Return to Video

Chúng ta có thể dùng vi khuẩn để tìm ra ung thư (và có thể điều trị nó)

  • 0:01 - 0:03
    Bạn có thể không nhận ra điều này,
  • 0:03 - 0:07
    trong cơ thể bạn số vi khuẩn còn nhiều hơn
    số ngôi sao trên dãy ngân hà.
  • 0:08 - 0:11
    Thế giới vi khuẩn tuyệt vời
    này ở bên trong chúng ta
  • 0:11 - 0:13
    là một phần không thể thiếu
    của sức khỏe,
  • 0:13 - 0:16
    và công nghệ đang phát triển nhanh chóng
  • 0:16 - 0:20
    ngày nay chúng ta có thể lập trình
    vi khuẩn như lập trình máy tính.
  • 0:21 - 0:23
    Bây giờ, biểu đồ mà bạn thấy ở đây,
  • 0:23 - 0:25
    tôi biết nó trông giống cách chơi
    vài môn thể thao,
  • 0:25 - 0:30
    nhưng nó thực sự là bản chương trình
    vi khuẩn đầu tiên tôi phát triển.
  • 0:30 - 0:33
    Như việc viết phần mềm,
    chúng tôi có thể in và viết DNA
  • 0:33 - 0:36
    trong những thuật toán và chương trình
    khác nhau bên trong vi khuẩn
  • 0:37 - 0:40
    Những gì chương trình làm
    là tạo ra protein huỳnh quang
  • 0:40 - 0:41
    trong một nhịp điệu đẹp đẽ
  • 0:41 - 0:43
    và phát ra những phân tử nhỏ
  • 0:43 - 0:45
    cho phép vi khuẩn giao tiếp
    và đồng bộ hóa,
  • 0:45 - 0:47
    khi bạn đang xem phim này.
  • 0:48 - 0:50
    Bầy vi khuẩn đang lớn lên
    mà bạn thấy ở đây
  • 0:50 - 0:52
    rộng khoảng sợi tóc của loài người.
  • 0:52 - 0:54
    Bạn không thể thấy chương trình
    di truyền học
  • 0:54 - 0:58
    chỉ thị các vi khuẩn đến
    từng quá trình sản xuất các phân tử nhỏ,
  • 0:58 - 1:01
    và các phân tử di chuyển giữa
    hàng ngàn cá thể vi khuẩn
  • 1:01 - 1:04
    chỉ chúng biết khi nào nên bắt đầu và kết thúc.
  • 1:04 - 1:07
    Vi khuẩn đồng bộ hóa khá tốt ở tỷ lệ này,
  • 1:07 - 1:11
    nhưng vì các phân tử đồng bộ hóa với nhau
    nên di chuyển rất nhanh
  • 1:11 - 1:15
    trong bầy vi khuẩn lớn hơn,
    dẫn đến làn sóng di chuyển
  • 1:15 - 1:18
    giữa các vi khuẩn cách xa nhau,
  • 1:18 - 1:21
    bạn có thể thấy làn sóng này
    đang di chuyển từ phải sang trái màn hình.
  • 1:21 - 1:24
    Chương trình di truyền học này
    dựa trên hiện tượng tự nhiên
  • 1:24 - 1:25
    gọi là "giao tiếp của vi khuẩn"
    (quorum sensing)
  • 1:25 - 1:29
    tức là kích thích vi khuẩn phối hợp
    đôi khi là các phản ứng gây hại
  • 1:29 - 1:32
    khi chúng đạt đến mật độ tới hạn.
  • 1:32 - 1:34
    Bạn có thể xem cách giao tiếp
    của vi khuẩn hoạt động,
  • 1:34 - 1:38
    nơi bầy vi khuẩn đang lớn lên
    chỉ bắt đầu phát sáng
  • 1:38 - 1:40
    khi nó đạt đến mật độ cao hoặc tới hạn.
  • 1:40 - 1:42
    Chương trình di truyền học của tôi
  • 1:42 - 1:45
    tiếp tục sản xuất mẫu nhịp điệu này
    của protein huỳnh quang
  • 1:45 - 1:48
    khi bầy vi khuẩn phát triển ra bên ngoài.
  • 1:48 - 1:51
    Chúng tôi gọi đoạn phim và thí nghiệm này
    là Siêu sao mới,
  • 1:51 - 1:54
    bởi vì trông nó giống như
    một ngôi sao nổ tung.
  • 1:54 - 1:57
    Bên cạnh việc lập trình
    những mẫu xinh đẹp này,
  • 1:57 - 1:59
    tôi tự hỏi,
    chúng tôi có thể dùng vi khuẩn để làm gì?
  • 1:59 - 2:02
    Tôi quyết định khám phá
    việc lập trình vi khuẩn
  • 2:02 - 2:05
    để tìm kiếm và điều trị các bệnh
    như ung thư.
  • 2:06 - 2:08
    Một trong những điều ngạc nhiên khác
    về vi khuẩn
  • 2:08 - 2:12
    là nó có thể phát triển tự nhiên
    trong khối u.
  • 2:12 - 2:14
    Điều này xảy ra bởi vì những khối u
  • 2:14 - 2:16
    là nơi hệ thống miễn dịch
    không thể chạm tới,
  • 2:16 - 2:18
    vì vậy vi khuẩn tìm những khối u này
  • 2:18 - 2:22
    và dùng chúng như thiên đường an toàn
    để lớn lên và sinh sôi.
  • 2:22 - 2:24
    Chúng tôi dùng vi khuẩn chứa probiotic
  • 2:24 - 2:26
    là loại vi khuẩn an toàn
    có lợi cho sức khỏe,
  • 2:26 - 2:29
    và nhận thấy
    khi cho chuột ăn,
  • 2:29 - 2:33
    những probiotic sẽ chọn lọc
    để lớn lên trong những khối u ở gan.
  • 2:33 - 2:35
    Chúng tôi nhận ra
    cách thuận tiện nhất
  • 2:35 - 2:37
    để đánh dấu sự hiện diện của probiotic,
  • 2:37 - 2:39
    hay sự hiện diện của khối u,
  • 2:39 - 2:41
    là dùng những vi khuẩn này
    để tạo ra tín hiệu
  • 2:41 - 2:43
    mà có thể tìm thấy trong nước tiểu,
  • 2:43 - 2:45
    và chúng tôi đặc biệt lập trình
    những probiotic
  • 2:45 - 2:48
    để tạo ra phân tử có thể đổi màu
    trong nước tiểu
  • 2:48 - 2:51
    để chỉ rõ sự hiện diện của ung thư.
  • 2:51 - 2:53
    Chúng tôi tiếp tục chứng minh kỹ thuật này
  • 2:53 - 2:56
    có thể tìm thấy ung thư gan
    rất nhạy và chính xác,
  • 2:56 - 2:59
    điều đang thách thức chúng tôi là
    tìm ra những cái khác.
  • 3:00 - 3:03
    Từ khi vi khuẩn định vị được khối u
    chính xác,
  • 3:03 - 3:05
    chúng tôi đã lập trình chúng
    không chỉ để tìm ung thư
  • 3:05 - 3:07
    mà còn điều trị ung thư
  • 3:07 - 3:10
    bằng việc sản xuất những phân tử chữa bệnh
    trong môi trường khối u
  • 3:10 - 3:13
    làm khối u nhỏ lại,
  • 3:13 - 3:16
    chúng tôi vẫn sử dụng
    chương trình giao tiếp của vi khuẩn
  • 3:16 - 3:17
    như trong đoạn phim bạn đã xem .
  • 3:17 - 3:21
    Tổng hợp lại, trong tương lai
    probiotic được lập trình
  • 3:21 - 3:24
    có thể tìm và điều trị ung thư,
  • 3:24 - 3:26
    thậm chí là những bệnh khác.
  • 3:27 - 3:29
    Khả năng lập trình vi khuẩn
  • 3:29 - 3:30
    và lập trình cuộc sống
  • 3:30 - 3:33
    mở ra chân trời mới
    trong việc nghiên cứu ung thư,
  • 3:33 - 3:36
    để chia sẻ tầm nhìn này,
    tôi làm việc với họa sĩ Vik Muniz
  • 3:36 - 3:38
    để tạo ra biểu tượng của thế giới,
  • 3:38 - 3:41
    hiểu được toàn bộ vi khuẩn
    và tế bào ung thư.
  • 3:41 - 3:47
    Cuối cùng, hy vọng của tôi là vẻ đẹp và
    mục đích của thế giới qua kính hiển vi này
  • 3:47 - 3:52
    có thể tạo cảm hứng cho cách tiếp cận mới
    và sáng tạo cho nghiên cứu ung thư về sau.
  • 3:52 - 3:54
    Cám ơn
  • 3:54 - 3:58
    (Vỗ tay)
Title:
Chúng ta có thể dùng vi khuẩn để tìm ra ung thư (và có thể điều trị nó)
Speaker:
Tal Danino
Description:

Ung thư gan là một trong những loại ung thư khó phát hiện nhất, nhưng nhà sinh học tổng hợp Tal Danino có một ý nghĩ táo bạo: Nếu chúng ta có thể tạo ra vi khuẩn có chứa probiotic và có thể ăn được, được lập trình để tìm khối u gan? Tầm nhìn của anh ấy khai thác một vài điều mà chúng ta chỉ vừa bắt đầu hiểu về vi khuẩn: sức mạnh của giao tiếp của vi khuẩn hoặc làm điều gì đó với nhau khi chúng đạt khối lượng tới hạn. Danino, một hội viên của TED, giải thích cách giao tiếp của vi khuẩn làm việc - và một ngày nào đó cách thức làm việc thông minh của vi khuẩn có thể thay đổi cách điều trị ung thư.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
04:11

Vietnamese subtitles

Revisions