Return to Video

Kim były Westalki i jakie były ich obowiązki? - Peta Greenfield

  • 0:07 - 0:11
    Samotna kapłanka idzie
    w stronę podziemnej komnaty.
  • 0:11 - 0:14
    Gapie patrzą,
    jak zapewnia o swej niewinności.
  • 0:14 - 0:15
    To bez znaczenia.
  • 0:15 - 0:18
    Została już osądzona i skazana.
  • 0:18 - 0:19
    Wyrok?
  • 0:19 - 0:21
    Pochówek żywcem.
  • 0:21 - 0:25
    Podziemna komnata zawiera
    kawałek chleba, wodę, mleko oraz olej.
  • 0:25 - 0:28
    Kapłanka będzie miała również
    lampę, łóżko i koc,
  • 0:28 - 0:30
    ale już nie wyjdzie stamtąd żywa.
  • 0:30 - 0:33
    Na progu kapłanka zatrzymuje się,
  • 0:33 - 0:35
    zapewniając ostatni raz
    o swojej niewinności,
  • 0:35 - 0:39
    następnie wchodzi do komnaty,
    a Rzymianie już nigdy jej nie zobaczą.
  • 0:39 - 0:43
    Kapłanka jest jedną z sześciu westalek,
  • 0:43 - 0:48
    starannie wybieranych w dzieciństwie
    z rodzin rzymskich arystokratów.
  • 0:48 - 0:51
    Przez jej śmierć zostało ich tylko pięć
  • 0:51 - 0:54
    i trzeba wybrać nową.
  • 0:54 - 0:57
    6-letnia Licinia
    była świadkiem wydarzenia,
  • 0:57 - 1:02
    nie podejrzewając, że parę dni później
    sama zostanie kolejną westalką.
  • 1:02 - 1:05
    Jej wiek oraz arystokratyczne pochodzenie,
  • 1:05 - 1:06
    a także jej dobre zdrowie
  • 1:06 - 1:11
    powodują, że jest najlepszą kandydatką,
    aby służyć bogini Weście w oczach Rzymian.
  • 1:11 - 1:14
    Jej rodzice są dumni z wybrania córki.
  • 1:14 - 1:18
    Licinia się boi, ale nie ma wyboru.
  • 1:18 - 1:22
    Musi służyć bogini przez następne 30 lat.
  • 1:22 - 1:25
    Przez pierwsze 10 lat służby
  • 1:25 - 1:30
    będzie się uczyła jak być westalką.
  • 1:30 - 1:33
    Jej najważniejszym obowiązkiem jest
    czuwanie przy ogniu bogini Westy,
  • 1:33 - 1:36
    bogini ogniska domowego.
  • 1:36 - 1:40
    W odróżnieniu do innych rzymskich bóstw,
    Westa nie ma pomników.
  • 1:40 - 1:45
    Reprezentuje ją wieczny ogień
    płonący dzień i noc w świątyni
  • 1:45 - 1:48
    położonej obok Forum Romanum
    w centrum miasta.
  • 1:48 - 1:52
    Podobnie jak inne kapłanki, Licinia
    będzie dyżurować przez część dnia,
  • 1:52 - 1:55
    doglądając wiecznego ognia.
  • 1:55 - 1:57
    Płomień reprezentuje dwie rzeczy.
  • 1:57 - 2:01
    Po pierwsze kontynuację
    rzymskiej potęgi na świecie.
  • 2:01 - 2:05
    Rzymianie wierzyli, że gdy ogień zgaśnie,
    Rzym znajdzie się w niebezpieczeństwie.
  • 2:05 - 2:10
    Płomień oznacza także
    nieustające dziewictwo westalek.
  • 2:10 - 2:15
    Rzymianie wierzą, że dziewictwo kapłanki
    symbolizuje nie tylko jej czystość,
  • 2:15 - 2:17
    pokornego ducha czy ciało,
  • 2:17 - 2:20
    ale także obrzędową czystość.
  • 2:20 - 2:23
    Licinia wie, że nie może pozwolić
    na zgaśnięcie płomienia.
  • 2:23 - 2:24
    Jej życie,
  • 2:24 - 2:26
    życie innych westalek
  • 2:26 - 2:29
    oraz bezpieczeństwo Rzymu od tego zależy.
  • 2:29 - 2:33
    Licinia uczy się przynosić wodę
    z pobliskiej fontanny,
  • 2:33 - 2:35
    żeby czyścić świątynię.
  • 2:35 - 2:39
    Kapłanka uczy się Fasti,
    kalendarza świętych rytuałów,
  • 2:39 - 2:43
    i obserwuje starsze westalki
    podczas składania ofiar.
  • 2:43 - 2:46
    Kiedy Licinia ukończy naukę,
  • 2:46 - 2:48
    będzie miała 16 lat.
  • 2:48 - 2:50
    Licinia rozumie, że jej zachowanie
  • 2:50 - 2:53
    rzutuje na obraz bogini, której służy.
  • 2:53 - 2:57
    Podczas przynoszenia wody
    nie podnosi wzroku.
  • 2:57 - 3:02
    Kiedy składa ofiary,
    mocno skupia się na swoim zadaniu.
  • 3:02 - 3:07
    Licinia stara się być
    jak najlepszą kapłanką.
  • 3:07 - 3:11
    Martwi się, że kiedyś kraj
    zażąda jej życia dla własnych celów,
  • 3:11 - 3:13
    aby chronić się przed zagrożeniem.
  • 3:13 - 3:17
    Licinia może być oskarżona o "incestum"
    oznaczające utratę dziewictwa,
  • 3:17 - 3:21
    i złożona w ofierze bez względu na winę.
  • 3:21 - 3:27
    Licinia rozumie teraz, czemu
    jej poprzedniczkę pochowano żywcem.
  • 3:27 - 3:30
    10 lat temu wieczny płomień Westy zgasł.
  • 3:30 - 3:33
    Kapłanki wiedziały, że nie da się
    trzymać tego w sekrecie.
  • 3:33 - 3:36
    Zawisła od tego przyszłość Rzymu.
  • 3:36 - 3:39
    Poszły do głównego kapłana,
    a ten rozpoczął dochodzenie,
  • 3:39 - 3:41
    czemu ogień zgasł.
  • 3:41 - 3:44
    Ktoś doniósł, że jedna z kapłanek
  • 3:44 - 3:46
    nie była już dziewicą.
  • 3:46 - 3:48
    To był początek końca.
  • 3:48 - 3:52
    Oskarżona twierdziła, że jest niewinna,
    jednak to nie wystarczyło.
  • 3:52 - 3:54
    Została oddana pod sąd i uznana winną.
  • 3:54 - 3:57
    Śmierć Westalki miała zabezpieczyć miasto,
  • 3:57 - 4:02
    ale Licinia płacze za tym, co utracono
    i za tym, o czym teraz wie.
  • 4:02 - 4:06
    Jej drogę wybrukowała śmierć innej,
  • 4:06 - 4:09
    a jej życie może zostać
    odebrane równie łatwo,
  • 4:09 - 4:12
    przez zwykłe zgaśnięcie
    wiecznego płomienia.
Title:
Kim były Westalki i jakie były ich obowiązki? - Peta Greenfield
Speaker:
Peta Greenfield
Description:

Obejrzyj cały wykład: http://ed.ted.com/lessons/who-were-the-vestal-virgins-and-what-was-their-job-peta-greenfield

W antycznym Rzymie głównym obowiązkiem kapłanek było utrzymywanie wiecznego ognia Westy, bogini domowego ogniska. Płomień reprezentował dwie rzeczy: trwanie potęgi Rzymu na świecie oraz nieustające dziewictwo westalek. Ale jak wyglądało prawdziwe życie kapłanek? Peta Greenfield cofa się w czasie do starożytnego Rzymu i stara się dowiedzieć więcej.

Lekcja: Peta Greenfield, animacja: Kozmonot Animation Studio.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:33

Polish subtitles

Revisions