Imagjinoni një Europë demokratike pa kufij.

Greqia është konsideruar si përfaqësuesja perfekte e krizës politike në Europë, por ish Kryeministri George Papandreou pyet veten nëse kjo është vetëm një tablo e asaj që pritet të pasojë. " Demokracitë tona", thotë ai, " janë zënë rob në çarkun e sistemeve të cilat janë shumë të mëdha për të falimentuar, ose më saktësisht, shumë të mëdha për tu kontrolluar" -- ndërkohë që " politikanët si unë e kanë humbur besimin e popullit të tyre". Si do ta zgjidhim këtë? Le t'i përfshijmë qytetarët drejtpërsëdrejti në marrëveshjet e reja demokratike.

Ky nuk do të jetë një fjalim

si ata që kam dhënë më parë.

Do t'ju flas sot rreth

dështimit të udhëheqjes në politikat globale

dhe në globalizimin e ekonomisë sonë.

Nuk do të jap disa zgjidhje të mira dhe të gatshme.

Por në fund do t'ju nxis

që të rimendoni, në fakt të rrezikoni dhe të gjithëpërfshiheni

në atë që unë e shoh si evolucioni global

i demokracisë.

Dështimi i udhëheqjes.

Si përkufizohet sot dështimi i udhëheqjes?

Dhe pse nuk është funksionale demokracia?

Unë besoj se dështimi udhëheqjes është fakti se

ne ju kemi nxjerrë jashtë këtij proçesi.

Pra, më lejoni, që nga eksperienca ime personale

t'ju jap një pamje të thellë, kështu që mund të ktheheni prapa

dhe ndoshta të kuptoni përse është kaq i vështirë bashkëpunimi

me sfidat e sotme dhe përse politika

është drejt një rruge pa krye.

Le të fillojmë nga fillimi.

Le të fillojmë nga demokracia.

Nëse kthehemi prapa në Greqinë Antike,

ishte një zbulim, një gjetje,

fakti që ne kishim mundësinë, së bashku,

të ishim zotërit e fatit tonë,

të ishim të aftë të hetonim, të mësonim, të imagjinonim

dhe të ndërtonim një jetë më të mirë.

Demokracia ishte shpikja politike

e cila mbronte këtë liri,

sepse ishim të çliruar nga frika

se mendjet tona në fakt,

nëse ishin despotike apo dogmatike,

mund të ishin protagonistët.

Demokracia ishte risija politike e cila na lejoi

të kufizonim fuqinë, qoftë ajo e tiranëve

apo e klerikëve të lartë,

tendencën e tyre të natyrshme për të rritur fuqinë dhe pasurinë.

Fillova ta kuptoj mirë një gjë të tillë

kur isha 14 vjeç.

Kisha një zakon që t'i shmangia detyrat e shtëpisë,

hyja fshehurazi në dhomën e ndenjes dhe dëgjoja prindërit e mi

kur kishin ndonjë debat të nxehtë me miqtë e tyre.

Në atë kohë, Greqia ishte

nën kontrollin e një qeverie shumë të fuqishme

e cila po e mbyste vendin,

dhe babai im ishte drejtuesi i një lëvizjeje premtuese

për të rikrijuar Greqinë, të ndërtonte një Greqi

ku do të sundonte liria dhe ku ndoshta,

qytetarët, njerëzit të ishin ata që do të qeverisnin vendin e tyre.

Zakonisht bashkohesha me të në fushatat e tij,

dhe këtu mund të më shihni mua përkrah tij.

Unë jam ky i riu këtu, në anë.

Mund të mos mos më njihni

sepse modelin e flokëve e kisha ndryshe në atë kohë.

(Të qeshura)

Kështu që në 1967, ishim afër zgjedhjeve,

dhe gjërat po shkonin mirë me fushatën.

dhe në shtëpinë tonë kishte shumë ngazëllim.

Ne e ndjenim se me të vërtetë do të kishte

një zhvillim të jashtëzakonshëm për Greqinë.

Por një natë, makinat ushtarake erdhën në shtëpinë tonë.

Ushtarët e hodhën derën përdhe.

Mua më gjetën lart në tarracë.

Një rreshter m'u afrua me një armë,

m'a vendosi në kokë dhe më tha,

" Më thuaj ku është babai yt ose do të vras"

Im atë, i cili ishte fshehur aty afër, doli jashtë

dhe pastaj e çuan në burg.

Sigurisht, ne shpëtuam por jo demokracia.

Shtatë vite të egra diktature

të cilët i kaluam në mërgim.

Sot, përsëri demokracitë tona janë prapë

duke u përballur me momentin e së vërtetës.

Më lejoni t'ju tregoj një histori.

E dielë në mbrëmje,

Bruksel, Prill 2010.

Jam ulur bashkë me homologët e mi në tryezën e BE,

Sapo isha zgjedhur kryeministër,

por kisha privilegjin fatkeq që të zbuloja të vërtetën

se defiçiti ynë nuk ishte 6 përqind,

ashtu siç ishte raportuar zyrtarisht para pak ditësh

para zgjedhjeve nga qeveria parardhëse,

por në të vërtetë ishte 15.6 përqind.

Por defiçiti ishte vetëm simptoma

e problemeve akoma më të thella që po përballej Greqia,

dhe unë isha zgjedhur, me mandat dhe kisha një mision,

që t'u jepja fund këtyre problemeve,

nëse ishte mungesa e transparencës

dhe e përgjegjësisë në qeverisje,

apo nëse ishte një gjendje e klientelës

e cila ofronte favore të fuqishme -- shmangies së taksave

të ndihmuar nga sistemi global i evazionit fiskal,

politikës dhe medias që kapej pas interesave të veçanta.

Por pavarësisht mandatit tonë zgjedhor,

tregjet financiare nuk na besuan.

Borxhi ynë ishte rritur në mënyrë drastike

dhe ne po përballeshim me një falimentim të mundshëm.

Kështu që vajta në Bruksel me një mision

të paraqisja një propozim për një Europë të bashkuar,

e cila do të qetësonte tregjet dhe do të na jepnin kohën

për të bërë reformat e duhura.

Por kjo kohë nuk na u dha.

Mendojeni pak veten në një tavolinë të rrumbullakët në Bruksel.

Negociatat janë të vështira, gjendja shumë e tensionuar,

zhvillimi është i ngadaltë dhe pastaj, 10 minuta nga 2,

një kryeministër i cili bërtet,

" Duhet të mbarojmë për 10 minuta."

Unë tashë, " Pse? Këto janë vendime të rëndësishme.

Le të mendohemi pak më gjatë."

Një tjetër kryeministër vjen e më thotë,

" Jo, duhet të arrijmë një marrëveshje tani,

sepse për 10 minuta,

hapen tregjet në Japoni,

dhe do të ketë një kaos në ekonominë globale."

Ne arritëm shumë shpejt në një vendim në ato 10 minuta.

Ky nuk ishte afat kohor ushtarak,

por tregjet, na kishin vënë në armën kokë.

Ajo që pasoi, ishte vendimi më i vështirë i jetës sime,

i dhimbshëm për mua, i dhimbshëm për bashkëkombasit e mi,

duke vendosur shtrëngesa dhe duke bërë reduktime,

shpesh mbi ata të cilët nuk ishin fajtorët e krizës.

Mes këtyre sakrificave, Greqia i shpëtoi falimentimit

dhe eurozona shmangu shkatërrimin.

Greqia, ishte fillesa e Euro krizës,

dhe disa njerëz më fajësojnë mua për fillimin e saj.

Por mendoj se sot pjesa më e madhe do të bien dakord

me faktin që Greqia ishte vetëm simptoma

e problemeve më të thella strukturore në eurozonë,

e dobësive në sistemin e gjerë ekonomik botëror,

e dobësive të demokracive tona.

Demokracitë tona janë rob i sistemeve të mëdha për të dështuar,

ose, më saktësisht, shumë të mëdha për t'u kontrolluar.

Demokracitë tona janë dobësuar në ekonominë globale,

me lojtarë të cilët mund të shkelin ligjet, të shmangin taksat,

si dhe të shmangin standartet e punës dhe të mjedisit.

Demokracitë tona janë të minuara

nga pabarazia në rritje

si dhe rritja e përqëndrimit të fuqisë dhe pasurisë,

lobingjeve, korrupsionit, shpejtësisë së tregjeve

apo faktit se ndonjëherë i trembemi parandalimit të shkatërrimit

i ka kufizuar demokracitë tona,

dhe ato kanë kufizuar aftësinë tonë

që të imagjinojmë dhe të përdorim fuqitë, fuqinë tuaj

në gjetjen e zgjidhjeve.

Siç mund të shikoni, Greqia ishte vetëm paraqitje

e asaj që gjendet në treg për të gjithë ne.

Unë, jashtëzakonisht optimist, kisha shpresuar

se kjo krizë ishte një mundësi për Greqinë, për Europën

për botën, që të ndodhnin transformime demokratike rrënjësore

në institucionet tona.

Në vend të kësaj, unë kisha një eksperiencë të përulur.

Në Bruksel, ndërsa përpiqesha dëshpërimisht

të gjeja zgjidhje të përbashkëta,

kuptova se as edhe një, asnjë nga ne,

nuk ishte përballur ndonjëherë me një krizë të tillë.

Më e keqja ishte se, kishim rënë në kurth nga padituria kolektive.

Ne drejtoheshim nga frikët tona.

Dhe frikët na çonin drejt një besimi të verbër

në ortodoksinë e thjeshtësisë.

Në vend që të arrinim të përbashktën

ose mençurinë kolektive në shoqëritë tona,

të investonim në të që të gjenim zgjidhje krijuese,

ne u kthyem nga qëndrimi politik.

Dhe pastaj u çuditëm kur çdo

masë e marrë specifikisht nuk solli fundin e krizës,

dhe sigurisht që kjo e bëri më të lehtë

të kërkonin për një dash kurbani

për dështimin kolektiv europian,

dhe sigurisht që ky ishte Greqia.

Këta grekë përtacë, imoralë, që pinë ouzo, dhe kërcejnë Zorba,

këta janë problemi. Ndëshkojini ata!

Po, një stereotip i duhur por i pabazë

që ndonjëherë të lëndon me shumë sesa vetë rreptësia.

Por më lejoni t'ju paralajmëroj, kjo nuk i përket vetëm Greqisë.

Ky mund të jetë modeli

që liderat ndjekin gjithmonë

kur përballen me probleme komplekse që kalojnë kufijtë,

qofshin këto ndryshimet klimaterike, të emigracionit

apo të sistemit financiar.

Kjo do te thotë, të braktisim fuqinë kolektive,

që të imagjinojmë potencialin tonë,

te jemi viktima te frikës sonë, stereotipeve tona, apo dogmave

te nxjerrim jashtë proçesit qytetarët tanë

ne vend që të ndërtojmë këtë proçes rreth qytetarëve tanë.

Dhe nëse veprojme kështu vetëm sa do të testojmë besimin

e qytetarëve tanë, te njerëzve tanë dhe më gjerë,

akoma më shumë ne proçesin demokratik.

Nuk është çudi që shumë lidera politike,

dhe nuk e përjashtoj veten time,

kanë humbur besimin e popullit të tyre.

Kur policia duhet të mbrojë parlamentin,

një skenë e cila është bërë e njohur në mbarë botën,

atëherë kjo do të thotë se diçka nuk shkon mirë me demokracinë.

Kjo është arsyeja se përse unë kërkova referendum, të lija Grekët

të kishin vendimmarrje të lirë mbi paketat e masave të shpëtimit.

Homologët e mi europianë, disa prej tyre te paktën,

thanë " Nuk mund ta bësh këtë.

Do të ketë kaos ne treg sërish".

Unë thashë ,"Duhet ta bëjmë, para rivendosjes së besimit në treg,

duhet të rifitojmë besimin e njerëzve tanë."

Kur u largova nga zyra, kisha kohë të reflektoja.

Ishim përballur me stuhinë në Greqi dhe Europë,

por jemi akoma në një sfidë.

Nëse politika është burimi të imagjinojmë dhe përdorim fuqitë,

atëherë 60 përqind e të rinjve të papunë në Greqi,

dhe në vende të tjera, është padyshim mungesa e imagjinatës

dhe jo mungesë e dhembshurisë.

Deri tani kemi fajësuar aspektin ekonomik,

dhe më saktësisht masat e rrepta ekonomike,

ndërkohë që mund të kishim formuluar disa alternativa,

një strategji ndryshe, stimul pozitiv për punësim,

apo borxhe reciproke dhe Eurobond-e të cilët

do të mbështesnin vendet në nevojë nga trysnia e tregut,

de që do të ishin padyshim alternativa më të suksesshme.

Megjithatë, kam arritur në konkluzionin se ky nuk është një

problem ekonomik, por më shumë demokratik.

Kështu pra, le të provojmë diçka tjetër.

Le të shohim se si mund t'i përfshijmë njerëzit në këtë proçes.

Le të gjejmë zgjidhje me anë të demokracisë.

Grekët e antikitetit, me gjithë defektet e tyre,

besonin në mençurinë e popullit

në momentet më të mira. Ne besojmë te populli.

Demokracia nuk është funksionale pa qytetarët e saj,

të cilët diskutojnë, debatojnë dhe marrin përgjegjësitë publike

për çështjet publike.

Qytetarët e thjeshtë shpesh zgjidheshin në juritë qytetare,

për të vendosur mbi çështje të nxehta të ditës.

Shkenca, teatri, kërkimi, filozofia,

lojra zbavitëse të mendjes apo trupit

ishin ushtrimet e tyre të përditshme.

Në fakt ato konsideroheshin si edukim për pjesëmarrje,

për potencialin, si dhe për rritjen e këtij potenciali të qytetarëve.

Ndërkohë, ata që iu shmangën politikës u konsideruan idiotë.

Me sa shihni pra, në Athinë dhe Greqinë e antikitetit

ky është një term që ka lindur atje.

"Idiot" vjen nga fjala greke " idio" që do të thotë " vetvete"

Një njeri që është është egocentrik, i izoluar, i përjashtuar,

dikush që nuk merr pjesë apo investigon çështjet e publikut.

Kjo pjesëmarrje ndodhte në "agora", një term i cili mbart dy kuptime,

atë të tregut të mirëfilltë dhe atë të një vendi ku zhvillohej debati politik.

Me pak fjalë, tregu dhe politika asokohe ishin një trup i vetëm,

të hapura dhe transparente, sepse ato i jepnin fuqi njerëzve.

Ato i shërbenin popullit, demokracisë.

Mbi tregun dhe politikën

ishte sundimi i popullit.

Në ditët e sotme kemi globalizuar tregjet,

por nuk kemi globalizuar institucionet tona demokratike.

Ndërkohë që politikanët kufizohen brenda politikës vendore,

qytetarët tanë kanë potenciale më të mëdha,

të cilat e kalojnë këtë kufi.

Si mund të bashkojmë aspektin politike dhe tregtarë të "agora-s"?

Si mund të demokratizojmë globalizimin?

Nuk po flas këtu për reforma të nevojshme

të Kombeve të Bashkuara apo të G 20-s.

po flas se si mund të sigurojmë hapësirën,

popullin, platformat e vlerave,

në mënyrë që të krijojmë lidhjet me potencialin tonë?

Kjo i shkon shumë për shtat Europës.

Europa, duke përjashtuar këtu dështimet e saj të fundit,

konsiderohet si vend i suksesshëm për eksperimentimin e paqes.

Pra le të eksperimentojmë,

një demokraci gjithpërfshirëse, një demokraci të re.

Le të mundohemi të hartojmë një "agora" Europiane

jo vetëm për produkte dhe shërbime,

por edhe për qytetarët tanë, ku ata mund të punojnë së bashku,

të diskutojnë, të mësojnë nga njëri tjetri,

të shkëmbejnë artin dhe kulturën,

dhe të gjejnë zgjidhje krijuese për problemet e tyre.

Le të imagjinojmë sikur qytetarët Europianë

kanë mundësinë të votojnë direkt

për Presidentin e Europës.

apo sikur juritë qytetare të zgjedhura me short,

mund të debatojnë mbi çështje kritike dhe kundërshtuese,

apo sikur një referendum i gjerë Europian i përbërë nga qytetarë,

mund të votojë traktatet ashtu sikundër edhe ligjvënësit.

Ja cila është ideja ime:

Pse të mos kemi qytetarët e parë të vërtetë Europianë,

duke u dhënë emigrantëve,

jo nënshtetësinë Greke, Gjermane apo Suedeze,

por nënshtetësinë Europiane?

Të sigurojmë se do të përkrahim të papunët

duke u dhënë atyre një bursë shkollimi,

që ata të zgjedhin të studiojnë kudo në Europë.

Një vend ku identiteti ynë i përbashkët është demokracia,

ku edukimi realizohet nëpërmjet pjesëmarrjes,

pjesëmarje, e cila sjell ndërtimin e besimit

dhe solidaritetit në vend të përjashtimit dhe ksenofobisë.

Europa nga dhe për popullin,

një Europë, një eksperiment në thellimin dhe zgjerimin

e demokracisë përtej kufijve të saj.

Disa do të thonin se jam shumë naiv,

se po e lë besimin tim në fuqinë dhe mençurinë e njerëzve,

Pas shumë dekadave në politikë, unë jam edhe pragmatist.

Më besoni, unë kam qenë

dhe jam akoma edhe sot pjesë e sistemit politik,

dhe e di se gjërat duhet të ndryshojnë.

Politika duhet të rimishërohet si fuqi e imagjinatës,

dhe e ri-hartimit për një botë më të mirë.

Por jam gjithashtu i ndërgjegjshëm se ky ndryshim

nuk do të ndodhi nga politika e sotme.

Ringjallja e politikës demokratike,

do të vijë nga ju, nga të gjithë ju.

Çdokush i cili merr pjesë në këtë shkëmbim global idesh,

qoftë brenda kësaj salle

apo jashë kësaj salle,

nëpër lokalitete apo në internet,

çdokush që refuzon padrejtësinë dhe pabarazinë,

çdokush që ngrihet kundër atyre që predikojnë

racizmin në vend të dhembshurisë

dogmës në vend të mendimit kritik,

teknokracisë sesa demokracisë,

çdokush që ngrihet kundër fuqisë së shfrenuar,

edhe pse liderat autoritarë,

apo plutokratët i fshehin pasuritë e tyre

apo lobingjet e fuqishme që mbrojnë të fuqishmit e paktë.

Është në interes të tyre që ne të tregohemi idiotë.

Le të mos jemi të tillë.

Faleminderit.

(Duartrokitje)

Bruno Giussani : Duket sikur po përshkruani një lloj udhëheqjeje

politike të cilën e përshkruani si të papërgatitur

dhe si robinj të tekave të tregjeve financiare,

dhe skena e Brukselit që ju përshkruat, mua personalisht,

si një qytetar, më tingëllon e tmerrshme.

Na shpjegoni ju lutem se si u ndjetë pas vendimit të marrë.

Sigurisht që nuk ishte një vendim i mirë,

por si ndiheni ju pas kësaj, jo si kryeministër,

por si George?

George Papandreou: Sigurisht që kishte kufizime,

të cilat nuk më lejonin as mua dhe as të tjerët të merrnim

llojet e vendmeve që do të donim të merrnim,

dhe sigurisht unë shpresoja se do të kishim kohën e duhur,

për të bërë reformat e duhura që do të përballeshin

me defiçitin dhe jo me reduktimin e tij,

i cili ishte edhe simptoma kryesore e problemit.

Kjo gjë të lëndon. Të lëndon sepse, në rradhë të parë,

kjo preku rininë, dhe jo vetëm atë,

shumë prej tyre kanë dalë në rrugë duke protestuar,

dhe mendoj se pikërisht këtu qëndron problemi ynë.

Kur përballemi me të tilla kriza, ne mbajmë potencialin,

potencialin e fuqishëm, jashtë këtij proçesi,

dhe vendosim veten në qendër të politikës.

Mendoj se ka ardhur koha që kjo gjë të ndryshojë, duhet të gjejmë

mënyra të reja pjesëmarrjeje, të përdorim aftësitë e mëdha,

të cilat në ditët e sotme ekzistojnë jo vetëm në teknologji,

por në mendjet e mëdha, prandaj besoj se ka një zgjidhje ,

të cilat janë më të mira, por duhet të jemi më të hapur ndaj tyre.

BG: Duket sikur sugjeroni që zgjidhja e duhur,

është më shumë Europë,dhe kjo nuk është aspak e lehtë

në pjesën më të madhe të Bashkimit Europian, për momentin.

Është pothuajse e kundërta - kufij më të mbyllur,

bashkëpunim më i paktë, madje e dhe nxjerrja jashtë

e ndonjë vendi të unionit Europian.

Sa pajtoheni me këtë ide?

GP: Unë mendoj se gjëja më e keqe që ndodhi

gjatë kësaj krize ishte se u nis me një lojë se kush e ka fajin.

Ideja themeltare e Europës është se

ne mund të bashkëpunojmë përtej kufijve,

të lemë pas konfliktet dhe të punojmë së bashku.

Paradoksi qëndron në faktin se, për shkak të lojës së fajit,

ne kemi më pak mundësi të bindim qytetarët tanë,

se duhet të bashkëpunojmë,

ndërkohë që tani është koha që kemi nevojë

të bashkojmë fuqitë tona.

Për mendimin tim, më shumë Europë, nuk do të thotë

t'i japësh më shumë fuqi Brukselit.

Do të thotë t'i japësh fuqi qytetarëve të Europës,

që do të thotë ta bësh Europën projekt të vetë njerëzve,

Mendoj se kjo është mënyra më e mirë për t'i dhënë përgjigje,

frikës së shoqërisë sonë, në ditët e sotme.

BG: George, faleminderit që morrët pjesë në TED.

GP:Faleminderit shumë. BG: Faleminderit. ( Duartrokitje)