Baba Shiv: Đôi khi sẽ là tốt hơn nếu ta từ bỏ chiếc ghế lái

Qua nhiều năm, nghiên cứu cho thấy một sự thật ngược với suy nghĩ thông thường về bản chất của con người: Rằng đôi khi, có quá nhiều lựa chọn khiến con người ta cảm thấy ít hạnh phúc hơn. Điều này thậm chí còn đúng ngay cả trong quá trình điều trị y học. Baba Shiv chia sẻ với khán giả một nghiên cứu thú vị, chỉ ra lý do tại sao quyền lựa chọn lại mở cánh cửa cho sự ngờ vực, đồng thời ông cũng gợi ý rằng việc nhường quyền kiểm soát-- đặc biệt trong các quyết định mang tính sống còn--có thể là điều tốt nhất cho chúng ta.

Tôi muốn bắt đầu bằng một tin hơi buồn một chút.

Năm 2007, 5 năm về trước,

Vợ tôi được chuẩn đoán mắc bệnh ung thư vú,

giai đoạn IIB.

Bây giờ nhìn lại, điều kinh khủng nhất

trong chuỗi ngày đó

không chỉ là những lần đến bệnh viện--

nơi vợ tôi phải chịu đau đớn, đây là điều dễ hiểu thôi.

Đó cũng không phải là cú sốc đầu tiên khi biết

rằng cô ấy bị ung thư vú khi mới chỉ 39 tuổi,

trong khi gia đình cô ấy không có ai từng mắc phải căn bệnh này.

Điều kinh khủng và tồi tệ nhất

của toàn bộ sự việc này là khi chúng tôi phải đưa ra

hết quyết định này đến quyết định khác

về việc phải tiếp tục chịu đau như thế nào.

Chúng tôi có nên tiến hành cắt bỏ vú không? Hay nên giải phẫu cắt bỏ khối u ở vú?

Có nên sử dụng phương thức chữa trị dồn đập hơn,

cho dù mới chỉ giai đoạn IIB?

Cùng với việc chấp nhận những tác dụng phụ đi kèm?

Hay là nên áp dụng phương pháp ít "hung hăng" hơn?

Và những điều này được đè nặng lên chúng tôi

bởi các bác sĩ.

Bây giờ, các bạn có thể thắc mắc,

tại sao các bác sĩ lại làm vậy?

Và một câu trả lời đơn giản là,

Họ làm như vậy vì muốn tự bảo vệ mình tránh khỏi rắc rối về pháp lý.

Tôi nghĩ đây là điều quá đơn giản.

Đó đều là những bác sĩ tốt,

một số họ thậm chí còn trở thành những người bạn rất thân thiết với chúng tôi.

Họ có thể đơn giản chỉ làm theo sự khôn ngoan

được đúc rút từ nhiều năm trải nghiệm, câu châm ngôn này [nói rằng] khi phải ra quyết định,

đặc biệt là những quyết định quan trọng,

tốt nhất là hãy chịu trách nhiệm, tốt nhất là giữ sự kiểm soát,

tốt nhất là ngồi đằng sau vô lăng.

Và chúng tôi chắc chắn là đang ngồi sau tay lái,

để đưa ra quyết định, và hãy để tôi cho các bạn biết,

nếu một vài người trong số các bạn đã từng ở trong hoàn cảnh đó,

thì đó là cảm giác kinh khủng và tồi tệ nhất.

Điều khiến tôi phải suy nghĩ.

Tôi tự hỏi rằng, liệu có một hiệu lực nhất định nào

cho châm ngôn này không, rằng khi phải đưa ra quyết định,

tốt nhất là tự mình lái xe,

tự chịu trách nhiệm và tự kiểm soát?

Hay là có những hoàn cảnh nào khác mà chúng ta tốt hơn hết

là ngồi ở ghế hành khách và để người khác lái xe?

Ví dụ, một nhà cố vấn tài chính đáng tin cậy,

có thể trở thành một bác sĩ tài ba, vv.

Và từ khi tôi nghiên cứu về quá trình con người đưa ra quyết định,

Tôi đã nói rằng, tôi sẽ tiến hành một vài nghiên cứu

để tìm ra câu trả lời.

Và tôi sẽ chia sẻ một trong những nghiên cứu đó với các bạn ngày hôm nay.

Hãy tưởng tượng rằng tất cả các bạn ngồi đây đều là người tham gia vào nghiên cứu.

Tôi muốn nói với các bạn rằng những gì bạn sắp làm trong nghiên cứu này là

bạn sẽ uống một cốc trà.

Nếu bạn hỏi tại sao, tôi sẽ cho các bạn biết lý do trong một vài giây nữa.

Các bạn sẽ phải giải một loạt các bài toán đố,

và tôi sẽ cho các bạn xem những ví dụ về các bài toán đố này ngay sau đây.

Và các bạn giải được càng nhiều câu đố,

các bạn càng có nhiều cơ hội giành được giải thưởng.

Bây giờ, tại sao các bạn phải uống trà?

Tại sao? Bởi vì điều đó mang lại nhiều ý nghĩa.

Để giải câu đố một cách hiệu quả,

nếu các bạn suy nghĩ về nó, đầu óc của các bạn cần hoạt động ở hai trạng thái cùng một lúc.

Đúng không? Nó cần phải được thức tỉnh

điều mà chất caffein đã làm rất tốt.

Cùng lúc đó, nó cần phải được giữ ở trạng thái bình tĩnh

Không kích động, bình tĩnh. Điều mà hoa cúc đã làm rất tốt.

Bây giờ hãy trở lại với kiểu thiết kế tương tác giữa các đối tượng,

thiết kế AB, bài kiểm tra AB.

Vậy nên điều mà tôi sắp làm là ngẫu nhiên chọn các bạn vào

một trong hai nhóm.

Vì thế hãy tưởng tượng rằng có một đường kẻ ảo ở đây,

do đó tất cả những người ngồi đây sẽ ở nhóm A,

những người ngồi kia sẽ ở nhóm B.

Bây giờ, dành cho các bạn, những gì tôi sẽ làm là

tôi sẽ chỉ cho các bạn hai cốc trà này,

và tôi sẽ yêu cầu các bạn

chọn cốc trà cho mình. Thế nên các bạn có thể chọn cái mà mình muốn trong hai cốc.

Các bạn có thể tự quyết định, những gì diễn ra trong đầu các bạn sẽ là:

Được thôi, tôi sẽ chọn cốc trà có caffein,

tôi sẽ chọn cốc trà hoa cúc.

Vì thế các bạn sẽ là người chịu trách nhiệm,

các bạn sẽ nắm quyền kiểm soát, các bạn sẽ ngồi vào ghế lái.

Còn các bạn ở đây, tôi sẽ chỉ cho các bạn hai cốc trà,

tuy nhiên các bạn không có quyền lựa chọn.

Tôi sẽ đưa cho các bạn một trong hai cốc này,

và hãy nhớ rằng, tôi sẽ chọn ngẫu nhiên một trong

hai cốc trà để đưa cho các bạn.

Và các bạn biết điều đó.

Do đó, nếu các bạn nghĩ về nó, thì đây là một tình huống hơi phi thực tế một chút.

bởi trên thực tế,

bất cứ khi nào bạn ngồi vào ghế hành khách,

thường là khi bạn đi với một người lái xe mà bạn tin tưởng,

một chuyên gia,vv. Vì thế đây là một ví dụ hơi quá.

Bây giờ, tất cả những điều các bạn cần làm là thưởng thức trà.

Vì thế, hãy tưởng tượng rằng bây giờ các bạn đang uống trà,

chúng ta sẽ chờ cho đến khi các bạn uống xong.

Chúng ta sẽ đợi thêm năm phút nữa cho các chất trong nước trà bắt đầu phát huy tác dụng

Bây giờ, các bạn sẽ có 30 phút để giải 15 câu đố.

Đây là một ví dụ về câu đố mà các bạn sẽ phải tìm lời giải.

Có khán giả nào muốn thử không?

(Khán giả: Linh mục) Baba Shiv: Ồ!

Được, thật tuyệt.

Vâng, những gì chúng tôi sẽ làm nếu biết bạn sẽ giải được câu đố

với tư cách là người tham dự, là xác định lại từ trước độ khó của câu hỏi

tùy theo chuyên môn của bạn.

Bởi chúng tôi muốn câu đố phải thật khó.

Đây là những câu hỏi khó bởi vì bản năng đầu tiên của bạn

sẽ là thốt lên "hoa tulip" và sau đó bạn phải suy nghĩ thêm để tìm ra câu trả lời đúng.

Đúng không? Vậy nên những điều này đã được điều chỉnh theo mức độ chuyên môn của bạn.

Bởi chúng tôi muốn câu hỏi thật khó và tôi sẽ cho bạn biết vì sao ngay lập tức

Còn đây là một ví dụ khác.

Có ai muốn tham gia không? Câu này khó hơn nhiều.

(Khán giả: Lên tàu) BS: Vâng, òa. Được rồi.

Vâng, đây lại là một câu khó.

Bạn sẽ nói "kambar" và rồi bạn lại nghĩ "nhà chế tạo"

và tất cả những thứ đó, và rồi bạn sẽ tìm được đáp án đúng.

Được rồi, vì thế bạn có 30 phút để giải 15 câu đố này.

Bây giờ, câu hỏi chúng tôi đưa ra là

xét về kết quả thu được,

xét về số lượng câu đố được giải đáp,

nếu là người cầm lái

liệu bạn sẽ giải được nhiều câu đố hơn,

bởi vì bạn là người nắm quyền kiểm soát, bạn có thể quyết định cốc trà nào mình sẽ chọn,

hay là tốt hơn hết,

nếu tính theo số lượng câu đố giải được?

Và những gì theo hệ thống mà chúng tôi sẽ chỉ cho các bạn thấy sắp tới đây

trải qua một loạt nghiên cứu,

đó là bạn, với tư cách là hành khách,

mặc dù cốc trà được chọn để đưa cho bạn một cách ngẫu nhiên,

cuối cùng lại sẽ giải được nhiều câu đố hơn những người kia, những người lái xe.

Chúng ta cùng xem một ví dụ khác,

và đó là, các bạn ở đây không chỉ giải được ít câu đố hơn,

mà các bạn cũng không thấy nhiệm vụ thú vị.

Ít nỗ lực hơn, các bạn ít kiên trì hơn và vân vân.

Vậy làm sao biết được điều đó?

Chúng tôi có hai cách đo khách quan.

Thứ nhất, theo thời gian, trung bình, mà các bạn cố

gắng giải những câu đố này?

Các bạn sẽ dành ít thời gian hơn so với nhóm còn lại.

Thứ hai, khi có 30 phút để giải những câu đố này,

liệu các bạn sẽ dùng toàn bộ 30 phút hay sẽ bỏ cuộc

trước khi hết 30 phút quy định?

Các bạn sẽ có xu hướng từ bỏ trước thời hạn 30 phút nếu so với các bạn ở đây.

Vậy nên, các bạn sẽ bỏ ra ít hơn những nỗ lực, và vì thế kết quả sẽ là:

ít câu đố được giải hơn.

Bây giờ, điều đó mang chúng ta đến việc tại sao tình trạng đó lại xảy ra?

Và trong hoàn cảnh nào chúng ta sẽ nhận được kiểu kết quả tương tự

khi mà hành khách lại thực hiện công việc tốt hơn

người lái xe?

Tất cả những điều này xảy ra khi bạn phải đối mặt với điều mà tôi gọi là INCA.

Đó là từ viết tắt của

bản chất của phản hồi mà bạn nhận được sau khi đưa ra quyết định.

Nếu bạn nghĩ về nó, trong nhiệm vụ giải câu đố đặc biệt này,

điều này có thể xảy ra trong đầu tư chứng khoán,

vốn rất biến động ở ngoài kia, đó có thể là một tình huống y học

phản hồi ở đây là ngay lập tức.

Bạn biết rõ phản hồi cho dù bạn có giải được câu đố hay không.

Đúng không? Thứ hai, nó mang tính tiêu cực.

Hãy nhớ, mọi thứ đều chĩa mũi dùi vào bạn.

Nếu xét về độ khó của những câu đố này.

Và điều này xảy ra trong lĩnh vực y tế.

Ví dụ, khi mới bắt đầu việc chữa trị,

mọi thứ đều trong tình trạng tồi tệ, những phản hồi ấy, trước khi chúng dần trở nên tích cực hơn.

Đúng không? Điều này cũng xảy ra trong thị trường chứng khoán.

Thị trường chứng khoán luôn biến động, mang lại những phản hồi tiêu cực và tức thì.

Và phản hồi trong tất cả các trường hợp này đều rất cụ thể.

Chẳng có gì là nước đôi, nhập nhằng cả; bạn biết rõ rằng liệu mình có giải được câu đố hay không.

Bây giờ, thêm một yếu tố nữa, bên cạnh tính tức thì

tiêu cực, cụ thể,

đó là giờ đây bạn phải chịu trách nhiệm

với quyết định của mình.

Thế nên bạn sẽ làm gì?

Bạn tập trung vào lựa chọn đã bị bỏ qua.

Bạn nói, bạn biết không? Lẽ ra tôi nên chọn tách trà khác.

(Cười)

Điều đó khiến bạn nghi ngờ quyết định của mình,

làm giảm đi sự tin tưởng mà bạn đặt vào nó,

làm giảm đi sự tự tin khi bạn thực hiện hành động,

mà ở đây nghĩa là giải đáp các câu đố.

Và vì vậy ít hơn những nỗ lực được đặt vào nhiệm vụ này,

càng ít câu đố được giải hơn, kết quả đạt được sẽ càng kém thuận lợi hơn nếu so với các người chơi khác.

Và điều này có thể xảy ra trong lĩnh vực y tế, nếu bạn nghĩ về nó.

Đúng không? Ví dụ như một bệnh nhân ở vị trí cầm lái.

Ít hứng thú, nỗ lực hơn, điều đó khiến cô ấy hoặc anh ấy

rơi vào tình trạng chậm hồi phục sức khỏe hơn,

tuy nhiên đây là điều thường được mọi người ủng hộ (để bệnh nhân nắm quyền quyết định). Bạn có thể không đồng ý với nó.

Và vì vậy, có những lúc bạn phải đối mặt với tình trạng INCA,

khi mà những phản hồi mang tính tức thì, tiêu cực,

cụ thể, và bạn ý thức được việc mình phải chịu trách nhiệm với chính những lựa chọn của mình,

Đây là lúc tốt hơn hết bạn nên ngồi vào ghế hành khách

và để cho người khác lái xe.

Bây giờ, vì tôi đã bắt đầu bằng

một tin xấu.

Tôi muốn kết thúc bằng một tin vui vẻ hơn.

Đến nay đã là 5 năm, hơn 5 năm,

và tin tốt là, nhờ Chúa,

căn bệnh ung thư của vợ tôi đã thuyên giảm.

Và tất cả mọi thứ đều kết thúc tốt đẹp,

nhưng một điều tôi chưa đề cập đến đó là

ngay từ lúc bắt đầu chữa trị,

tôi và vợ quyết định rằng chúng tôi sẽ ngồi ở hàng ghế hành khách.

Và điều đó đã tạo nên một sự khác biệt lớn

nếu xét về sự thanh thản đầu óc mà nó mang lại,

chúng tôi có thể tập trung vào quá trình phục hồi của cô ấy.

Chúng tôi đã để cho các bác sĩ quyết định tất cả,

để họ ngồi vào ghế lái.

Cảm ơn các bạn.

(Tiếng vỗ tay)