Return to Video

Benjamin Banneker'ın olağanüstü hayatı - Rose-Margaret Ekeng-Itua

  • 0:08 - 0:11
    1750'li yılların başında,
  • 0:11 - 0:14
    22 yaşındaki Benjamin Banneker
    adında bir adam
  • 0:14 - 0:18
    büyük bir dikkat ile ağaçları oyarak
    dişli çarklar yaptı.
  • 0:18 - 0:20
    Çalar saatin karmaşık iç yapısını
  • 0:20 - 0:23
    oluşturmak için parçaları
    bir araya getirdi ve
  • 0:23 - 0:26
    her saat başı çalmasını umdu.
  • 0:26 - 0:30
    Elinde sadece ilham alabileceği
    bir cep saati
  • 0:30 - 0:32
    ve hesaplamaları vardı.
  • 0:32 - 0:35
    Ama buna rağmen onun dikkatli
    çalışması işe yaradı.
  • 0:35 - 0:39
    Çalar saat yüzyıllardan beri
    her yerde vardı ama
  • 0:39 - 0:43
    Banneker'ın ki Amerika'da bir ilkti
  • 0:43 - 0:47
    ve ülke çapında büyülenmiş
    birçok ziyaretçi geliyordu.
  • 0:47 - 0:48
    Zekasının bir göstergesi olarak
  • 0:48 - 0:53
    saat Banneker'ın hayatı boyunca çaldı.
  • 0:53 - 0:57
    1731'de Baltimore, Maryland'te
    kölelikten kurtulmuş bir çiftlikte doğdu
  • 0:57 - 0:59
    ve ilk günlerinden beri
  • 0:59 - 1:02
    Banneker matematik ve bilime aşıktı.
  • 1:02 - 1:06
    Onun bilgiye olan açlığı
    kendi kendine öğrendiği astronomi,
  • 1:06 - 1:08
    matematik,
  • 1:08 - 1:09
    mühendislik
  • 1:09 - 1:12
    ve doğa incelemeleri ile daha da arttı.
  • 1:12 - 1:15
    Bir yetişkin olduğunda, tıpkı
    1789'daki güneş tutulması gibi,
  • 1:15 - 1:17
    ay ve güneş tutulmasını doğru bir şekilde
  • 1:17 - 1:20
    izah edebilmek için astronomiyi
    ve sahip olduğu
  • 1:20 - 1:24
    matematik becerisini arazi planlama
    alanında kullandı.
  • 1:24 - 1:29
    Bu yetenekler, yerel bir iş adamı olan
    ve aynı zamanda
  • 1:29 - 1:33
    ABD'nin genel sekreterliğini yapan
    Andrew Ellicott'ın dikkatini çekti.
  • 1:33 - 1:36
    1791 yılında Banneker'ın becerilerini
    keşfeden Ellicott,
  • 1:36 - 1:40
    onu ulusun başkentinin düzeninin
    planlandığı prestijli bir projeye
  • 1:40 - 1:43
    asistan olarak atadı.
  • 1:43 - 1:47
    Bu arada Banneker, müthiş zekasını
    çiftçilik alanına da yönlendirdi.
  • 1:47 - 1:51
    Bilimsel uzmanlığını, ailesinin tütün
    tarlasında yeni tarımsal
  • 1:51 - 1:54
    yöntemlere öncülük etmek için kullandı.
  • 1:54 - 1:56
    Doğaya olan ilgisi, onu çekirgelerin
  • 1:56 - 2:01
    bela olan yaşam döngüsü üzerine
    bir araştırmaya itti.
  • 2:01 - 2:05
    1792 yılı geldiğinde ise Banneker;
    yıllık yayınlamaya başladı.
  • 2:05 - 2:10
    Bunlar, ay ve güneş döngüleri,
    hava tahminleri,
  • 2:10 - 2:12
    ekim ve gelgit zaman tabloları
  • 2:12 - 2:15
    hakkında yıllık ayrıntılı bilgiler
    içeriyordu.
  • 2:15 - 2:17
    Banneker ilk yıllığını
    Virginia Dışişleri Bakanı
  • 2:17 - 2:21
    Thomas Jefferson'a gönderdi.
  • 2:21 - 2:24
    Bu, Jefferson başkan olmadan
    10 yıl önceydi.
  • 2:24 - 2:27
    Banneker ayrıca Jefferson'a
    siyah insanlara karşı olan
  • 2:27 - 2:30
    ön yargı için "absürt ve saçma fikir
  • 2:30 - 2:33
    ve görüşleri ortadan kaldırmak
    için her fırsatın kucaklamasını"
  • 2:33 - 2:36
    içeren bir mektup yazdı.
  • 2:36 - 2:40
    Jefferson yıllığı okudu ve Banneker'a
    çalışmalarını öven bir mektup yazdı.
  • 2:40 - 2:43
    Banneker'ın gelecekteki başkan ile
    yaptığı bu yazışmalar,
  • 2:43 - 2:46
    Amerika'da sivil haklar
    protesto mektuplarının
  • 2:46 - 2:49
    belgelenmiş ilk örneği olarak
    kabul ediliyor.
  • 2:49 - 2:52
    Hayatının geri kalanında bunun için
  • 2:52 - 2:56
    çalışmış ve köleliğe karşı olan tepkisini
    yazarak belirtmiştir.
  • 2:56 - 2:59
    Ömür boyu süren bir çalışma
    ve aktivizm sonrası,
  • 2:59 - 3:03
    Banneker, 1806 yılında 75 yaşındayken
    hayata veda etti.
  • 3:03 - 3:06
    Cenazesinin olduğu gün, bilinmeyen
    bir nedenden ötürü evi yandı
  • 3:06 - 3:08
    ve çalışmalarının büyük bir çoğunluğu,
  • 3:08 - 3:11
    çalar saati de dahil olmak üzere
    yok oldu.
  • 3:11 - 3:14
    Ama mirası hâlâ yaşıyor.
Title:
Benjamin Banneker'ın olağanüstü hayatı - Rose-Margaret Ekeng-Itua
Description:

Dersin tamamı için: http://ed.ted.com/lessons/the-exceptional-life-of-benjamin-banneker-rose-margaret-ekeng-itua

1731'de Baltimore, Maryland'te kölelikten kurtulmuş bir çiftlikte doğan Benjamin Banneker matematik ve bilime aşıktı. Onun bilgiye olan açlığı
kendi kendine öğrendiği astronomi, matematik, mühendislik ve doğa incelemeleri ile daha da arttı. Rose-Margaret Ekeng-Itua, Benjamin Banneker'ın sayısız başarısını anlatıyor.

Ders: Rose-Margaret Ekeng-Itua
Animasyon: Jun Zee Myers
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
03:37

Turkish subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.