Return to Video

Dlaczego trzeba wyobrażać sobie przyszłość

  • 0:01 - 0:04
    Zarabiam odwiedzając przyszłość.
  • 0:04 - 0:06
    Odwiedzam nie tylko jedną z nich,
  • 0:06 - 0:08
    ale wiele wariantów.
  • 0:08 - 0:12
    Przynoszę stamtąd dowody,
    które dzisiaj możecie zobaczyć.
  • 0:13 - 0:15
    Jak archeolog przyszłości.
  • 0:16 - 0:19
    W ciągu wielu lat wypraw
    przywiozłam takie rzeczy
  • 0:19 - 0:22
    jak na przykład nowe gatunki
    syntetycznie zbudowanych pszczół,
  • 0:25 - 0:27
    książkę "Zwierzęta jako białko",
  • 0:28 - 0:31
    maszynę, która pozwoli ci zarobić
    na sprzedaży własnego DNA,
  • 0:31 - 0:33
    lampę zasilaną cukrem,
  • 0:34 - 0:36
    komputer do uprawy roślin.
  • 0:37 - 0:41
    Tak właściwie to jeszcze
    nie podróżuję do innych przyszłości.
  • 0:41 - 0:44
    Mój mąż Jon i ja dużo myślimy
  • 0:44 - 0:48
    i kreujemy wizje innych
    przyszłości w naszym studiu.
  • 0:48 - 0:51
    Wypatrujemy najmniejszych sygnałów,
  • 0:51 - 0:53
    szmerów przyszłych możliwości.
  • 0:53 - 0:57
    Potem podążamy za tymi
    nitkami w przyszłość, pytając:
  • 0:58 - 1:00
    jak żyłoby się w takich czasach?
  • 1:01 - 1:04
    Co byśmy widzieli,
    słyszeli lub nawet wdychali?
  • 1:05 - 1:10
    Potem eksperymentujemy,
    budujemy prototypy, przedmioty,
  • 1:10 - 1:12
    przenosimy je do naszego życia,
  • 1:12 - 1:14
    sprawiamy, że stają się konkretne i realne
  • 1:14 - 1:19
    dzięki czemu naprawdę
    można poczuć ich wpływ
  • 1:19 - 1:20
    tu i teraz.
  • 1:21 - 1:24
    Jednak ta praca
    nie polega na przewidywaniu.
  • 1:24 - 1:26
    Polega na stwarzaniu narzędzi,
  • 1:26 - 1:29
    które pomagają złączyć
    teraźniejszych i przyszłych nas.
  • 1:29 - 1:34
    Przez to stajemy się aktywni
    w kreowaniu pożądanej przyszłości,
  • 1:34 - 1:36
    która będzie działać dla wszystkich.
  • 1:37 - 1:39
    Jak się do tego bierzemy?
  • 1:39 - 1:42
    W związku z ostatnim projektem
    o nazwie Drone Aviary
  • 1:43 - 1:44
    zainteresowaliśmy się kwestią
  • 1:44 - 1:47
    dzielenia miast z dronami,
  • 1:47 - 1:50
    które umieją widzieć rzeczy,
    których my nie widzimy,
  • 1:50 - 1:52
    dostawać się do niedostępnych miejsc,
  • 1:52 - 1:54
    z rosnącą swobodą.
  • 1:55 - 1:56
    Lecz żeby zrozumieć technikę,
  • 1:56 - 1:58
    musieliśmy zakasać rękawy.
  • 1:59 - 2:01
    Zbudowaliśmy kilka różnych dronów.
  • 2:02 - 2:05
    Daliśmy my im nazwy, funkcje,
    a potem wypuściliśmy.
  • 2:05 - 2:07
    Nie obyło się bez trudności.
  • 2:07 - 2:09
    Luzowały się śrubki,
  • 2:09 - 2:10
    zanikał sygnał GPS,
  • 2:10 - 2:12
    a drony się rozbijały.
  • 2:13 - 2:15
    Lecz tylko dzięki takim próbom
  • 2:15 - 2:19
    mogliśmy stworzyć tak konkretny
    i oparty na doświadczeniu
  • 2:19 - 2:21
    fragment wariantu przyszłości.
  • 2:22 - 2:24
    Teraz przenieśmy się do niej.
  • 2:24 - 2:28
    Wyobraźmy sobie życie
    w mieście pełnym dronów, jak ten.
  • 2:28 - 2:30
    Nazwijmy go Nocnym Strażnikiem.
  • 2:31 - 2:35
    Patroluje ulice, można go często
    spotkać wieczorami i w nocy.
  • 2:35 - 2:39
    Początkowo wielu z nas bało się
    jego monotonnego szumu.
  • 2:39 - 2:42
    Lecz z biegiem czasu przywykliśmy do tego.
  • 2:42 - 2:45
    Jak to jest, spojrzeć
    na świat jego oczami?
  • 2:47 - 2:51
    Zobaczyć, jak nieustannie
    rejestruje każdego sąsiada;
  • 2:51 - 2:54
    rejestruje dzieci grające w piłkę
    w zabronionym miejscu
  • 2:54 - 2:57
    i stawia im zarzut o zakłócenie porządku.
  • 2:57 - 2:58
    (Śmiech)
  • 2:58 - 3:02
    Potem zobaczycie, jak rozpędza
    inną grupę nastolatków
  • 3:02 - 3:05
    groźbą niezależnie wydanego
    nakazu sądowego.
  • 3:06 - 3:10
    A potem pojawia się ogromny,
    latający dysk nazwany Madison.
  • 3:10 - 3:12
    Jego rażąca obecność obezwładnia.
  • 3:12 - 3:15
    Nie można oderwać od niego wzroku.
  • 3:15 - 3:17
    Z każdym spojrzeniem czujesz,
  • 3:17 - 3:19
    że zna cię coraz lepiej;
  • 3:20 - 3:23
    na przykład zasypuje cię
    reklamami Brianaira,
  • 3:23 - 3:25
    jakby wiedział
    o twoich wakacyjnych planach.
  • 3:26 - 3:30
    Nie jestem pewna, czy to zabawne,
  • 3:30 - 3:32
    czy może to już totalna inwigilacja.
  • 3:34 - 3:35
    Wróćmy do teraźniejszości.
  • 3:36 - 3:38
    Wiele nauczyliśmy się
    podczas jej tworzenia.
  • 3:38 - 3:41
    Nie tylko tego, jak te maszyny działają,
  • 3:41 - 3:44
    ale też tego, jak żyło by się obok nich.
  • 3:44 - 3:46
    Choć drony jak Madison czy Nocny Strażnik
  • 3:47 - 3:48
    w swojej obecnej postaci
  • 3:48 - 3:50
    jeszcze nie są rzeczywiste,
  • 3:50 - 3:54
    to tak naprawdę wiele aspektów
    przyszłości z dronami już istnieje.
  • 3:54 - 3:55
    Na przykład
  • 3:55 - 3:58
    systemy rozpoznawania twarzy są wszędzie:
  • 3:58 - 4:00
    w naszych telefonach czy termostatach
  • 4:00 - 4:02
    i w kamerach rozsianych po mieście;
  • 4:03 - 4:05
    rejestrują wszystko, co robimy,
  • 4:05 - 4:10
    czy chodzi o rzut oka na reklamę,
    czy o udział w proteście.
  • 4:10 - 4:11
    Te rzeczy już tu są
  • 4:11 - 4:14
    i często nie rozumiemy, jak działają
  • 4:14 - 4:16
    i jakie mogą być tego konsekwencje.
  • 4:17 - 4:19
    Widzimy to wszystko wokół nas.
  • 4:19 - 4:21
    Trudno nam nawet wyobrazić sobie,
  • 4:21 - 4:25
    jak konsekwencje obecnych działań
    wpłyną na przyszłość
  • 4:26 - 4:29
    W zeszłym roku w Anglii
    odbyło się referendum,
  • 4:29 - 4:31
    dotyczące tego, czy mamy opuścić UE,
  • 4:31 - 4:32
    czy w niej zostać;
  • 4:32 - 4:34
    tak zwany "Brexit".
  • 4:35 - 4:37
    Wkrótce po ogłoszeniu wyników
  • 4:37 - 4:40
    pojawiło się słowo "Bregret" (b-żal)
  • 4:40 - 4:41
    (Śmiech)
  • 4:41 - 4:44
    w odniesieniu do ludzi, którzy
    poparli Brexit w ramach protestu,
  • 4:44 - 4:47
    ale nie przemyśleli dobrze
    jego potencjalnych skutków.
  • 4:49 - 4:53
    Taki brak kontaktu widać
    już w najprostszych rzeczach.
  • 4:54 - 4:56
    Wychodzisz na małego drinka.
  • 4:56 - 4:58
    Potem masz ochotę na kilka więcej.
  • 4:58 - 5:01
    Wiesz, że rano obudzisz się
    w okropnym stanie,
  • 5:01 - 5:02
    ale tłumaczysz sobie:
  • 5:02 - 5:05
    "Niech przyszły ja się tym martwi".
  • 5:06 - 5:07
    Jak okazuje się rano,
  • 5:07 - 5:09
    ten "przyszły ty" to ty.
  • 5:10 - 5:14
    Kiedy dorastałam w Indiach
    na przełomie lat 70. i 80.,
  • 5:14 - 5:15
    to zdawało się,
  • 5:15 - 5:18
    że przyszłość musi i rzeczywiście
    może zostać zaplanowana.
  • 5:18 - 5:22
    Pamiętam, jak rodzice musieli
    planować nawet najprostsze rzeczy.
  • 5:22 - 5:24
    Kiedy chcieli zainstalować w domu telefon,
  • 5:24 - 5:26
    to najpierw musieli go zamówić,
    a potem czekać;
  • 5:26 - 5:29
    czekali prawie pięć lat na instalację.
  • 5:29 - 5:30
    (Śmiech)
  • 5:30 - 5:34
    Potem, kiedy chcieli zadzwonić
    do moich dziadków z innego miasta,
  • 5:34 - 5:36
    musieli zamówić rozmowę międzymiastową,
  • 5:36 - 5:39
    a potem czekać kilka godzin lub nawet dni.
  • 5:39 - 5:42
    Telefon dzwonił nagle o 2 nad ranem,
  • 5:42 - 5:46
    wyskakiwaliśmy z łóżek do telefonu,
  • 5:46 - 5:48
    a potem z krzykiem pytaliśmy, jak leci
  • 5:48 - 5:49
    o drugiej w nocy.
  • 5:49 - 5:53
    Dzisiaj można mieć wrażenie,
    że wszystko dzieje się zbyt szybko;
  • 5:53 - 5:55
    tak szybko, że z trudem rozumiemy
  • 5:55 - 5:58
    miejsce, jakie zajmujemy w historii.
  • 5:58 - 6:02
    Przytłacza nas wrażenie
    niepewności i niepokoju,
  • 6:02 - 6:05
    dlatego pozwalamy przyszłości
    po prostu nadejść.
  • 6:06 - 6:08
    Nie czujemy związku z przyszłymi "nami".
  • 6:09 - 6:11
    Traktujemy przyszłych siebie jak obcych,
  • 6:11 - 6:13
    a przyszłość - jak nieznany ląd.
  • 6:14 - 6:15
    To nie jest tak,
  • 6:15 - 6:17
    wszystko dzieje się przed naszym nosem,
  • 6:17 - 6:19
    kształtowane przez działania podjęte dziś.
  • 6:20 - 6:21
    My jesteśmy tą przyszłością,
  • 6:22 - 6:25
    a ja wierzę, że walka
    o pożądaną przyszłość
  • 6:25 - 6:27
    jest bardziej konieczna
    niż kiedykolwiek dotąd.
  • 6:28 - 6:30
    W pracy nauczyliśmy się,
  • 6:30 - 6:33
    że jeden z najlepszych sposobów
    na efektywną zmianę
  • 6:33 - 6:37
    to bezpośrednie,namacalnie
    i emocjonalnej doświadczanie
  • 6:37 - 6:40
    konsekwencji dzisiejszych działań.
  • 6:41 - 6:44
    W tym roku rząd Emiratów Arabskich
  • 6:44 - 6:48
    poprosił nas o pomoc w ukształtowaniu
    krajowej strategii energetycznej
  • 6:48 - 6:49
    aż do 2050 roku.
  • 6:50 - 6:54
    Opierając się na danych ekonometrycznych,
    stworzyliśmy model wielkiego miasta
  • 6:54 - 6:57
    i pokazaliśmy wiele
    wariantów jego przyszłości.
  • 6:58 - 7:01
    Podczas gdy z entuzjazmem pokazywałam
  • 7:01 - 7:02
    urzędnikom państwowym
  • 7:02 - 7:04
    oraz członkom firm energetycznych
  • 7:04 - 7:08
    pewien odnawialny wariant,
    ktoś powiedział:
  • 7:08 - 7:11
    "Nie wyobrażam sobie,
    że w przyszłości nie będzie aut
  • 7:11 - 7:13
    tylko sam transport publiczny".
  • 7:14 - 7:15
    A potem dodał:
  • 7:15 - 7:19
    "Nie ma szans, żebym zakazał
    synowi jeżdżenia autem".
  • 7:20 - 7:22
    Byliśmy przygotowani na taką reakcję.
  • 7:23 - 7:27
    Wraz z naukowcami
    w laboratorium w moim mieście
  • 7:27 - 7:29
    stworzyliśmy przybliżone próbki tego,
  • 7:29 - 7:34
    jakie będzie powietrze w 2030 roku,
    jeśli nie zmienimy zachowania.
  • 7:34 - 7:38
    Zaprowadziłam grupę do urządzenia,
  • 7:38 - 7:40
    które emituje opary tych próbek.
  • 7:41 - 7:45
    Jeden powiew zanieczyszczonego
    powietrza z 2030 roku
  • 7:45 - 7:48
    uświadomił ich lepiej
    niż nie wiem ile danych.
  • 7:49 - 7:52
    To nie jest przyszłość,
    jakiej chcecie dla swoich dzieci.
  • 7:53 - 7:55
    Następnego dnia rząd
    ogłosił coś wielkiego.
  • 7:55 - 7:58
    Zainwestują miliony dolarów
    w odnawialne źródła energii.
  • 7:58 - 8:03
    Nie wiemy, jaką mieliśmy rolę
    w podjęciu tej decyzji,
  • 8:03 - 8:05
    ale wiemy, że zmienili
    politykę energetyczną,
  • 8:05 - 8:07
    aby nie dopuścić do złego.
  • 8:07 - 8:10
    Coś takiego jak powietrze z przyszłości
    jest bardzo efektowne i namacalne,
  • 8:10 - 8:13
    ale droga od teraźniejszości
    do przyszłych skutków
  • 8:13 - 8:15
    nie zawsze jest prosta.
  • 8:15 - 8:19
    Nawet jeśli technika rozwija się
    zgodnie z utopijnymi ideałami,
  • 8:19 - 8:23
    po opuszczeniu laboratorium ulega siłom
  • 8:23 - 8:25
    poza kontrolą twórcy.
  • 8:26 - 8:30
    Dla pewnego projektu
    przebadaliśmy genomikę medyczną;
  • 8:30 - 8:33
    technikę zbierania i używania
    danych genetycznych
  • 8:33 - 8:35
    w celu stworzenia medycyny osobistej.
  • 8:35 - 8:37
    Pytaliśmy,
  • 8:37 - 8:40
    jakie mogą być niezamierzone
    konsekwencje łączenia genetyki
  • 8:40 - 8:42
    z opieką zdrowotną.
  • 8:43 - 8:45
    Aby lepiej przebadać sprawę,
  • 8:45 - 8:47
    stworzyliśmy fikcyjny proces sądowy
  • 8:48 - 8:52
    i ożywiliśmy go pieczołowicie
    stworzonymi 31 dowodami.
  • 8:53 - 8:56
    Zbudowaliśmy nielegalną
    klinikę genetyczną,
  • 8:56 - 8:59
    inkubator dwutlenku węgla domowej roboty.
  • 8:59 - 9:01
    Nawet kupiliśmy zamrożone myszy na eBayu.
  • 9:02 - 9:05
    Teraz przenieśmy się
    w przyszłość, na salę sądową.
  • 9:05 - 9:08
    Spotykamy oskarżonego Arnolda Manna,
  • 9:08 - 9:12
    ściganego przez ogromną
    globalną firmę biotechnologiczną
  • 9:12 - 9:13
    o nazwie Dynamic Genetics.
  • 9:14 - 9:15
    Mają oni dowody,
  • 9:15 - 9:18
    że Arnold nielegalnie wprowadził sobie
  • 9:18 - 9:21
    opatentowany przez nich
    materiał genetyczny.
  • 9:21 - 9:24
    Jakim cudem Arnold zdołał tego dokonać?
  • 9:25 - 9:26
    Wszystko zaczęło się,
  • 9:26 - 9:30
    kiedy poproszono go o oddanie
    próbki śliny do tego zestawu
  • 9:30 - 9:32
    przeznaczonego dla NHI,
  • 9:32 - 9:35
    czyli brytyjskiego urzędu
    ubezpieczeń zdrowotnych.
  • 9:35 - 9:38
    Rachunek za ubezpieczenie zdrowotne
  • 9:38 - 9:40
    zszokował i przeraził Arnolda.
  • 9:40 - 9:42
    Składka poszybowała w górę,
  • 9:42 - 9:45
    poza zasięg Arnolda i jego rodziny.
  • 9:46 - 9:49
    Algorytm państwowy przeskanował
    jego dane genetyczne
  • 9:49 - 9:53
    i znalazł ryzyko przewlekłej choroby
    przyczajonej w jego DNA.
  • 9:53 - 9:56
    Już teraz Arnold miał
    łożyć na potencjalne koszty
  • 9:57 - 9:59
    leczenia potencjalnej przyszłej choroby,
  • 9:59 - 10:00
    już dzisiaj.
  • 10:00 - 10:02
    W przestrachu i panice
  • 10:02 - 10:04
    przemknął przez miasto
  • 10:04 - 10:07
    do ciemnych zakamarków
    nielegalnej kliniki,
  • 10:07 - 10:10
    żeby poszukać lekarstwa
    modyfikującego DNA,
  • 10:10 - 10:13
    dzięki czemu państwowy algorytm
    przestałby uznawać go za ryzyko,
  • 10:13 - 10:16
    a jego składki wróciłyby do normy.
  • 10:16 - 10:18
    Ale złapali go.
  • 10:18 - 10:22
    Zaczął się proces:
    Dynamic Genetics kontra Mann.
  • 10:23 - 10:25
    Żeby przywołać sytuację do życia,
  • 10:25 - 10:28
    trzeba było umożliwić ludziom dotknięcie,
  • 10:28 - 10:30
    zobaczenie i poczucie jej potencjału,
  • 10:30 - 10:33
    bo takie nagłe i bliskie spotkanie skłania
  • 10:33 - 10:34
    do zadawania właściwych pytań,
  • 10:35 - 10:36
    pytań typu:
  • 10:36 - 10:38
    "Jakie są konsekwencje życia w świecie,
  • 10:38 - 10:41
    w którym oceniają mnie geny?".
  • 10:41 - 10:44
    Lub: "Kto może przywłaszczyć sobie
    moje dane genetyczne
  • 10:44 - 10:46
    i co mogą z nimi zrobić?".
  • 10:47 - 10:50
    Jeśli sądzicie, że to
    wydumane lub naciągane,
  • 10:50 - 10:54
    Kongres USA przekazał projekt ustawy
  • 10:54 - 10:58
    o nazwie HR 1313, "Program utrzymania
    dobrej kondycji pracowników".
  • 10:58 - 11:03
    Projekt proponuje nowelizację ustawy
    o poszanowaniu informacji genetycznych,
  • 11:03 - 11:05
    potocznie zwanym GINA.
  • 11:05 - 11:08
    Pozwoliłby pracodawcom na pytanie
    o medyczną historię rodziny
  • 11:08 - 11:10
    i dane genetyczne pracowników.
  • 11:10 - 11:12
    Stałoby się to po raz pierwszy.
  • 11:13 - 11:16
    Odmowa pociągałaby za sobą wysokie kary.
  • 11:17 - 11:19
    To, co do tej pory pokazałam,
  • 11:19 - 11:21
    nieważne czy drony czy proces sądowy,
  • 11:21 - 11:24
    to historie opisujące kłopoty przyszłości.
  • 11:24 - 11:26
    Moim celem jest pomoc
    w uniknięciu takich scenariuszy.
  • 11:27 - 11:29
    Lecz co z tym, czego uniknąć się nie da?
  • 11:30 - 11:32
    Szczególnie jeśli chodzi o zmiany klimatu,
  • 11:32 - 11:34
    sprawy biorą zły obrót.
  • 11:34 - 11:37
    Chcemy się przygotować na taką przyszłość
  • 11:37 - 11:42
    tworząc narzędzia i postawy,
    które pomogą znaleźć nadzieję,
  • 11:42 - 11:44
    zainspirują do działania.
  • 11:45 - 11:48
    W naszym studio obecnie
    przeprowadzamy eksperyment.
  • 11:48 - 11:49
    Praca wre.
  • 11:50 - 11:52
    Polegając na projekcjach
    danych klimatycznych,
  • 11:52 - 11:53
    odkrywamy przyszłość,
  • 11:53 - 11:57
    w której Zachód przeszedł
    od nadmiaru do braku.
  • 11:57 - 12:00
    Widzimy życie w mieście przyszłości
    z cyklicznymi powodziami,
  • 12:00 - 12:03
    okresowymi pustkami w sklepach,
  • 12:03 - 12:05
    chwiejną gospodarką,
  • 12:05 - 12:06
    przerwaną siecią dostaw.
  • 12:07 - 12:11
    Jak nie tylko przetrwać w takim świecie,
    ale też odnosić sukcesy?
  • 12:12 - 12:13
    Co można jeść?
  • 12:14 - 12:16
    Żeby naprawdę zrozumieć te pytania,
  • 12:16 - 12:20
    budujemy pokój w mieszkaniu
    w Londynie z roku 2050.
  • 12:21 - 12:24
    To jak mała kapsuła czasu,
    którą odzyskaliśmy z przyszłości.
  • 12:24 - 12:26
    Ograniczyliśmy to do minimum.
  • 12:26 - 12:28
    Wszystkie ulubione przedmioty domowe,
  • 12:28 - 12:30
    jak cienkie telewizory,
  • 12:30 - 12:32
    lodówki połączone z internetem
  • 12:32 - 12:33
    oraz meble od rzemieślnika
  • 12:33 - 12:34
    musiały zniknąć.
  • 12:34 - 12:37
    Zastąpiły je komputery żywieniowe,
  • 12:37 - 12:40
    zbudowane z odzyskanych
    i ponownie wykorzystanych materiałów,
  • 12:41 - 12:43
    zmieniające dzisiejsze odpadki
    w jutrzejszy obiad.
  • 12:45 - 12:46
    Właśnie skończyliśmy
  • 12:46 - 12:50
    budowę pierwszego w pełni
    zautomatyzowanego fogponika.
  • 12:50 - 12:53
    Używa on technologii fogponicznej,
    czyli mgły zamiast wody czy gleby
  • 12:53 - 12:55
    jako składnika odżywczego,
  • 12:55 - 12:56
    żeby rośliny rosły szybko.
  • 12:57 - 12:59
    Jak dotąd
  • 12:59 - 13:00
    udało się nam wyhodować pomidory.
  • 13:01 - 13:04
    Lecz potrzeba więcej jedzenia
    niż to, co hodujemy w pokoiku.
  • 13:05 - 13:07
    W takim razie co jeszcze
    znajdziemy w mieście?
  • 13:08 - 13:11
    Owady? Gołębie? Lisy?
  • 13:14 - 13:16
    Kiedyś przynieśliśmy
    powietrze z przyszłości.
  • 13:16 - 13:19
    Tym razem przynosimy cały pokój:
  • 13:19 - 13:21
    pokój pełen nadziei, narzędzi i strategii,
  • 13:22 - 13:25
    bo chcemy stworzyć coś dobrego
    w domowych warunkach.
  • 13:25 - 13:27
    Spędzanie czasu w tym pokoju,
  • 13:27 - 13:29
    potencjalnym domu z przyszłości,
  • 13:29 - 13:33
    sprawia, że konsekwencje zmiany klimatu
    i niepewności co do pożywienia
  • 13:33 - 13:35
    dużo bardziej rzucają się w oczy.
  • 13:37 - 13:40
    Takie eksperymenty i praktyka
  • 13:40 - 13:42
    oraz ludzie, z którymi działamy,
  • 13:42 - 13:44
    uczą nas, że tworzenie pewnych doświadczeń
  • 13:44 - 13:47
    może zasypać lukę między dziś a jutrem.
  • 13:48 - 13:51
    Przez przymierzanie się
    do różnych wariantów przyszłości,
  • 13:51 - 13:52
    przez otwartość i akceptację
  • 13:52 - 13:57
    niepewności i dyskomfortu,
    które mogą z tego wyniknąć,
  • 13:57 - 14:00
    mamy okazję wyobrazić
    sobie nowe możliwości.
  • 14:00 - 14:02
    Możemy znaleźć optymistyczne jutro;
  • 14:02 - 14:04
    możemy znaleźć kierunek na przód;
  • 14:04 - 14:06
    możemy przejść od nadziei do działania.
  • 14:07 - 14:10
    Znaczy to, że mamy szansę
    na zmianę kierunku,
  • 14:11 - 14:13
    szansę na wygłoszenie opinii,
  • 14:14 - 14:18
    szansę wpisania się w pożądaną przyszłość.
  • 14:20 - 14:22
    Inne światy są możliwe.
  • 14:22 - 14:24
    Dziękuję.
  • 14:24 - 14:27
    (Brawa)
Title:
Dlaczego trzeba wyobrażać sobie przyszłość
Speaker:
Anab Jain
Description:

Anab Jain ożywia przyszłość przez tworzenie doświadczeń, w których można dotknąć, zobaczyć oraz poczuć możliwości świata, który współtworzymy. Czy na przykład chcemy świata, gdzie inteligentne urządzenia patrolują ulice lub gdzie nasze genetyczne dziedzictwo decyduje o opiece zdrowotnej?
Projekt pokazuje, dlaczego walka o świat jakiego chcemy, jest ważna. W tej otwierającej oczy prelekcji można dostrzec możliwe warianty przyszłości.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
14:41
  • spadkobierstwo to przestarzały termin, tutaj potrzebne: dziedzictwo
    http://sjp.pwn.pl/doroszewski/spadkobierstwo

    Polski odpowiednik TED talk
    Przyjęliśmy, że talk (w sensie TED talk) tłumaczy się jako prelekcja.
    Inne przyjęte tłumaczenia znajdziesz tutaj:
    https://docs.google.com/spreadsheets/d/1WypgyM3MU-efET5CKuQdxf8EZ5FTJuhb7gbzVR5tdKs/edit?usp=sharing

    ===

    W angielskim przeważają formy osobowe czasownika, które w polskim bardziej naturalnie brzmią bezosobowo, np. zamiast: „pytaniem, które powinniście byli sobie zadać” -- > „trzeba zadać sobie pytanie”; „możecie” → „można”.

    ===

    Na końcu tytułów nie stawiamy kropek.

    Zamiast poprzez i pomiędzy
    lepiej dać przez i między http://poradnia.pwn.pl/lista.php?id=11012
    ========

    W języku angielskim zaimków dzierżawczych używa się znacznie częściej niż w polskim. Jeśli zaimek nie służy do rozróżnienia w razie wątpliwości, do której osoby coś przynależy, w polskim zaimka dzierżawczego nie użyjemy (np. "I go there with my wife" --> „Idę tam z żoną” - nie trzeba zaznaczać, że własną, nie cudzą, bo wynika to z kontekstu).

    ===

    W tłumaczeniu napisów nie zostawiamy „waty językowej” (np. „więc”, „otóż”. “OK” na początku zdania) i różnych innych elementów. Jest to bardzo istotny aspekt tłumaczenia tego rodzaju. Zapoznaj się z poradnikiem pod adresem http://translations.ted.org/wiki/Compressing_subtitles

    ===

    Proporcja łamania linijek.
    W miarę możności trzeba zachować równą długość linijek w jednym napisie http://translations.ted.org/wiki/How_to_break_lines#Keep_the_line_length_balanced

    ===

    2:07.41
    Zgubić to lose. Loose to obluzować się, urwać.

  • Część II
    2:28.20
    watch to straż, wachta. Podglądać to peep

    3:19.91
    Apostrof w końcówkach fleksyjnych
    Błąd wynikający z przeświadczenia, że polskie końcówki fleksyjne należy oddzielać od wszystkich nazwisk i imion obcojęzycznych apostrofem, tymczasem dodaje się go tylko wtedy, gdy ostatnie litery zanikają w czasie wymowy, np. Jacques (żak) – Jacques’a (żaka), Harry – Harry’ego (harego)[21].
    Wyjątek: Chociaż pisze się „remake'u” i „Mike'a”, to w narzędniku „k” ulega zmiękczeniu przez „i”, przez co nie można ich rozdzielać apostrofem[5], przez co otrzymamy “remakiem, Mikiem”.
    pl.wikipedia.org/wiki/Pomoc:Powszechne_błędy_językowe#B.C5.82.C4.99dy_interpunkcyjne_i_typograficzne

    ===

    4:00.21
    kamerach otaczających miasta - znaczyłoby kamery ustawione wokół miasta, na granicach. Tutaj chodzić o kamery w całym mieście.

    Uwaga na rożnicę między technologią a techniką.
    Technology to większości wypadków po polsku technika. Natomiast “technique” może oznaczać właśnie “technologię”.
    http://www.uci.agh.edu.pl/bip/63/11_63.htm
    ===

    8:21.30
    it is subject to forces outside
    of the creators' control. tłumaczysz jako "staje się podmiotem kontroli naszych rządzących.". Creator's control to nie ktoś, kto rządzi twórcą. To kontrola, jaką ma twórca nad czymś. Coś "outside my control" jest poza moją kontrolą, nie mam na to wplywu. Forces outside / beyond my control to siły (np. natury), na które nie mam wpływu.

    Kalka językowa

    Niektórych konstrukcji angielskich nie należy tłumaczyć słowo w słowo. Zamiast dosłownego „I to jest właśnie to, przez co" lepiej np. „właśnie dlatego", „dlatego". Inne przykłady:
    1. *ponieważ racją jest że (lepiej: to prawda, że) //
    2. „it's really important to remember” nie można: ***bardzo ważnym jest by pamiętać (lepiej: Musimy pamiętać / Trzeba pamiętać / Najważniejsze, to zapamiętać)
    3. „what cinema can do is,” nie można przełożyć „***tym co może zrobić kino jest,”, bo brzmi to po polsku okropnie. Można dać np. „kino może”.
    4. it’s really important to understand *** naprawdę ważnym jest zrozumienie (lepiej: “trzeba naprawdę zrozumieć”)
    5. Ważnym było - trzeba było, należało
    Patrz:
    http://translations.ted.org/wiki/Cz%C4%99ste_b%C5%82%C4%99dy_i_jak_ich_unika%C4%87#Kalki_j.C4.99zykowe

    ===

    12:00.26
    okresami z prawie żadnym
    jedzeniem w sklepach, - czy to tłumaczenie maszynowe?

    employer - pracodawca. Employee - pracownik

    8:05.32
    To bardzo ładnie ujęłaś - nie dopuścić do złego :-)

  • Część III
    Interpunkcja
    W pisowni amerykańskiej znaki interpunkcyjne są po lewej stronie cudzysłowu ("This is an example.").
    W języku polskim umieszcza się je po prawej stronie („To jest przykład".).
    Patrz: http://translations.ted.org/wiki/Częste_błędy_i_jak_ich_unikać.

    Cudzysłów i znak zapytania

    1. Jeżeli znak zapytania odnosi się do całego zdania, znak zapytania stawia się za cudzysłowem. Przykład: Czy można jeszcze wątpić, że „nihil novi”?

    2. Jeżeli znak zapytania należy do frazy zamkniętej cudzysłowami, znak zapytania stawia się przed cudzysłowem. Jeżeli bezpośrednio następuje koniec zdania, stawia się jeszcze kropkę.

    W tym przykładzie zbiegają się 3 znaki: znak zapytania, cudzysłów zamykający i kropka. Przykład:
    Kandydat na posła potrafił tylko powtarzać za Gierkiem „Pomożecie?”.

    Pauza / półpauza / dywiz http://pl.wikipedia.org/wiki/Pauza_%28znak_typograficzny%29
    http://pl.wikipedia.org/wiki/Cudzys%C5%82%C3%B3w#Cudzys.C5.82owy_zagnie.C5.BCd.C5.BCone

    ===

    4:49.13
    dysharmonia to dysonans, brak współbrzmienia. Disconnect to brak powiązania, oderwanie, odcięcie.

    5:02.50
    "The other me in the future
    will deal with that." tłumaczysz jako "Ja z przyszłości
    poradziłbym z tym sobie.", jakby chodziło o żal, że "ja dzisiejszy" nie umie sobie dać rady. Tymczasem chodzi o zwalenie problemu na "przyszłego ja". Niech on się martwi, ja się napiję.

Polish subtitles

Revisions