Return to Video

ใช้แบคทีเรียเพื่อตรวจหามะเร็ง (และอาจรักษาได้ด้วย)

  • 0:01 - 0:03
    คุณอาจจะยังไม่รู้ว่า
  • 0:03 - 0:07
    มีแบคทีเรียในร่างกายของเรา
    มากกว่าดวงดาวในกาแล็กซีทั้งหมด
  • 0:08 - 0:11
    แบคทีเรียจำนวนมหาศาลภายในตัวเรา
  • 0:11 - 0:13
    เป็นส่วนหนึ่งของสุขภาพเรา
  • 0:13 - 0:16
    และด้วยเทคโนโลยีที่ได้พัฒนาไปอย่างรวดเร็ว
  • 0:16 - 0:20
    ทุกวันนี้เราสามารถโปรแกรมแบคทีเรียเหล่านี้
    ได้เหมือนกับที่เราโปรแกรมคอมพิวเตอร์
  • 0:21 - 0:23
    และนี่ แผนภาพที่คุณกำลังเห็นอยู่นี้
  • 0:23 - 0:25
    มันดูเหมือนแผนการเล่นกีฬา
  • 0:25 - 0:30
    แต่จริงๆ แล้วมันคือพิมพ์เขียว
    ของโปรแกรมแบคทีเรียอันแรกที่ผมพัฒนาขึ้นมา
  • 0:30 - 0:33
    เช่นเดียวกับการเขียนซอฟท์แวร์
    เราสามารถพิมพ์ และเขียนดีเอ็นเอ
  • 0:33 - 0:36
    เป็นขั้นตอนการทำงานต่างๆ
    แล้วโปรแกรมเข้าไปในตัวแบคทีเรีย
  • 0:37 - 0:40
    สิ่งที่โปรแกรมนี้ทำ
    คือผลิตโปรตีนเรืองแสง
  • 0:40 - 0:41
    อย่างมีรูปแบบ มีจังหวะ
  • 0:41 - 0:43
    และสร้างโมเลกุลขนาดเล็ก
  • 0:43 - 0:45
    ที่ทำให้แบคทีเรียสื่อสาร
    ทำงานประสานกันได้
  • 0:45 - 0:47
    อย่างที่คุณเห็นในวีดิโอนี้
  • 0:48 - 0:50
    คือการขยายอาณาจักรของแบคทีเรีย
  • 0:50 - 0:52
    กว้างประมาณเส้นผมคน
  • 0:52 - 0:54
    ตอนนี้สิ่งที่คุณไม่เห็นก็คือ
    โปรแกรมทางชีวภาพของเรา
  • 0:54 - 0:58
    ที่สั่งให้แบคทีเรียพวกนี้
    สร้างโมเลกุลขนาดจิ๋ว
  • 0:58 - 1:01
    และโมเลกุลพวกนี้เดินทางไปมา
    ระหว่างแบคทีเรียหลายพันตัว
  • 1:01 - 1:04
    แล้วบอกพวกมันให้ทำงานหรือหยุดทำงาน
  • 1:04 - 1:07
    และแบคทีเรียพวกนี้ก็เชื่อมโยงกันได้
    เป็นอย่างดีทีเดียวในระดับนี้
  • 1:07 - 1:11
    แต่เพราะโมเลกุลที่ประสานจังหวะของพวกมัน
    เดินทางด้วยความเร็วจำกัด
  • 1:11 - 1:15
    ในอาณาจักรของแบคทีเรียที่ขยายตัวขึ้น
    ทำให้เกิดคลื่นที่กำลังเคลื่อนตัว
  • 1:15 - 1:18
    ระหว่างแบคทีเรียที่อยู่ห่างกันออกไป
  • 1:18 - 1:21
    และคุณจะเห็นจากหน้าจอว่า
    คลื่นเหล่านี้กำลังเคลื่อนตัวจากขวาไปซ้าย
  • 1:21 - 1:24
    ตอนนี้โปรแกรมทางชีวภาพของเรา
    ขึ้นกับปรากฏการณ์ทางธรรมชาติ
  • 1:24 - 1:25
    ที่เรียกว่า การสื่อสารระหว่างแบคทีเรีย
    (quorum sensing)
  • 1:25 - 1:29
    ที่ซึ่งแบคทีเรียจะทำงานร่วมกัน
    และในบางครั้งสร้างอาการเป็นพิษ
  • 1:29 - 1:32
    เมื่อพวกมันอยู่กันหนาแน่นจนเข้าขั้นวิกฤต
  • 1:32 - 1:34
    ในจอภาพจะเห็นสภาพ
    การสื่อสารระหว่างเซลส์แบคทีเรีย
  • 1:34 - 1:38
    ที่การขยายอาณาจักรของแบคทีเรีย
    เริ่มเรืองแสง
  • 1:38 - 1:40
    เมื่อความหนาแน่นถึงจุดวิกฤติ
  • 1:40 - 1:42
    โปรแกรมทางชีวภาพของเรา
  • 1:42 - 1:45
    จะสร้างรูปแบบจังหวะของ
    โปรตีนเรืองแสงอย่างต่อเนื่อง
  • 1:45 - 1:48
    เหมือนกับอาณาจักรที่ขยายตัวออกไป
  • 1:48 - 1:51
    เราเรียกว่าวีดีโอของการทดลองนี้ว่า
    ซูเปอร์โนวา
  • 1:51 - 1:54
    เพราะมันดูเหมือนดวงดาวกำลังระเบิด
  • 1:54 - 1:57
    ตอนนี้ นอกจากการโปรแกรม
    ทำให้มีรูปแบบสวยงามเหล่านี้
  • 1:57 - 1:59
    ผมก็เริ่มคิดว่าเราจะทำให้
    แบคทีเรียเหล่านี้ทำอะไรได้อีก
  • 1:59 - 2:02
    ผมตัดสินใจค้นหาว่าจะทำอย่างไร
    จึงจะโปรแกรมแบคทีเรีย
  • 2:02 - 2:05
    ให้ตรวจจับและรักษาโรคในร่างกายคนเรา
    เช่น โรคมะเร็ง
  • 2:06 - 2:08
    เรื่องจริงน่าแปลกใจเรื่องหนึ่ง
    ของแบคทีเรียก็คือ
  • 2:08 - 2:12
    พวกมันสามารถเติบโตภายในเนื้องอกได้
  • 2:12 - 2:14
    เรื่องนี้เกิดขึ้นได้เพราะเนื้องอก
  • 2:14 - 2:16
    จะเกิดในที่ระบบภูมิคุ้มกันเข้าไปไม่ถึง
  • 2:16 - 2:18
    ดังนั้น เมื่อแบคทีเรียเจอเนื้องอกเหล่านี้
  • 2:18 - 2:22
    จะใช้มันเป็นที่หลบภัยเพื่อเจริญเติบโต
  • 2:22 - 2:24
    เราเริ่มใช้แบคทีเรียโปรไบโอติก
  • 2:24 - 2:26
    เป็นแบคทีเรียที่ปลอดภัย
    มีประโยชน์ต่อสุขภาพ
  • 2:26 - 2:29
    เราพบว่าเมื่อให้หนูทดลองกินมันเข้าไป
  • 2:29 - 2:33
    โปรไบโอติกเลือกจะเติบโตภายในเนื้องอกของตับ
  • 2:33 - 2:35
    เราพบว่าวิธีนี้สะดวกที่สุด
  • 2:35 - 2:37
    จะมองเห็นการดำรงอยู่ของโปรไบโอติก
  • 2:37 - 2:39
    ซึ่งก็คือ การอยู่ในเนื้องอก
  • 2:39 - 2:41
    ด้วยการทำให้แบคทีเรียพวกนั้น
    ผลิตสัญญานอย่างหนึ่ง
  • 2:41 - 2:43
    ที่สามารถตรวจจับได้ในปัสสาวะ
  • 2:43 - 2:45
    ดังนั้นถ้าเราโปรแกรม
    โปรไบโอติกเหล่านั้น
  • 2:45 - 2:48
    ให้สร้างโมเลกุลที่เปลี่ยนสีปัสสาวะของคน
  • 2:48 - 2:51
    เพื่อตรวจว่ามีโรคมะเร็งอยู่หรือไม่
  • 2:51 - 2:53
    เราทำต่อไปเพื่อแสดงให้เห็นว่าเทคโนโลยีนี้
  • 2:53 - 2:56
    สามารถตรวจจับโรคมะเร็งในตับ
    ได้อย่างรวดเร็วและเจาะจง
  • 2:56 - 2:59
    ซึ่งเป็นมะเร็งชนิดที่ตรวจจับยาก
    โดยวิธีอื่นๆ
  • 3:00 - 3:03
    เมื่อแบคทีเรียพวกนี้
    เติบโตเฉพาะในเนื้องอก
  • 3:03 - 3:05
    เราเริ่มโปรแกรมพวกมันใหม่
    โดยไม่เพียงแต่ตรวจหาโรคมะเร็ง
  • 3:05 - 3:07
    แต่ให้พวกมันรักษาโรคมะเร็งด้วย
  • 3:07 - 3:10
    โดยการผลิตโมเลกุลที่ทำการรักษา
    จากภายในสภาพแวดล้อมของเนื้องอกเอง
  • 3:10 - 3:13
    ที่จะทำให้เนื้องอกที่เกิดขึ้นแล้วยุบตัวลง
  • 3:13 - 3:16
    และเราทำเรื่องนี้ได้ด้วยการใช้โปรแกรม
    การสื่อสารระหว่างแบคทีเรีย
  • 3:16 - 3:17
    เหมือนที่เห็นในวีดีโอก่อนหน้านี้
  • 3:17 - 3:21
    ทั้งหมดนี้ ลองจินตนาการถึงอนาคต
    การใช้โปรไบโอติกที่ถูกโปรแกรมแล้ว
  • 3:21 - 3:24
    ให้สามารถตรวจจับและรักษาโรคมะเร็ง
  • 3:24 - 3:26
    หรือแม้แต่โรคอื่นๆ
  • 3:27 - 3:29
    ความสามารถในการโปรแกรมแบคทีเรีย
  • 3:29 - 3:30
    แล้วก็โปรแกรมชีวิต
  • 3:30 - 3:33
    เปิดโลกใหม่ในการวิจัยโรคมะเร็ง
  • 3:33 - 3:36
    การแบ่งปันวิสัยทัศน์ครั้งนี้
    ผมทำงานร่วมกับศิลปิน วิค มูนีซ (Vik Muniz)
  • 3:36 - 3:38
    ที่สร้างภาพสัญลักษณ์ของจักรวาล
  • 3:38 - 3:41
    สร้างขึ้นจากแบคทีเรียหรือเซลส์โรคมะเร็ง
  • 3:41 - 3:47
    สุดท้ายแล้ว ผมหวังว่าความงดงาม
    และเป้าหมายของจุลจักรวาลครั้งนี้
  • 3:47 - 3:52
    จะสร้างแรงบรรดาลให้เกิดแนวทางใหม่
    และสร้างสรรค์ในการวิจัยโรคมะเร็งในอนาคต
  • 3:52 - 3:54
    ขอบคุณครับ
  • 3:54 - 3:58
    (เสียงปรบมือ)
Title:
ใช้แบคทีเรียเพื่อตรวจหามะเร็ง (และอาจรักษาได้ด้วย)
Speaker:
ทาล ดานิโน (Tal Danino)
Description:

มะเร็งตับเป็นมะเร็งที่ตรวจจับยากที่สุดชนิดหนึ่ง แต่นักชีววิทยาสังเคราะห์ ทาล ดานิโน กลับมีความคิดนอกกรอบ: จะเป็นเช่นไรถ้าเราสามารถสร้างแบคทีเรียโปรไบโอติก ซึ่งเป็นแบคทีเรียที่สามารถกินได้ และโปรแกรมให้มันหามะเร็งตับ แนวคิดของเขาใช้ประโยชน์จากบางสิ่งที่เราเพิ่งเริ่มเข้าใจเกี่ยวกับแบคทีเรีย นั่นคือ พลังแห่งการสื่อสารระหว่างแบคทีเรีย (quorum sensing) หรือการที่มันทำบางอย่างพร้อมๆ กันเมื่อความหนาแน่นถึงจุดวิกฤติ TED Fellow ดาล ทานิโน อธิบายให้พวกเราฟังถึงการสื่อสารระหว่างแบคทีเรีย และวิธีที่แบคทีเรียแสนฉลาดเหล่านี้ทำงานร่วมกัน อาจเปลี่ยนวิธีการรักษาโรคมะเร็งได้ในวันหนึ่ง

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
04:11
  • ยังไม่ได้แปล title กับ description นะคะ ในจอที่แปลจะอยู่ด้านบนซ้ายมือนะคะ

Thai subtitles

Revisions