Làm sao chúng ta biết những con khủng long có màu sắc như thế nào? - Len Bloch
-
0:09 - 0:12Đây là loài Microraptor
-
0:13 - 0:171 loài khủng long ăn thịt có 4 cánh,
dài gần 2 feet -
0:17 - 0:18ăn cá
-
0:18 - 0:21và sống vào khoảng 120 triệu năm trước
-
0:21 - 0:26Hầu hết những gì chúng ta biết về nó là từ
những mảnh hóa thạch trông như thế này -
0:26 - 0:30Vì vậy, có phải màu sắc của chúng chỉ là
suy đoán tốt nhất của tác giả? -
0:30 - 0:32Câu trả lời là không
-
0:32 - 0:35Chúng ta biết ánh sáng lung linh màu đen
này là chính xác -
0:35 - 0:40bởi vì những nhà khảo cổ học đã phân tích
những manh mối được đưa ra với hóa thạch -
0:40 - 0:45Nhưng để hiểu về bằng chứng
đòi hỏi kiểm tra cẩn thận những hóa thạch -
0:45 - 0:49Và hiểu biết tốt về nguyên lý
ánh sáng và màu sắc -
0:50 - 0:54Đầu tiên, đây là cái chúng tôi
thực sự thấy trên hóa thạch: -
0:54 - 0:58dấu vết của xương và lông vũ còn sót lại
làm lộ ra lớp trầm tích khoáng sản -
0:58 - 1:00Và từ những dấu vết để lại
-
1:00 - 1:02chúng ta có thể xác định
bộ lông của loài microraptor -
1:02 - 1:08giống với của loài khủng long hiện đại,
như của lông vũ của chim -
1:08 - 1:11Nhưng điều gì mang lại cho những con chim
dấu hiệu những màu sắc đa dạng -
1:11 - 1:16Hầu hết những chiếc lông chỉ chứa
1 hoặc 2 sắc tố nhuộm -
1:16 - 1:18Màu đỏ thắm tươi xuất phát từ
sắc tố carotenoids -
1:18 - 1:21và những sắc tố như vậy tạo nên
màu da cam có trong củ cà rốt -
1:21 - 1:24trong khi màu đen của khuôn mặt
là từ melanin, -
1:24 - 1:27sắc tố làm nên màu tóc và da của chúng ta.
-
1:27 - 1:30Nhưng trong bộ lông của chim
melanin không phải đơn giản là 1 màu -
1:30 - 1:34Nó hình thành các cấu trúc nano rỗng
được gọi là melanosomes -
1:34 - 1:37cái có thể tỏa sáng trong mọi màu sắc
của cầu vồng -
1:37 - 1:39Để hiểu cách nó hoạt động như thế nào
-
1:39 - 1:42nó giúp ta nhớ đến 1 vài điều
về ánh sáng -
1:42 - 1:47Ánh sáng về cơ bản là 1 loại sóng
điện từ nhỏ xuyên qua không gian -
1:47 - 1:49Phía trên cùng được gọi là
đỉnh sóng -
1:49 - 1:53và khoảng cách giữa 2 đỉnh sóng
được gọi là bước sóng. -
1:53 - 1:58Đỉnh sóng với ánh sáng đỏ
700 phần 1 tỉ của 1m -
1:58 - 2:01và bước sóng trong ánh sáng màu tím
thậm chí còn ngắn hơn -
2:01 - 2:06khoảng 400 phần 1 tỉ của 1 mét
hay 400 nano mét, -
2:06 - 2:10Khi ánh sáng chạm đến mặt ngoài mỏng manh
của melanosome rỗng của 1 con chim -
2:10 - 2:141 vài được phản chiếu và
1 số lại xuyên qua -
2:14 - 2:181 phần ánh sáng được truyền đi
sau đó phản xạ khỏi bề mặt trở lại. -
2:18 - 2:212 làn sóng được phản xạ tương tác với nhau
-
2:21 - 2:22Thường thì chúng triệt tiêu lẫn nhau,
-
2:22 - 2:25nhưng khi bước sóng của
ánh sáng được phản chiếu -
2:25 - 2:28trùng với khoảng cách giữa
2 đường phản chiếu, -
2:28 - 2:30chúng củng cố, bồi đắp cho nhau
-
2:30 - 2:33Đường sáng mài xanh có bước sóng
khoảng 500 nanometers -
2:33 - 2:36vì vậy melanosomes vào khoảng
500 nanometers -
2:36 - 2:38sẽ tỏa ra ánh sáng màu xanh
-
2:38 - 2:41melanosomes mỏng hơn sẽ tỏa ra
ánh sáng màu tím, -
2:41 - 2:44và cái dày hơn sẽ tỏa ra
ánh sáng đỏ -
2:44 - 2:46Đương nhiên, nó phức tạp hơn thế này
-
2:46 - 2:50Melanosomes được xếp cùng nhau trong
những tế bào và các nhân tố khác, -
2:50 - 2:54như làm thế nào melanosoomes được bố trí
cùng với lông, cũng là vấn đề. -
2:54 - 2:57Hãy cùng trở lại với hóa thạch của
Microraptor. -
2:57 - 3:01Khi các nhà khoa học kiểm tra dấu vết
của lông vũ dưới kính hiển vi siêu nhỏ -
3:01 - 3:04họ tìm thấy cấu trúc nano
giống với melanosomes. -
3:04 - 3:09Sự phân tích tia X quang của melanosomes
tiếp tục hỗ trợ giả thuyết đó. -
3:09 - 3:13Chúng chứa đựng khoáng chất
kết quả từ sự phân hủy của melanin -
3:13 - 3:17Các nhà khoa học sau đó chọn ra
20 mẩu lông vũ từ 1 hóa thạch -
3:17 - 3:21và tìm ra rằng melanosomes
trong tất cả 20 loại đều như nhau -
3:21 - 3:25vì vậy họ bắt đầu khá chắc chắn rằng
loài khủng long này chỉ có duy nhất 1 màu. -
3:25 - 3:29Họ so sánh melanosomes của
loài microraptor với loài chim hiện đại -
3:29 - 3:33và tìm thấy sự tương đồng
mặc dù không hoàn toàn trùng khớp -
3:33 - 3:37và với bộ lông ngũ sắc tìm thấy trên
cánh của vịt. -
3:37 - 3:41Và bằng cách kiểm tra kích thước chính xác
và cách xắp xếp melanosomes, -
3:41 - 3:46các nhà khoa học xác định được
những bộ lông óng ánh màu đen -
3:46 - 3:49Giờ đây chúng ta có thể xác định
màu lông chim trên hóa thạch -
3:49 - 3:54các nhà khảo cổ học đang tìm kiếm nhiều
hóa thạch hơn với melanosomes tốt -
3:54 - 3:58Họ tìm ra rằng nhiều loài khủng long
bao gồm khủng long bạo chúa velociraptor -
3:58 - 4:00cũng có thể có lông
-
4:00 - 4:05có nghĩa là 1 số bộ phim không hoàn toàn
chính xác theo sinh học. -
4:05 - 4:07Giỏi lắm, các cô!
- Title:
- Làm sao chúng ta biết những con khủng long có màu sắc như thế nào? - Len Bloch
- Description:
-
Xem toàn bộ bài học tại: http://ed.ted.com/lessons/how-do-we-know-what-color-dinosaurs-were-len-bloch
Microraptor là loài chim khủng long ăn thịt 4 cánh với bộ lông đen óng ánh. Nhưng nếu hiểu biết của chúng ta về khủng long chỉ từ hóa thạch, làm sao chúng ta có thể chắc chắn về màu sắc của chúng? Len Block đã chứng tỏ làm thế nào để hiểu hơn những bằng chứng cung cấp được kiểm tra kĩ lưỡng của hóa thạch và hiểu biết rõ về ánh sáng và màu sắc.
Bài học từ Len Bloch, hình ảnh bởi Paul Newell - Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 04:24
Dimitra Papageorgiou approved Vietnamese subtitles for How do we know what color dinosaurs were? - Len Bloch | ||
Bảo Hân Lại edited Vietnamese subtitles for How do we know what color dinosaurs were? - Len Bloch | ||
Bảo Hân Lại accepted Vietnamese subtitles for How do we know what color dinosaurs were? - Len Bloch | ||
Bảo Hân Lại edited Vietnamese subtitles for How do we know what color dinosaurs were? - Len Bloch | ||
Bảo Hân Lại edited Vietnamese subtitles for How do we know what color dinosaurs were? - Len Bloch | ||
Duong Dinh edited Vietnamese subtitles for How do we know what color dinosaurs were? - Len Bloch | ||
Duong Dinh edited Vietnamese subtitles for How do we know what color dinosaurs were? - Len Bloch | ||
Duong Dinh edited Vietnamese subtitles for How do we know what color dinosaurs were? - Len Bloch |