Dacht je dat je e-mail privé was? Droom lekker verder.

Een e-mail versturen is net zoiets als een briefkaart versturen, zegt wetenschapper Andy Yen in deze intrigerende talk: iedereen kan hem lezen. Versleuteling, de techniek die de privacy beschermt bij communicatie per e-mail, bestaat al. Het was tot nu toe alleen wel wat ingewikkeld om het te installeren en te gebruiken. Met een demonstratie van een e-mailprogramma dat hij met zijn collega's van het CERN heeft ontwikkeld, laat hij zien dat versleuteling dermate makkelijk kan zijn, dat het een standaardinstelling wordt, zodat iedereen echte privacy krijgt bij zijn e-mail.

25 jaar geleden vonden wetenschappers
van CERN het world wide web uit.

Sindsdien heeft het internet de manier
veranderd waarop we communiceren,

waarop we zakendoen
en zelfs hoe we leven.

In veel opzichten hebben de ideeën

die aan de basis lagen van Google,
Facebook, Twitter en vele andere,

ons leven sterk veranderd.

Dat heeft ons veel voordelen gebracht
zoals een meer verbonden wereld.

Er zitten echter ook schaduwkanten aan.

Gemiddeld heeft men tegenwoordig

ongelooflijk veel persoonlijke gegevens
online staan.

We voegen daar wat aan toe, elke keer
als we iets op Facebook zetten,

elke keer als we iets zoeken op Google,

en elke keer als we e-mailen.

Velen van ons denken waarschijnlijk,

er staat toch niets in de ene mail?

Maar als je de e-mails van een jaar neemt,

of van een heel leven,

dan zegt dat samen heel veel.

Het vertelt waar we zijn geweest,
wie we ontmoet hebben,

en in zekere zin zelfs
waar we aan denken.

Het beangstigende ervan is
dat die gegevens eeuwig blijven bestaan.

Je gegevens kunnen en zullen je overleven.

We hebben grotendeels de controle
verloren over onze gegevens,

en ook onze privacy.

Dit jaar, waarin het web 25 jaar wordt,

is het erg belangrijk
dat we even stilstaan

om over de gevolgen na te denken.

We moeten echt even nadenken.

Ja, we hebben aan privacy verloren.

Maar we zijn ook
het begrip privacy zelf kwijtgeraakt.

Als je erover nadenkt,

dan zullen de meesten zich herinneren
hoe het leven vóór internet was.

Maar nu is er een nieuwe generatie

die van jongs af aan geleerd heeft
alles online te delen.

Deze generatie zal zich niet herinneren
dat gegevens privé waren.

We blijven afglijden.

Over twintig jaar zal het woord privacy

een heel andere betekenis gekregen hebben

dan wat het voor jou en mij betekent.

Het is tijd dat we eens gaan nadenken

of we er wat aan kunnen doen.

Ik geloof van wel.

Laten we eens kijken naar een van de
meestgebruikte communicatievormen:

e-mail.

Voordat het werd uitgevonden,
schreven we meestal brieven.

Dat proces was heel simpel.

Eerst schreef je de boodschap
op een stuk papier.

Dat deed je in een envelop
die je dichtplakte,

en dan ging je die versturen

met een postzegel en een adres erop.

Als we nu een e-mail versturen

dan is dat helaas geen brief.

Wat je nu stuurt, is een soort briefkaart.

Een briefkaart,
omdat iedereen die hem ziet,

vanaf het verlaten van je pc, tot aan
de ontvangst bij de geadresseerde,

de hele inhoud kan lezen.

De oplossing hiervoor
is al enige tijd bekend.

Er zijn veel pogingen gedaan.

De simpelste oplossing is
met versleuteling.

Het concept is erg eenvoudig.

Eerst versleutel je de verbinding

tussen je pc en de e-mailserver.

Dan versleutel je de gegevens
terwijl die op de server zelf staan.

Maar er is wel een probleem.

De e-mailservers bevatten ook
de sleutels van de versleuteling.

Je hebt dan een heel groot slot
en de sleutel hangt ernaast.

Dat niet alleen, je overheid
kan volgens de wet

de sleutel tot jouw gegevens opvragen,

terwijl je dat zelf niet weet.

De oplossing is in principe
relatief eenvoudig:

Je geeft iedereen zijn eigen sleutel

en dan zorg je dat de server
die sleutels niet heeft.

Dat klinkt allemaal logisch, toch?

Je zal je afvragen
waarom dit nog niet wordt gedaan.

Als je er goed over nadenkt,

zie je dat het huidige businessmodel
van internet

slecht samengaat met privacy.

Kijk maar eens naar enkele
grote namen op het web,

dan zie je dat advertenties
een enorme rol spelen.

Alleen al dit jaar wordt
voor 137 miljard dollar geadverteerd.

Om die advertenties te optimaliseren,

moeten bedrijven alles van ons weten.

Ze moeten weten waar we wonen,

hoe oud we zijn,
wat we wel en niet leuk vinden,

en de rest waar ze achter kunnen komen.

Goed beschouwd,

kan je het best informatie krijgen,
door onze privacy te ondermijnen.

Deze bedrijven gaan ons dus
geen privacy geven.

Als we online privacy willen,

dan moeten we eropuit gaan
en het zelf regelen.

Lang geleden, toen e-mail ontstond,

was de enige oplossing iets als PGP.

Dat was vrij ingewikkeld
en alleen voor techneuten te doen.

Hier is een schema
dat het proces laat zien

voor het versleutelen
en ontsleutelen van berichten.

Dat is dus niet
voor iedereen de oplossing,

en het is ook deel van het probleem.

Als je het over communicatie hebt,

houdt dat altijd in
dat je met iemand communiceert.

PGP is dus erg handig in
wat het moet doen,

maar voor mensen die niet weten
hoe ze het moeten gebruiken,

is er gewoon geen makkelijke manier
om privé te communiceren.

Dat probleem moeten we oplossen.

Als we online privacy willen hebben,

lukt dat alleen als we de hele wereld
mee aan boord nemen.

en dat lukt alleen als we
de drempel verlagen.

Dat de belangrijkste uitdaging
in de technologiewereld.

We moeten privacy echt
toegankelijker maken.

Afgelopen zomer, toen Edward Snowdens
verhaal bekend werd,

besloten mijn collega's en ik te kijken,
hoe we dat konden doen.

We werkten toen bij de Europese
Organisatie voor Nucleair Onderzoek

aan de grootste deeltjesversneller
ter wereld, die protonen versnelt.

Wij wetenschappers gebruikten
onze wetenschappelijke creativiteit.

We bedachten een creatieve naam
voor ons project:

ProtonMail

(Gelach)

Veel startups beginnen tegenwoordig
in een garage of kelder.

Wij deden het anders.

Wij begonnen in het cafetaria van CERN.

Die is geweldig,

want je hebt er al het eten
en drinken dat je wilt.

Helemaal mooi is
dat elke dag tussen 12 en 2

kostenloos,

een paar duizend wetenschappers
en ingenieurs bij elkaar komen.

Ze weten op praktisch alles een antwoord.

In deze omgeving begonnen we te werken.

We willen eigenlijk je e-mail hebben,

en dat veranderen in zoiets als dit.

Bovendien willen we dat zo doen,

dat je niet eens kan zien
wat er gebeurd is.

Om dat te doen, hebben we
een combinatie nodig

van technologie en design.

Wat is de juiste manier om
zoiets te doen?

Waarschijnlijk moeten we dan niet
de sleutels in de server bewaren.

We genereren encryptie-sleutels
op je computer,

en we maken niet een enkele,
maar twee sleutels.

Je hebt een RSA-privésleutel
en een openbare RSA-sleutel.

Die twee zijn wiskundig
aan elkaar verbonden.

Laten we eens kijken hoe dat gaat,

als meerdere mensen communiceren.

Dit zijn Bob en Alice,
die privé willen communiceren.

De grootste uitdaging is

om Bobs bericht bij Alice te krijgen
zonder dat de server het kan lezen.

We moeten het dan versleutelen,

voordat het Bobs pc verlaat.

De truc is dat we het versleutelen
met de openbare sleutel van Alice.

Dan worden de versleutelde gegevens
via de server naar Alice gestuurd.

Omdat het bericht versleuteld is
met de openbare sleutel van Alice,

kan het alleen ontsleuteld worden
met de private sleutel van Alice.

Het blijkt dat Alice
de enige is met die sleutel.

We hebben nu dus ons doel bereikt,

het bericht van Bob naar Alice sturen,

zonder dat de server zag
wat erin stond.

Ik heb hier een vereenvoudigd plaatje.

In het echt is het veel ingewikkelder,

en er is veel software voor nodig
die hier wat op lijkt.

Dat is de belangrijkste uitdaging
bij het ontwerpen:

hoe stoppen we al die complexiteit
in de software

zonder dat de gebruiker het ziet?

Ik denk dat we met ProtonMail
dicht in de buurt zijn gekomen.

Laten we eens kijken hoe dat gaat.

Hier zijn Bob en Alice weer,

die ook veilig willen communiceren.

Ze maken een ProtonMail-account aan.

Dat is heel simpel en duurt maar even.

Het aanmaken van de sleutel

gebeurt automatisch op de achtergrond

terwijl Bob zijn account aanmaakt.

Als Bobs account aangemaakt is,
kiest hij "Opstellen",

en kan hij z'n e-mail schrijven
zoals hij altijd doet.

Hij vult zijn gegevens in,

en daarna hoeft hij alleen
op "Verstuur" te klikken.

Heel gewoon, zonder te snappen
hoe versleuteling werkt,

en zonder iets anders te doen
dan anders,

heeft Bob zojuist
een versleuteld bericht verstuurd.

Dit is pas de eerste stap.

Met een verbeterde technologie
hoeft privacy niet ingewikkeld

of storend te zijn.

Als we geen advertentie-inkomsten willen,
maar gegevens willen beschermen,

dan kunnen we dat toegankelijk maken.

Iedereen vraagt zich natuurlijk af,

privacy beschermen is prachtig,

maar kan je dat doen

zonder al dat geld
dat advertenties je opleveren?

Ik denk dat het antwoord 'ja' is.

We hebben nu namelijk een punt bereikt,

waarop mensen over de hele wereld
begrijpen hoe belangrijk privacy is.

Als je dat hebt, is alles mogelijk.

Eerder dit jaar had ProtonMail
zoveel gebruikers,

dat we geen middelen meer hadden.

en toen dat gebeurde,
hadden onze gebruikers het erover,

en doneerden een half miljoen dollar.

Dit is maar een voorbeeld wat kan

als je de gemeenschap samenbrengt
voor een gezamenlijk doel.

Zo kan je veel mensen inzetten.

Op dit moment hebben
een kwart miljoen mensen

voor ProtonMail getekend.

Ze komen overal vandaan.

Dat laat zien
dat privacy niet alleen iets is

van Amerika of Europa.

Het is een mondiaal thema
dat ons allen aangaat.

We moeten er echt aandacht aan besteden
voor de toekomst.

Wat moeten we doen
om het probleem op te lossen?

Ten eerste moeten we voor het internet
een ander verdienmodel ondersteunen

dat niet afhankelijk is van advertenties

voor winst en groei.

We moeten een nieuw internet bouwen

waar onze privacy en controle over
onze eigen gegevens voorop staan.

Maar het is nog belangrijker

om een internet te bouwen
waar privacy niet langer een optie is

maar standaard aanwezig is.

We hebben met ProtonMail
de eerste stap gemaakt,

maar dit is pas de eerste stap
van een lange reis.

Het goede nieuws
die ik met jullie kan delen,

is dat we niet helemaal alleen reizen.

De beweging die privacy en vrijheid
van de mensen beschermt,

krijgt nu echt een impuls.

Er zijn tegenwoordig tientallen projecten
over de hele wereld,

waar men samenwerkt
om privacy te verbeteren.

Deze beschermen dingen als chatten
en communicatie met spraak.

Maar ook gegevensopslag, online zoeken,

online browsen
en nog veel meer.

Deze projecten worden niet gedekt
door miljarden aan advertenties,

maar krijgen ondersteuning
van de mensen zelf.

Van privépersonen als jij en ik
van over de hele wereld.

Dat is erg belangrijk, want uiteindelijk

hangt privacy af ons allemaal,

en die moeten we beschermen,
omdat onze online gegevens

meer zijn dan een verzameling
van nullen en enen.

Het is zelfs veel meer.

Het is ons leven,
onze persoonlijke verhalen,

onze vrienden, onze familie,

en in vele opzichten
ook onze hoop en verwachting.

We moeten nu echt
ons recht gaan beschermen

om dat alleen te delen
met mensen wie we dat willen,

anders hebben we geen vrije samenleving.

Het is tijd dat we samen
opstaan en zeggen:

ja, we willen in een wereld wonen
met online privacy,

en ja, we kunnen samenwerken
om dit werkelijkheid te laten worden.

Dank je wel.

(Applaus)