Γιατί έχουμε μουσεία; - Τ. Β. Μαράντο

Δείτε το πλήρες μάθημα: http://ed.ted.com/lessons/why-do-we-have-museums-j-v-maranto

Τα μουσεία αποτελούν μέρος της ανθρώπινης ιστορίας εδώ και 2000 χρόνια, αλλά δεν ήταν πάντοτε σαν αυτά που επισκεπτόμαστε σήμερα. Ο Τ. Β. Μαράντο αποκαλύπτει την εξέλιξη των μουσείων, αρχίζοντας από το πρώτο μουσείο το 530 π.Χ. (που το φρόντιζε μια πριγκίπισσα) μέχρι τα σόου του Φ. Τ. Μπάρνουμ και πολλά άλλα.

Το μάθημα γίνεται από τον Τ. Β. Μαράντο, η κινούμενη απεικόνιση από το Zedem Media.

Γεια σας.
Ας ξεκινήσουμε την ξενάγησή μας.

Καλώς ήρθατε στο Μουσείο των Μουσείων.

Τα Μουσεία αποτελούν μέρος της ιστορίας
της ανθρωπότητας εδώ και 2000 χρόνια.

Όμως, δεν ήταν πάντοτε όπως αυτά
που επισκεπτόμαστε τώρα.

Η ιστορία τους είναι πολύ πιο παλιά
και παράξενη απ' όσο φαντάζεστε.

Θα ξεκινήσουμε από την ελληνική πτέρυγα.

Η λέξη μουσείο είναι ελληνικής
προέλευσης, και σημαίνει ναοί

που χτίζονταν για τις Μούσες,
τις θεότητες των τεχνών και των επιστημών.

Ικέτες ζητούσαν από τις Μούσες
να προσέχουν τους εκπαιδευτικούς

και να χαρίζουν εφευρετικότητα
σε όσους έκριναν ότι την άξιζαν.

Οι ναοί ήταν γεμάτοι
με προσφορές γλυπτών,

μωσαϊκά,

και πολύπλοκες επιστημονικές συσκευές,

ποιητικές και λογοτεχνικές επιγραφές

και κάθε είδους απόδειξη
που θα έδειχνε την αξία ενός θνητού

για θεϊκή έμπνευση.

Φτάσαμε στην πτέρυγα της Μεσοποταμίας.

Το πρώτο μουσείο δημιουργήθηκε το 530 π.Χ.
στην περιοχή που σήμερα είναι το Ιράκ.

Ο πρώτος έφορος ήταν μια πριγκίπισσα.

Η Ενιγκάλντι-Νάνα ξεκίνησε να συλλέγει και
να φιλοξενεί αντίκες από τη Μεσοποταμία

στο Ε-Γκιγκ-Παρ, το σπίτι της.

Όταν οι αρχαιολόγοι έκαναν
εκσκαφές στην περιοχή,

βρήκαν δεκάδες τεχνουργήματα
τοποθετημένα με τάξη

με πήλινες επιγραφές
γραμμένες σε τρεις γλώσσες.

Θα έκανε ενδιαφέρουσες συγκεντρώσεις.

Η παράδοση συλλογής και έκθεσης
ενδιαφερόντων αντικειμένων ξεκίνησε

να αντιγράφεται όπως βλέπετε εδώ
στην πτέρυγα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.

Τα θησαυροφυλάκια πολιτικών και στρατηγών

ήταν γεμάτα με λάφυρα πολέμου,

και τα βασιλικά θηριοτροφεία
παρουσίαζαν εξωτικά ζώα

στο κοινό σε ειδικές περιστάσεις,
όπως οι αγώνες μονομάχων.

Όπως βλέπετε, εδώ έχουμε
ένα λιοντάρι κι έναν μονομάχο,

και βασικά ο φροντιστής έπρεπε
να βρίσκεται στην πτέρυγα.

Συνεχίζουμε, ελάτε.

Το επόμενο βήμα στην εξέλιξη των μουσείων
έγινε κατά την Αναγέννηση,

όταν η μελέτη του φυσικού κόσμου
ενθαρρύνθηκε και πάλι

μετά από σχεδόν μία χιλιετία
αδιαφορίας του Δυτικού Κόσμου.

Οι προθήκες περιέργειας
ή όπως λέγονταν οι Προθήκες Θαυμάτων,

ήταν συλλογές αντικειμένων,
ένα είδος φυσικής εγκυκλοπαίδειας,

που παρουσίαζαν τεχνουργήματα.

Ας δούμε σ' αυτό το βεστιάριο.
Ορίστε. Προσοχή στα παλτά.

Και θα ξεναγηθούμε
στην προθήκη του Όλε Γουόρμ.

Μία από τις πιο γνωστές Προθήκες Θαυμάτων

ανήκε σε έναν πλούσιο φυσιοδίφη, αντικέρ

και φυσικό του 17ου αιώνα, τον Όλε Γουόρμ.

Ο Όλε Γουόρμ συγκέντρωνε φυσικά είδη,

ανθρώπινους σκελετούς,

αρχαία ρουνικά κείμενα,

και τεχνουργήματα από τον Νέο Κόσμο.

Σε άλλες προθήκες περιέργειας,

μπορούσατε να δείτε γενετικές ανωμαλίες,

πολύτιμους λίθους,

έργα τέχνης,

καθώς και θρησκευτικά
και ιστορικά λείψανα.

Μάλλον δεν θα θέλατε να το αγγίξετε αυτό.

Αυτές οι προθήκες ήταν ιδιωτικές
και βρίσκονταν συχνά σε κατοικίες,

όπου τις φρόντιζαν οι ιδιοκτήτες τους,
άρχοντες και αριστοκράτες,

καθώς και έμποροι και πρώιμοι επιστήμονες.

Ακούει κανείς μουσική τσίρκου;

Τη δεκαετία του 1840,

ο νεαρός θεατρίνος Φινέας Τ. Μπάρναμ,

αγόρασε κάποιες από τις πιο γνωστές
προθήκες της Ευρώπης

κι έφτιαξε το Αμερικανικό Μουσείο
Μπάρναμ στη Νέα Υόρκη.

Ένα εντυπωσιακό μείγμα ζωολογικού κήπου,

αίθουσας διαλέξεων,

κέρινου μουσείου,

θεάτρου,

και ενός σόου φρικιών που ήταν γνωστό
για τους εκλεκτούς κατοίκους του,

όπως αρκούδες,

ελέφαντες,

ακροβάτες,

γίγαντες,

σιαμαία,

μια γοργόνα των Φίτζι

και μια κυρία με μούσι,

μαζί με ένα σύνολο σύγχρονων μηχανημάτων
και επιστημονικών οργάνων.

Τα μουσεία που είναι ανοικτά στο κοινό
είναι ένα σχετικά νέο φαινόμενο.

Πριν τον Μπάρναμ, τα πρώτα δημόσια μουσεία

ήταν προσβάσιμα μόνο
από την ανώτερη και τη μεσαία τάξη,

και μόνο σε συγκεκριμένες μέρες.

Οι επισκέπτες έκαναν αίτηση
για να επισκεφθούν το μουσείο,

γραπτώς πριν την είσοδό τους,

και μόνο μικρές ομάδες μπορούσαν
να επισκεφθούν το μουσείο κάθε μέρα.

Το μουσείο του Λούβρου επέτρεπε
σε όλους την είσοδο στο μουσείο

αλλά μόνο τρεις μέρες την εβδομάδα.

Τον 19ο αιώνα,

άρχισε να διαμορφώνεται
το μουσείο όπως το ξέρουμε.

Ξεκίνησαν οργανισμοί όπως
το Σμιθσόνιαν, ώστε τα αντικείμενα

να εκτίθενται και να μελετώνται,
αντί απλά να φυλάσσονται κλειδωμένα.

Ιδίως τα αμερικανικά μουσεία,

παράγγελναν πειράματα

και προσελάμβαναν ερευνητές για να ψάξουν
και για να αποκτήσουν φυσικά δείγματα.

Τα μουσεία έγιναν κέντρα ευρυμάθειας,
καλλιτεχνικής κι επιστημονικής ανακάλυψης.

Αυτή η εποχή συχνά αποκαλείται
και Εποχή των Μουσείων.

Στις μέρες μας, τα μουσεία
είναι ανοικτά για το κοινό,

ως κέντρα μάθησης και έρευνας,

και μετατρέπονται όλο και περισσότερο
σε πρακτικούς οργανισμούς.

Όμως, το ερώτημα του ποιος
τα επισκέπτεται παραμένει σχετικό

καθώς η τιμή της εισόδου μερικές φορές
μπορεί να είναι απαγορευτική

σε μελλοντικούς μελετητές, καλλιτέχνες
και φέροντες θεϊκή έμπνευση,

που δεν έχουν τα χρήματα
να ικανοποιήσουν την περιέργειά τους.

Σας ευχαριστώ που ήρθατε

και περάστε από το κατάστημα δώρων
καθώς θα φεύγετε.