Czym jest kaloria? - Emma Bryce

Cała lekcja: http://ed.ted.com/lessons/what-is-a-calorie-emma-bryce

O kaloriach słyszymy ciągle: ile jest w tym ciastku, ile spali 100 pajacyków lub dłuższy bieg albo wiercenie się. Ale czym tak naprawdę jest kaloria? Ile ich faktycznie potrzebujemy? Emma Bryce wyjaśnia, jak różne czynniki wpływają na zalecane dzienne zapotrzebowanie kaloryczne.

Lekcja: Emma Bryce, animacje: Qa'ed Mai.

O kaloriach słyszymy ciągle.

Ile kalorii jest w tym ciastku?

Ile spalimy, robiąc 100 pajacyków,

biegając długie dystanse,

albo wiercąc się?

Ale czym są kalorie
i ile ich faktycznie potrzebujemy?

Kalorie pomagają śledzić
budżet energetyczny organizmu.

Zdrowa równowaga jest wtedy,
gdy wkładamy tyle energii, ile tracimy.

Jeśli stale pobieramy więcej energii
niż spalamy,

nadmiar powoli odłoży się
w naszych komórkach jako tłuszcz

i utyjemy.

Spalając więcej energii
niż jej uzupełniamy, chudniemy.

Aby zmierzyć spożytą i zużytą energię,

korzystamy z jednostki o nazwie kaloria.

Jedna kaloria, taka jak w żywności,
zwana również dużą kalorią,

to ilość energii potrzebna,

żeby podnieść temperaturę
jednego kilograma wody

o jeden stopień Celsjusza.

Wszystko, co konsumujemy,
ma wartość kaloryczną,

miarę energii, jaką dany pokarm
ma w wiązaniach chemicznych.

Średni kawałek pizzy ma 272 kalorie,

kawałek chleba 78,

jabłko 52.

Ta energia uwalnia się podczas trawienia

i gromadzi w innych cząsteczkach,

które rozłożą się, by dostarczyć energii,
gdy organizm jej potrzebuje.

Wykorzystuje się ją na trzy sposoby.

Około 10% umożliwia trawienie,

około 20% dostarcza paliwa
dla aktywności fizycznej,

a największa część, około 70%,

podtrzymuje podstawowe funkcje
narządów i tkanek.

Trzecie zastosowanie odpowiada
bazowej przemianie materii,

ilości kalorii niezbędnych, żeby przeżyć

bez jedzenia i ruchu.

Dodajmy aktywność fizyczną i trawienie,

a uzyskamy oficjalne wytyczne,

ile kalorii dziennie
potrzebujemy przeciętnie:

2000 dla kobiet, 2500 dla mężczyzn.

Szacunki oparte są na takich czynnikach,

jak przeciętna waga, aktywność fizyczna
i masa mięśniowa.

Czy wszyscy musimy dążyć
do ok. 2000 kalorii dziennie?

Niekoniecznie.

Wykonując czynności pożerające energię,

np. jadąc na rowerze w Tour de France,

organizm może zużyć
do 9000 kalorii dziennie.

Ciąża wymaga trochę więcej kalorii
niż zwykle,

a starsi ludzie mają na ogół
wolniejszą przemianę materii,

energia spalana jest wolniej,
więc mniej jej potrzeba.

Zanim zaczniecie liczyć kalorie,
musicie wiedzieć coś jeszcze.

Kalorie na etykietach żywności informują,
ile energii zawiera pokarm,

a nie ile energii można z niego uzyskać.

Strawienie włóknistego selera czy pszenicy
pełnoziarnistej wymaga więcej energii,

więc porcja selera o wartości 100 kalorii
da mniej energii

niż 100 kalorii z porcji frytek.

Nie mówiąc o tym, że niektóre pokarmy
zawierają odżywcze białka i witaminy,

gdy wartość odżywcza innych
jest o wiele mniejsza.

Zbyt dużo takich pokarmów

może doprowadzić do nadwagi
i niedożywienia.

Nawet jedząc to samo,

różne osoby mogą uzyskać
różną ilość kalorii.

Różnice w poziomach enzymów,

typie flory bakteryjnej jelit,

a nawet w długości jelit,

sprawiają, że indywidualna zdolność
uzyskania energii z pokarmów

może się różnić.

Zatem kaloria
jest przydatną jednostką miary,

ale żeby wyliczyć dokładnie,
ile ich potrzebujemy,

musimy brać pod uwagę czynniki,
takie jak ćwiczenia,

rodzaj żywności,

i zdolność organizmu
do przetwarzania energii.

Raczej nie wyczytamy tego
na etykietach żywności.