które stopniowo odchodzi do lamusa:

Jest nim nagła śmierć.

Najprawdopodobniej,
żadnej osobie z publiczności

się nie przytrafi.

Nagła śmierć stała się bardzo rzadka.

Śmierć malutkich Nell i Cordeli,
i im podobnym,

po prostu już się nie zdarza.

Kolejny to proces umierania
w wyniku chorób nieuleczalnych,

jak w przypadku, który opisałem.

Przydarza się osobom coraz młodszym.

Po 80 roku życia,
to bardzo mało prawdopodobne.

Tylko jedna na 10 osób,
które mają ponad 80 lat umrze na raka.

Największe spustoszenie wyrządzają
dwie ostatnie przyczyny.

Coraz częściej umieramy z powodu
niewydolności narządów

układu oddechowego, serca, nerek,

któregokolwiek z organów wewnętrznych.

Oznaczać to będzie przyjęcie na OIOM,

leczenie, w trakcie którego
ktoś w pewnym momencie

powie dość i leczenie zostanie przerwane.

A ten oto scenariusz staje się
najczęstszą przyczyną śmierci.

Co najmniej 6 z 10 osób na tej sali

umrze w taki właśnie sposób,

tzn na skutek jednoczesnego
zmniejszenia wydolności

i rosnącego osłabienia organizmu.

Słabnięcie jest nieuniknioną
częścią starzenia się,

i w rzeczywistości postępujące osłabienie
jest główną przyczyną

śmierci w dzisiejszych czasach.

Ostatnie lata lub ostatni rok naszego życia

spędzimy niestety cierpiąc na różne upośledzenia.

Podoba się?
( Śmiechy )

(Śmiech)

Przepraszam, czuję się teraz
jak mityczna Kasandra.

(Śmiech)

Czy mogę powiedzieć coś pozytywnego?
Dobra wiadomość jest taka,

że dzieje się to
dopiero w podeszłym wieku.

Większość z nas dożyje tej chwili.

Dawniej nie bylibyśmy w stanie.

Tak się dzieje z nami,
gdy dożywamy sędziwego wieku.

Tak się dzieje z nami,
gdy dożywamy sędziwego wieku.

Niestety długowieczność oznacza

więcej lat starości niż lat młodości.

Przykro mi, że muszę wam to powiedzieć.
(Śmiech)

W każdym bądź razie,
oto co zrobiliśmy.

Nie zostawiliśmy tego bez odzewu,

ani w szpitalu John Hunter
ani gdziekolwiek indziej.

Rozpoczęliśmy serię projektów

którymi staraliśmy się wpłynąć na ludzi,

by bardziej zainteresowali się
tym, co się z nimi dzieje.

Zdaliśmy sobie oczywiście sprawę,
że mamy do czynienia

z pewnymi kwestiami kulturowymi.

Uwielbiam ten obraz Klimta.

Im dłużej się mu przyglądasz,
tym bardziej zaczynasz rozumieć

o co w tym wszystkim chodzi,

a mianowicie -
wyraźny podział na żywych i martwych

oraz strach - jeśli się dobrze przyjrzeć,

zobaczymy kobietę, która ma otwarte oczy...

zobaczymy kobietę, która ma otwarte oczy...

To na nią patrzy śmierć,

i po nią właśnie przychodzi.
Widzicie to?

Wygląda na przerażoną.

To niesamowity obraz.

W każdym razie,
mieliśmy duży problem kulturowy.

Ludzie nie chcieli z nami rozmawiać o śmierci,

a przynajmniej tak nam się wydawało.

Dzięki pokaźnym funduszom
od rządu federalnego

i lokalnej służby zdrowia,
wprowadziliśmy w szpitalu

Johna Huntera program
"Poszanowania wyboru pacjenta".

Przeszkoliliśmy setki ludzi,
by chodzili na oddziały

i rozmawiali z ludźmi o nieuchronności śmierci

oraz o tym, co w związku z tym chcieliby zrobić.

Bardzo im się to spodobało.
Zarówno rodzinom jak ich pacjentom.

98 % osób uważało,

że powinna to być standardowa procedura

i tak właśnie powinna wyglądać.

Wyrażone przez nich życzenia

zostały spełnione,
tak jak sobie tego życzyli.

Byliśmy w stanie to dla nich zrobić.

Później, gdy skończyło się dofinansowanie,

po 6 miesiącach wróciliśmy sprawdzić
sytuację ponownie.

Wszyscy powrócili do rutynowych zachowań.

Nikt już nie rozmawiał z pacjentami.

To nam niemal złamało serce.

Myśleliśmy, że stanie się to zwyczajem.

Kwestie kulturowe wzięły górę.

A oto moje stanowisko:

To bardzo istotne abyśmy nie pędzili prosto

na OIOM bez przemyślenia tego,

czy to właśnie tam chcemy skończyć
nasze życie.

Szczególnie gdy się starzejemy
i stajemy coraz słabsi

a OIOM ma już coraz mniej
do zaoferowania.

Musimy znaleźć inną drogę

dla ludzi, którzy nie chcą
skończyć właśnie tam.

Mam skromny pomysł

i jedno wielkie marzenie
odnośnie możliwej przyszłości.

Mój pomysł jest prosty.

Użyłbym słów: 'zaangażujmy się bardziej w sposób,
jaki przedstawił nam Jason.

Użyłbym słów: 'zaangażujmy się bardziej w sposób,
jaki przedstawił nam Jason.

Dlaczego nie przeprowadzać
tego typu rozmów

ze starszymi ludźmi z naszego
najbliższego otoczenia

oraz tymi, którzy zbliżają się do
wieku podeszłego?

Jest parę rzeczy,
które możemy zrobić.

Jedną z nich jest:
Zadać jedno proste niezawodne pytanie.

Jedną z nich jest:
Zadać jedno proste niezawodne pytanie.

"Jeśli staniesz się zbyt chory,
by mówić za siebie,

kto powinien mówić w twoim imieniu?"

To naprawdę bardzo ważne pytanie.

Ponieważ wskazanie osoby z mocą decyzyjną
odnośnie twojej przyszłości

daje niesamowite rezultaty.

Druga rzecz, którą można powiedzieć to,

"Czy rozmawiałeś z tą osobą

o rzeczach, które są dla Ciebie ważne

tak żebyśmy wiedzieli
co możemy dla Ciebie zrobić?"

Więc, oto mój mały pomysł.

Ta wielka idea skutkuje
konsekwencjami natury bardziej społecznej.

Myślę, że powinniśmy poważnie
zająć się tym zagadnieniem.

Zasugerowałem, że powinniśmy
' okupować śmierć'.

(Śmiech)

Moja żona powiedziała, 'Tak, urządzajmy
sobie strajki okupacyjne w kostnicy.

Świetny pomysł." (Śmiech)

Zatem ten pomysł nie do końca wypalił,

ale wywarł na mnie ogromny wpływ.

Teraz jestem starzejącym się hippisem.

Pewnie, może już na takiego nie wyglądam,

ale mam dwójkę dzieci urodzonych w domu
w latach 80.

kiedy porody domowe były bardzo popularne,
i my, urodzeni między '46 a '64

przywykliśmy do brania spraw w swoje ręce.

Jeśli zastąpić słowa sloganów,

to nowa wersja zabrzmi:
"Pokój, Miłości, Naturalna Śmierć".

Uważam, że musimy tę kwestię upolitycznić

i zmienić kierunek procesu,

który zmierza w stronę modelu hospitalizacji.

Brzmi to zapewne jak
słowa poparcia dla eutanazji.

Chcę aby to było jasne...

Nienawidzę eutanazji.
Myślę, że to pokazówka.

Nie uważam jej za znaczącą.

Faktycznie uważam,

że w miejscach takich jak Oregon,

gdzie lekarz asystuje przy samobójstwie,

nadzorując zażycie śmiertelnej dawki,

ledwie pół procenta ludzi kiedykolwiek
zdecyduje się na ten krok.

Bardziej interesuje mnie,
co się dzieje z 99,5 %

którym to nie odpowiada.

Myślę, że większość ludzi nie chce umierać,

ale większość chce mieć kontrolę

nad przebiegiem ich procesu umierania.

Jestem przeciwnikiem eutanazji,

ale myślę, że musimy przywrócić
ludziom pewną kontrolę.

To pozbawi eutanazję tlenu.

Myślę, że powinniśmy zastanowić się

jak powstrzymać pragnienie eutanazji,

a nie nad tym, czy ją zalegalizować czy nie.

Oto cytat Cicely Saunders,

którą poznałem jako student medycyny.

Założyła ruch hospicjum.

Powiedziała: "Jesteś cenny z samego faktu
swojego istnienia

i liczysz się do ostatniej chwili swojego życia".

I jestem święcie przekonany,

że to przesłanie musimy przekazywać dalej.

Dziękuję. (Brawa)