ئەو خواردنانەی دەیخۆین چۆن کاریگەری لەسەر هەناومان دەبێت - شیلپا ڕاڤێلا
-
0:07 - 0:13تریلۆنێ لە بەکتریا، ڤایرۆسەکان، و
کەڕوو لە ناو لەشی ئێمە دەژین، -
0:13 - 0:15و پاراستنی پەیوەندییەکی باش
و هاوسەنگ لەگەڵیاندا -
0:15 - 0:17لە بەرژەوندی ئێمەدایە.
-
0:17 - 0:20بەیەکەوە، زیندەوەری بچووکن ناوچەی
هەناو پێکدێنن، -
0:20 - 0:25سیستەمی ژینگەیی دەوڵەمەندن کە هەڵدەستن
بە فرمانی هەمەجۆر لە هەناومان. -
0:25 - 0:29بەکتریا دەتوانێت خۆراکی ناوهەناومان
تێکشکێنێت کە لەشمان ناتوانێت هەرسی بکات، -
0:29 - 0:31خۆراکی گرنگ بەرهەم بهێنێت،
-
0:31 - 0:32سیستەمی بەرگری ڕێک بخات،
-
0:32 - 0:36و پارێزگاری دژ بە بەکتریای
زیان بەخش بکات. -
0:36 - 0:38تا ئێستا پلانەکی وامان نییە
-
0:38 - 0:42بۆ بەتەواوی بەکتریا سوودبەخشە بەهێزەکان
بۆ ناوهەناو پێویستن -
0:42 - 0:45بەڵام دەزانین کە گرنگیان هەیە
زیندەوەرۆچکەی بچووکی تەندروستین -
0:45 - 0:47بۆ هەبوونی دەستەیەک لە بەکتریای جۆراوجۆر.
-
0:47 - 0:50زۆرێک لە هۆکارەکان کاریگەریان
لەسەر ئەم زیندەوەرە بچووکانە هەیە، -
0:50 - 0:51کە ژینگەکانمان دەگرێتەوە،
-
0:51 - 0:53دەرمانەکان وەک دژە بەکتریاکان،
-
0:53 - 0:58تەنانەت ئەگەر بە نەشتەرگەری
لەدایک بووبێتین یاخود نا. -
0:58 - 1:01هەروەها، خۆراک، وەک یەکێک لە کاریگەرییە
سەرەکییەکان دەردەکەوێت -
1:01 - 1:04لەسەر سەلامەتی هەناومان.
-
1:04 - 1:07و لەکاتێکدا ناتوانین دەست بەسەر
هەموو ئەو کاریگەرییانەدا بگرین، -
1:07 - 1:09دەتوانین چارەسەری هاوسەنگی
میکرۆبەکانمان بکەین -
1:09 - 1:12بە پێدانی ئاگاداری بۆ ئەو
خواردنانەی دەیخۆین. -
1:12 - 1:18ڕیشاڵی خۆراکی خواردنەکان وەک میوەکان،
سەوزەکان، چەرەزەکان، پاقلەمەنییەکان، -
1:18 - 1:21و دانەوێڵەکان باشترین
سوتەمەنین بۆ بەکتریای هەناو. -
1:21 - 1:23کاتێک بەکتریا هەرسی ڕیشاڵەکان دەکات،
-
1:23 - 1:27ئەوان زنجیرەی کورتی ترشە چەوری دروست دەکەن
کە خۆراکی بەربەستە دەمەوانەی ڕیخۆڵەیە، -
1:27 - 1:30فرمانی بەرگریمان بەرەو پێش دەبەن،
-
1:30 - 1:35یارمەتیدەرن بۆ ڕێگریکردن لە هەوکردن،
کە مەترسی شێرپەنجە کەمدەکاتەوە. -
1:35 - 1:36و تا زیاتر ڕیشاڵەکان بخۆیت،
-
1:36 - 1:41زیاتر بەکتریای هەرسکردنی ڕیشاڵ
هەناوت داگیر دەکات، -
1:41 - 1:45لە نوێترین توێژینەوەدا، زاناکان ئاڵوگۆڕیان
بە ژەمە خۆراکە ڕیشاڵییە ئاساییەکان کرد -
1:45 - 1:47لە گروپە لادێیەکانی باشووری ئەفریقا
-
1:47 - 1:53بە ڕێکخستی خۆراکی چەوری بەرز، پڕ گۆشت
بۆ بەشێک لە ئەفریقی-ئەمریکییەکان. -
1:53 - 1:57تەنها دوای دوو هەفتە لە ژەمە خۆراکی
چەوری زۆر، کەم ڕیشاڵ، و شێوازی ڕۆژئاوایی، -
1:57 - 2:01گروپە لادێیەکانی ئەفریقی زیادبوونی
هەوکردن لە کۆڵۆنیاندا دەبیندرا، -
2:01 - 2:04هەروەها کەمبوونەوەی خوێی بوتریک ئەسید.
-
2:04 - 2:08کە زنجیرەیەکی کورتی ترشە چەورییە کەوا
مەترسی شێرپەنجەی کۆڵۆن کەمدەکاتەوە . -
2:08 - 2:12لەهەمان کاتدا، ئەو کۆمەڵەی ژەمەکانیان بۆ
ڕیشاڵی زۆر، و چەوری کەم گۆڕی -
2:12 - 2:15ئەنجامێکی دژ بەرامبەریان هەبوو .
-
2:15 - 2:20چی هەڵە بەسەر بەکتریای هەناومان دادێت
کاتێک خۆراکی کەم ڕیشاڵ دەخۆین؟ -
2:20 - 2:24ڕیشاڵی کەمتر واتا کەمی سوتەمەنی
بۆ بەکتریای هەناو، -
2:24 - 2:28برسی بوونیانە بە شێوەیەکی بنەڕەتی
و یەک یەکە مردنیان هەتا دواهەمین. -
2:28 - 2:30ئەمەش دەبێتە هۆی هەمەجۆری کەمتر
-
2:30 - 2:32و بەکتریای برسی دەبیندرێت،
-
2:32 - 2:37لەڕاستیدا، هەندێکیان یەکسەر دەتوانن
دەست بکەن بەخواردن لە ناوپۆشە لینجەکان. -
2:37 - 2:41هەروەها دەزانین خواردنە تایبەتەکان توانای
کاریگەریان لەسەر بەکتریای هەناوهەیە. -
2:41 - 2:44لە یەکێک لە لێکۆڵینەوە نوێیەکانی
زیندەوەرە بچووکەکان، -
2:44 - 2:45زاناکان ئەوەیان
دۆزییەوە کە میوەکان، -
2:45 - 2:46سەوزەکان،
-
2:46 - 2:47چا،
-
2:47 - 2:47قاوە،
-
2:47 - 2:48شەرابی سوور،
-
2:48 - 2:49و نوقڵی تاریک
-
2:49 - 2:53لەگەڵ گەشەی بەکتریای
جۆراوجۆر بەستراونەتەوە. -
2:53 - 2:56ئەم خواردنانە بەندە کیمیاییەکان
لەخۆیان دەگرن ، -
2:56 - 3:00کە پێکهاتەی دژە ئۆکسیدەکانن بە
سروشتییانە ڕوودەدەن. -
3:00 - 3:01لە لایەکی ترەوە،
-
3:01 - 3:03ئەو خواردنانەی چەوریان بەرزە،
-
3:03 - 3:06وەک شیری پڕ چەوری،
و سۆدای بە شەکر شیرینکراو -
3:06 - 3:09دەبەسترێنەوە لەگەڵ کەمبوونەوەی هەمەجۆری.
-
3:09 - 3:11هەروەها گرنگە کە چۆن
خواردن ئامادە دەکرێت . -
3:11 - 3:15بە شێوەیەکی گشتی جێبەجێ کراو، خواردنە
تازەکان ڕیشاڵیان زیاترە -
3:15 - 3:17و سوتەمەنیەکی باشتر دابین دەکەن.
-
3:17 - 3:18بۆیە سەوزەی بە هەڵم ئامادەکراو،
-
3:18 - 3:19سورکردنەوەی
سەوزەوات، -
3:19 - 3:21یان سەوزەکان بە نەکوڵایی
-
3:21 - 3:23بە شێوەیەکی ئاسایی بەسودترە وەک
لە قاپی سوورکراوە. -
3:23 - 3:28ڕێگای ئامادەکردنی خواردن هەیە کە لە
ڕاستیدا بەکتریای باش دەناسێنێت، -
3:28 - 3:31هەروەها ناسراوە بە بەکتریای باش،
بۆ ناو هەناومان. -
3:31 - 3:35خواردنە خۆشکراوەکان بە بەکتریای
یارمەتیدەرەوە تاقی دەکرێنەوە ، -
3:35 - 3:37وەک بەکتریای لاکتۆبەسیڵەس
-
3:37 - 3:39و بیفیدۆ بەکتریا .
-
3:39 - 3:41لە بنەڕەتدا وەک ڕێگایەک بۆ پاراستنی
خواردنەکان بەکاردەهێندرێت -
3:41 - 3:43پێش داهێنانی ساردکەرەوە،
-
3:43 - 3:47ترشاندن وەک وەک ڕاهێنانێکی
نەریتی دەمێنێتەوە لەهەموو جیهاندا. -
3:47 - 3:48خواردنەکان وەک کیمیچی،
-
3:48 - 3:49سەوێرکراوت،
-
3:49 - 3:50تێمپێ،
-
3:50 - 3:51و کۆمبوچە
-
3:51 - 3:54هەمەجۆری و هێز بۆ خواردنەکانمان
دابین دەکەن. -
3:54 - 3:59ماست خواردنێکی تری ترشێنراوە کە دەتوانێت
بەکتریا یارمەتیدەرەکان بە هەناومان بناسێنێ. -
3:59 - 4:03هەرچەندە، ئەمە مانای ئەوە نییە کە
هەموو ماستەکان بۆ ئێمە باش بن. -
4:03 - 4:05هەندێک جۆر کە شەکری زۆر و
بەکتریای پێویستیان تیادا نییە -
4:05 - 4:08لەوانەیە لەڕاستیدا یارمەتیدەر نەبێت.
-
4:08 - 4:09ئەمانە تەنها ڕێنمایی گشتین.
-
4:09 - 4:12توێژینەوەی زیاتر پێویستە پێش ئەوەی
بە تەواوی تێبگەین -
4:12 - 4:17کە بەتەواوی چۆن هەریەک لەم خواردنانە لەگەڵ
زیندەوەرە بچووکەکان کارلێک دەکەن. -
4:17 - 4:18ئێمە هاوپەیوەندییەکی ئەرێنی دەبینین،
-
4:18 - 4:23بەڵام ناوەوەی هەناو شوێنێکی سەختە
بۆ ئەوەی چاودێری راستەوخۆ بکەین . -
4:23 - 4:25بۆ نموونە ، ئێستا ئێمە نازانین
-
4:25 - 4:29ئاخۆ ئەم خواردنانە بەرپرسن لە
گۆڕانکارییە هەمەجۆرییەکان، -
4:29 - 4:32یان ئەگەر شتێکی ئاڵۆزتر ڕووبدات .
-
4:32 - 4:36لە کاتێکدا ئێمە سەرەتاین بۆ ئەوەی بەدوای
چۆڵی فراوان لە ناو هەناومان بگەڕێین، -
4:36 - 4:42ئێمە پێشوەخت هەندێ زانیاریمان هەیە کە زیندەوەرە
بچووکەکان چەندە گرنگن بۆ تەندروستی هەرسکردن. -
4:42 - 4:48هەواڵە مەزنەکە ئەوەیە ئێمە هێزی سوتاندنی
بەکتریامان هەیە لە گەدەماندا. -
4:48 - 4:49پڕیبکەوە لە ڕیشاڵەکان،
-
4:49 - 4:51خواردنە تازە و هەوێنکراوەکان،
-
4:51 - 4:54و دەتوانیت متمانە بە هەناو بکەی بۆ
ئەوەی بە بەهێزی بەردەوام بیت.
- Title:
- ئەو خواردنانەی دەیخۆین چۆن کاریگەری لەسەر هەناومان دەبێت - شیلپا ڕاڤێلا
- Speaker:
- شیپلا ڕاڤێلا
- Description:
-
بۆ بینینی تەواوی ڤیدیۆکە ئەم لینکە داگرە : http://ed.ted.com/lessons/how-the-food-you-eat-affects-your-gut-shilpa-ravella
بەکتریای ناو هەناومان دەتوانن خواردن تێکبشکێنن کە جەستە ناتوانێت لەناویان ببات، خواردنی گرنگ بەرهەم دێنن، سیستەمی بەرگری ڕێک دەخەن، و خۆپاراستن دژی بەکتریا زیانبەخشەکان . و لە کاتێکدا ئێمە ناتوانین کۆنتڕۆڵی هەموو ئەو هۆکارانە بکەین کە دەچنە ناو پاراستنی هەناو و زیندەوەرە بچووکە تەندروستەکان، ئێمە دەتوانین هاوسەنگی هەموو میکرۆبەکان بەڕێوە ببەین بە پێدانی ئاگاداری بەوەی کە چی دەخۆین. شیلپا ڕاڤێلا باشترین خواردنەکان بڵاودەکاتەوە بۆ هەناوێکی تەندروست.
وانە لە لایەن شیلپە ڕاڤێلا، چا لاکی لەلایەن ئەندریو فۆیرستێر .
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 05:10
Daban Q Jaff approved Kurdish (Central) subtitles for How the food you eat affects your gut - Shilpa Ravella | ||
Mardin Abdalqadir accepted Kurdish (Central) subtitles for How the food you eat affects your gut - Shilpa Ravella | ||
Mardin Abdalqadir edited Kurdish (Central) subtitles for How the food you eat affects your gut - Shilpa Ravella | ||
Mardin Abdalqadir edited Kurdish (Central) subtitles for How the food you eat affects your gut - Shilpa Ravella | ||
Daban Q Jaff edited Kurdish (Central) subtitles for How the food you eat affects your gut - Shilpa Ravella | ||
Daban Q Jaff edited Kurdish (Central) subtitles for How the food you eat affects your gut - Shilpa Ravella |