Ateşböceklerinin aşkları ve yalanları

Biyolog Sara Lewis son 20 yılı, ateş böceklerinin sihrini ve mucizesinin temeline inmekle geçirdi. O, bu büyüleyici konuşmasında sessiz ışıklarını nasıl ve neden ürettiklerini, iki ateş böceği ilişkiye girdiğinde ne olduğunu ve dişi türlerinden birinin neden vampir ateş böceği olarak bilindiğini anlatıyor. (Hiç hoş değil.)
Lewis'in dipnotu hakkında hayret verici daha fazla gerçek, aşağıda.

Bir bilim insanı olarak ve
aynı zamanda bir insan olarak,

kendimi harikalara karşı

duyarlı yapmaya çalışıyorum.

Galiba dün gece Jason Webley buna

"sihrin bir parçası olmak için
plan yapmak" dedi.

Yani bir biyolog olarak kariyerim,

gezegenimizi paylaşan bu

harika yaratıkların yaşamlarına derinden

bakmama izin verdiği için çok şanslıyım:

ateş böceklerinin.

Şimdi, biliyorum ki bir çoğunuz için

ateş böcekleri birkaç harika
anıyı ortaya çıkartacaktır:

çocukluk, yaz,

hatta başka bir TED konuşması.

Belki bunun gibi bir şey.

Ateş böceklerinin dünyasına olan ilgim

yüksek lisans yaparken başladı.

Bir akşam, Kuzey Carolina'daki

evin arka bahçesinde oturuyordum

ve aniden bu sessiz kıvılcımlar

etrafımdan yükseldi

sonra merak etmeye başladım:

Bu yaratıklar nasıl ışık yayıyor

ve bu parlamalar da neyin nesi?

Birbirleriyle konuşuyorlar mı?

Ve ışıklar söndükten sonra ne oluyor?

Gece dünyasını keşfettikçe

bu sorulardan bazılarını

cevaplayacak kadar şanslıydım.

Şimdi hiç ateş böceği gördüyseniz

ya da haklarında bir şey duyduysanız,

her günkü manzaramızı

nasıl sihirli bir şekilde ruhani ve uhrevi

bir şeye dönüştürdüklerini bilirsiniz

ve bu bütün dünyada olur,

mavi hayalet ateş
böceklerinin ürkütücü

ışıkları tarafından yaşayan bir ışık
şelalesine dönüştüğünü gördüğüm

Smoky Mountains'deki
bu yamaç gibi

ya da Japonya'da ziyaret ettiğim
yol kenarındaki nehirde

Genji ateş böceklerinin yavaş, dalgalanan

parlamaları ortaya çıkarması gibi

ya da Malezya'da, mangrov ağaçlarının

çiçeklerle değil de, bin tane

ateş böceğinin

inanılmaz bir senkronizasyonla
-(Bip! Bip!)

beraber parıldamalarının

ışığıyla gece çiçek açması gibi.

Bu parlak manzara

beni hala hayret ettiriyor

ve beni doğal yaşamın

sihrine bağlı tutuyor.

Ve bu manzaranın
küçük böcekler

tarafından oluşturulmasını
inanılmaz buluyorum.

Şahsen, ateş böcekleri büyüleyicidir.

Karizmatiktirler.

Yüzyıllar boyunca sanatta

ve şiirde övülmüşlerdir.

Dünyayı dolaştığım esnada,

Tanrı'nın onları Dünya'ya insanların

eğlenmesi için koyduğunu söyleyen

bir çok düşünceli insanla tanıştım.

Başka yaratıklar da onlarla
eğlenebilir tabii.

Bence bu zarif böcekler gerçekten mucizevi

çünkü evrimin yaratıcı doğaçlamasını

çok güzel bir şekilde aydınlatıyorlar.

Onlar iki güçlü evrimsel güç

tarafından şekillendirildi:

doğal seleksiyon: hayatta kalma mücadelesi

ve cinsel seleksiyon:

çoğalma imkanı için mücadele.

Bir ateş böceği hastası olarak, son 20 yıl

benim için bayağı heyecanlı
bir yolculuk oldu.

Tufts Üniversitesi'ndeki
öğrencilerim ve diğer

meslektaşlarımla beraber

ateş böcekleri hakkında
birçok yeni keşif yaptık:

kur yapmaları ve cinsel yaşamları,

ihanetleri ve cinayetleri.

Yani bugün sizinle

bu saklı dünyada yaşadığımız

toplu maceralarımızdan

sadece birkaç hikaye paylaşacağım.

Ateş böcekleri çok güzel ve çeşitli

bir böcek grubu olan
kın kanatlılara aittirler.

Dünya çapında, 2000'in üzerinde
ateş böceği türü vardır

ve bunlar eş bulmanın ve

cezbetmenin farklı yolları olan

oldukça çeşitli kur
sinyallari geliştirmişler.

Yaklaşık 150 milyon yıl önce,

ilk ateş böcekleri muhtemelen
böyle görünüyordu.

Gündüz uçuyorlardı

ve ışık saçmıyorlardı.

Onun yerine, erkekler şahane antenlerini

dişiler tarafından yayılan parfümleri
koklamak için kullanıyorlardı.

Farklı ateş böceklerinde ise,
ışık saçanlar yalnızca dişilerdir.

Onlar çekici biçimde
dolgun ve kanatsızlar

yani her gece pencere pervazlarına

tırmanıp uçan ama ışık yakmayan erkekleri

çekmek için saatlerce
parlak ışık yayarlar.

Daha başka türlerde, her iki
cinsiyet de

eş bulmak için çabuk ve
parlak ışıltılar kullanırlar.

Burada, Kuzey Amerika'da,

gövdelerinden ışık yayabilme konusunda

inanılmaz bir yetenğe sahip
100'ün üzerinde

farklı ateş böceği

türümüz var.

Bunu nasıl yapıyorlar?

Tamamen sihirli gibi görünüyor

ama bu biyolojik sinyaller

ateş böceğinin lambasının
içinde meydana gelen

özenle planlanmış kimyasal
reaksiyonlardan ortaya çıkar.

Ana yıldız,

evrim süresince,

onun minik kollarını lusiferin adlı

enzimle sarmanın bir yolunu
bulmuş olan lusiferin adlı enzimdir,

bu sırada bu işlem o kadar
heyecan verici ki

o ışık saçıyor.

İnanılmaz.

Ama bu parlak ışıkların

bir proto- ateş böceğine
nasıl faydası dokunabilir?

Bu soruyu yanıtlamak için,
aile fotoğraf

albümünde geriye dönüp
bebeklik fotoğraflarına bakmalıyız.

Ateş böcekleri büyüdükçe vücutlarını
baştan aşağı değiştirirler.

Yaşamlarının büyük çoğunluğu olan

yaklaşık iki yılı,

bu larva formunda geçirirler.

Buradaki temel amaçları,
benim genç çocuklarım gibi..

yemek ve büyümektir.

Ve ateş böceği ışığı ilk defa

bu gençlerde ortaya çıktı.

Her bir ateş böceği larvası ışıldayabilir,

onların yetişkinleri bile yapamazken.

Ama bu kadar bariz

olmanın anlamı ne?

Evet, biliyoruz ki bu gençler,

uzun çocukluk döneminde hayatta kalmaya

yardımcı olan tadı tiksindirici
olan kimyasallar üretiyorlar,

dolayısıyla bu ışıkların önceleri uyarı
olarak geliştirildiğini düşünüyoruz,

herhangi bir avcıya "Zehirli! Uzak durun!"

diyen bir neon tabelanın yaptığı gibi.

Bu parlak ışıkların

sadece olası avcılara karşı

korunmak için değil aynı zamanda
olası eşleri çekmek için

kullanılan usta bir iletişim
aracına dönüşmesi

milyonlarca yıl aldı.

Şimdi cinsel seleksiyon
tarafından yönlendirilen

bazı yetişkin ateş böcekleri

-bu gururlu erkek gibi-

kur yapmayı yepyeni bir
seviyeye çıkartarak

karanlıkta parlayan yeni

bir fener geliştirdi.

Bu yetişkinler yalnızca birkaç hafta yaşar

ve şimdi de tek odakları cinsel ilişkidir,

yani, genlerini

gelecek ateş böceği
nesillerine aktarmaktır.

Dolayısıyla bu erkeği yeni kur yapma

sinyallerini gösteren yüzlerce erkeğe

katılırken kırlara takip edebiliriz.

Hayret edici şey ise, bayıldığımız

bu aydınlık sergilerin

burada ve hatta dünyanın her yerinde

aslında erkek ateş böceklerinin

aşk şarkıları olmasıdır.

Uçuyorlar ve kalplerindekileri
ışıkla ifade ediyorlar.

Ben bunu hala romantik buluyorum.

Ama bu esnada, bütün dişiler nerede?

Evet, aşağıda tembelce uzanıp

seçeneklere bakıyorlar.

Seçilmek için çok sayıda erkek var

ve bu dişiler bayağı seçici çıktılar.

Bir dişi bir ışıltı gördüğünde

hele de çekici bir erkekten geliyorsa,

lambasını erkeğin tarafına doğrultur

ve geri ışıldar.

Bu onun "buraya gel" işaretidir.

O zaman erkek yakına uçar
ve tekrar ışıldar.

Eğer dişi,

erkeği hala beğeniyorsa,
bir iletişim başlatırlar.

Bu yaratıklar aşklarını

ışığın dilinde dile getirirler.

Peki bu dişiler tam olarak
neyi çekici buluyor?

Biz birkaç tane ateş böceğinin
düşüncelerini

almaya karar verdik.

Dişileri göz kırpan LED yanıp sönen
test ettiğimizde,

dişilerin daha uzun süren ışıltı veren

erkekleri tercih ettiğini keşfettik.

(Gülüş) (Alkış)

Biliyorum merak ediyorsunuz,

bu erkekler çekiciliklerini
neye borçlular?

Şimdi ışıklar söndüğünde

neler olduğunu göreceğiz.

Keşfettiğimiz ilk şey,

bir erkek ile dişi bu şekilde
beraber olduktan sonra,

bütün geceyi beraber geçiriyorlar.

İçeriye neler

olup bittiğine baktığımızda,

ateş böceğinin
cinsel ilişkisinde şaşırtıcı,

yeni bir dönüm noktası keşfettik.

Çiftleşirlerken,

erkek dişiye

sadece spermini vermekle değil

aynı zamanda düğün hediyesi denilen

besleyici dolu paketi vermekle de
meşgul oluyor.

Bu çiftleşen ikiliye daha yakından

bakmak için zumlayabiliriz.

Aslında hediyeyi görebiliriz,

burada kırmızıyla gösteriliyor

şu an erkekten dişiye aktarılıyor.

Bu hediyeyi değerli yapan şey,

dişinin yumurtalarını beslemek için

kullanacağı proteinle dolu olması.

Yani dişiler olası eşlere bakarken

bu ödüle dikkat ediyorlar.

Keşfettik ki, dişiler erkeklerin
ışık sinyallerini

hangi erkeğin

daha büyük hediye vereceğini önceden

kestirmek için kullanıyor çünkü bu hazine
dişilerin daha fazla yumurtlamasına

ve sonuç olarak da gelecek
nesillere daha fazla

katkı sağlamasına yardımcıdır.

Ancak ateş böceği romantizmi risklidir,

hep tatlılık ve ışıktan ibaret değildir.

Çoğu zaman, bu yetişkin ateş böcekleri

yenmiyor çünkü gençlerinde gibi

kuşları ve başka böcek yiyicileri

uzak tutan toksinleri üretebiliyorlar,

ama belli bir ateş böceği grubu

yollarda bir yerlerde,

bir şekilde korunma
toksinleri için gerekli

metabolik mekanizmayı kaybetmiş.

İş arkadaşım Tom Eisner
tarafından

keşfedilen evrimsel hata,

bu ateş böceklerini

parlak ışıklarını

hain bir niyetle geceye taşımaya itmiştir.

Başka bir iş arkadaşım Jim Lloyd

tarafından "femme fatale" lakabı takılan
bu dişiler,

başka türden
erkek ateş böceklerini

nasıl hedef alabileceklerini çözmüş.

O halde av avcıyla başlar

-burada solda aşağıda görünüyor-

orada sessizce oturuyor

ve olası avının kur yapmasına

kulak misafiri oluyor

ve şu şekilde geçiyor konuşma.

İlk önce erkek avı ışıkla,
"Beni seviyor musun?" der.

Dişisi de, "Belki" diye cevaplar.

O zaman da erkek tekrar ışıldar.

Ama bu sefer, avcı sinsice

öbür dişiyi taklit ederek cevap verir.

Ancak o aşk aramıyor: toksin arıyor.

Eğer taklitte çok iyiyse,
uzanıp yakalamak için

erkeği yeterince yakınına çekebilir

ve erkek sadece
hafif bir atıştırma değildir.

Sonraki bir saat içinde, avcı yavaşça

geride sadece iğrenç kalıntılar
kalıncaya kadar

erkeğe kan kaybettirir.

Kendileri toksin üretemeyince,

bu dişiler o koruyucu
kimyasalları almak için

başka ateş böceklerinin
kanını emme yoluna başvurur.

Evet, vampir ateş böceği,

doğal seleksiyon sayesinde size getirildi.

Bizim ateş böcekleri hakkında
öğreneceğimiz hala çok şey var

ama öyle görünüyor ki
birçok hikaye saklı kalacak,

çünkü dünyanın her yerinde,

ateş böceği sayısı hızla sönmekte.

Temel suçlu: doğal ortamın azalması.

Neredeyse her yer, tarlalar ve ormanlar,

mangrovlar ve kırlar,
ateş böceklerinin yaşamak için

gerektiği yerler, gelişmek
ve yayılmak için kullanılıyor.

İşte bir problem daha:
Biz karanlığı fethettik

ancak bu esnada,
diğer canlıların hayatlarını

mahvedecek kadar ışığı geceye saçtık,

ve ateş böcekleri
eşlerini bulmak için kullandıkları

sinyalleri belirsizleştirdiği

için ışık kirliliğine
karşı oldukça hassastırlar.

Peki gerçekten onlara ihtiyacımız var mı?

Sonuçta onlar sadece dünyanın

biyoçeşitliliğinin ufak bir kısmı.

Ancak bir türün yok olması

mumla dolu bir odadaki
mumların teker teker

sönmesi gibidir.

İlk mumlar sönmeye başladığında

durumu fark edemeyebilirsiniz.

ancak sonunda,
karanlıkta oturarak kalırsınız.

Gezegenin geleceğini inşa
edermişçesine beraber çalışırsak

bu parlak ışıkların parıldamasını

devam ettirecek bir yol
bulabiliriz umarım.

Teşekkürler.

(Alkış)