Return to Video

چرا بدن انسان نامتقارن است؟ - لئو وان

  • 0:07 - 0:10
    تقارن در همه جای طبیعت هست،
  • 0:10 - 0:12
    و معمولا ما آن را با زیبایی همراه میکنیم:
  • 0:12 - 0:14
    یک برگ کامل،
  • 0:14 - 0:18
    یا یک پروانه با نقش و نگار
    قرینه در هریک از بالهای آن.
  • 0:18 - 0:21
    اما معلوم شده که نامتقارن بودن هم
    بسیار مهم
  • 0:21 - 0:23
    و خیلی بیش از آنچه که شما
    فکرش را بکیند شایع است،
  • 0:23 - 0:26
    از پنجه بزرگ یک خرچنگ
  • 0:26 - 0:31
    تا صدف یک حلزون
    که همواره در یک سو میگردد.
  • 0:31 - 0:35
    برخی از گونهها تنها در جهت
    حرکت عقربههای ساعت بالا میروند
  • 0:35 - 0:37
    و گونه های دیگر، تنها خلاف عقربههای ساعت،
  • 0:37 - 0:41
    و حتی بخش بیرونی بدن انسان
    هم بسیار متقارن به نظر میرسد،
  • 0:41 - 0:44
    ولی داخل بدن داستان دیگری است.
  • 0:44 - 0:47
    بیشتر اندامهای حیاتی شما
    نامتقارن تنظیم شدند.
  • 0:47 - 0:52
    قلب، معده، طحال و پانکراس
    در سمت چپ قرار دارند.
  • 0:52 - 0:56
    کیسه صفرا و بیشتر کبد شما در سمت راست.
  • 0:56 - 0:58
    حتی ریههای شما متفاوت هستند.
  • 0:58 - 1:01
    سمت چپ دو لپ دارد،
    در حالی که لپ سمت راست سه لپ دارد.
  • 1:01 - 1:05
    دو سمت مغز شما به نظر یکسان میآیند،
    اما عمل کرد متفاوت دارند.
  • 1:05 - 1:10
    مطمئن باشید نامتقارنی سمت راست مهم است.
  • 1:10 - 1:15
    اگر همه اندامهای داخلی بدنتان
    در جای معکوس قرارداشته باشند
  • 1:15 - 1:17
    این یک بیماری مادرزادی به نام انیم معکوس است،
    که اغلب بیضرر است.
  • 1:17 - 1:19
    اما معکوس بودن ناقص می تواند مرگبار باشد،
  • 1:19 - 1:22
    به ویژه اگر قلب نیز درگیر باشد.
  • 1:22 - 1:24
    اما نامتقارنی از کجا میآید،
  • 1:24 - 1:29
    چون یک جنین تازه بارور شده
    در سمت راست و چپ یکسان است.
  • 1:29 - 1:32
    یک تئوری بر روی یک فرورفتگی کوچک بر روی جنین
  • 1:32 - 1:33
    به نام گره متمرکز است.
  • 1:33 - 1:36
    این گره با سلولهای کوچکی پرزداری
    به نام تاژک پوشیده شده است،
  • 1:36 - 1:40
    درحالی که تاژکها دور از سر آنها هستند
    و به سرعت در پیرامون آن و
  • 1:40 - 1:42
    در جهت یکسان میچرخند.
  • 1:42 - 1:47
    این چرخش هماهنگ مایع را
    از سمت راست جنین
  • 1:47 - 1:48
    به سمت چپ هل میدهد.
  • 1:48 - 1:50
    در لبه سر سمت چپ این گره،
  • 1:50 - 1:53
    دیگر تاژکها این مایع را احساس میکنند
  • 1:53 - 1:57
    و ژنهای خاصی را در
    سمت چپ جنین فعال میکنند.
  • 1:57 - 2:01
    این ژنها به سلولها دستور میدهند
    تا پروتئین معینی را تولید کنند،
  • 2:01 - 2:02
    و در ظرف چند ساعت،
  • 2:02 - 2:06
    سمت راست و سمت چپ جنین
    از لحاظ شیمیایی متفاوت هستند.
  • 2:06 - 2:08
    با اینکه هنوز به نظر میرسد
    که مانند یکدیگرند،
  • 2:08 - 2:14
    این تفاوتهای شیمیایی در نهایت
    به ارگانهای نامتقارن تبدیل میشوند.
  • 2:14 - 2:18
    تامتقارنی نخست در قلب نشان داده میشود.
  • 2:18 - 2:22
    با یک لوله صاف در طول مرکز جنین
    شروع میشود،
  • 2:22 - 2:24
    اما هنگامی که جنین حدود سه هفته میشود،
  • 2:24 - 2:27
    لوله به شکل C خم میشود
  • 2:27 - 2:30
    و به یک طرف بدن میرود.
  • 2:30 - 2:33
    در هر طرف با ساختاری متفاوت رشد میکند،
  • 2:33 - 2:36
    و در نهایت تبدیل به شکل
    آشنای نامتقارن قلب میشود.
  • 2:36 - 2:41
    در حالی که دیگر اندامهای جنین
    یک لوله مرکزی را شکل میدهند
  • 2:41 - 2:44
    و در موقعیت نهائیشان رشد میکنند.
  • 2:44 - 2:48
    اما برخی از موجودات، مانند خوکها،
    این تازکهای جنینی را ندارند
  • 2:48 - 2:51
    و با این حال تمامی
    بخش داخلی بدنشان نامتقارن هست.
  • 2:51 - 2:55
    آیا تمامی سلولها میتوانند
    ذاتا نامتقارن باشند؟
  • 2:55 - 2:56
    احتمالا.
  • 2:56 - 3:01
    دستههای باکتری که به صورت شاخههای بند دار
    رشد میکنند همگی در یک سو حلقه میزنند
  • 3:01 - 3:04
    و سلولهای بدن انسان
    در داخل یک حلقه رشد میکنند
  • 3:04 - 3:08
    که تمایل به صف کشیدن
    مانند شیارهای حلقوی دارند.
  • 3:08 - 3:10
    حتی اگر بیشتر تمرکز و بزرگنمایی کنیم،
  • 3:10 - 3:13
    میبینیم که خیلی از ساختمانهای اصلی سلولها،
  • 3:13 - 3:18
    اسیدهای نوکلئیک، پروتئینها، و قند،
    ذاتا نامتقارن هستند.
  • 3:18 - 3:21
    پروتئینها شکل نامتقارن پیچیدهای دارند،
  • 3:21 - 3:24
    و این پروتئینها جهت کوچ
    و حرکت سلول را کنترل میکنند
  • 3:24 - 3:27
    و اینکه تازگها در چه جهتی بچرخند.
  • 3:27 - 3:30
    این بیومولکولها یک ویژگی به نام کایرالیتی دارند
  • 3:30 - 3:35
    و بدین معناست که مولکول و قرینه آن یکسان نیستند.
  • 3:35 - 3:38
    مانند دست راست و چپ شما،
    آنها مانند هم هستند،
  • 3:38 - 3:42
    اما تلاش برای قراردادن دست راست توی دستکش چپ
    نشان میدهد اینطور نیست.
  • 3:42 - 3:48
    این نامتقارنی در سطح مولکول،
    منعکس کننده سلول های نامتقارن هستند،
  • 3:48 - 3:49
    نامتقارنی جنین،
  • 3:49 - 3:52
    و در نهایت نامتقارنی اندامها.
  • 3:52 - 3:54
    پس در حالی که تقارن شاید زیبا باشد،
  • 3:54 - 3:57
    نامتقارنی نیز جذابیت خودش را دارد،
  • 3:57 - 3:59
    که در گردش ظریفش
  • 3:59 - 4:01
    پیچیدگی وعیوب قابل توجهاش
  • 4:01 - 4:03
    را سازمان میدهد.
Title:
چرا بدن انسان نامتقارن است؟ - لئو وان
Speaker:
Leo Q. Wan
Description:

درس کامل را در اینجا ببینید:
http://ed.ted.com/lessons/why-are-human-bodies-asymmetrical-leo-q-wan

تقارن در همه جای طبیعت وجود دارد. و ما معمولا آن را با زیبایی همراه می‌بینیم: یک برگ کامل یا نقش و نگار روی بال‌های یک پروانه. اما معلوم شده است که نامتقارنی نیز بسیار مهم است - و خیلی شایع‌ترازآنکه شما فکرش را بکنید. «لئو وان» بدن انسان را در نظر می‌گیرد و نشان می‌دهد که چگونه نامتقارنی بیولوژیکی می‌تواند بسیار زیبا باشد.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:19

Persian subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.