Return to Video

دنیل م. آبرامز - چرا برخی افراد چپ دست هستند؟

  • 0:07 - 0:09
    اگر از افراد سالخورده
    کسی رو میشناسید که چپ دسته،
  • 0:09 - 0:14
    احتمال داشته که مجبور بوده نوشتن یا خوردن
    با دست راست را یاد بگیره.
  • 0:14 - 0:16
    و در خیلی قسمتهای دنیا،
  • 0:16 - 0:20
    هنوز متداوله که کودکان را مجبورکنند تا
    دست "مناسب" را بکارگیری گیرند.
  • 0:21 - 0:24
    حتی واژه« راست» به معنی صحیح یا خوب بودن،
  • 0:24 - 0:28
    نه فقط در زبان انگلیسی،
    بلکه در خیلی زبانهای دیگر وجود دارد.
  • 0:28 - 0:31
    اما اگر «چپ دست بودن » خیلی غلطه،
  • 0:31 - 0:33
    پس چرا در وهله اول رخ می دهد؟
  • 0:33 - 0:38
    امروزه، حدود یک دهم جمعیت دنیا چپ دست اند.
  • 0:38 - 0:40
    نشانه های باستانی بیانگر آنست
  • 0:40 - 0:43
    که از ٥٠٠٫٠٠٠ سال پیش تا به حال
    بدین منوال بوده است،
  • 0:43 - 0:45
    حدود ١٠ درصد بقایای انسانی
  • 0:45 - 0:50
    نشانگر تفاوتهای بلندی دستان
    و تراکم استخوان است،
  • 0:50 - 0:55
    و برخی وسایل و صنایع دستی قدیمی
    شواهدی بر چپ دست بودن سازنده آنهاست.
  • 0:55 - 0:59
    و علیرغم ذعم عمومی،
    دست غالب یک انتخاب نیست.
  • 0:59 - 1:04
    حتی می توان آنرا قبل از تولد، بر اساس
    قرارگیری جنین در رحم پیش بینی کرد.
  • 1:05 - 1:08
    پس اگر چپ دست و یا راست دست بودن ذاتی است
    یعنی ژنتیکی است؟
  • 1:09 - 1:10
    خُب، هم آره هم نه.
  • 1:10 - 1:15
    دو قلوهای همسان، که دارای ژنهای یکسانند،
    می توانند دست غالب متفاوتی داشته باشند.
  • 1:15 - 1:19
    در حقیقت، این اتفاق به همان تعداد دفعات که برای
    هر دو خواهریا برادر اتفاق می افتد، رخ می دهد.
  • 1:20 - 1:23
    اما احتمال راست دست یا چپ دست بودن
  • 1:23 - 1:26
    بر اساس راست دست یا چپ دست بودن
    والدین تان تعیین می شود
  • 1:26 - 1:29
    به میزانی بطور تعجب آوری ثابت.
  • 1:29 - 1:32
    اگر پدرتان چپ دست و مادرتان راست دست بوده،
  • 1:32 - 1:36
    شما به احتمال ١٧درصد چپ دست متولد می شوید،
  • 1:36 - 1:40
    در حالیکه دو والدین راست دست به احتمال ١٠ درصد
    فرزند چپ دست خواهند داشت.
  • 1:41 - 1:44
    راست دست یا چپ دست بودن بنظر
    با انداختن تاس (شانسی) تعیین می شود،
  • 1:44 - 1:46
    ولی احتمال آن توسط ژنهای شما تعیین می شود.
  • 1:46 - 1:48
    تمامی اینها بیانگر آنست که دلیلی وجود دارد
  • 1:48 - 1:52
    که تکامل چنین میزان کوچکی از
    چپ دستان را بوجود آورده
  • 1:52 - 1:54
    و طی هزاران سال آنرا حفظ کرده است.
  • 1:54 - 1:56
    و درحالیکه چندین تئوری وجود داشته
  • 1:56 - 2:00
    که سعی در توصیف دلیل وجود راست دست
    یا چپ دست بودن در وهله اول را داشتند،
  • 2:00 - 2:02
    و یا اینکه چرا اکثر افراد راست دست هستند،
  • 2:02 - 2:03
    اخیرا یک طرح ریاضی می گوید
  • 2:03 - 2:07
    که میزان واقعی، بازتابی از تعادل
  • 2:07 - 2:11
    میان فشارهای رقابتی
    و مشترک در تکامل بشر است.
  • 2:12 - 2:13
    فواید چپ دست بودن
  • 2:13 - 2:17
    در فعالیتهایی که حریف در آن وجود دارد،
    بسیار جلوه می کند
  • 2:17 - 2:20
    مثل ورزشهای رزمی یا رقابتی.
  • 2:20 - 2:25
    بعنوان مثال، حدود ٥٠ درصد از پرتاب کنندگان
    درجه یک در بیسبال چپ دست بودند.
  • 2:25 - 2:26
    چرا؟
  • 2:26 - 2:28
    به آن بعنوان یک مزیت غیر منتظره بنگرید.
  • 2:29 - 2:32
    از آنجائیکه چپ دستان در اقلیت قرار دارند،
  • 2:32 - 2:34
    هر دو حریفان چپ دست و راست دست
  • 2:34 - 2:37
    بیشتر زمان خود را صرف
  • 2:37 - 2:40
    مواجهه و تمرین در
    مقابل راست دستان می کنند.
  • 2:40 - 2:41
    پس وقتی این دو مقابل
    همدیگر قرار می گیرند،
  • 2:41 - 2:45
    چپ دستان آمادگی بهتری در برابر
    حریف راست دست خود دارند،
  • 2:45 - 2:48
    و از شر راست دستان خلاص می شوند.
  • 2:48 - 2:50
    این فرضیه جنگ و مقابله،
  • 2:50 - 2:52
    که در آن عدم تعادل جمعیت
  • 2:52 - 2:55
    منجر به مزیتی برای مبارزان یا ورزشکاران
    چپ دست می شود،
  • 2:55 - 2:59
    مثالی است از انتخاب براساس تناوب منفی.
  • 2:59 - 3:02
    اما طبق اصول تکامل،
  • 3:02 - 3:03
    گروههایی که مزیت نسبی دارند
  • 3:03 - 3:07
    تمایل به رشد در جهت حذف آن مزیت دارند.
  • 3:07 - 3:11
    اگر مردم در جریان تکامل جنگیده
    و رقابت می کردند،
  • 3:11 - 3:14
    انتخابهای طبیعی منجر به
    حضور بیشتر چپ دستها می شد
  • 3:14 - 3:16
    تا جائیکه تعداد آنها فراوان،
  • 3:16 - 3:18
    و دیگر سرمایه ای کمیاب نبودند.
  • 3:19 - 3:21
    بدین ترتیب در جهانی بشدت رقابتی،
  • 3:21 - 3:24
    ٥٠ درصد جمعیت چپ دست می بودند.
  • 3:24 - 3:29
    اما تکامل انسان از طریق همکاری و
    همچنین رقابت شکل گرفته است.
  • 3:29 - 3:30
    و فشار رقابتی
  • 3:30 - 3:34
    راست دست یا چپ دست بودن را
    در جهت مخالف سوق می دهد.
  • 3:35 - 3:38
    در ورزش گلف که بازی
    به حریف بستگی ندارد،
  • 3:38 - 3:42
    فقط ٤ درصد از بازیکنان درجه یک چپ دستند،
  • 3:42 - 3:45
    نمونۀ پدیده وسیعتری از سهیم بودن در وسایل.
  • 3:46 - 3:47
    به همان صورت که بازیکنان جوان مستعد گلف
  • 3:47 - 3:50
    راحت تر می توانند سری چوبهای گلف
    برای راست دستان را پیدا کنند،
  • 3:50 - 3:54
    بسیاری ابزار مهم که جامعه را شکل می دهند،
  • 3:54 - 3:57
    برای اکثریت راست دستان طراحی شده اند.
  • 3:57 - 3:59
    چون چپ دستان از این وسایل
    استفاده نادرست تری کرده،
  • 3:59 - 4:02
    و میزان ایجاد حادثه در آنها بالاتر است،
  • 4:02 - 4:05
    آنها در دنیای همکاری محض
    موفقیت کمتری داشته،
  • 4:05 - 4:08
    و در نهایت از جمعیت حذف می شوند.
  • 4:08 - 4:10
    بدین ترتیب با پیش بینی صحیح
  • 4:10 - 4:13
    حضور چپ دستان در کل جمعیت،
  • 4:13 - 4:16
    همینطور مطابقت داده ها
    از ورزشها مختلف،
  • 4:16 - 4:17
    این موضوع نمایانگر می شود
  • 4:17 - 4:20
    ماندگاری چپ دستان بعنوان یک
    اقلیت کوچک ولی پایدار
  • 4:20 - 4:22
    بازتاب تعادلی است
  • 4:22 - 4:25
    که نشات گرفته از اثرات تعاون و رقابت بوده
  • 4:25 - 4:28
    که همزمان طی سالها صورت گرفته است.
  • 4:28 - 4:30
    و جالب ترین چیز اینه که
  • 4:30 - 4:33
    ارقام چه اطلاعاتی از جمعیتهای مختلف
    در اختیار ما قرار می دهند.
  • 4:33 - 4:37
    از پراکنش غلط پنجه راست یا پنجه چپ بودن
    در حیوانات با خصوصیات همکاری
  • 4:37 - 4:40
    تا نسبت کمی بزرگتر در افراد چپ دست
  • 4:40 - 4:43
    در جوامع رقابتی شکارچیان،
  • 4:43 - 4:48
    ما شاید حتی دریابیم که پاسخ برخی
    ابهامات تکامل اولیه انسانها
  • 4:48 - 4:50
    همین حالا نیز در اختیار ماست.
Title:
دنیل م. آبرامز - چرا برخی افراد چپ دست هستند؟
Speaker:
Daniel M. Abrams
Description:

درس کامل را در اینجا ملاحظه کنید:
http://ed.ted.com/lessons/why-are-some-people-left-handed-daniel-m-abrams

امروزه یک دهم جمعیت جهان چپ دست هستند. چرا چنین نسبت اندکی از افراد چپ دست اند -- و چرا چنین خصوصیتی در وهله اول پدید آمد؟ "دنیل م. آبرامز" به بررسی این موضوع می پردازد که چگونه نسبت نابرابر چپ دستان و راست دستان، شناختی از تعادل بین فشارهای همکارانه و رقابتی بر تکامل بشر به ما ارئه می دهد.

درس: Daniel M. Abrams
انیمیشن: TED-Ed

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
05:07

Persian subtitles

Revisions