De verrassende behoefte aan vreemdheid

In onze digitale wereld worden sociale relaties gedreven door gegevens. Onbewust verzetten we ons tegen vreemdheid -- mensen en ideeën die niet passen bij wie we al kennen, wat we leuk vinden en waar we al zijn geweest. Dit is een oproep tot de technologie om ons te bieden wat en wie we nodig hebben, zelfs als dit onbekend is. (Gefilmd tijdens TED@Intel)

"Praat niet met vreemden."

Die zin wordt al decennialang

door je vrienden, familie, scholen en de media geuit.

Het is een norm,
een sociale norm.

Het is een speciaal soort sociale norm,

want hij wil ons vertellen

met wie we kunnen verbinden
en met wie niet.

"Praat niet met vreemden" houdt in

dat je uit de buurt blijft van iedereen
die je niet kent,

je bij de mensen blijft die je wel kent

en het bij mensen houdt zoals jezelf.

Hoe aantrekkelijk is dat?

Het is niet echt wat we doen
als we op ons best zijn.

Als we op ons best zijn,
reiken we uit naar mensen

die niet zoals ons zijn,

omdat als we dat doen, we van mensen leren

die niet zoals ons zijn.

Mijn woord voor deze waarde van 'niet zoals ons' zijn

is 'vreemdheid,'

en mijn punt is dat
in de huidige intensieve digitale wereld

vreemden eigenlijk niet echt het punt zijn.

Waar we ons zorgen over horen te maken is:

met hoeveel vreemdheid krijgen we te maken?

Waarom vreemdheid? Omdat onze sociale relaties

steeds meer door gegevens worden bemiddeld

en gegevens van onze sociale relaties
digitale relaties maken.

Dat betekent dat onze digitale relaties

nu enorm van technologie afhankelijk zijn

om ze een gevoel van robuustheid,

een gevoel van ontdekking,

een gevoel van verrassing
en onvoorspelbaarheid mee te geven.

Waarom geen vreemden?

Omdat vreemden een deel van een wereld met

erg strikte grenzen vormen.

Ze horen thuis in een wereld van mensen die ik ken

en mensen die ik niet ken

en als ik naar mijn digitale relaties kijk,

doe ik al dingen met mensen die ik niet ken.

De vraag is niet of ik je wel of niet ken.

De vraag is: wat kan ik met je doen?

Wat kan ik met je leren?

Wat kunnen we samen doen
waar we beide iets aan hebben?

Ik heb erg veel nagedacht over

hoe het sociale landschap verandert,

hoe nieuwe technologieën nieuwe beperkingen

en nieuwe mogelijkheden voor mensen creëren.

De belangrijkste veranderingen
waar we tegenwoordig mee te maken hebben,

hebben te maken met gegevens
en welke invloed gegevens hebben

op de soorten digitale relaties

die voor ons in de toekomst mogelijk zullen zijn.

De economieën van de toekomst hangen daarvan af.

Onze sociale levens in de toekomst hangen daarvan af.

Vreemden zijn niet de dreiging
waar we ons zorgen over moeten maken.

maar de vraag of we wel

de juiste portie vreemdheid krijgen toebedeeld.

Psychologen en sociologen uit de twintigste eeuw

hebben veel over vreemden nagedacht,

maar ze dachten niet zo dynamisch over menselijke relaties.

Ze dachten over vreemden

als het om invloeden ging.

In de jaren 60 en 70 toonde Stanley Milgram,

de uitvinder van de Small World-experimenten,

die later bekender werden als
de ‘six degrees of separation’,

aan dat twee willekeurig gekozen personen

met vijf tot zeven tussenliggende stappen
aan elkaar konden worden gekoppeld.

Zijn punt was dat overal vreemden zijn.

Wij kunnen ze bereiken. Er zijn paden

waardoor we hen kunnen bereiken.

Mark Granovetter, socioloog bij Stanford,
opperde in zijn

invloedrijk essay 'The Strength of Weak Ties'
uit 1973

dat deze zwakke banden

onderdeel zijn van onze netwerken, dat deze vreemden

eigenlijk effectiever zijn
met het verspreiden van informatie naar ons

dan onze sterke banden,
de mensen die het dichtst bij ons staan.

Hij verwerpt onze sterke banden ook door

te zeggen dat deze mensen die zo dicht bij ons staan,

waar we zo'n hechte band mee hebben,

eigenlijk een homogeniserend effect op ons hebben.

Ze zorgen voor eenvormigheid.

Ik heb samen met mijn collega's bij Intel de laatste jaren

gekeken naar de manieren waarop digitale platformen

ons dagelijkse leven een nieuwe vorm geven,

welke nieuwe routines er mogelijk zijn.

We hebben specifiek gekeken naar de soorten digitale

platformen die ons in staat hebben gesteld

om onze bezittingen,
de dingen die vroeger

enkel voor ons en onze vrienden waren,

beschikbaar te stellen aan mensen
die we niet kennen.

Of het nu om onze kleding, auto's,

fietsen, boeken of muziek gaat,

we zijn nu in staat om onze bezittingen
beschikbaar te stellen

aan mensen die we nog nooit hebben ontmoet.

Wij kwamen tot een zeer belangrijk inzicht:

nu de band verandert die mensen met

de dingen in hun leven hebben,

verandert ook hun relatie met andere mensen.

Toch krijgt aanbevelingssysteem

na aanbevelingssysteem het voor elkaar de boot te missen.

Het probeert nog steeds te voorspellen wat ik nodig heb

op basis van een vroegere karakterisering van wie ik ben,

van wat ik al heb gedaan.

Beveiligingstechnologie na beveiligingstechnologie

blijft gegevensbescherming ontwerpen

op gebied van dreigingen en aanvallen

waardoor ik bij rigide relaties blijf steken.

Categorieën als 'vrienden' en 'familie',

'contactpersonen' en 'collega's'

zeggen me niets over mijn daadwerkelijke relaties.

Een effectievere manier om over mijn relaties te denken,

kan te maken hebben met nabijheid en afstand,

waar op elk moment en met elk persoon

ik zowel dichtbij als ver weg ben van die persoon,

allemaal als een functie van wat ik nu moet doen.

Mensen zijn niet dichtbij of ver weg.

Mensen zijn altijd een combinatie van beide

en die combinatie verandert constant.

Wat als technologieën konden ingrijpen

om de balans van bepaalde relaties te verstoren.

Wat als technologieën konden ingrijpen

om de persoon die ik nu nodig heb te helpen vinden.

Vreemdheid is die berekening

van nabijheid en afstand

die me in staat stelt de mensen te vinden die ik nu nodig heb.

Die me in staat stelt de bronnen van intimiteit,

ontdekking en inspiratie te vinden die ik nu nodig heb.

Vreemdheid gaat niet om het ontmoeten van vreemden.

Het gaat erom dat we

onze bekende kringen moeten verstoren.

Het omgooien van die bekende kringen
is een manier om over vreemdheid te denken

en met dat probleem krijgen niet alleen individuen te maken,

maar ook organisaties,

organisaties die enorm nieuwe mogelijkheden proberen te omarmen.

Of je nu een politieke partij bent,

die afbreuk van je eist door een zeer rigide opvatting

te hebben van wie erbij hoort en wie niet.

Of je nu de regering bent

en maatschappelijke gewoonten als het huwelijk beschermt

en de toegang van die gewoonten beperkt voor de minderheid.

Of je nu een tiener in je slaapkamer bent

die haar relatie met haar ouders probeert te verdringen.

Vreemdheid is een manier om na te denken
over hoe wij de weg uitstippelen

naar nieuwe relatievormen.

We moeten de normen veranderen.

We moeten de normen veranderen om

nieuwe soorten technologieën

als basis voor nieuwe soorten bedrijven te gebruiken.

Welke interessante vragen komen op ons pad

in deze wereld zonder vreemden?

Hoe kunnen we anders denken over onze relaties met mensen?

Hoe kunnen we anders denken over onze relaties

met verspreide groepen mensen?

Hoe kunnen we anders denken
over onze relaties met technologieën,

dingen die in feite sociale deelnemers

op zichzelf worden?

Het bereik van digitale relaties is buitengewoon.

In het kader van dit brede aanbod aan digitale relaties,

kan veilig op zoek gaan naar vreemdheid heel goed

een nieuwe basis voor die innovatie zijn.

Bedankt.

(Applaus)