Kiedy nastąpi kolejne wielkie wymieranie? – Borths, D'Emic i Pritchard

Obejrzyj pełną lekcję tutaj: http://ed.ted.com/lessons/when-will-the-next-mass-extinction-occur-borths-d-emic-and-pritchardó

Około 66 milionów lat temu nastąpiło tragiczne w skutkach wymieranie, które zmiotło dinozaury z powierzchni Ziemi. To nie był jednorazowy epizod. Wymierania o rożnej sile pojawiały się wielokrotnie w historii naszej planety, zachodzą nawet w tej chwili. Borths, D'Emic i Pritchard przedstawiają krótką historię masowego wymierania.

Lekcja: Borths, D'Emic i Pritchard, animacja: Juliette Marchand.

Około 66 milionów lat temu

coś strasznego stało się
z życiem na naszej planecie.

Ekosystemy dwa razy uległy uszkodzeniu.

Gigantyczne erupcje wulkanów
wypełniły atmosferę dwutlenkiem węgla,

a asteroida wielkości Manhattanu
uderzyła w Ziemię.

Pył z uderzenia ograniczył
lub zahamował proces fotosyntezy.

Najpierw zginęli roślinożercy,
a potem polujący na nie drapieżnicy.

W krótkim czasie

3/4 gatunków zniknęło na zawsze.

Ogromne dinozaury,

latające pterozaury,

głowonogi w skorupach

i gady morskie,
które królowały przez wieki,

stały się częścią prehistorii.

Może się wydawać,
że dinozaury miały wyjątkowego pecha,

ale wymierania o różnym natężeniu
miały miejsce wiele razy w historii Ziemi.

Mają miejsce nawet teraz.

Środowiska zmieniają się.

Niektóre gatunki są wypychane
poza strefę komfortu.

Jednocześnie powstają
nowe możliwości dla innych gatunków.

Przybywa silnych gatunków,
które pokonują miejscowych osobników.

W niektórych przypadkach
wymiera cała populacja gatunku,

ponieważ inne organizmy lepiej
dopasowały się do nowych warunków.

Czasem jednak ogromne zmiany środowiska
następują zbyt szybko,

nie wszystkie stworzenia
mogą się do tego dostosować.

Tysiące gatunków umiera
w danym okresie w geologii.

Nazywamy to masowym wymieraniem.

Choć to rzadkie zjawisko,

paleontolodzy odkryli, że było ich kilka.

Wnioskują to z gwałtownych zmian,
które widać na skamieniałościach.

Niektóre gatunki zostawiły ślad
na kilku warstwach geologicznych.

Potem nagle zniknęły.

Masowe wymierania służą
do podziału historii Ziemi

na wyraźne, odrębne okresy.

Mimo że zniknięcie dinozaurów

to najbardziej znany przypadek
masowego wymierania,

to wcześniej zdarzały się większe.

252 miliony lat temu,
pomiędzy permem a triasem,

lądy na Ziemi stworzyły
jeden superkontynent, Pangeę.

Po połączeniu się lądów
jej środek stanowiły pustynie,

a pojedyncza linia brzegowa zniszczyła
wiele płytkich tropikalnych mórz,

gdzie kwitła bioróżnorodność.

Ogromne erupcje wulkaniczne
występowały na Syberii,

towarzyszyły im wysokie temperatury.

Można przypuszczać,
że nastąpił ogromny efekt cieplarniany.

Wspomniane katastrofy sprawiły,

że wymarło blisko 95% gatunków
w oceanach i na lądzie.

Dziwne gady z permu
ustąpiły miejsca przodkom stworzeń,

które dzisiaj znamy najlepiej,
czyli dinozaurów.

Ale masowe wymierania
dotyczą nie tylko przeszłości.

W ciągu ostatnich kilku milionów lat,

przesuwanie się ogromnych
lądolodów na biegunach

spowodowało wzrosty i spadki poziomu mórz,

co wywołało zmianę pogody
oraz tras prądów oceanicznych.

Lądolód powiększał się,
cofał, znów powiększał,

niektóre zwierzęta
mogły się przystosować do zmian

lub migrować w bardziej
sprzyjające im środowiska.

Inne, takie jak wielkie leniwce,

ogromne hieny

czy mamuty, wymarły.

Wymarcie tych wielkich zwierząt

zbiega się w czasie ze zmianami klimatu,
które związane były z topnieniem lodu.

Niestety częściowo pokrywa się to

z początkiem rozwoju pewnego gatunku
hominidów 150 000 lat temu, w Afryce.

Przystosowywanie się ludzi
do nowego środowiska,

stworzenie nowych narzędzi,
metod zbieractwa i łowiectwa,

być może nie było jedynym powodem
wymarcia tych wielkich zwierząt,

niektóre z nich współżyły z nami
przez tysiące lat.

Ale dziś już wiadomo,

że nasze narzędzia i metody
stały się tak efektywne,

że ludzie nie muszą już
zważać na środowisko,

mogą je do woli zmieniać.

Wymieranie gatunków
jest normalnym zjawiskiem

występującym w ekosystemach.

Tempo dzisiejszego wymierania organizmów,

jak wskazują badania,

jest setki, a nawet tysiące razy większe
niż w normalnych warunkach.

Ale te same zdolności, które sprawiają,
że ludzie są winni masowemu wymieraniu,

mogą sprawić, że będziemy
w stanie chronić te gatunki.

Wiedza o dawnych epizodach wymierania,

rozpoznanie,
co pociągają za sobą zmiany środowiska,

nabyta wiedza pomogą zmniejszyć
wpływ człowieka na inne gatunki.

Możemy zmienić nasz wpływ na świat,

który teraz powoduje spustoszenie
niczym uderzenie asteroidy.

Możemy współpracować i dbać
o różnorodność biologiczną w przyszłości.