Dünya vatandaşı olmanın manası nedir?

Hugh Evans bir hareket başlattı. Bu hareket, herhangi bir devletin, kabilenin veya milletin üyesi olmayan, ancak insan ırkına mensup olan insanları ilk olarak dünya vatandaşı olarak seferber etme gayretidir. Bu teşvik edici kişisel konuşma dünyadaki yerimizi anlamamız hakkında ve insanları aşırı yoksulluk, iklim değişikliği, cinsiyet ayrımı ve pek çok sayıdaki meselelere karşı bir faaliyet içerisinde harekete geçirme hakkındadır. Evans şöyle diyor, "Bunlar neticede küresel mevzular. Ve bunlar eninde sonunda dünya vatandaşlarının talebi ve liderlerinin küresel çözümleri ile çözülebilmelidir."

Size ilginç bir kadını
anlatmak istiyorum.

Onun adı Davinia.

Davinia Jamaica'da doğdu.
18 yaşında Amerika'ya göç etti.

Şimdi Washington DC'nin dışında yaşıyor.

O, ne güçlü bir siyasetçi

ne de bir lobici.

Size muhtemelen dikkat çekici
biri olmadığını söyleyecektir.

Fakat o en dikkat çekici etkiyi
taşıyor.

Daviana hakkında

şaşırtıcı olan şey ise
her hafta zamanını

hiç tanımadığı insanlara ayırmasıdır.

Bu insanlar onun ne çevresinde, bölgesinde
hatta ülkesinde bile değiller --

belki de hiç tanışmayacaklar.
Daviana'nın etkisi

birkaç yıl önce bütün arkadaşlarına

Facebook üzerinden ulaşıp
onlardan 'peni'lerini(0,01 dolar)

bağışlamalarını istemesiyle başladı.

Böylece kızların
eğitimine destek olacaktı.

O büyük bir katılım beklemiyordu.

ama 700.000 peni ile

120 tane kızın okula gitmesini sağladı.

Geçen hafta görüşmemizde

her seferinde penilerle dolu
alışveriş kartıyla

çıkageldiğinden bankada biraz
popülaritesinin düştüğünü söyledi.

Yani -- Davinia yalnız değil.

Hem de hiç.

O, büyüyen bir hareketin parçası.
Ve Davinia gibi

insanlar için bir isim var:
global citizen.

(dünya vatandaşı).

Dünya vatandaşı, kendisini öncelikle
bir devlete, kabileye ya da vatana mensup

biri olarak değilde,

insan ırkına ait bir kişi olarak

ve dünyamızın büyük
zorluklarını yenmek için

mücadele eden kişiler olarak görür.

Bizim bu çalışmamız bulmaya,
desteklemeye ve

dünya vatandaşlarını aktif
hale getirmeye odaklıdır.

Her ülkede ve

her nüfus topluluğunda varlar.

Bugün bir hususu belirteceğim size.

Dünyanın geleceği
dünya vatandaşlarına bağlıdır.

Eminim ki, dünyada daha çok
aktif dünya vatandaşı olsaydı,

karşılaştığımız her büyük zorlukta;
yoksulluk,

iklim değişikliği, cinsiyet ayrımı...

bu mevzular çözümlenebilirdi.

Bunlar neticede küresel mevzular
ve bunlar er ya da geç

sadece dünya vatandaşlarının

liderlerinden küresel çözümler
talep etmesiyle çözümlenebilir

Şu an bazı insanların bu fikre
ilk tepkisiyse bunu

biraz ütopik hatta endişe
verici bulmalarıdır.

Bugün bu konuma nasıl geldiğimle
ilgili hikayemin yani

olayların Davinia ve
ne mutlu ki

sizle nasıl bağlandığının bir kısmını

paylaşmak istiyorum.

Avustralya, Melbourne'de büyüdüm,

"Neden?" diye sormayı kesmeyen

afacan çocuklardan biriydim.

Belki siz de öyleydiniz.

Anneme en sinir bozucu soruları sorardım.

Şöyle sorular sorardım: "Anne, neden
süslenip gün boyunca

kuklalarla oynayamıyorum?'

"Patates kızartmayı neden
onla istiyorsun?"

"Karides nedir

ve neden onları barbienin
üstünde tutmak zorundayız?"

(Gülüşmeler)

"Anne, bu saç kesimi

Neden?"

(Gülüşmeler)

Sanırım, en kötü kesim tarzı.

Halen öyle.

Bir "neden" çocuk olarak, dünyayı
değiştireceğimi düşündüm.

bunun dışında bir şey
beni tatmin edemezdi.

12 yaşındaydım ve lisede ilk yılımda iken
gelişmekte

olan ülkelerdeki topluluklar için para
toplamaya başlamıştım.

Gerçekten coşkulu bir grup olmuştuk

ve Avusturalya'daki diğer okullardan
daha çok para toplamıştık.

Daha çok şey öğrenmek için Filipinler'e
gitmek üzere bana şans verilmişti.

Sene 1998'di.

Manilia'nın kenar mahallesinde
bir gecekonduda kalmıştık.

Ve orada Sonny Boy ile
arkadaşlık kurmuştum.

Kendisi dumanlı çöp yığını
arasında yaşıyordu.

Oraya "Dumanlı Dağ" diyorlardı.

bu tabir size çekici gelmesin
çünkü orası

kokuşmuş bir bölgeden
başka bir şey değildi.

Sonny Boy gibi çocuklar değerli bir şey
bulmak için her günün her saatini

orayı karıştırmakla geçiriyorlardı.

O gece, Sonny Boy ve ailesi benim
hayatımı tamamıyla değiştirdiler.

Çünkü uyku vakti geldiğinde,

odamın yarısının boyunda bir betona ben,

Sonny Boy ve ailesi bir betona uzanmıştık.
Hepimiz uzun bir

çizgi halindeydik.

Çöp kokuları geliyordu

ve etrafta hamam böcekleri dolaşıyordu.

Gözümü kırpmadan kendimce

öyle düşünerek öylece yatıyordum.

"Sahip olduğum çok şey varken neden

bir insan böyle yaşasın ki?"

Sonny Boy'un hayallerini gerçekleştirmesi
neden doğduğu

yer ile alakası olması gerekiyor ki ?"
veya

Warren Buffet'in "the ovarian lottery"
dediği şey nedir?

Anlayamıyordum

ve sebebini anlamaya ihtiyacım vardı.

Şimdi sebebini anlamaya başladım

Filipinler'de görmüş olduğum yoksulluk

insanoğlunun yaptıklarından dolayıdır,

onlar Sonny Boy'un sahip olduklarından
çıkar sağlamaya çalışan

sömürgeci güçler ve bozuk yönetimlerdir.

Tabi onlar Dumanlı Dağı
oluşturmadılar, ama yapabilirler.

Sonny Boy gibi çocuklara
yardım etmeyi denemek

ona biraz dolar göndererek veya yaşadığı

çöplüğü temizleyerek gerçekleşmez

çünkü problemin kaynağı başka bir
yerde yatıyor.

İlerleyen yıllarda toplum, kalkınma
projelerinde, okul yapımına yardımlarda

öğretmen yetiştirilmesinde,

HIV ve AIDS ile mücadelede çalışırken,

toplumların ilerlemesinin
kendilerinin çabaları ile

olması gerektiğini anlamaya başlamıştım

ve yardım yapılması
gerekli fakat yeterli değil.

Bu zorluklarla evrensel ölçüde
ve

sistematik yolla
zorluklarla yüzleşmeye ihtiyacımız var.

Yapabileceğim en iyi şey

liderlerimizi sistemli değişimle
ilişki içinde olmalarını sağlamak için

vatandaşları harekete geçirmek olduğunu
düşündüm.

Bundan dolayı, bir kaç yıl sonra

üniversiteli bir grupla
beraber Avusturalya'da

Yoksulluğu Tarih Yap isimli bir
kampanyaya katıldım.

Yerel Avusturyalı sanatçılarla

bu küçük konseri
düzenlemek bizim rüyamızdı

ve bir gün aniden istediğimiz oldu

Bono'dan bir telefon aldık ve Pearl Jam

bizim konserimizi manşette
vermeyi kabul etti.

gördüğünüz üzere,
o gün biraz heyecanlıydım.

(Gülüşmeler)

Fakat bizi şaşırtan,

Avustralya hükümeti sesimizi duymuştu.
Küresel sağlık ve

kalkınmaya iki kat yatırımı
ayrıca 6.2 milyar doları

vermeyi kabul ettiler.

Şöyle hissettim..

(Alkış)

Bu inanılmaz bir yekvücud oluş gibiydi.

Bir araya gelen vatandaşlarla hükumetimizi
olanaksız bir şeyin olmadığına

ikna etmeye

ve sınırlarımızın millerce uzağındaki problemi çözmeye yardım ettik.

Ama buradaki mesele:

bu son şey değildi.

Yani, hükumette değişiklik oldu.

altı yıl sonra bütün yeni paralar

ortadan kayboldu.

Peki ne öğrendik?

Bir eylemin yeterli olmadığını öğrendik.

Devamlı bir eyleme ihtiyacımız vardı.

bir politikacının ruh halinin hassaslığına
ya da krize falan

bağlı olmayan.

Her yerde eylemin olmasına ihtiyaç vardı.

Aksi takdirde, her bir
devlet bahane üretir

ve küresel eylem yükünü
tek başlarına taşıyamayabilirler.

İşte bizim girişimimiz tam olarak bu.

Bu mücadeleye giriştiğimiz zaman
kendimize şunu sorduk :

bu mücadeleyi kazanmak için
yeteri kadar tiraj ve geniş

bir topluluğu nasıl kazanabiliriz?

Bunun sadece bir yolu
olduğunu düşündük.

Yoksulluğu Tarih Yap kampanyasına dahil
olan insanların

kısa süreli heyecanı bir şekilde
uzun süreli bir tutkuya

dönüştürmemiz gerekiyordu.

Bu onların kimliğinin bir parçası olmalı.

2012'de tam da bu maksada sahip
olan bir organizasyon oluşturduk.

Ona yakışan yanlızca bir isim vardı:

Dünya Vatandaşı.

Bu, birine ait bir organizasyon
değildi.

Bu, vatandaşların rol aldığı bir
olaydı.

Araştırmalar bize şunu söylüyor:

küresel sorunları önemseyen toplam nüfusun
sadece

yüzde 18'i bu konuda bir şey
yapıyor.

Bu demek değil ki insanlar katılımda
bulunmak istemiyor.

genelde nasıl katkıda bulunacaklarını
bilmiyorlar

veya çabalarının bir katkısı
olmayacağını düşünüyorlar.

Bir şekilde bir çok ülkenin
milyonlarca vatandaşını, liderlerine

başkalarını da düşünen bireyler
olmaları için baskı uygulamak

bir araya getirmeli ve
onları harekete geçirmeliydik.

Ve böyle de yaptık. Dünya vatandaşı
misyonunu gerçekleştirirken

kendini aniden sıra dışı dostluklar
içinde bulman

oldukça muhtemel.

Görüyorsunuz, sadece aşırı yoksulluk dünyanın asıl sorunu değil.

Aynı şekilde, iklim değişikliği,

insan hakları, cinsiyet eşitliği,

hatta fikir ayrılıkları.

Bu konularla ilgili insanlarla

omuz omuza çalıştık.

Peki dünya vatandaşlarını nasıl topladık

ve bir araya getirdik?

Uluslararası bir dil kullandık:

müzik.

Newyork'un kalbinde, Central Parkı'nda

Dünya Vatandaşı Festivali başlattık

ve dünyanın büyük sanatçılarını
katılmaları için ikna ettik.

Bu festivalin
BM Genel Kurul toplantısının

yapıldığı zamana
denk gelmesini sağlamıştık.

Böylece sesimizi duymasını
istediğimiz liderle bizi

duymamazlıktan gelemeyeceklerdi.

Orada bir mesele vardı :

Bilet satın alamıyordunuz.

Onu elde etmeniz gerekiyordu.

Küresel dava adına
harekete geçmek zorundasın,

ve bir kere bunu yaptıysan
başarmışsın demektir.

Aktivizm etkin olmaktır.

Vatandaşlığın iyi hissettiren
bir şey olduğu ile ilgilenmiyordum.

Bence, vatandaşlık eylem halinde olmak
demektir, bizim de ihtiyacımız olan şey budur.

Ve ne mutlu ki bu işe yaradı.

Geçen yıl New York'taki 155.000'den fazla vatandaş

nitelikli olmak için yeteri kadar puan topladı.

Küresel çapta 150'den fazla
ülkeden vatandaşlar bize katıldılar.

Geçen yıl, bütün yılın her haftası

100.000'den fazla yeni üye kaydettik.

Görüyorsunuz, dünya vatandaşı yok değil.

Biz zaten her yerdeyiz.

Harekete geçebilmek için organize
olmaya

ve motive olmaya ihtiyacımız var.

Ve bu yüzden inanıyorum ki, dünya
vatandaşı olma hareketine

2012'de başlamış olan
Davinia'dan çok şey öğrenebiliriz.

Yaptığı şey roket bilimi

ile alakalı değildi.

Mektuplar yazmaya,
politikacıların ofislerine

mailler göndermeye başladı.

Kendi topluluğu için gönüllü
olarak zamanını harcadı.

İşte tam o zaman sosyal medyada
aktif hale geldi

ve peniler biriktirmeye başladı ;

oldukça fazla peni.

Şu an belki bu size çok gelmeyebilir.

Peki bu, bir başarıyı nasıl getirecek?

Evet, bir çok başarıyı elde edildi çünkü
o yalnız değildi.

Onun faaliyetleri, 142.000 civarı
dünya vatandaşları eğitim için küresel

ortaklık adı altında
Amerika hükumetinin yatırımını

iki katına çıkarmalarını sağladı.

İşte bu duyuruyu yapan

USAID'in lideri :
Dr. Raj Shah.

Görüyorsunuz, binlerce dünya vatandaşı
birbirinden ilham alıyor,

onların ortak gücünü
görmek inanılmaz bir şey.

Davinia gibi dünya vatandaşları
Dünya Bankasını su ve sağlık hizmetleri

için yatırımlarını artırmalarını
ikna etmeye yardımcı oldular.

Sonrasında Banka'nın başkanı Jim Kim
Dünya Vatandaşı adına

15 milyar dolar vereceğini duyurdu

ve Hindistan Başkanı Modi
2019 yılına kadar

her eve ve okula tuvalet
koyduracağını taahhüt etti.

Dünya vatandaşlarını desteklemek amacıyla
talk-show programcısı Stephen Colbert

tarafından Norveç'te Twitter üzerinden
bir akım başlatıldı.

Ülkenin başbakanı Erna Solberg

kızların eğitimi için
çift yatırım sözü mesajını verdi.

Roteryanlarla birlikte dünya vatandaşları
Kanada, İngiltere ve Avustralya

hükumetinden çocuk felcini

yok etmek için
yatırımlarını artırmalarını istediler.

Bir araya geldiler ve
665 milyon dolar sözü verdiler.

Fakat bu olanlara rağmen,

bazı büyük zorluklarla yüz yüze geldik.

Yani belki de şunu düşünüyorsunuz,

dünya liderlerini dünya meseleleri üzerine

odaklamaya nasıl ikna edebiliriz?

Nitekim, güçlü Amerika siyasetçisi
Tip O'Neill bir keresinde şöyle dedi,

"Bütün politikalar bir yere özgüdür."

Siyasetçilerin seçilme sebebi de

ulusal çıkarları ve
yerli halkın ilgi alanlarını

aramak, bulmak ve
bu sayede gücü elde tutmaktır.

Böyle bir şey ben 21 yaşındayken
başıma gelmişti.

O zamanın, ismi lazım değil,

Avusturalya Dışişleri Bakanı
ile görüşme yapmıştım..

(Alexander Downer)

(Gülüşmeler)

Kapalı kapılar ardında,

Aşırı yoksulluğun son bulması
için onunla hislerimi paylaştım.

Dedim ki: " sayın bakan
Milenyum Kalkınma Hedeflerini

gerçekleştirmek için Avustralya
bu fırsata ömrü boyunca bir kez sahip.

Bunu başarabiliriz."

Durdu ve

soğuk, küçümser bakışlarla
bana baktı

ve şöyle dedi, 'Hugh',

kimse dış yardım konusunu takmaz

tabi "takmaz" kelimesini kullanmadı.

Konuşmasına devam etti.

Başta kendi halimize bakmamız
gerektiğini söyledi.

İnandığım şey şu ki,

bu eski kafa bir düşüncedir
ve zarar verir.

Benim dedemin şunu söylemesi gibi :

fen fakültesini tamamla.

Dar görüşlülük bu yanlış ayrımı ortaya koyar,

çünkü fakirliğe düşmüş bir ülke
diğer bir fakir ülkeye karşı olur.

Sanki kendimizi ve kendi ülkemizi
diğerlerinden tecrit etmeliymişiz gibi.

Bütün dünya bize aittir,

ve onu tehlikeye attığımızı
görmezden geliyoruz.

Görüyorsunuz,
Rwanda'yı görmezden geldiğimizde,

Suriye'yi görmezden geldiğimizde,

iklim değişikliğini görmezden
geldiğimizde neler olduğuna bakın.

Siyasi liderler "takmamazlık"' gösterebilirler.

Çünkü iklim değişikliği ve aşırı yoksulluğun etkisi

direk bizim kıyımıza vuruyor.

İşte bugün, dünya vatandaşları
bunları anlıyor.

Her sese kulak verilen ve
dünya vatandaşının desteklendiği

bir zamanda yaşıyoruz.

Bakın, 2000 yılında yapılan

Milenyum Kalkınma Hedefleri'ni
hatırlıyor musunuz?

O günlerde en çok yapabildiğimiz
şey bir mesaj göndermek

ve diğer seçim için beklemekti.

O zaman sosyal medya yoktu.

Bugün milyarlarca insan
iletişim araçlarına sahip,

bilgiye daha fazla erişim mümkün ve

eskiye kıyasen tesir gücü daha yüksek.

Sorunları çözebilmek için araçlar
tam da önümüzde.

Dünya değişti.

hudutlarımızın ötesine bakmamız,

tarihte doğru tarafta olduğumuzu gösterir.

Peki biz neredeyiz?

Bu inanılmaz festivali düzenledik.

Bazı büyük politikaları kazandık.

Dünyanın her yerinden
vatandaşlar bize katılıyor.

Peki görevimizi tamamladık mı?

Hayır.

Daha çok uzun bir yolumuz var.

Ama gördüğüm bunun bir fırsat olduğudur.

Dünya vatandaşı kavramı,

kendi mantığı içinde besbelli ama
şimdiye dek pek çok yönden pratik değil.

Ve bu kavram, bize resmen bu özel an
için ayrılmış.

Biz, dünya vatandaşı olarak,

şu an dünyadaki bu büyük pozitif değişimi
hızlandırmak için

eşsiz bir fırsata sahibiz.

Bu yüzden önümüzdeki
aylar ve yıllar boyunca,

dünya vatandaşları dünya liderlerinin
Sürdürülebilir Kalkınma için

yeni Dünya Hedefleri'ni takip
etmelerini ve gerçekleştirmelerini

sağlamak için onları sorumlu tutacaktır.

Dünya vatandaşları ile dünyanın
önde gelen sivil toplum kuruluşları

çocuk felci ve sıtmanın son
bulması için ortak çalışacaklar.

Dünya vatandaşları eylemlerinin etkisini,

kalitesini ve sıklığını arttırarak

dünyanın her köşesine kaydolacaklar.

Bu rüyalara ulaşılabilir.

Milyonlarca bir ordu düşünün

milyon milyon genişleyen,

bağlı, bilgili, birlik beraberlik içinde

ve hayır cevabını kabul etmeyen.

Tüm bu yıllar boyunca,

Sonny Boy ile tekrar
irtibata geçmeye çalıştım.

Ne yazık ki, bunu başaramadım.

Sosyal medyada uzun zaman önce görüştük,

adresi şimdi bazı yetkililer
tarafından değiştirildi.

Gecekondularda bu sıklıkla olur.

O her nerede ise,

onunla birlikte olmak

ve Dumanlı Dağ'da geçirdiğim vaktin bana
ne kadar ilham verdiğini anlatmak isterdim.

O ve birçoğu sayesinde,

insan hareketinin bir parçası olmanın
önemini anlamaya ve

dünyaya kendi pencerelerinden
bakmayı isteyen çocuklar,

dünya vatandaşlarını
anlamaya başladım.

Dünya vatandaşları; birlikte hareket eden,

'Neden?' sorusunu soran,

muhalifleri geri çeviren,

ortak olduğumuz her güzel şeyi
benimseyendir.

Ben bir dünya vatandaşıyım.

Peki ya siz?

Teşekkür ederim.

(Alkış)