Return to Video

Bazgrołki w zeszycie od matematyki: Nieskończone Słonie

  • 0:00 - 0:02
    Więc tak jak ja, znowu siedzisz na zajęciach z matematyki
  • 0:02 - 0:04
    bo musisz. Jak właściwie co dzień.
  • 0:04 - 0:05
    I uczysz się, no nie wiem.
  • 0:05 - 0:07
    o sumach nieskończonych ciągów.
  • 0:07 - 0:08
    To jest temat z liceum, prawda?
  • 0:08 - 0:10
    Co zabawne, to naprawdę świetny temat,
  • 0:10 - 0:12
    ale w jakiś sposób potrafią go zupełnie popsuć.
  • 0:12 - 0:15
    Pewnie tylko dlatego jest w ogóle ujęty w programie.
  • 0:15 - 0:18
    Więc, z całkiem zrozumiałej potrzeby odwrócenia uwagi
  • 0:18 - 0:19
    rysujesz i myślisz bardziej nad tym
  • 0:19 - 0:21
    jak odmieniać słowo "ciąg" (ang. "series")
  • 0:21 - 0:22
    niż o temacie zajęć.
  • 0:22 - 0:25
    Ciąg, ciagiem,
  • 0:25 - 0:27
    ciągu, ciągami, ciągach.
  • 0:27 - 0:29
    Przy powtarzaniu w kółko to słowo traci sens.
  • 0:29 - 0:32
    Dlaczego w ogóle mielibyśmy je deklinować? [nieprzekładalne gry słowne]
  • 0:32 - 0:33
    Ale sam pomysł takiej konstrukcji
  • 0:33 - 0:37
    1/2 +1/4 +1/8 +1/16 i tak dalej, zbliżając się do jedynki
  • 0:37 - 0:39
    jest przydatny jeśli chcesz narysować rząd słoni,
  • 0:39 - 0:41
    które trzymają się nawzajem za ogonki.
  • 0:41 - 0:42
    Normalny słoń, młody słoń,
  • 0:42 - 0:45
    słoniątko, słoń w psim rozmiarze, słoń w szczenięcym rozmiarze...
  • 0:45 - 0:47
    słoniątko, słoń w psim rozmiarze, słoń w szczenięcym rozmiarze...
  • 0:47 - 0:49
    Co jest przynajmniej maleńko niesamowite,
  • 0:49 - 0:50
    ponieważ w tym rzędzie będzie nieskończona liczba słoni
  • 0:50 - 0:51
    i wszystkie można pomieścić na tej jednej kartce.
  • 0:51 - 0:54
    Pozostaje jednak pytanie
  • 0:54 - 0:55
    "Co jeśli zaczniemy od wielbłąda,
  • 0:55 - 0:56
    który będąc mniejszym od słonia,
  • 0:56 - 0:58
    zajmuje tylko jedną trzecią strony?"
  • 0:58 - 1:00
    Jak duzy powinien byc następny wielbłąd,
  • 1:00 - 1:02
    żeby zapełniły w zupełności całą stronę.
  • 1:02 - 1:04
    Moglibyśmy to oczywiście policzyć,
  • 1:04 - 1:05
    i to cudowne, że jesteśmy w stanie to zrobić,
  • 1:05 - 1:07
    ale w tej chwili naprawdę nie mam ochoty na obliczenia,
  • 1:07 - 1:08
    więc wróćmy do wielbłądów.
  • 1:08 - 1:09
    Weźmy fraktal.
  • 1:09 - 1:11
    Zaczynamy z okręgami,
  • 1:11 - 1:11
    wewnatrz okręgu
  • 1:11 - 1:13
    i zawsze rysujemy największy możliwy okrąg,
  • 1:13 - 1:14
    który mieści się między poprzednimi.
  • 1:14 - 1:17
    Taki fraktal nosi nazwę "Apollonian Gasket",
  • 1:17 - 1:19
    czyli "uszczelka Apoloniusza".
  • 1:19 - 1:20
    Możemy zacząć od innego ułożenia i zakończyć podobnym fraktalem.
  • 1:20 - 1:22
    Jest dobrze znany w pewnych kręgach,
  • 1:22 - 1:23
    ponieważ posiada ciekawe własności
  • 1:23 - 1:25
    włączając względną krzywiznę okręgów,
  • 1:25 - 1:26
    która nie tylko jest całkiem gustowna,
  • 1:26 - 1:27
    ale również przywodzi mi na myśl
  • 1:27 - 1:29
    genialna grę rysunkową.
  • 1:29 - 1:30
    Krok pierwszy:
  • 1:30 - 1:31
    narysuj DOWOLNĄ figurę.
  • 1:31 - 1:32
    Krok drugi:
  • 1:32 - 1:34
    narysuj NAJWIĘKSZY wpisany w nią okrąg.
  • 1:34 - 1:35
    Krok trzeci:
  • 1:35 - 1:37
    narysuj największy możliwy okrąg
  • 1:37 - 1:38
    w pozostałej części figury.
  • 1:38 - 1:39
    Krok czwarty:
  • 1:39 - 1:40
    powtórz Krok trzeci.
  • 1:40 - 1:42
    Jeśli tylko zostanie miejsce po narysowaniu pierwszego okręgu,
  • 1:42 - 1:44
    czyli jeśli nie zaczniesz od koła,
  • 1:44 - 1:46
    zamienisz w ten sposób każdą figurę we fraktal.
  • 1:46 - 1:47
    Możesz tak zrobić z trójkątami,
  • 1:47 - 1:49
    możesz tak zrobić z gwiazdami, nie zapomnij ich ozdobić!
  • 1:49 - 1:51
    Możesz to zrobić ze słoniami, wężami,
  • 1:51 - 1:53
    albo portretem jednego z Twoich znajomych.
  • 1:53 - 1:54
    Ja wybrałam Abrahama Lincolna.
  • 1:54 - 1:55
    Łał!
  • 1:55 - 1:57
    Dobrze, ale co z kształtami innymi niż okręgi?
  • 1:57 - 1:59
    Na przykład, trójkąty równoramienne.
  • 1:59 - 2:01
    Powiedzmy, wypełniające ten trójkąt, co działa
  • 2:01 - 2:03
    bo wypełniany trójkąt jest inaczej zorientowany,
  • 2:03 - 2:05
    niz wypełniające (a ich orientacja ma znaczenie).
  • 2:05 - 2:08
    i oto nasz rodzimy "Trójkąt Sierpińskiego"
  • 2:08 - 2:10
    Który, swoją drogą, również mógłby być pełen Abrahama Lincolna.
  • 2:10 - 2:12
    Trójkąty wydają się działać tu świetnie,
  • 2:12 - 2:14
    ale to jest szczególny przypadek,
  • 2:14 - 2:15
    a problem z trójkątami jest taki,
  • 2:15 - 2:16
    że nie zawsze gładko się wpasowują.
  • 2:16 - 2:18
    na przykład w ten rozlany kształt.
  • 2:18 - 2:20
    Największy trójkąt ma smutny, samotny kąt.
  • 2:20 - 2:21
    Jestem pewna, że to nie powstrzyma Was
  • 2:21 - 2:23
    przed radosnym rysowaniem,
  • 2:23 - 2:25
    ale wydaje mi się, że gra z kołami ma więcej elegancji.
  • 2:25 - 2:28
    A co jeśli moglibyśmy zmieniać orientację trójkątów,
  • 2:28 - 2:29
    żeby znaleźć największy?
  • 2:29 - 2:31
    Albo moglibyśmy używać innych niż równoboczny?
  • 2:31 - 2:32
    Dla wielokątów
  • 2:32 - 2:34
    gra kończy się całkiem szybko, nuda.
  • 2:34 - 2:35
    ale dla zakrzywionych, skomplikowanych kształtów
  • 2:35 - 2:37
    sam proces staje się znacznie trudniejszy.
  • 2:37 - 2:39
    Jak znaleźć największy trójkąt?
  • 2:39 - 2:41
    Nie zawsze jest oczywiste który z nich ma największe pole,
  • 2:41 - 2:43
    szczególnie przy nietypowej figurze.
  • 2:43 - 2:45
    To ciekawe pytanie,
  • 2:45 - 2:46
    ponieważ wiesz, że ISTNIEJE jedna właściwa odpowiedź,
  • 2:46 - 2:47
    ale jeśli spróbujesz napisać program,
  • 2:47 - 2:49
    który wypełni jakąś figurę określonymi kształtami,
  • 2:49 - 2:51
    według najprostszej nawet reguły,
  • 2:51 - 2:54
    możesz potrzebować solidnych podstaw geometrii obliczeniowej.
  • 2:54 - 2:55
    Jestem pewna, że można robić cuda
  • 2:55 - 2:57
    z trójkątami, kwadratami, a nawet słoniami,
  • 2:57 - 2:58
    ale koło jest tak świetne
  • 2:58 - 3:01
    ponieważ jest tak fantastycznie okrągłe
  • 3:01 - 3:03
    Krótkie pobocznie ćwiczenie:
  • 3:03 - 3:05
    Okrąg może być zdefiniowany przez trzy punkty,
  • 3:05 - 3:07
    narysuj trzy niezależne punkty,
  • 3:07 - 3:08
    i spróbuj znaleźć okrąg, do którego należą.
  • 3:08 - 3:11
    Jeszcze jedna rzecz, która intryguje mnie w grze w koła:
  • 3:11 - 3:13
    Jeśli tylko masz "kąt" tego typu,
  • 3:13 - 3:14
    wiesz, że można narysować
  • 3:14 - 3:16
    nieskończoną liczbę kół schodzących "wgłąb".
  • 3:16 - 3:18
    I każde z tych kół
  • 3:18 - 3:20
    Tworzy kilka nowych, mniejszych kątów,
  • 3:20 - 3:22
    które można wypełnić następnymi kołami.
  • 3:22 - 3:24
    Dostajesz nieprawdopodobną liczbę kół,
  • 3:24 - 3:27
    które pozwalają Ci tworzyć kolejne koła,
  • 3:27 - 3:30
    to pozwala sobie uzmysłowić jak gęsta jest nieskończoność.
  • 3:30 - 3:32
    Ale najbardziej zadziwiające jest to, że ten rodzaj nieskończoności
  • 3:32 - 3:35
    to najmniejszy policzalny rodzaj nieskończoności.
  • 3:35 - 3:39
    Są takie, które są o tyle bardziej nieskończone, że umysł zaczyna wariować.
  • 3:39 - 3:41
    Jeszcze jedna ciekawostka:
  • 3:41 - 3:43
    jeśli ten odcinek nazwiemy "Jedną Arbitralną Jednostką Długości",
  • 3:43 - 3:45
    To suma tego odcinka z tym i z tym...
  • 3:45 - 3:48
    Daje nieskończony szereg o sumie JEDEN.
  • 3:48 - 3:52
    A to inny dążący do jedynki,
  • 3:52 - 3:53
    i jeszcze jeden, i kolejny,
  • 3:53 - 3:56
    każdy, którego zewnętrzny kształt jest odpowiedni
  • 3:56 - 3:57
    będzie miał tę własność.
  • 3:57 - 3:59
    Ale jeśli potrzebujesz "prostego" ciągu
  • 3:59 - 4:00
    w którym średnice kolejnych kół
  • 4:00 - 4:02
    stanowią konkretny procent średnicy poprzedniego,
  • 4:02 - 4:04
    dostaniesz linię prostą. Co ma sens,
  • 4:04 - 4:07
    jeśli wiesz jak definiuje się nachylenie prostej.
  • 4:07 - 4:08
    To odkrywa przed nami CUDOWNIE prostą, matematyczną
  • 4:08 - 4:11
    i rysunkową drogę do rozwiązania naszego "wielbłądziego" problemu
  • 4:11 - 4:13
    nie wymagającą ŻADNYCH obliczeń.
  • 4:13 - 4:15
    Gdybyśmy zamiast wielbłądów wzięli koła,
  • 4:15 - 4:17
    moglibyśmy określić właściwy ciąg po prostu rysując kąt
  • 4:17 - 4:20
    Który kończy się tam gdzie strona, i wypełnić go kołami.
  • 4:20 - 4:22
    Zastąpmy koła wielbłądami i oto:
  • 4:22 - 4:24
    Nieskończona karawana
  • 4:24 - 4:25
    niknąca w oddali,
  • 4:25 - 4:27
    żadne licznie nie było konieczne!
  • 4:27 - 4:29
    Jest wciąż tyle spraw, o których chciałabym Wam powiedzieć
  • 4:29 - 4:31
    w ostatnim zdaniu, właściwie nieskończoność...
  • 4:31 - 4:33
    Może zmieszczę się w najbliższych pięciu sekundach,
  • 4:33 - 4:34
    jeśli każde następne zadanie będę mówić dwa razy szybciej,
  • 4:34 - 4:35
    niż poprzednie?
  • 4:35 - 4:36
    (bardzo bardzo przyśpieszona nieskończona liczba informacji)
Title:
Bazgrołki w zeszycie od matematyki: Nieskończone Słonie
Description:

More videos/info: http://vihart.com/doodling

Doodling Snakes + Graphs: http://www.youtube.com/watch?v=heKK95DAKms
Doodling Stars: http://www.youtube.com/watch?v=CfJzrmS9UfY
Doodling Binary Trees: http://www.youtube.com/watch?v=e4MSN6IImpI

http://vihart.com

more » « less
Video Language:
English
Duration:
04:36
Pola Mikołajczak added a translation

Polish subtitles

Revisions