Return to Video

Γιατί μερικοί άνθρωποι είναι αριστερόχειρες; - Ντάνιελ Μ. Άμπραμς

  • 0:07 - 0:09
    Αν γνωρίζετε κάποιον αριστερόχειρα
    μεγαλύτερης ηλικίας
  • 0:09 - 0:14
    το πιθανότερο είναι ότι τον υποχρέωσαν να
    μάθει να γράφει και να τρώει με το δεξί.
  • 0:14 - 0:16
    Και σε πολλά μέρη του κόσμου
  • 0:16 - 0:20
    ακόμα υποχρεώνουν τα παιδιά
    να χρησιμοποιούν το «σωστό» χέρι,
  • 0:21 - 0:24
    Ακόμα και η λέξη «δεξί»
    σημαίνει «σωστό» ή «καλό»,
  • 0:24 - 0:28
    οχι μόνο στα Αγγλικά,
    αλλά και σε άλλες γλώσσες.
  • 0:28 - 0:31
    Αν το να είναι κανείς
    αριστερόχειρας είναι τόσο κακό,
  • 0:31 - 0:33
    τότε γιατί συμβαίνει;
  • 0:33 - 0:38
    Σήμερα το 1/10 του παγκόσμιου πληθυσμού
    είναι αριστερόχειρες.
  • 0:38 - 0:40
    Αρχαιολογικά στοιχεία δείχνουν
    ότι αυτό συμβαίνει
  • 0:40 - 0:43
    εδώ και 500.000 χρόνια
  • 0:43 - 0:45
    με περίπου 10% των ανθρώπινων σκελετών
  • 0:45 - 0:50
    να δείχνουν τις σχετικές διαφορές
    σε μήκος μπράτσου και πυκνότητα οστών
  • 0:50 - 0:55
    και μερικά αρχαία εργαλεία και αντικείμενα
    να δείχνουν χρήση από αριστερόχειρες.
  • 0:55 - 0:59
    Μολονότι πολλοί πιστεύουν το αντίθετο,
    η επιλογή χεριού δεν είναι συνειδητή.
  • 0:59 - 1:04
    Μπορεί να φανεί πριν τη γέννηση
    από την ενδομήτρια θέση του εμβρύου.
  • 1:05 - 1:08
    Αν λοιπόν η επιλογή είναι έμφυτη,
    αυτό σημαίνει ότι είναι και γενετική;
  • 1:09 - 1:10
    Και ναι και όχι.
  • 1:10 - 1:15
    Μονοζυγωτικά δίδυμα με ίδια γονίδια μπορεί
    να έχουν διαφορετικά κυρίαρχα χέρια.
  • 1:15 - 1:19
    Αυτό συμβαίνει με την ίδια συχνότητα
    όπως με τα συνηθισμένα αδέρφια.
  • 1:20 - 1:23
    Η πιθανότητα να είστε
    αριστερόχειρας ή δεξιόχειρας
  • 1:23 - 1:26
    καθορίζεται από το τι είναι οι γονείς
  • 1:26 - 1:29
    με εκπληκτική ακρίβεια.
  • 1:29 - 1:32
    Αν ο πατέρας είναι αριστερόχειρας
    και η μητέρα δεξιόχειρας
  • 1:32 - 1:36
    έχετε 17% πιθανότητα
    να γεννηθείτε αριστερόχειρας,
  • 1:36 - 1:40
    ενώ δύο δεξιόχειρες έχουν μόνο 10%
    πιθανότητα να κάνουν παιδί αριστερόχειρα.
  • 1:41 - 1:44
    Το κυρίαρχο χέρι φαίνεται
    να προσδιορίζεται τυχαία
  • 1:44 - 1:46
    αλλά οι πιθανότητες
    εξαρτώνται από τα γονίδια.
  • 1:46 - 1:48
    Όλα αυτά δείχνουν ότι υπάρχει λόγος
  • 1:48 - 1:52
    που η εξέλιξη παράγει αυτό
    το μικρό ποσοστό αριστερόχειρων
  • 1:52 - 1:54
    και συνεχίζει να το κάνει
    εδώ και χιλιετίες.
  • 1:54 - 1:56
    Αν και υπήρξαν διάφορες θεωρίες
  • 1:56 - 2:00
    που προσπάθησαν να εξηγήσουν
    την ύπαρξη της διαφοράς κυρίαρχου χεριού,
  • 2:00 - 2:02
    και τον λόγο που επικρατούν οι δεξιόχειρες
  • 2:02 - 2:03
    ένας νέος μαθηματικός τύπος
  • 2:03 - 2:07
    δείχνει ότι το ποσοστό
    αντιπροσωπεύει μια ισορροπία
  • 2:07 - 2:11
    των πιέσεων ανταγωνισμού
    και συνεργασίας στην ανθρώπινη εξέλιξη.
  • 2:12 - 2:13
    Τα πλεονεκτήματα της αριστεροχειρίας
  • 2:13 - 2:17
    φαίνονται καθαρότερα σε δραστηριότητες
    που περιλαμβάνουν αντίπαλο
  • 2:17 - 2:20
    όπως η πάλη ή τα ανταγωνιστικά σπορ.
  • 2:20 - 2:25
    Για παράδειγμα, κάπου 50% των τοπ σκόρερ
    στο μπέιζμπολ ήταν αριστερόχειρες.
  • 2:25 - 2:26
    Γιατί;
  • 2:26 - 2:28
    Δείτε το ως πλεονέκτημα του αιφνιδιασμού.
  • 2:29 - 2:32
    Οι αριστερόχειρες είναι μειονότητα
  • 2:32 - 2:34
    και όλοι οι αντίπαλοι
  • 2:34 - 2:37
    στις περισσότερες περιπτώσεις
    αντιμετωπίζουν
  • 2:37 - 2:39
    και προπονούνται με δεξιόχειρες.
  • 2:39 - 2:42
    Έτσι όταν βρίσκονται
    αντιμέτωποι
  • 2:42 - 2:45
    ο αριστερόχειρας είναι πιο έτοιμος
    για δεξιόχειρα αντίπαλο
  • 2:45 - 2:48
    ενώ ο δεξιόχειρας θα αιφνιδιαστεί.
  • 2:48 - 2:50
    Αυτή η αναλογία
  • 2:50 - 2:52
    όπου η αριθμητική ανισότητα
  • 2:52 - 2:55
    είναι προς όφελος των αριστερόχειρων
    αντιπάλων ή αθλητών
  • 2:55 - 2:59
    είναι ένα παράδειγμα αρνητικής επιλογής
    εξαρτώμενο από τη συχνότητα.
  • 2:59 - 3:02
    Σύμφωνα όμως με τις αρχές
    της φυσικής εξέλιξης
  • 3:02 - 3:03
    ομάδες με συγκριτικό πλεονέκτημα
  • 3:03 - 3:07
    τείνουν να μεγαλώνουν
    μέχρι να εκμηδενιστεί το πλεονέκτημα.
  • 3:07 - 3:11
    Αν οι άνθρωποι πάλευαν και συναγωνίζονταν
    σε όλη την εξέλιξή τους
  • 3:11 - 3:14
    η φυσική επιλογή θα οδηγούσε
    στην κυριαρχία των αριστερόχειρων
  • 3:14 - 3:16
    μέχρι να αυξηθεί ο αριθμός τους
  • 3:16 - 3:18
    τόσο ώστε να μην είναι πια
    τόσο σπάνιο προσόν.
  • 3:19 - 3:21
    Άρα σ' έναν αποκλειστικά
    ανταγωνιστικό κόσμο
  • 3:21 - 3:24
    50% των ανθρώπων θα ήταν αριστερόχειρες.
  • 3:24 - 3:29
    Η ανθρώπινη εξέλιξη έχει διαμορφωθεί από
    την ανταγωνιστικότητα και τη συνεργασία.
  • 3:29 - 3:30
    Η ανάγκη για συνεργασία
  • 3:30 - 3:34
    σπρώχνει την κατανομή
    προς την αντίθετη κατεύθυνση.
  • 3:35 - 3:38
    Στο γκολφ, όπου οι επιδόσεις
    δεν εξαρτώνται από τον αντίπαλο
  • 3:38 - 3:42
    μόνο 4% των κορυφαίων παικτών
    είναι αριστερόχειρες
  • 3:42 - 3:45
    άλλο ένα παράδειγμα
    της καταλληλότητας των εργαλείων.
  • 3:46 - 3:47
    Όπως οι νέοι παίκτες του γκολφ
  • 3:47 - 3:50
    μπορούν να βρουν πιο εύκολα
    μπαστούνια για δεξιόχειρες,
  • 3:50 - 3:54
    πολλά από τα σημαντικότερα αντικείμενα
    που διαμόρφωσαν την ανθρωπότητα
  • 3:54 - 3:57
    σχεδιάστηκαν για την πλειοψηφία,
    δηλαδή τους δεξιόχειρες.
  • 3:57 - 3:59
    Επειδή αυτά δε βολεύουν
    τους αριστερόχειρες
  • 3:59 - 4:02
    και σαν αποτέλεσμα
    έχουν συχνότερα ατυχήματα
  • 4:02 - 4:05
    θα ήταν λιγότερο πετυχημένοι
    σ' έναν κόσμο αποκλειστικά συνεργατικό
  • 4:05 - 4:08
    και στο τέλος θα εξαφανίζονταν
    από τον πληθυσμό.
  • 4:08 - 4:10
    Προβλέποντας σωστά την κατανομή
  • 4:10 - 4:13
    των αριστερόχειρων ανθρώπων
    στον γενικό πληθυσμό
  • 4:13 - 4:16
    καθώς και τα αντίστοιχα στοιχεία
    από διάφορα σπορ
  • 4:16 - 4:17
    το μοντέλο δείχνει
  • 4:17 - 4:20
    ότι η ύπαρξη των αριστερόχειρων
    σε μικρό αλλά σταθερό ποσοστό
  • 4:20 - 4:22
    παρουσιάζει μια ισορροπία
  • 4:22 - 4:25
    που προέρχεται από τις ανταγωνιστικές
    και συνεργατικές τάσεις
  • 4:25 - 4:28
    οι οποίες επιδρούν ταυτόχρονα.
  • 4:28 - 4:30
    Και το πιο ενδιαφέρον
  • 4:30 - 4:33
    είναι το τι δείχνουν τα ποσοστά
    για τις διάφορες κοινωνίες.
  • 4:33 - 4:37
    Από την άνιση κατανομή κυρίαρχης
    πατούσας σε συνεργατικά ζώα
  • 4:37 - 4:40
    μέχρι και το ψηλότερο
    ποσοστό αριστερόχειρων
  • 4:40 - 4:43
    σε ανταγωνιστικές κοινωνίες
    κυνηγών-τροφοσυλλεκτών
  • 4:43 - 4:47
    ίσως και ν' ανακαλύψουμε ότι
    οι λύσεις σε μερικούς από τους γρίφους
  • 4:47 - 4:50
    της ανθρώπινης εξέλιξης
    βρίσκονται ήδη στα χέρια μας.
Title:
Γιατί μερικοί άνθρωποι είναι αριστερόχειρες; - Ντάνιελ Μ. Άμπραμς
Speaker:
Daniel M. Abrams
Description:

Δείτε ολόκληρο το μάθημα: http://ed.ted.com/lessons/why-are-some-people-left-handed-daniel-m-abrams

Σήμερα, περίπου το ένα δέκατο του πληθυσμού της γης είναι αριστερόχειρες. Γιατί οι αριστερόχειρες αποτελούν τόσο μικρό ποσοστό, και γιατί υπάρχει αυτό το χαρακτηριστικό; Ο Ντάνιελ Μ. Άμπραμς ερευνά πώς η άνιση αναλογία αριστερόχειρων και δεξιόχειρων δίνει πληροφορίες για μια ισορροπία μεταξύ των ανταγωνιστικών και συνεργατικών πιέσεων στην ανθρώπινη εξέλιξη.

Μάθημα από τον Ντάνιελ Μ. Άμπραμς, κινούμενη απεικόνιση από το TED-Ed.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
05:07
Dimitra Papageorgiou approved Greek subtitles for Why are some people left-handed?
Dimitra Papageorgiou edited Greek subtitles for Why are some people left-handed?
Dimitra Papageorgiou edited Greek subtitles for Why are some people left-handed?
Dimitra Papageorgiou edited Greek subtitles for Why are some people left-handed?
Chryssa R. Takahashi accepted Greek subtitles for Why are some people left-handed?
Chryssa R. Takahashi edited Greek subtitles for Why are some people left-handed?
Chryssa R. Takahashi edited Greek subtitles for Why are some people left-handed?
Chryssa R. Takahashi edited Greek subtitles for Why are some people left-handed?
Show all

Greek subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.