Co znaczy być obywatelem świata?

Hugh Evans to założyciel ruchu zrzeszającego „obywateli świata” - ludzi, którzy identyfikują się przede wszystkim nie jako członkowie państwa, narodu czy plemienia, ale całej ludzkości. Dzięki temu niezwykle osobistej i budującej prelekcji dowiesz się więcej o tym, jak to nowe spojrzenie na miejsce człowieka w świecie motywuje do walki z ubóstwem, zmianami klimatycznymi, brakiem równouprawnienia płci i innymi problemami. Evans zaznacza: „Są to zdecydowanie kwestie globalne i mogą być ostatecznie rozwiązane tylko przez obywateli świata, wymagających od przywódców zmian na skalę światową”.

Poznajcie niesamowitą kobietę

Ma na imię Davinia.

Urodziła się na Jamajce,
w wieku 18 lat emigrowała do USA,

a teraz mieszka bardzo blisko Waszyngtonu.

Nie jest żadną wpływową dyplomatką

ani lobbystką.

Uważa, że niczym się nie wyróżnia.

Jej wpływ jednak wiele znaczy.

Davinia jest niesamowita,

bo każdego tygodnia spędza czas,

pracując dla innych.

Nie dla ludzi z sąsiedztwa,
regionu, a nawet kraju.

Dla ludzi, których pewnie nigdy nie pozna.

Davinia zaczęła działać parę lat temu,

kiedy zorganizowała na Facebooku

zbiórkę drobnych

na edukację dziewcząt.

Nie spodziewała się dużego wsparcia

ale 700 000 monet później

posłała do szkoły ponad 120 dziewcząt.

W zeszłym tygodniu powiedziała mi,

że bank niezbyt się cieszy,

gdy znów ją widzi z wózkiem
sklepowym pełnym drobniaków.

Davinia nie jest jedyna.

Wręcz przeciwnie!

Jest częścią rosnącego ruchu.

A ludzi tych określa się

obywatelami świata.

Obywatel świata identyfikuje się,
przede wszystkim,

nie jako członek państwa,

plemienia czy narodu,
ale całej ludzkości.

I kieruje się tym przekonaniem,

by stawić czoła
największym światowym problemom.

Nasza misja to znajdywanie,

wspieranie i aktywizowanie
obywateli świata.

Są obecni w każdym kraju

i każdej grupie społecznej.

Chcę was dzisiaj przekonać,

że przyszłość zależy od obywateli świata.

Jestem przekonany,
że gdyby było ich więcej,

każdy większy problem, z którym walczymy,

jak ubóstwo, zmiany klimatyczne,
brak równouprawnienia,

można by rozwiązać.

Są to zdecydowanie kwestie globalne

i mogą być ostatecznie rozwiązane
jedynie przez obywateli świata,

wymagających od przywódców
zmian na skalę światową.

Pierwszą reakcją na naszą ideę
jest zwykle stwierdzenie,

że jest zbyt utopijna
lub nawet przerażająca.

Chciałbym opowiedzieć wam
dzisiaj moją historię.

Jak się tu znalazłem,

jak to się łączy z Davinią

i, mam nadzieję, z wami.

Dorastałem w Melbourne, w Australii.

Byłem jednym z tych
niezwykle irytujących dzieci,

które nigdy nie przestają
pytać: "Dlaczego?"

Może wy również.

Zadawałem mamie
najbardziej irytujące pytania:

Pytałem ją: "Mamo, dlaczego
nie mogę się przebrać

i bawić cały dzień zabawkami?",

"Dlaczego chcesz frytki do tego?",

"Co to krewetka i dlaczego musimy

wrzucać ją na grilla?".

(Śmiech)

"I mamo - ta fryzura...

Dlaczego?"

(Śmiech)

Mój najgorszy fryz chyba.

Nadal okropny.

Jako ciekawskie dziecko
myślałem, że mogę zmienić świat.

I nikt nie wmówiłby mi, że jest inaczej.

Kiedy miałem 12 lat,
w pierwszej klasie gimnazjum,

organizowałem zbiórki
dla krajów rozwijających się.

Byliśmy grupą na prawdę
zapalonych dzieciaków

i zebraliśmy więcej kasy
niż inne szkoły w Australii.

Dostałem szansę wyjazdu na Filipiny,
by nauczyć się więcej.

Był rok 1998.

Zabrano nas do slumsów
na przedmieściach Manili.

To tam zaprzyjaźniłem się
z Sonnym Boyem,

który dosłownie mieszkał na górze śmieci.

Nazywali to miejsce "Zadymiona Góra".

Niech was nie zmyli ta romantyczna nazwa,

bo było to śmierdzące wysypisko śmieci,

gdzie dzieci jak Sonny Boy
spędzały co dzień wiele godzin,

szperając w poszukiwaniu
czegoś wartościowego.

Ta noc z Sonnym Boyem i jego rodziną
zmieniła moje życie,

bo gdy nadszedł czas na sen,

położyliśmy się na betonowej płycie
o wielkości połowy mojej sypialni,

Ja, Sonny Boy i reszta jego rodziny,

nasza siódemka w tym długim rzędzie,

smród śmieci wokół nas

i karaluchy wszędzie dookoła.

Nie zmrużyłem oka,

tylko leżałem i myślałem sobie:

"Dlaczego ktokolwiek miałby tak żyć,

podczas gdy ja mam tak wiele?

Dlaczego spełnienie marzeń Sonny'ego Boya

ma zależeć od tego, gdzie się urodził,

lub od "loterii jajnika"
według Warrena Buffetta?".

Po prostu tego nie rozumiałem

i musiałem zrozumieć: dlaczego.

Dopiero teraz zaczynam rozumieć,

że bieda, z którą widziałem na Filipinach

to wynik ludzkich decyzji lub zaniechań,

kolejnych kolonialnych mocy
i skorumpowane rządy,

które interesowało wszystko,
prócz problemów Sonny'ego Boya.

Jasne, nie oni stworzyli Smoky Mountain,
ale równie dobrze mogli.

A jeśli mamy pomóc dzieciom
takim jak Sonny Boy,

wysłanie im paru dolarów
na pewno nie wystarczy.

Wysprzątanie hałdy śmieci,
w której mieszkają - również,

bo sedno sprawy leży gdzie indziej.

Przez ostatnie lata pracowałem
nad projektami lokalnego rozwoju,

próbując pomóc budować szkoły

szkolić nauczycieli,
stawić czoła HIV i AIDS.

Zauważyłem, że rozwój wspólnot

powinien być stymulowany przez nie same,

dobroczynność jako taka jest konieczna,
ale niewystarczająca.

Musimy stawić czoła wyzwaniom,

konsekwentnie i na skalę światową.

Najlepszą rzeczą, jaką mogłem zrobić,

była mobilizacja dużych grup
obywateli w moim kraju

i domaganie się od naszych przywódców
zaangażowania w systematyczne zmiany.

Dlatego właśnie po paru latach

wraz z grupą przyjaciół ze studiów

sprowadziliśmy do Australii kampanię
"Niech bieda stanie się tylko historią".

Marzyliśmy o skromnym koncercie,

w okolicach szczytu organizacji G20,
z udziałem australijskich artystów,

gdy nagle pewnego dnia
wszystko nabrało rozpędu,

gdy zadzwonił do nas Bono,
the Edge i Pearl Jam,

którzy zgodzili się zostać
głównymi gwiazdami naszego koncertu.

Trochę mnie wtedy poniosło, jak widać.

(Śmiech)

Ku naszemu zdumieniu

rząd Australii usłyszał nasz wspólny głos

i zgodził się podwoić wkład
w globalne zdrowie publiczne i rozwój:

dodatkowe 6,2 miliarda dolarów.

To było jak..

(Brawa)

To było niesamowite poparcie
dla naszej inicjatywy.

Jednocząc ze sobą obywateli,
mogliśmy nakłonić rząd

do zrobienia czegoś nie do pomyślenia

i rozwiązania problemów
daleko poza naszymi granicami.

Co jednak ciekawe:

nie trwało to długo.

Wystarczy zmiana w rządzie

i 6 lat później cała ta kasa

po prostu znika.

Czego nas to nauczyło?

Że jednorazowe wydarzenia to za mało

Potrzebowaliśmy trwałej zmiany,

niepodatnej na zmienne nastroje polityków

lub niewielki spadek koniunktury.

Musiała być ona wszechobecna,

inaczej każdy rząd mógłby tłumaczyć,

że udźwignięcie takiego brzemienia
w pojedynkę jest niemożliwe.

I właśnie taką zmianę
wprowadziliśmy w życie.

Podejmując się tego wyzwania, pytaliśmy:

jak wywrzeć nacisk
i zbudować armię wystarczająco wielką,

by wygrać tę walkę długofalowo.

Tylko jedno rozwiązanie
wydawało się właściwe.

Trzeba jakoś zmienić
tę krótkotrwałą fascynację

ludzi zaangażowanych w kampanię
"Niech bieda stanie się tylko historią"

w długotrwałą pasję.

Uczynić to częścią ich tożsamości.

W 2012 założyliśmy organizację
o właśnie takim celu.

Nazwa mogła być tylko jedna:

Obywatele Świata.

Ale to nie tylko byle organizacja.

To obywatele w akcji.

Z badań wynika, że spośród osób,

które w ogóle przejmują się
globalnymi sprawami,

tylko 18% się angażuje.

To nie tak, że ludzie nie chcą działać.

Często po prostu nie wiedzą, jak zacząć,

lub wierzą, że ich praca nic nie da.

Musieliśmy jakoś zwerbować
i aktywizować miliony obywateli

w wielu krajach,

by nakłonić ich przywódców do altruizmu.

W trakcie odkryliśmy coś ekscytującego.

Jeśli zostanie obywatelem świata
to twoja misja,

nagle znajdujesz
wyjątkowych sprzymierzeńców.

Skrajne ubóstwo nie jest jedynym
problemem na skalę światową.

Są nimi także: zmiana klimatyczna,

prawa człowieka, brak równości płci,

a nawet konflikty zbrojne.

Znaleźliśmy się ramię w ramię

z ludźmi, którzy z pasją przeciwstawiają
się tym powiązanym ze sobą kwestiom.

Ale jak właściwie
zabraliśmy się do rekrutacji

i przyciągnięcia uwagi obywateli świata?

Użyliśmy uniwersalnego języka:

muzyki.

Zorganizowaliśmy Festiwal Obywateli Świata

w Central Parku sercu Nowego Jorku

i przekonaliśmy kilku znanych
artystów do uczestnictwa.

Upewniliśmy się, że data festiwalu

zbiegnie się ze Zgromadzeniem Ogólnym ONZ,

tak aby przywódcy musieli wysłuchać

tego, co mamy do powiedzenia.

Wykręciliśmy jednak dobry numer:

nie można było kupić biletu.

Trzeba było na niego zasłużyć.

Trzeba było wziąć udział
w akcji na rzecz sprawy wagi światowej

i zebrać odpowiednią
liczbę punktów, by do nas dołączyć.

Działanie jako waluta.

Obywatelstwo nie mogło być tylko
sposobem na dobre samopoczucie.

Według mnie obywatelstwo
to działanie i tego wymagaliśmy.

Co zdumiewające - to działa.

W zeszłym roku ponad 155 000 osób
tylko w Nowym Jorku

zyskało dość punktów, by do nas dołączyć.

Przyłączają się do nas obywatele
150 krajów całego świata.

A w zeszłym roku dołączyło do nas
ponad 100 000 nowych członków:

każdego tygodnia, bez wyjątku
przez cały rok.

Nie musimy tworzyć
obywateli świata z niczego.

Już jesteśmy wszędzie.

Musimy się tylko zorganizować

i zmotywować do działania.

Tego właśnie może nauczyć nas Davinia,

która zaczęła działać
jako obywatel świata w 2012 roku.

A oto, co zrobiła.

To żadna filozofia.

Zaczęła pisać listy,

wysyłać maile do polityków.

Oddała swój czas lokalnej społeczności.

Wtedy też zaczęła działać
w mediach społecznościowych

i zaczęła zbierać drobne,

dużo drobnych.

Może wydaje się wam, że to niewiele.

Co to da?

A dało wiele, bo nie działała sama.

Ona i 142 000 innych obywateli świata

skłonili rząd USA do podwojenia
wkładu finansowego

w światowy rozwój edukacji.

A oto Dr. Raj Shah z USAID,

który to ogłasza.

Kiedy tysiące obywateli świata
inspirują się wzajemnie,

ich wspólna moc budzi zdumienie.

Obywatele tacy jak Davinia
pomogli przekonać Bank Światowy

do zwiększenia inwestycji
w wodę i higienę.

A oto dyrektor Banku Jim Kim
przekazał 15 miliardów dolarów

Obywatelom Świata,

a Premier Indii Modi
potwierdził swoje zobowiązanie

do zaopatrzenia każdego domu
i szkoły w Indiach w toaletę do 2019 roku.

Obywatele Świata zachęceni
przez prezentera Stephena Colberta

rozpoczęli twitterową inwazję na Norwegię.

Premier Erna Solberg usłuchała

i podwoiła fundusze na edukację dziewcząt.

Obywatele świata
wraz z Rotary International

wpłynęli na rządy Kanady,
Wielkiej Brytanii i Australii,

by zwiększyć fundusze
na wyeliminowanie polio.

Razem zebrali 665 milionów dolarów.

Jednak mimo tego całego impetu

wciąż zmagamy się z ogromnymi wyzwaniami.

Można by pomyśleć:

jak niby przekonać światowych przywódców

do zainteresowania kwestiami globalnymi?

Istotnie, wpływowy amerykański
polityk Tip O'Neill powiedział kiedyś:

"Cała polityka ma charakter lokalny".

Tak właśnie zdobywa się
poparcie w wyborach:

szukać władzy, zdobyć ją i utrzymać

przez wspieranie interesów lokalnych,
ewentualnie państwowych.

Pierwszy raz doświadczyłem tego
w wieku 21 lat.

Miałem spotkanie z ówczesnym

Ministrem Spraw Zagranicznych Australii,
który pozostanie anonimowy

[Alexander Downer]

(Śmiech)

Za zamkniętymi drzwiami

wyjawiłem mu pragnienie
ukrócenia skrajnej nędzy.

Powiedziałem: "Panie Ministrze,
Australia ma tę wyjątkową możliwość,

by pomóc osiągnąć Milenijne Cele Rozwoju.

Możemy tego dokonać".

Przerwał mi,

spojrzał na mnie zimnym,
lekceważącym spojrzeniem

i powiedział: "Hugh,

guzik ludzi obchodzi pomoc obcym".

Tylko nie użył słowa"guzik".

Kontynuował.

Powiedział, że musimy troszczyć się
o swój własny ogródek.

To jest, jak sądzę,

przestarzałe, a nawet
niebezpieczne myślenie.

Lub, jak powiedziałby
mój zmarły dziadek:

totalna bzdura.

Zaściankowość powoduje
fałszywą dychotomię,

bo napuszcza ubogich jednego kraju
na ubogich w innego.

Sugeruje, że można się odizolować
od innych narodów.

Cały świat to nasz ogródek,

a my to ignorujemy na własne ryzyko.

Spójrzcie, co się stało,
gdy zignorowaliśmy Rwandę,

kiedy ignorujemy Syrię,

kiedy ignorujemy zmiany klimatyczne.

Przywódców politycznych
nie powinno "guzik obchodzić",

bo fale zmiany klimatu i skrajnej biedy

uderzają stale o nasze brzegi.

Obywatele świata to rozumieją.

Żyjemy w dobrych czasach
dla obywateli świata,

w epoce, w której
każdy głos może się liczyć.

Pamiętacie,

kiedy podpisano Milenijne
Cele Rozwoju w 2000 roku?

Wtedy szczytem naszych
możliwości było napisać list

i czekać na kolejne wybory.

Nie było mediów społecznościowych.

Dziś miliardy obywateli
ma większe możliwości,

lepszy dostęp do informacji,

większą zdolność wpływania na innych
niż kiedykolwiek wcześniej.

Zarówno problemy jak i narzędzia
ich rozwiązania są na wyciągnięcie ręki.

Świat się zmienił,

a ci, którzy potrafią patrzeć dalej,
poza własne granice

są po właściwej stronie historii.

Więc gdzie jesteśmy?

Organizujemy ten wspaniały festiwal,

mamy na koncie parę
znaczących zwycięstw politycznych,

a obywatele dołączają
ze wszystkich krajów świata.

Ale czy spełniliśmy naszą misję?

Nie.

Jeszcze długa droga przed nami.

Ale to szansa, którą widzę.

Pojęcie Obywatelstwa Świata,

logicznie oczywiste, ale do tej pory
raczej niepraktyczne,

zbiegło się z cudownymi czasami,
w których żyjemy.

My, jako obywatele świata,

mamy teraz wyjątkową szansę przyspieszyć
pozytywną zmianę na wielką skalę

na całym świecie.

Więc przez nadchodzące miesiące i lata,

obywatele świata
przypilnują światowych przywódców,

aby zapewnić realizację nowych

Światowych Celów Zrównoważonego Rozwoju

Będą współpracować
z organizacjami pozarządowymi,

by zwalczyć choroby jak
polio czy malaria.

Dołączą do nas z każdego zakątku świata,

zwiększając częstotliwość, jakość

i siłę działań.

Te marzenia są w zasięgu ręki.

Wyobraźcie sobie milionową armię,

która rośnie do dziesiątek milionów.

Nadającą na tych samych falach,
poinformowaną,

zaangażowaną i nieczułą na odmowy.

Przez te wszystkie lata

próbowałem skontaktować się
ponownie z Sonnym Boyem.

Niestety, nie udało mi się.

Poznaliśmy się na długo
przed erą mediów społecznościowych,

a teraz został przesiedlony,

co zdarza się często w slumsach.

Chciałbym sobie z nim usiąść,

gdziekolwiek teraz jest,

i powiedzieć mu, jak bardzo
zainspirował mnie czas na Smoky Mountain.

Dzięki niemu i wielu innym

zrozumiałem wagę bycia częścią
ruchu społecznego,

dzieciaków, które poza monitorami
widzą też świat,

Obywateli świata.

Obywateli Świata, którzy stają razem,

by zadać pytanie "Dlaczego?",

którzy odrzucają pesymistów

i przyjmują niezwykłe możliwości,
które daje nam świat.

Jestem Obywatelem Świata.

A ty?

Dziękuję.

(Brawa)