Return to Video

အကြမ်းမဖက် ဆန့်ကျင်ရေးကို ဥပဒေအဖြစ်ပြဌာန်းဖို့အတွက် ထိတ်လန့်စရာ လှုပ်ရှားမှု

  • 0:01 - 0:03
    စက်တင်ဘာ (၁၁)ရက်နေ့ အပြီး တစ်နှစ် မပြည့်ခင်ကလေးမှာပေါ့၊
  • 0:03 - 0:05
    ကျွန်တော်ဟာ Chicago Tribune သတင်းစာမှာ အပစ်အခတ်တွေ၊
  • 0:05 - 0:07
    လူသတ်မှုတွေအကြောင်းကို သတင်းရေးသားနေခဲ့ပါတယ်။
  • 0:07 - 0:08
    နောက်ပြီး ဒါက ကျွန်တော့ကို တော်တော်လေး စိတ်ဓာတ်ကျအောင်၊
  • 0:08 - 0:10
    စိတ်မချမ်းသာအောင် လုပ်နေခဲ့တာပေါ့ဗျာ။
  • 0:10 - 0:11
    ကောလိပ်မှာတုန်းက နိူင်ငံရေးလှုပ်ရှားမှုတွေ လုပ်ထားခဲ့ဖူးလေတော့
  • 0:11 - 0:13
    တိရိစ္ဆာန်တွေကို စမ်းသပ်ခြင်းကိုဆန့်ကျင်တဲ့
    လှုပ်ရှားရေး အဖွဲ့တစ်ခုကို
  • 0:13 - 0:16
    အကူအညီပေးဖို့ ဆုံးဖြတ်ချက်ချလိုက်ပါတယ်။
  • 0:16 - 0:17
    ကျွန်တော့အထင်တော့ ဒါဟာ အပြုသဘောဆောင်တဲ့ တစ်စုံတစ်ရာကို ဆောင်ရွက်ဖို့အတွက်
  • 0:17 - 0:19
    စိတ်ချရတဲ့ နည်းလမ်းတစ်ခုလို့ပါ။
  • 0:19 - 0:22
    ဒါပေမဲ့ တကယ်တမ်းကျတော့ ကျွန်တော်ကြုံတွေ့လိုက်ရတာက လုံးဝကို အဆိုးဆုံးဖြစ်တဲ့ ကံကြမ္မာပါပဲဗျာ။
  • 0:22 - 0:24
    ပြီးတော့ ကျွန်တော်တို့တွေ အကုန်လုံး အဖမ်းခံရတယ်လေ။
  • 0:24 - 0:26
    ရဲတွေက လက်ကမ်းစာရွက်တွေကိုကိုင်ထားတဲ့ ကျွန်တော့ရဲ့
  • 0:26 - 0:30
    ဒီမှုန်ဝါးဝါးဓာတ်ပုံကို သက်သေအဖြစ်ရိုက်ယူလိုက်ကြတယ်။
  • 0:30 - 0:31
    ကျွန်တော့အပေါ် စွဲဆိုမှုတွေကို ပလပ်ပေးခဲ့ပါတယ်။
  • 0:31 - 0:33
    ဒါပေမဲ့ သီတင်းပတ် အနည်းငယ်ကြာပြီးတဲ့နောက်မှာတော့
  • 0:33 - 0:35
    FBI က ထောက်လှမ်းရေးနှစ်ယောက် ကျွန်တော့အိမ်ကို တံခါးလာခေါက်ပြီး
  • 0:35 - 0:36
    ကျွန်တော့အနေနဲ့ ဆန္ဒပြတဲ့အဖွဲ့တွေကို သူလျှိုလုပ်ဖို့ သူတို့ကို အကူအညီမပေးဘူးဆိုရင်
  • 0:36 - 0:38
    ပြည်တွင်းအကြမ်းဖက်သူတွေ စာရင်းထဲမှာ
  • 0:38 - 0:42
    ကျွန်တော့ကို ထည့်ပေးသွားမယ်လို့ ပြောကြပါတယ်။
  • 0:42 - 0:44
    ကျွန်တော် တွန့်ဆုတ်မသွားဘူးဆိုတာကို ခင်ဗျားတို့ကို ပြောချင်ပါတယ်။
  • 0:44 - 0:46
    ဒါပေမဲ့ ကျွန်တော် ထိတ်လန့်သွားမိပါတယ်။
  • 0:46 - 0:48
    ကျွန်တော် အကြောက်ပြေသွားတဲ့အခါမှာ
  • 0:48 - 0:50
    ဒါက ဘယ်လိုဖြစ်လို့၊
  • 0:50 - 0:51
    ဘယ်သူတစ်ဦးတစ်ယောက်ကိုမှ
  • 0:51 - 0:53
    ထိခိုက်နာကျင်စေခြင်းမရှိတဲ့ တိရိစ္ဆာန် အခွင့်အရေးနဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာ
  • 0:53 - 0:56
    အခွင့်အရေး လှုပ်ရှားသူတွေတွေဟာ ဘယ်လိုလုပ်ပြီး FBI ရဲ့ ထိပ်တန်း ပြည်တွင်း
  • 0:56 - 0:58
    အကြမ်းဖက် ခြိမ်းခြောက်သူတွေ ဖြစ်လာတာပါလဲဆိုတာကို
  • 0:58 - 1:01
    စုံစမ်းသိရှိဖို့ စိတ်ထဲမှာ သန္နိဌာန်ချမိသွားတာပေါ့။
  • 1:01 - 1:03
    နောက်နှစ်အနည်းငယ်အကြာမှာတော့ ကျွန်တော့ရဲ့ အစီရင်ခံချက်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး
  • 1:03 - 1:05
    ဥပဒေပြုလွတ်တော်ရှေ့မှောက်မှာ သက်သေခံထွက်ဆိုပေးဖို့ ဖိတ်ကြားခြင်းခံခဲ့ရပါတယ်။
  • 1:05 - 1:07
    နောက်ပြီး ဥပဒေပြဌာန်းသူတွေကို ကျွန်တော်ပြောခဲ့တာက
  • 1:07 - 1:08
    လူတိုင်းက စိမ်းလန်းစိုပြေစေဖို့ပြောနေစဉ်မှာ
  • 1:08 - 1:10
    တစ်ချို့တွေကတော့ သစ်တောတွေကို ကာကွယ်ဖို့အတွက်၊ ရေနံပိုက်လိုင်းတွေကို တားဆီးဖို့အတွက်
  • 1:10 - 1:13
    သူတို့ရဲ့ အသက်တွေကို ရင်းနေရတယ်ဆိုတာပါ။
  • 1:13 - 1:15
    သူတို့တွေဟာ သူတို့ရဲ့ ကိုယ်ခန္ဓာတွေကို ဝေလမုဆိုးတွေရဲ့ မှိန်းတွေနဲ့
  • 1:15 - 1:19
    ဝေလငါးတွေကြားက တန်းပေါ်မှာ ကာယကံမြောက် တင်ထားနေကြရတာပါ။
  • 1:19 - 1:20
    သူတို့တွေဟာ သာမန်လူတွေပါ။
  • 1:20 - 1:23
    အမဲလိုက်ခွေးပုလေးတွေကို တိရိစ္ဆာန် စမ်းသပ်ခြင်းကနေ
  • 1:23 - 1:25
    ကယ်တင်ဖို့အတွက် သံဆူးကြိုး အကာအရံတွေကို
  • 1:25 - 1:27
    ပင်ကိုယ်စေ့ဆော်မှုနဲ့ ကျော်လွားခဲ့ကြတဲ့ အီတလီက
  • 1:27 - 1:29
    ကန့်ကွက်ဆန္ဒပြကြသူတွေလိုပါပဲ။
  • 1:29 - 1:32
    နောက်ပြီးတော့ ဒီလှုပ်ရှားမှုတွေဟာ မယုံနိူင်လောက်အောင်ကို ထိရောက်မှုရှိပြီး
  • 1:32 - 1:34
    လူကြိုက်လည်းများခဲ့တာပေါ့။
  • 1:34 - 1:38
    ဒါကြောင့်မို့လို့ (၁၉၈၅)မှာ သူတို့ရဲ့ အတိုက်အခံတွေက
  • 1:38 - 1:39
    ကျွန်တော်တို့ရဲ့ အမြင်တွေကို ပြောင်းလဲစေဖို့ "ဂေဟ-အကြမ်းဖက်သမား" ဆိုပြီး
  • 1:39 - 1:41
    စကားလုံးသစ်တစ်ခုကို ထွင်ခဲ့ကြသေးတယ်။
  • 1:41 - 1:43
    သူတို့တွေက ဒါကို ထွင်လိုက်ကြတာပေါ့။
  • 1:43 - 1:46
    အခုအခါမှာတော့ ဒီကုမ္ပဏီတွေကနေပြီးတော့ Animal Enterprise Terrorism Act,လို့ခေါ်တဲ့
  • 1:46 - 1:48
    တိရိစ္ဆာန် စီမံကိန်း အကြမ်းဖက်မှု အက်ဥပဒေ လိုမျိုး ဥပဒေ အသစ်တွေနဲ့ ထောက်ပံ့အားပေးထားပါပြီ။
  • 1:48 - 1:51
    ဒီမှာက အကျိုးအမြတ်တွေ ဆုံရှုံးတာမျိုးကို ဖြစ်ပေါ်စေတယ်ဆိုရင်
  • 1:51 - 1:53
    တက်ကြွလှုပ်ရှားမှုဟာ အကြမ်းဖက်ဝါဒအဖြစ် ပြောင်းလဲသွားနိုင်ပါတယ်။
  • 1:53 - 1:56
    အခု လူအများစုက ဒီဥပဒေအကြောင်းကို တစ်ခါမှတောင် မကြားဖူးခဲ့ကြပါဘူး။
  • 1:56 - 1:58
    ဥပဒေပြုလွတ်တော် အမတ်တွေအပါအဝင်ပေါ့။
  • 1:58 - 2:00
    လွတ်တော်မှာ ဒီဥပဒေ အတည်ပြုတော့ အခန်းထဲမှာရှိတဲ့
  • 2:00 - 2:03
    အမတ်တွေက တစ်ရာခိုင်နှုန်း မပြည်ခဲ့ပါဘူး။
  • 2:03 - 2:06
    ကျန်တဲ့သူတွေက အောက်မေ့ဖွယ်ရာ အခန်းအနားသစ်ကို ရောက်နေခဲ့ကြတာပါ။
  • 2:06 - 2:07
    သူတို့တွေဟာ ဒေါက်တာကင်းကို ချီးမွမ်းနေနေကြတာပါ။
  • 2:07 - 2:11
    တိရိစ္ဆာန်တွေနဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်ဆိုတဲ့ အကြောင်းကြားချက်နဲ့ လုပ်ဆောင်တယ်ဆိုရင်
  • 2:11 - 2:14
    သူ့ရဲ့ ပြုပြင်လှုပ်ရှားမှု စတိုင်ဟာ အကြမ်းဖက်ဝါဒဖြစ်တယ်လို့ တံဆိပ်တပ်ခံခဲ့ရတဲ့အတွက်ကြောင့်ပါ။
  • 2:14 - 2:16
    ထောက်ခံအားပေးသူတွေက ဒီလိုမျိုးဥပဒေတွေဟာ
  • 2:16 - 2:18
    အစွန်းရောက်ဝါဒီတွေကြောင့် လိုအပ်တယ်လို့ ဆိုကြပါတယ်။
  • 2:18 - 2:21
    လက်သရမ်းဖျက်ဆီးသူတွေ၊ မီးရှို့ဖျက်ဆီးသူတွေ၊ တော်လှန်ရေးဝါဒီတွေပဲပေါ့ဗျာ။
  • 2:21 - 2:23
    ဒါပေမဲ့ အခုအခါမှာတော့ TransCanada လို ကုမ္ပဏီတွေကတော့
  • 2:23 - 2:27
    အကြမ်းမဖက်တဲ့ ဆန့်ကျင်ဆန္ဒပြသူတွေကို အကြမ်းဖက်သူတွေအဖြစ်
  • 2:27 - 2:29
    ဘယ်လိုဘယ်ပုံ တရားစွဲဆိုတာနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ အခုလိုဟာမျိုးကို
  • 2:29 - 2:32
    နည်းနာအသစ်တွေကို ရဲတွေကို ရှင်းလင်းပြနေပါတယ်။
  • 2:32 - 2:35
    FBI ရဲ့ ဂေဟ အကြမ်းဖက်သူတွေနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ လေကျင့်သင်ကြားပေးရေးဆိုင်ရာ စာရွက်စာတန်းဟာ
  • 2:35 - 2:37
    အကြမ်းဖက်ခြင်းအကြောင်းမဟုတ်ပဲ၊
  • 2:37 - 2:39
    ပြည်သူ့ဆက်ဆံရေးအကြောင်းတွေပါ။
  • 2:39 - 2:41
    ဒီနေ့ခေတ်မှာ နိူင်ငံပေါင်းစုံမှာ၊
  • 2:41 - 2:43
    စီးပွားရေလုပ်ငန်းကြီးတွေဟာ စိုက်ပျိုးမွေမြူရေးခြံတွေထဲမှာ။
  • 2:43 - 2:45
    တိရိစ္ဆာန်တွေကို နှိပ်စက်တာကို ဓာတ်ပုံရိုက်တာကို တရားမဝင်ဘူးဆိုတဲ့
  • 2:45 - 2:48
    ဥပဒေသစ်တွေကို တွန်းအားပေးနေကြပါတယ်
  • 2:48 - 2:50
    နောက်ဆုံးတစ်ခုကတော့ အီဒါဟိုပြည်နယ်မှာ လွန်ခဲ့တဲ့. သီတင်းနှစ်ပတ်ကပေါ့။
  • 2:50 - 2:52
    ဒီနေ့အခါမှာတော့ သတင်းရေးသားထုတ်ပြန်မှုကို
  • 2:52 - 2:54
    ခြိမ်းခြောက်နေတဲ့ အခြေခံဥပဒေကို ဆန့်ကျင်တဲ့ လုပ်ရပ်အဖြစ်
  • 2:54 - 2:57
    တရားစွဲဆိုမှုတစ်ခုကို ကျွန်တော်တို့ တင်သွင်းခဲ့ပါတယ်။
  • 2:57 - 2:59
    ဒီ ပြောဆိုဝေဖန်မှုကို ပိတ်ပင်တဲ့ တရားစွဲဆိုခြင်းတွေလို့
  • 2:59 - 3:00
    သတ်မှတ်ကြတာတွေရဲ့ ပထမဆုံး ဥပမာကတော့
  • 3:00 - 3:02
    အေမီမေရာ လို့ခေါ်တဲ့ အမျိုးသမီးတစ်ယောက်ပါပဲ။
  • 3:02 - 3:04
    အများတကာ သွားလာနေကြတဲ့ လမ်းပေါ်မှာရှိနေတဲ့အခိုက်မှာ
  • 3:04 - 3:06
    သားသတ်ရုံတစ်ခုရဲ့ အပြင်ဘက်ကနေ နာနေတဲ့ နွားမတစ်ကောင်ကို
  • 3:06 - 3:09
    မြေထိုးစက်နဲ့ သယ်ရွှေ့နေတာကို အေမီ တွေ့မိလိုက်ပါတယ်။
  • 3:09 - 3:11
    ကျွန်တော်တို့တွေထဲက ဘယ်သူမဆို လုပ်ကြမယ့်ဟာကို အေမီလုပ်ခဲ့တာပါ။
  • 3:11 - 3:13
    သူမက ဒါကို ရုပ်ရှင်ရိုက်ယူလိုက်တာပေါ့။
  • 3:13 - 3:16
    သူမရဲ့ဇာတ်လမ်းကို ကျွန်တော်သိလိုက်တဲ့အခါမှာ ကျွန်တော် ဒီအကြောင်းကို ရေးလိုက်ပါတယ်။
  • 3:16 - 3:18
    နောက်ပြီး (၂၄)နာရီအတွင်းမှာပဲ တရားလို ရှေ့နေဘက်က ရှေ့နေတွေဟာ စွဲဆိုချက်တွေအားလုံးကို
  • 3:18 - 3:22
    ရုပ်သိမ်းလိုက်ကြတယ်ဆို့တဲ့ အုတ်အော်သောင်းတင်း ကိစ္စတစ်ခုလိုမျိုး ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ပါတယ်။
  • 3:22 - 3:24
    ဒါပေမဲ့ အပြင်ပန်းအားဖြင့်တော့ ဒီလိုမျိုး ကိစ္စကို ဖော်ထုတ်ခြင်းဆိုတာတောင်မှပဲ
  • 3:24 - 3:26
    ဒါဟာ ခြိမ်းခြောက်မှုတစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။
  • 3:26 - 3:27
    သတင်းအချက်အလက်ဆိုင်ရာ အက်ဥပဒေ လွတ်လပ်ခွင့်ကနေပြီးတော့
  • 3:27 - 3:29
    ကျွန်တော့ရဲ့ ဒီလိုမျိုး ဆောင်းပါးတွေ၊ ဟောပြောမှုတွေကို
  • 3:29 - 3:31
    တန်ပြန် အကြမ်းဖက်ခြင်း ယူနစ်ကနေ
  • 3:31 - 3:33
    စောင့်ကြည့်မှတ်သားနေတယ်ဆိုတာ ကျွန်တော်သိရှိလိုက်ရပါတယ်။
  • 3:33 - 3:36
    သူတို့တွေဟာ ကျွန်တော့စာအုပ်ရဲ့ ဒီရေးသားချက်ကလေးကိုတောင် ထည့်သွင်းထားခဲ့ကြတယ်။
  • 3:36 - 3:39
    "အရမ်းကို စိတ်ဝင်စားစရာကောင်းပြီး ကောင်းလိုက်တဲ့ အရေးအသား"တဲ့လေ။
  • 3:39 - 3:44
    (လက်ခုပ်သံများ)
  • 3:44 - 3:47
    နောက်လာမယ့် စာအုပ်အဖုံးမှာ ကြွားပြီး ရေးနိုင်မယ့် အကျဉ်းချုပ်ပေါ့ဗျာ၊ ဟုတ်တယ်နော်။
  • 3:47 - 3:50
    ဒီကိစ္စ အားလုံးရဲ့ အဓိကအချက်ကတော့ ကျွန်တော်တို့ကို ကြောက်ရွံ့သွားစေအောင် လုပ်လိုက်တာပါပဲ။
  • 3:50 - 3:52
    ဒါပေမဲ့ သတင်းစာသမား တစ်ယောက်အနေနဲ့ ကျွန်တော့မှာ ပညာသင်ကြားပေးခြင်းရဲ့
  • 3:52 - 3:54
    စွမ်းအားကို မမှိတ်မသုန် ယုံကြည်မှုရှိနေတာပါပဲ။
  • 3:54 - 3:58
    ကျွန်တော်တို့ရဲ့ အထိရောက်ဆုံး လက်နက်က နေရောင်ခြည်ပဲလေ။
  • 3:58 - 4:00
    ဒေါ့စတိုယက်(ဗ်)စကီးရေးသားခဲ့ဘူးတာက လူတစ်ယောက်ရဲ့ လုပ်ဆောင်မှုတစ်ရပ်လုံးကို သက်သေပြဖို့ဆိုတာက
  • 4:00 - 4:03
    သူဟာ လူသားတစ်ယောက်ဖြစ်ပြီး၊ စန္ဒရားတစ်လုံးရဲ့ ခလုတ်တစ်ခု မဟုတ်ဘူးဆိုတာပါပဲ။
  • 4:03 - 4:04
    သမိုင်းတစ်လျှောက်လုံးမှာ အကြိမ်ကြိမ်ပဲ
  • 4:04 - 4:06
    အာဏာရှိတဲ့သူတွေဟာ ကြောက်ရွံ့မှုကို
  • 4:06 - 4:10
    အမှန်တရားကို နှုတ်ဆိတ်သွားစေဖို့အတွက်၊ သဘောထားကွဲလွဲမှုကို ငြိမ်သက်သွားစေဖို့အတွက် အသုံးပြုခဲ့ကြပါတယ်။
  • 4:10 - 4:12
    အခု ကျွန်တော်တို့တွေ ဂီတသင်္ကေတ အသစ်တစ်ခုကို တီးခတ်ရမယ့် အချိန်ရောက်ပါပြီ။
  • 4:12 - 4:14
    ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။
  • 4:14 - 4:16
    (လက်ခုပ်တီးသံများ)
Title:
အကြမ်းမဖက် ဆန့်ကျင်ရေးကို ဥပဒေအဖြစ်ပြဌာန်းဖို့အတွက် ထိတ်လန့်စရာ လှုပ်ရှားမှု
Speaker:
ဝေ(လ်) ပေါ့တာ (Will Potter)။
Description:

၂၀၀၂ ခုနှစ်မှာ စူးစမ်းလေ့လာတတ်တဲ့ သတင်းစယဆရာ၊ TED ရဲ့ဝိုင်းတော်သား ဝေ(လ်) ပေါ့တာဟာ Chicago Tribuneသတင်းစာအတွက် သူရဲ့ပင်တိုင် သတင်းဆောင်းပါးတွေဖြစ်တဲ့ အပစ်အခတ်တွေ၊ လူသတ်မှုတွေအကြောင်းရေးသားခြင်းကို ခေတ္တရပ်နားလိုက်ဖို့ ဆုံဖြတ်ချက်ချခဲ့ပါတယ်။ တိရိစ္ဆာန်တွေကို စမ်းသပ်ခြင်းကိုဆန့်ကျင်တဲ့ အနီးအပါးက စည်းရုံးလှုံဆော်တဲ့ အဖွဲ့တစ်ခုကို သွားရောက်ကူညီခဲ့ပါတယ်။ သူပြောတာက "အပြုသဘောဆောင်တဲ့ တစ်စုံတစ်ရာကို ဆောင်ရွက်ဖို့အတွက် စိတ်ချရတဲ့ နည်းလမ်းတစ်ခုလို့ ကျွန်တော်ထင်မိပါတယ်။" အဲဒါအစား သူဟာ အဖမ်းခံရပါတယ်။ ဒီလိုနဲ့ပဲ ငြိမ်းချမ်းရေး ဆန္ဒပြမှုကို အကြမ်းဖက်ဝါဒအဖြစ် တံဆိပ်တပ်တဲ့ ကမ္ဘာတစ်ခုကို သူ့ရဲ့ နောက်ရှေ့ဆက်နေတဲ့ ခရီး တစ်ခုဟာ စတင်ခဲ့ပါတယ်။
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
04:33

Burmese subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.