Return to Video

لەوانەیە هەموو شتێک سەبارەت بە ڕاگەیاندنی سەربەخۆیی نەزانیت نەزانیت - کێنیت سی. دێیڤەس

  • 0:07 - 0:10
    "هەموو مرۆڤەکان یەکسانن
  • 0:10 - 0:12
    و ئەوان مافیان پێ بەخشراوە بۆ
  • 0:12 - 0:16
    ژیان، ئازادی، شوێن کەوتنی بەختەوەری."
  • 0:16 - 0:18
    ئەوەندە خێرا نا، مستەر جێفەرسن!
  • 0:18 - 0:21
    ئەم وشانە لە ڕاگەیاندنی سەربەخۆییەوە،
  • 0:21 - 0:24
    و ڕاستیەکانی پشتی ئەوە، باش ناسراون.
  • 0:24 - 0:26
    لە حوزەيرانى ١٧٧٦،
  • 0:26 - 0:30
    دوای تێپەڕبوونی زیاتر لە ساڵێک
    لە دەست پێ کردنی شەر دژ بە ئینگلتەرا
  • 0:30 - 0:33
    لەگەڵ گولە تەقاندنیان
    لە لێکسینگتەن و کونکورد،
  • 0:33 - 0:37
    ئەنجومەنی ئەوروپا لە کۆبوونەوە دابوون
    لە فیلیدێڵپیا
  • 0:37 - 0:40
    بۆ باس کردنی سەربەخۆیی ئەمریکا.
  • 0:40 - 0:43
    دوای مشتومڕێکی درێژ، بڕیاری سەربەخۆیی
  • 0:43 - 0:48
    پەسەند كرا لە تەممووز ٢، ١٧٧٦.
  • 0:48 - 0:50
    ئەمريكا ئازاد بوو!
  • 0:50 - 0:55
    و پیاوی وەک جۆن ئادەمز بیری کردەوە کە ئێمە
    ھەتا ھەتایە لەو بەروارەدا ئاھەنگ دەگێڕین.
  • 0:55 - 0:58
    بەڵام دوای دوو ڕۆژ پیاو ماقوڵەکە
    لە ئەنجومەن
  • 0:58 - 1:01
    دەنگی دا بە گرتنەخۆی ڕاگەیاندنی
    سەربەخۆییەکە،
  • 1:01 - 1:04
    بە زۆری نوسراوە لە لایەن تۆمەس جێفەرسن،
  • 1:04 - 1:09
    ھەموو ھۆکارەکان پێشکەش دەکات
    کە پێویستە وڵاتێکی ئازاد بێت.
  • 1:09 - 1:11
    پاش زياتر لە ٢٣٥ ساڵ،
  • 1:11 - 1:16
    ئەمە ئاھەنگ دەگێڕین ئەو ڕۆژە ھەروەک
    ڕۆژی لە دایک بوونی ئەمریکا .
  • 1:16 - 1:19
    بەڵام ھەندێک پارچە ھەیە لەو
    چیڕۆکە لەوانەیە نەیزانیت.
  • 1:19 - 1:22
    پێش ھەموو شتێک، تۆمەس جێفەرسن
    متمانە بەدەست دێنێت
  • 1:22 - 1:23
    بۆ نووسینی ڕاگەیاندنەکە،
  • 1:23 - 1:25
    بەڵام پێنج پیاو ڕاسپێردرا بوون بۆ کارەکە
  • 1:25 - 1:29
    بۆ گەیشتن بە بەڵگەنامەیەک ڕوونی بکاتەوە
    بۆچی
  • 1:29 - 1:31
    ئەمریکا دەبێت سەربەخۆ بێت:
  • 1:31 - 1:32
    رۆبەرت ليڤينگستەن،
  • 1:32 - 1:34
    رۆجەر شێرمەن،
  • 1:34 - 1:35
    بێنجەمەن فرانكلين و
  • 1:35 - 1:38
    جۆن ئادەمز ھەموویان ناویان لە یەکەم ھات.
  • 1:38 - 1:41
    و ئادەمز بوو پێشنیاری ئەوەی کرد کە گەنج،
  • 1:41 - 1:44
    و نەناسراو، تۆمەس جێفەرسن بێتە پاڵیانەوە
  • 1:44 - 1:48
    چونکە ئەوان پێویستیان بە پیاوێکی
    کاریگەری نێردراوی ڤێرجینیا بوو،
  • 1:48 - 1:53
    وئادەمز بیری کردەوە کە جێفەرسن
    نووسەرێکی زۆر باشتر بوو.
  • 1:53 - 1:56
    دووەم، ھەر چەندە جێفەرسن
    ھەرگیز تێبینی بەکارنەدەھێنا،
  • 1:56 - 1:59
    یان ناوی سەرچاوەکانی،
  • 1:59 - 2:02
    ھەندێک لە بیرەوەری وشە و
    دەستەواژەکانی ھێنراوە
  • 2:02 - 2:05
    لە لایەن نووسەری تر و کەمێک دەستکاری کردن.
  • 2:05 - 2:09
    پاشان، فرانکلین و ئادەمز چاندین
    پێشنیاریان پێشکەش کرد.
  • 2:09 - 2:14
    بەڵام گرینگترین گۆڕان
    لە دوای ڕاگەیاندنەکە ھات
  • 2:14 - 2:16
    بەکار خرا بۆ تەواوی کۆنگرێس.
  • 2:16 - 2:20
    بۆ دوو ڕۆژ، تۆمەس جێفەرسن زۆر دڵتەنگە
  • 2:20 - 2:24
    دانیشت و توڕە بوو کاتێک
    وشەکانی ھەڵبژێردران.
  • 2:24 - 2:29
    لە کۆتاییدا، کۆنگرێس ھەندێک گۆڕانی
    بچووکی لە وشەکان کرد،
  • 2:29 - 2:32
    و سڕینەوەیەکی گەورە.
  • 2:32 - 2:34
    لە درێژەی لیستی تۆمەتەکان کە جێفەرسن کردی
  • 2:34 - 2:36
    لە دژی پاشای ئینگلتەرا،
  • 2:36 - 2:39
    نووسەری ڕاگەیاندنەکە بیرۆکەی ھەبوو
  • 2:39 - 2:43
    کە جۆرجی سێیەم بەرپرس بوو
    بۆ کۆیلەی بازرگانی،
  • 2:43 - 2:48
    و ڕێگری لە ئەمریکا دەکرد
    بۆ کۆتایی ھێنانی بەندایەتی.
  • 2:48 - 2:50
    نەک تەنھا ئەوە ڕاست نەبوو،
  • 2:50 - 2:53
    بەڵام کۆنگرێس نەیویست
    ئاماژە بە بەندایەتی بکات
  • 2:53 - 2:56
    لە دامەزراندنی بەڵگەنامەی نەتەوە.
  • 2:56 - 2:57
    سەرچاوەکان بڕدرا بوون
  • 2:57 - 3:01
    پێش ئەوەی ڕاگەیاندنەکە
    پەسەند بکرێت و بنێردرێت بۆ چاپ.
  • 3:01 - 3:04
    بەڵام پرسیارێکی قورس بەجێ دێڵێت:
  • 3:04 - 3:05
    چۆن دەتوانێت پیاوێک،
  • 3:05 - 3:07
    ئەوانەی کە بەڵگەنامەکەیان ئیمزا دەکرد،
  • 3:07 - 3:10
    ئاھەنگیان بۆ ئازادی و یەکسانی دەگێڕا،
  • 3:10 - 3:14
    ڕازی بوون بە سیستەمەکە کە خاوەنی
    ھەندیک خەڵکی تربوون؟
  • 3:14 - 3:16
    پرسیارەکە ئەوەیە کە
  • 3:16 - 3:19
    لەوانەيە سەرئەنجامەكە نەتەوە
    بهێنێت بۆ شەڕى ناوخۆ
  • 3:19 - 3:22
    و یەکێک ھێشتا دەتوانێت پرسیار بکات ئەمڕۆ.
Title:
لەوانەیە هەموو شتێک سەبارەت بە ڕاگەیاندنی سەربەخۆیی نەزانیت نەزانیت - کێنیت سی. دێیڤەس
Description:

بینینی تەواوی وانە: http://ed.ted.com/lessons/what-you-might-not-know-about-the-declaration-of-independence-kenneth-c-davis

لە حوزەيرانى ١٧٧٦، دوای تێپەڕبوونی زیاتر لە ساڵێک لە دەست پێکردنی شەر دژ بە ئینگلتەرا، ئەنجومەنی وڵاتە یەکگرتوەکانی ئەمریکا بە ھێمنی لە ژوورێکی گەرم لە فیلیدێڵپیا بۆ سەربەخۆیی قسە دەکەن. كێنيت سى دێيڤەس نوقم دەبێت بەناو ھەندێک لە ڕاستیە کەم ناسراوەکان دەربارەی پرۆسەی نوسینی ڕاگەیاندنی سەربەخۆیی و سانسۆر کردنی پرسیارە جێ مشتومڕەکان.

وانەکە لە لایەن كێنيت سى. دێيڤەس، فیلمی کارتۆن لە لایەن فیلم کارتۆنی کاررۆت.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
03:39

Kurdish subtitles

Revisions