Return to Video

Akıllı telefonunuz bir insan hakları meselesidir

  • 0:00 - 0:03
    2016'nın ilkbaharında,
  • 0:03 - 0:07
    Apple ve Federal Soruşturma
    Bürosu (FBI) arasındaki yasal bir savaş,
  • 0:07 - 0:09
    tüm dünyanın dikkatini çekti.
  • 0:10 - 0:13
    Apple, mobil ürünlerine,
    cihazlardaki veriyi, sahibi hariç
  • 0:13 - 0:17
    herkesten koruyan
    güvenlik özellikleri getirmişti.
  • 0:17 - 0:21
    Bu da suçluların, korsanların
    ve evet, devletlerin bile kapı dışarı
  • 0:22 - 0:23
    edildiği anlamına gelir.
  • 0:24 - 0:26
    Apple müşterileri için bu muhteşem.
  • 0:27 - 0:29
    Fakat devletler çok da mutlu değiller.
  • 0:29 - 0:31
    Görüyorsunuz ki,
    Apple, gözetim işinden çıkarak
  • 0:31 - 0:34
    bilinçli bir karar vermişti.
  • 0:34 - 0:37
    Apple, devletler ve diğer tüm
    aktörler için gözetimi olabildiğince
  • 0:37 - 0:40
    zor hâle getirmeyi denedi.
  • 0:42 - 0:44
    Dünya çapında akıllı telefon pazarında
  • 0:44 - 0:46
    iki akıllı telefon işletim sistemi var:
  • 0:46 - 0:47
    iOS ve Android.
  • 0:48 - 0:51
    iOS'u Apple üretti. Android'i ise Google.
  • 0:51 - 0:55
    Apple, ürünlerinin
    olabildiğince güvenli olduğundan
  • 0:55 - 0:58
    emin olmak için çok fazla
    zaman ve para harcadı.
  • 0:58 - 1:02
    Apple, iPhone'larda saklanan
    tüm verileri varsayılan olarak şifreliyor
  • 1:02 - 1:06
    ve bir Apple kullanıcısından diğer Apple
    kullanıcısına gönderilen kısa mesajlar da
  • 1:06 - 1:08
    varsayılan olarak şifreleniyor
  • 1:08 - 1:10
    ve kullanıcının bir şey
    yapmasına gerek kalmıyor.
  • 1:11 - 1:12
    Bu, şu anlama geliyor;
  • 1:12 - 1:16
    polis, şifresi olan
    bir iPhone'a el koyarsa,
  • 1:17 - 1:20
    ondan herhangi bir
    veriyi almakta zorlanacaktır,
  • 1:20 - 1:22
    eğer yapabilirlerse.
  • 1:22 - 1:27
    Buna karşın, Android'in
    güvenliği gerçekten o kadar da iyi değil.
  • 1:27 - 1:30
    Müşterilere satılmış Android
    telefonlar ya da en azından
  • 1:30 - 1:31
    çoğu Android telefon,
  • 1:31 - 1:34
    varsayılan olarak cihazda
    saklanan verileri şifrelemiyor
  • 1:34 - 1:39
    ve Android'de bulunan mesajlaşma
    uygulaması da şifreleme kullanmıyor.
  • 1:40 - 1:42
    Yani, polis bir Android
    telefona el koyarsa,
  • 1:42 - 1:46
    o cihazdan istedikleri tüm veriyi
  • 1:46 - 1:47
    alabilme şansları var.
  • 1:48 - 1:50
    Dünyanın en büyük
  • 1:50 - 1:52
    iki şirketinden iki akıllı telefon;
  • 1:52 - 1:54
    bir tanesi verileri koruyor,
  • 1:55 - 1:56
    diğeri korumuyor.
  • 1:57 - 2:00
    Apple, lüks mallar satıyor.
  • 2:00 - 2:02
    Piyasanın üst ucuna hükmediyor.
  • 2:03 - 2:07
    Bizler de lüks mallar satan bir
    imalatçının ürünlerinde daha fazla
  • 2:07 - 2:09
    özellik olmasını bekleyebiliriz.
  • 2:10 - 2:12
    Fakat herkes iPhone satın alamıyor.
  • 2:12 - 2:15
    Bu noktada da, gerçekten
    Android devreye giriyor:
  • 2:15 - 2:17
    Piyasanın orta ve alt ucunda,
  • 2:17 - 2:20
    bir telefona 600 dolar
    vermeyen ya da veremeyen
  • 2:20 - 2:23
    bir buçuk milyar insan için
  • 2:23 - 2:25
    akıllı telefonlar.
  • 2:28 - 2:35
    Fakat Android'in hakimiyeti, "dijital
    güvenlik parçalanması" adını verdiğim
  • 2:35 - 2:37
    şeye yol açtı.
  • 2:37 - 2:40
    Yani, verileri varsayılan olarak
    koruyan cihazları almaya gücü
  • 2:40 - 2:44
    yeten zenginler ile cihazları onları
    korumak için varsayılan olarak çok az
  • 2:45 - 2:47
    şey yapan fakirlerin mahremiyeti
  • 2:48 - 2:49
    ve güvenliği arasında
  • 2:50 - 2:55
    gitgide büyüyen bir uçurum var.
  • 2:56 - 2:59
    Yani, ortalama bir
    Apple müşterisini düşünün:
  • 3:00 - 3:05
    Bir bankacı, bir avukat,
    bir doktor, bir politikacı.
  • 3:05 - 3:11
    Bu bireylerin ceplerinde, bugünlerde
    aramalarını, metin mesajlarını
  • 3:11 - 3:14
    ve cihazlarındaki tüm veriyi,
    onların hiçbir şey yapmalarına
  • 3:14 - 3:16
    gerek kalmadan,
  • 3:16 - 3:20
    bilgilerinin güvende kalması için
    şifreleyen akıllı telefonları var.
  • 3:21 - 3:25
    Buna karşın, fakirler ve toplumumuzdaki
    en zayıf kişiler, onları gözetime karşı
  • 3:25 - 3:30
    tamamen zayıf kılan
    cihazlar kullanmaktadırlar.
  • 3:31 - 3:33
    Birleşik Devletler'de, yaşadığım yerde,
  • 3:33 - 3:37
    genellikle Afrikalı-Amerikalılar,
    şüpheli görülüyor
  • 3:37 - 3:39
    ya da tehdit olarak görülüyorlar
  • 3:40 - 3:43
    ve devlet de genellikle
    onları gözetimle hedef alıyor.
  • 3:44 - 3:47
    Fakat aynı zamanda,
    Afrikalı-Amerikalılar genellikle
  • 3:47 - 3:50
    kendilerini o gözetimden
    korumak için hiçbir şey yapmayan
  • 3:50 - 3:52
    Android cihazları kullanıyorlar.
  • 3:53 - 3:54
    Bu, bir sorun.
  • 3:56 - 3:58
    Gözetimin bir araç olduğunu unutmamalıyız.
  • 3:59 - 4:01
    Bu, güçlüler tarafından, güçsüz olanlara
  • 4:02 - 4:04
    karşı kullanılan bir araç.
  • 4:05 - 4:10
    Apple gibi şirketlerin, insanların kolayca
    şifreleme yapabilmesini sağlamasının
  • 4:10 - 4:13
    muhteşem bir şey olduğunu düşünürken;
  • 4:14 - 4:18
    eğer kendilerini devletin gözetiminden
  • 4:18 - 4:20
    koruyabilenler yalnızca
  • 4:20 - 4:21
    zengin ve güçlülerse,
  • 4:22 - 4:23
    bu, bir sorundur.
  • 4:24 - 4:27
    Bu yalnızca bir mahremiyet
    ya da siber-güvenlik sorunu değil.
  • 4:28 - 4:29
    Bu, bir insan hakları sorunu.
  • 4:31 - 4:34
    Yani; Android cihazlardaki
    varsayılan güvenlik eksikliği,
  • 4:34 - 4:39
    yalnızca bu cihazlara
    güvenen fakir ve zayıf insanların
  • 4:39 - 4:41
    sorunu değildir.
  • 4:41 - 4:44
    Bu aslında, demokrasimiz
    için bir sorundur.
  • 4:44 - 4:46
    Bunu açıklayacağım.
  • 4:47 - 4:49
    Siyahların Hayatı Önemlidir,
    Arap Baharı
  • 4:49 - 4:55
    ve Wall Street'i İşgal Et gibi - modern
    sosyal hareketler, teknolojiye dayanır.
  • 4:55 - 4:59
    Bu hareketlerin düzenleyicileri
    ve üyeleri, giderek artan bir biçimde
  • 4:59 - 5:03
    akıllı telefonlar üzerinden
    iletişim kuruyor ve bir araya geliyorlar.
  • 5:04 - 5:08
    Bu hareketleri tehdit olarak
    gören devletler de doğal olarak
  • 5:08 - 5:12
    hem düzenleyicileri hem de
    onların akıllı telefonlarını hedef alıyor.
  • 5:13 - 5:16
    Yani; gelecekte bir Martin Luther King'in
  • 5:16 - 5:20
    veya Mandela'nın ya da
    Gandhi'nin bir iPhone sahibi olması
  • 5:20 - 5:24
    ve kendisini devletin gözetiminden
    koruması gayet mümkündür.
  • 5:24 - 5:26
    Fakat muhtemelen,
  • 5:26 - 5:30
    ceplerinde ucuz, 20 dolarlık
    bir Android telefon olacaktır.
  • 5:31 - 5:34
    Yani, bu dijital güvenlik parçalanmasına
    hitap eden hiçbir şey yapmazsak,
  • 5:35 - 5:38
    toplumumuzda herkesin aynı şifrelemeden
    faydalandığından ve devletin gözetiminden
  • 5:39 - 5:41
    kendilerini koruma konusunda
  • 5:41 - 5:45
    eşit olduklarından emin
    olmak için hiçbir şey yapmazsak;
  • 5:45 - 5:50
    gözetime maruz kalanlar
    yalnızca fakirler ve zayıflar olmayacak;
  • 5:50 - 5:53
    fakat gelecekteki
    insan hakları hareketleri de,
  • 5:53 - 5:56
    tam potansiyeline ulaşamadan
    yok edilecekler.
  • 5:56 - 5:57
    Teşekkürler.
  • 5:57 - 6:00
    (Alkışlar)
  • 6:04 - 6:06
    Helen Walters: Chris, çok teşekkürler.
  • 6:06 - 6:08
    Sana bir sorum var.
  • 6:08 - 6:10
    Basında, Facebook'tan
  • 6:10 - 6:15
    Mark Zuckerberg'in kamerasının üstünü
    kapattığını ve kulaklık mikrofonunun
  • 6:15 - 6:18
    jakıyla bir şeyler yaptığını gördük.
  • 6:18 - 6:21
    Sana kişisel bir soru sormak istiyorum:
  • 6:21 - 6:22
    Sen de yapıyor musun?
  • 6:22 - 6:25
    Ayrıca, buradaki herkes adına,
    özellikle kendi adıma;
  • 6:25 - 6:26
    bizler de yapmalı mıyız?
  • 6:26 - 6:28
    Bizler de bunları kapatmalı mıyız?
  • 6:28 - 6:32
    Christopher Soghoian: Bir çıkartma
    yapıştırmak -- aslında, yara bantlarını
  • 6:32 - 6:34
    seviyorum, çünkü bir görüşme
    ya da Skype araması
  • 6:34 - 6:36
    yapacağınızda çıkarıp
    geri takabiliyorsunuz.
  • 6:36 - 6:38
    Web kameranızın üzerine çıkartma
  • 6:38 - 6:41
    yapıştırmak, mahremiyetiniz
    için yapılacak en iyi şey,
  • 6:41 - 6:42
    yapmaya değer.
  • 6:42 - 6:46
    Aslında gerçekten, web kameranızı
    devralabilecek olan kötücül,
  • 6:46 - 6:48
    kötü niyetli bir yazılım var,
  • 6:48 - 6:50
    hatta ışık kapalıyken bile devralabiliyor.
  • 6:50 - 6:53
    Suçlular bunu kullanıyor.
    İz sürenler bunu kullanıyor.
  • 6:53 - 6:58
    19,99 dolara, "Eski kız arkadaş casusluğu"
    adında bir program alabilirsiniz.
  • 6:58 - 6:59
    Bu gerçekten korkunç.
  • 6:59 - 7:02
    Ayrıca, elbette,
    devletler de bunu kullanıyor.
  • 7:02 - 7:05
    Bunun bir tamamlayıcısı olan,
    cinsel bir şiddet de var ve bu da
  • 7:05 - 7:09
    en etkili olarak kadınlara ve toplumumuzda
    utandırılabilecek insanlara karşı
  • 7:09 - 7:16
    kullanılan türden bir gözetim.
  • 7:16 - 7:19
    Saklayacak hiçbir şeyinizin
    olmadığını düşünseniz bile,
  • 7:19 - 7:23
    en azından hayatınızda çocuklar,
    gençler var;
  • 7:23 - 7:26
    kameralarının üzerine çıkartma
    yapıştırın ve onları koruyun.
  • 7:26 - 7:28
    HW: Vay. Çok teşekkürler.
    CS: Teşekkürler.
  • 7:28 - 7:29
    HW: Teşekkürler, Chris.
  • 7:29 - 7:32
    (Alkışlar)
Title:
Akıllı telefonunuz bir insan hakları meselesidir
Speaker:
Christopher Soghoian
Description:

Kullandığınız akıllı telefonlar, kişisel zevklerinizden daha fazlasını yansıtıyor... aynı zamanda, ne kadar yakından izlenebileceğinizi de belirleyebiliyor. Özel yaşam uzmanı ve TED Burslusu Christopher Soghoian, Apple ve Android cihazlarda kullanılan şifrelemeler arasındaki göz kamaştırıcı farkı ayrıntılı bir biçimde anlatıyor ve bizleri, gitgide büyüyen dijital güvenlik parçalanmasına dikkat etmeye sevk ediyor. "Eğer kendilerini devletin bakışlarından koruyabilen kişiler yalnızca zenginler ve güçlüler ise, bu bir sorundur" diyor. "Bu, yalnızca bir siber-güvenlik sorunu değildir - aynı zamanda, bir insan hakları sorunudur."

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
07:44

Turkish subtitles

Revisions