Return to Video

Wat gebeurt er als je een zonneslag krijgt? - Douglas J. Casa

  • 0:10 - 0:13
    In 1985 liep de 16-jarige Douglas Casa
  • 0:13 - 0:18
    de 10.000 meter op de atletiekbaan van
    een jaarlijks kampioenschap in New York.
  • 0:18 - 0:21
    Plotseling, 200 meter voor het einde,
    viel hij flauw.
  • 0:21 - 0:25
    Hij kwam overeind en op het laatste
    rechte stuk viel hij weer flauw
  • 0:25 - 0:27
    en had hij een gevaarlijk hoge
    lichaamstemperatuur.
  • 0:27 - 0:30
    Hij had een hitteberoerte door uitputting.
  • 0:30 - 0:32
    Gelukkig kreeg hij onmiddellijk
    de juiste behandeling...
  • 0:32 - 0:35
    hij overleefde dit mogelijk fatale moment
  • 0:35 - 0:39
    en heeft sindsdien 167 mensen
    in vergelijkbare situaties geholpen.
  • 0:39 - 0:41
    Van de oude krijgsmannen in het veld
  • 0:41 - 0:44
    tot moderne American football-spelers,
  • 0:44 - 0:48
    hitteberoertes en zonnesteek zijn sinds
    lange tijd een ernstig probleem geweest.
  • 0:48 - 0:51
    Een klassieke hitteberoerte
    komt voor bij kwetsbare mensen
  • 0:51 - 0:54
    zoals baby's en bejaarden
    als het heel warm weer is,
  • 0:54 - 0:57
    maar een hitteberoerte door uitputting
    komt door zware inspanning in warm weer
  • 0:57 - 1:02
    en staat in de top drie van doodsoorzaken
    onder atleten en trainende militairen.
  • 1:02 - 1:05
    Tijdens het sporten wordt bijna
    80% van de energie die je gebruikt
  • 1:05 - 1:07
    omgezet in warmte.
  • 1:07 - 1:10
    Onder normale omstandigheden
    noemen we dat
  • 1:10 - 1:12
    te reguleren hittestress.
  • 1:12 - 1:15
    Je lichaam kan de warmte meteen afvoeren
  • 1:15 - 1:17
    door koelmethoden zoals
    het verdampen van zweet.
  • 1:17 - 1:20
    Maar bij niet te reguleren hittestress
  • 1:20 - 1:22
    kan je lichaam niet genoeg warmte kwijt
  • 1:22 - 1:25
    door te grote inspanning
    of door een grote luchtvochtigheid,
  • 1:25 - 1:28
    waardoor je kerntemperatuur
    hoger wordt dan normaal.
  • 1:28 - 1:31
    Dit leidt tot veranderingen
    in eiwitten en celmembranen
  • 1:31 - 1:34
    waardoor die cellen
    niet meer goed functioneren
  • 1:34 - 1:36
    en beginnen te lekken.
  • 1:36 - 1:38
    Verspreiding van die cellen
    door het lichaam
  • 1:38 - 1:40
    kan destructieve gevolgen hebben.
  • 1:40 - 1:43
    Zoals beschadiging van de lever,
    bloedstolling in de nieren,
  • 1:43 - 1:48
    beschadigingen aan het maag-darmstelsel
    en zelfs het uitvallen van vitale organen.
  • 1:48 - 1:51
    Hoe weet je of iemand
    een hitteberoerte heeft?
  • 1:51 - 1:55
    Het belangrijkste symptoom is
    een kerntemperatuur hoger dan 40 graden
  • 1:55 - 1:57
    samen met lichamelijke klachten
  • 1:57 - 2:00
    zoals een verhoogde hartslag,
    lage bloeddruk en versnelde ademhaling
  • 2:00 - 2:03
    of een indicatie van een falend
    centraal zenuwstelsel
  • 2:03 - 2:07
    zoals verward gedrag, aggressie
    of bewusteloosheid.
  • 2:07 - 2:11
    De beste manier om
    de kerntemperatuur te bepalen
  • 2:11 - 2:12
    is rectaal met een thermometer;
  • 2:12 - 2:17
    andere manieren om de temperatuur
    te meten zijn in dit geval onbetrouwbaar.
  • 2:17 - 2:19
    Wat betreft de behandeling...
  • 2:19 - 2:23
    het belangrijkste om te onthouden is:
    eerst afkoelen, dan vervoeren.
  • 2:23 - 2:27
    Omdat het menselijk lichaam
    een kerntemperatuur boven de 40 graden
  • 2:27 - 2:30
    ongeveer 30 minuten aankan
    voordat cellen beschadigd raken,
  • 2:30 - 2:33
    is het essentieel om ter plekke
    te beginnen met afkoelen
  • 2:33 - 2:36
    om de temperatuur
    zo snel mogelijk te verlagen.
  • 2:36 - 2:40
    Nadat je de sportkleding
    van het slachtoffer hebt uitgetrokken,
  • 2:40 - 2:43
    zet je hem in een bad met ijswater.
  • 2:43 - 2:45
    Roer het water en houd
    vitale organen goed in de gaten.
  • 2:45 - 2:47
    Als dit niet mogelijk is,
  • 2:47 - 2:51
    kan het helpen het lichaam met ijswater te
    begieten of met natte doeken te bedekken.
  • 2:51 - 2:55
    Maar voordat je ook maar iets doet
    moet je de noodcentrale bellen.
  • 2:55 - 2:58
    Probeer het slachtoffer kalm te houden
  • 2:58 - 3:00
    en zo veel mogelijk van zijn lichaam
    te verkoelen
  • 3:00 - 3:03
    totdat de hulpdiensten er zijn.
  • 3:03 - 3:06
    Als er eenmaal medische hulp aanwezig is,
    moet er verder worden gekoeld
  • 3:06 - 3:11
    totdat de kerntemperatuur
    is gezakt tot 38.9 graden Celsius.
  • 3:11 - 3:13
    De zon geeft leven,
  • 3:13 - 3:15
    maar als we niet oppassen
    kan ze ook leven ontnemen,
  • 3:15 - 3:18
    zelfs van de sterksten onder ons.
  • 3:18 - 3:22
    Dr. J.J. Levick beschreef in 1859
    een hitteberoerte als volgt:
  • 3:22 - 3:25
    "Ze sabelt haar volledig geharnaste
    slachtoffer neer.
  • 3:25 - 3:29
    Jeugd, gezondheid en kracht
    staan haar macht niet in de weg."
  • 3:29 - 3:34
    Maar ook al is deze aandoening een van de
    drie belangrijkste doodsoorzaken in sport
  • 3:34 - 3:37
    met de juiste behandeling
    kan ze absoluut worden overleefd.
Title:
Wat gebeurt er als je een zonneslag krijgt? - Douglas J. Casa
Description:

Bekijk volledige les: http://ed.ted.com/lessons/what-happens-when-you-get-heat-stroke-douglas-j-casa

Heb je ooit een zonneslag of hitteberoerte door uitputting gehad? Deze aandoening wordt veroorzaakt door intensieve inspanning in de hitte en is een van de drie meest voorkomende doodsoorzaken onder atleten en trainende soldaten. Douglas J. Casa legt uit welk enorm effect een hitteberoerte op het lichaam heeft en hij geeft een actieplan voor het geval je het ooit meemaakt bij iemand die je kent.

Les door Douglas J. Casa, animatie door Cinematic.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
03:54

Dutch subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.