Que ocorre no cerebro cando pos atención?

A atención non está só relacionada coas cousas en que nos concentramos senón tamén co que o cerebro filtra. Investigando os padróns cerebrais que ocorren mentres as persoas intentan concentrarse, o neurocientífico computacional Mehdi Ordikhani-Seyedlar agarda achegar aínda máis o cerebro aos ordenadores e construír modelos que poidan utilizarse para tratar o TDAH (trastorno por déficit de atención e hiperactividade) e axudar a quen perdeu a capacidade de comunicarse. Escoita máis sobre esta emocionante ciencia nesta charla breve e fascinante.

Poñede moita atención en algo:

Non é fácil, non?

É porque a nosa atención vai
cara a distintas direccións ao mesmo tempo

e, de feito, é bastante impresionante
se conseguides centrarvos en algo.

Moita xente cre que a atención trata
daquilo no que tratamos de concentrarnos,

pero tamén trata da información
que o cerebro tenta filtrar.

Hai dous xeitos de centrar a atención.

Primeiro, coa atención directa.

Na atención directa,
movedes os ollos cara a algo

para poñer atención.

Tamén está a atención indirecta.

Na atención indirecta,
poñedes a atención en algo

mais sen mover os ollos.

Pensade un segundo en conducir.

A vosa atención directa,
a dirección dos ollos,

está en fronte,

pero a vosa atención indirecta

está constantemente buscando ao redor,

a onde, de feito, non mirades.

Son neurocientífico computacional,

e traballo con interfaces cognitivas
cerebro-máquina,

é dicir, xuntando o cerebro e o ordenador.

Encántanme os padróns cerebrais.

Os padróns cerebrais son importantes

porque baseándonos neles construímos
modelos para ordenadores,

e baseándonos neses modelos

os ordenadores poden recoñecer
como funciona o cerebro.

E se non funciona ben,

eses ordenadores pódense usar
como dispositivos de asistencia

para terapias.

Mais tamén implica algo,

porque elixir os padróns errados

dános modelos errados

e, por tanto, terapias erradas.

Non?

No caso da atención,

o feito de podermos

cambiar a nosa atención
non só cos nosos ollos

senón tamén co pensamento

fai da atención indirecta
un modelo interesante para ordenadores.

Así que eu quería saber
cales son os padróns cerebrais

ao mirar directamente
ou ao mirar indirectamente.

Deseñei un experimento.

Nel, hai dous cadrados que chiscan,

un deles chisca máis devagar có outro.

Dependendo de en que cadrado
poñades a atención,

certas partes do cerebro
resoarán ao mesmo ritmo

do cadrado.

Así, ao analizar os sinais do cerebro,

podemos rastrexar exactamente
onde estades mirando

ou poñendo a atención.

Para ver que ocorre no cerebro
cando se pon atención directa,

pedinlles a unhas persoas que mirasen
directamente un dos cadrados

e se concentrasen nel.

Neste caso, prediciblemente,
vimos que os cadrados que chiscaban

aparecían nos sinais cerebrais

que viñan da parte de atrás da cabeza,

que é a responsable
de procesar a información visual.

Pero interesoume moito

ver o que ocorre no cerebro
ao poñer atención indirecta.

Desta vez, pedinlle á xente que mirase
para o centro da pantalla,

e sen mover os ollos,

que se concentrase en
calquera deses cadrados.

Cando o fixemos

vimos que ambos os cadrados
aparecían nos sinais cerebrais

mais, curiosamente,

un deles, ao que se lle poñía atención,

tiña sinais máis fortes,

así que había algo no cerebro

que manexaba esa información

e ese algo era basicamente
a activación da área frontal.

A parte frontal do cerebro é a responsable

das funcións cognitivas superiores
que temos como humanos.

A parte frontal parece
que traballa como un filtro

que intenta que a información entre
só desde o cadrado

en que nos concentramos

e intenta inhibir a información
que vén do cadrado que ignoramos.

A habilidade de filtrar do cerebro
é unha chave para a atención,

que non teñen algunhas persoas,

por exemplo as que teñen TDAH.

Unha persoa con TDAH non
pode inhibir eses distractores,

e esa é a razón pola que non se pode
concentrar nunha tarefa moito tempo.

Pero que ocorrería se esa persoa

puidese xogar a un videoxogo específico

co cerebro conectado ao ordenador

e adestrar o seu propio cerebro

para inhibir eses distractores?

Ben, o TDAH é só un exemplo.

Podemos usar esas interfaces
cognitivas máquina-cerebro

para outros campos cognitivos.

Hai algúns anos,

o meu avó tivo un derramo
e perdeu a capacidade de falar.

Podía entender todo,
pero non podía responder,

nin por escrito, porque era analfabeto.

Así que morreu en silencio.

Lémbrome de pensar daquela:

E se tivésemos un ordenador

que puidese falar por el?

Agora, despois de anos neste campo,

vexo que iso podería ser posible.

Imaxinade que podemos atopar
padróns cerebrais

cando a xente pensa en imaxes
ou mesmo en letras,

como que a letra A xere
un padrón cerebral diferente

da letra B, e así.

Podería un día un ordenador comunicar
pola xente que non pode falar?

E se un ordenador

pode axudarnos a entender
os pensamentos dunha persoa en coma?

Aínda non chegamos aí

pero poñede atención.

Estaremos aí ben axiña.

Grazas.

(Aplausos)