Γιατί χρειάζεται να αναθεωρήσουμε τον καπιταλισμό

Ο Πολ Τιούντορ Τζόουνς ο Δεύτερος λατρεύει τον καπιταλισμό. Είναι ένα σύστημα που του έχει προσφέρει πολλά τις τελευταίες δεκαετίες. Όπως και να έχει, ο διαχειριστής αντισταθμιστικών κεφαλαίων και φιλάνθρωπος ανησυχεί ότι ο στόχος για τα κέρδη «απειλεί τη δομή της κοινωνίας», όπως το θέτει. Σε αυτήν τη στοχαστική και γεμάτη πάθος ομιλία, περιγράφει τη σχεδιασμένη του αντεπίθεση, η οποία επικεντρώνεται στη έννοια του «δικαίου».

Αυτή είναι μια ιστορία
για τον καπιταλισμό.

Είναι ένα σύστημα που αγαπώ
για τις επιτυχίες και τις ευκαιρίες

που προσέφερε σε εμένα
και σε εκατομμύρια άλλους.

Ξεκίνησα στα είκοσι να εμπορεύομαι αξίες
στο χρηματιστήριο, ειδικά βαμβάκι,

και αν υπήρχε ποτέ μια ελεύθερη αγορά,
ελεύθερη για όλους, ήταν εκείνη

όπου οι άνθρωποι φορούσαν γραβάτες
αλλά φέρονταν σαν μονομάχοι,

κι αγωνίζονταν κυριολεκτικά
και σωματικά για το κέρδος.

Ευτυχώς, ήμουν αρκετά καλός
ώστε μέχρι να γίνω 30

κατάφερα να ανέβω στον τομέα
της διαχείρισης χρημάτων,

όπου πέρασα τις επόμενες τρεις δεκαετίες
ως παγκόσμιος μακροχρηματιστής.

Σε αυτά τα χρόνια είδα
πολλά τρελά πράγματα στις αγορές

και εμπορεύθηκα πολλές
απ' αυτές τις μανίες.

Δυστυχώς, με λύπη μου ανακοινώνω

ότι τώρα μπορεί να είμαστε στο κατώφλι

μιας εκ των πιο καταστροφικών μανιών,
σίγουρα της δικής καριέρας μου,

κι ένα σταθερό χαρακτηριστικό τους
είναι ότι δεν έχουν ποτέ καλό τέλος.

Εδώ και 50 χρόνια

εμείς, ως κοινωνία,
αντιμετωπίζουμε εταιρείες και ομίλους

με έναν στενόμυαλο,
σχεδόν μονομανιακό τρόπο

όσον αφορά το πώς τις εκτιμούμε

και έχουμε δώσει τόση έμφαση στα κέρδη,

στα τριμηνιαία έσοδα
και την τιμή των μετοχών,

που αγνοούμε όλα τα υπόλοιπα.

Είναι σαν να ξεριζώσαμε την ανθρωπιά
από τις εταιρείες μας.

Αυτό όμως δεν το κάνουμε,
να βλέπουμε κάτι σαν μια σειρά αριθμών

με τους οποίους μπορούμε να παίζουμε
όπως με τα τουβλάκια Λέγκο,

δεν το κάνουμε αυτό με τις ζωές μας.

Δεν συμπεριφερόμαστε σε κάποιον
ή τον αξιολογούμε

βάσει του μηνιαίου εισοδήματός του
ή των πιστώσεών του

αλλά έχουμε αυτήν τη διττή αξιολόγηση

όσον αφορά τον τρόπο
που αξιολογούμε τις επιχειρήσεις μας,

και ξέρετε κάτι;

Απειλεί τα ίδια τα θεμέλια
της κοινωνίας μας.

Και να πώς θα το δείτε.

Αυτό το διάγραμμα δείχνει
τα εταιρικά κέρδη εδώ και 40 χρόνια

ως ποσοστό των εσόδων τους

και μπορείτε να δείτε
ότι έχουμε ρεκόρ 40ετίας στο 12,5%.

Μπράβο σας, αν είστε μέτοχοι,

αλλά αν είστε στην αντίπερα όχθη,
ως μέσοι Αμερικανοί εργαζόμενοι

μπορείτε να καταλάβετε
ότι δεν είναι και τόσο καλό.

[Ποσοστό Εσόδων ΗΠΑ για Εργατικό Δυναμικό
έναντι Αποζημίωσης CEO/Εργατών]

Τα υψηλότερα περιθώρια κέρδους
δεν αυξάνουν τον κοινωνικό πλούτο.

Στην πραγματικότητα επιδεινώνουν
την εισοδηματική ανισότητα,

και αυτό δεν είναι καλό.

Αλλά είναι λογικό, σωστά;

Επειδή αν το κορυφαίο 10%
των Αμερικανικών οικογενειών

κατέχουν το 90% των μετοχών,

όσο αυξάνουν τα εταιρικά τους κέρδη

τότε παραμένει λιγότερος πλούτος
για την υπόλοιπη κοινωνία.

Και πάλι η εισοδηματική ανισότητα
δεν είναι κάτι καλό.

Το επόμενο διάγραμμα,
από το Ίδρυμα Ισότητας

δείχνει 21 χώρες, από την Αυστρία
μέχρι την Ιαπωνία και τη Νέα Ζηλανδία.

Στον οριζόντιο άξονα
είναι η εισοδηματική ανισότητα.

Όσο πιο δεξιά πηγαίνουμε,
τόσο μεγαλύτερη είναι η ανισότητα.

Στον κάθετο άξονα υπάρχουν εννέα
κοινωνικές και υγειονομικές μετρήσεις.

Όσο περισσότερο ανεβαίνουμε
τόσο χειροτερεύουν τα προβλήματα

και οι μετρήσεις περιλαμβάνουν
προσδόκιμο ζωής, εγκυμοσύνες, αλφαβητισμό,

κοινωνική κινητικότητα,
για να κατονομάσω μερικές.

'Όσοι είστε Αμερικανοί αναρωτιέστε
πού είναι οι Η.Π.Α. στην κατάταξη;

Πού είναι στο διάγραμμα;

Μπορείτε να μαντέψετε;

Είμαστε κυριολεκτικά εκτός διαγράμματος.

Ναι, αυτοί είμαστε εμείς,

με τη μεγαλύτερη εισοδηματική ανισότητα

και τα μεγαλύτερα κοινωνικά προβλήματα
σύμφωνα με αυτές τις μετρήσεις.

Ορίστε μια πρόβλεψη
που είναι εύκολο να γίνει

και αυτή είναι ότι το κενό
μεταξύ των πλουσίων και των φτωχών

σίγουρα θα κλείσει.

Η ιστορία πάντα το κλείνει.

Συνήθως συμβαίνει
με έναν από τους εξής τρεις τρόπους:

με επανάσταση, με υψηλότερους φόρους,
ή με πόλεμο.

Τίποτα από αυτά
δεν είναι στη λίστα επιθυμιών μου.

(Γέλια)

Υπάρχει και άλλος τρόπος να το κάνουμε,

αυξάνοντας τη δικαιοσύνη
στην εταιρική συμπεριφορά,

αλλά ο τρόπος με τον οποίο
λειτουργούμε αυτή τη στιγμή

θα χρειαζόταν
μια ριζική αλλαγή στη συμπεριφορά

και όπως ο εθισμένος που προσπαθεί
να αποτινάξει μια συνήθεια,

το πρώτο βήμα είναι να αναγνωρίσουμε
ότι έχουμε πρόβλημα.

Επιτρέψτε μου να πω,
αυτή η μανία για κέρδη που έχουμε

είναι ριζωμένη τόσο βαθιά

που δεν καταλαβαίνουμε καν
πόσο κακό κάνουμε στην κοινωνία.

Ορίστε ένα μικρό αλλά αποκαλυπτικό
παράδειγμα του πώς το κάνουμε:

αυτό το γράφημα δείχνει
τις εταιρικές δωρεές

ως ποσοστό των κερδών, όχι εσόδων,
των τελευταίων 30 ετών.

Αντιπαραβάλετε αυτό με το προηγούμενο
διάγραμμα των εταιρικών ορίων κερδών

και σας ρωτώ,

σας φαίνεται σωστό;

Ειλικρινά, όταν άρχισα
να γράφω την παρουσίαση, σκέφτηκα:

«Μα τι κάνει η εταιρεία μου,
τι κάνει η Tudor;»

Συνειδητοποίησα ότι δίνουμε το 1%
των εταιρικών μας κερδών

σε φιλανθρωπίες κάθε χρόνο.

Και υποτίθεται ότι είμαι φιλάνθρωπος.

Όταν το συνειδητοποίησα,
στην κυριολεξία ήθελα να κάνω εμετό.

Αλλά το ζητούμενο είναι, ότι αυτή
η μανία είναι τόσο βαθιά ριζωμένη

που οι καλοπροαίρετοι,
όπως εγώ δεν αντιλαμβάνονται

ότι είναι μέρος της.

Δεν πρόκειται να αλλάξουμε
την εταιρική συμπεριφορά

αυξάνοντας απλά την εταιρική φιλανθρωπία
ή τις φιλανθρωπικές συνεισφορές.

Παρεμπιπτόντως,
τετραπλασιάσαμε το ποσό

αλλά -- (Χειροκρότημα)
Παρακαλώ.

Αλλά δεν μπορούμε να το κάνουμε προωθώντας
απλά περισσότερη δίκαιη συμπεριφορά.

Ένας τρόπος είναι
να εμπιστευόμαστε πραγματικά

το σύστημα που μας έφερε ως εδώ εξ' αρχής,

δηλαδή το σύστημα της ελεύθερης αγοράς.

Πριν έναν χρόνο περίπου
κάποιοι φίλοι μου και εγώ

ιδρύσαμε μια μη-κερδοσκοπική
ονόματι Just Capital (Δίκαιο Κεφάλαιο).

Η αποστολή της είναι να βοηθήσουμε
εταιρείες και επιχειρήσεις

να λειτουργούν με πιο δίκαιο τρόπο,
χρησιμοποιώντας την τροφοδοσία του κοινού

για να καθορίσουν επακριβώς τα κριτήρια
για μια δίκαιη εταιρική συμπεριφορά.

Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει
ένα ευρέως αποδεκτό πρότυπο

που μπορεί να ακολουθήσει μια επιχείρηση
και εδώ εισέρχεται η Just Capital,

επειδή από φέτος και κάθε χρόνο
θα διενεργούμε μια εθνική έρευνα

με ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα
20.000 Αμερικανών

για να ανακαλύψουμε
ποια σκέφτονται ακριβώς ότι είναι

τα κριτήρια της δικαιοσύνης
στην εταιρική συμπεριφορά.

Πρόκειται για ένα μοντέλο
που θα ξεκινήσει στις Η.Π.Α.

αλλά μπορεί να επεκταθεί
οπουδήποτε στον κόσμο

και ίσως να ανακαλύψουμε

ότι το ποιο σημαντικό πράγμα για το κοινό

είναι να δημιουργούμε δουλειές
με βιώσιμους μισθούς,

ή να φτιάχνουμε υγιεινά προϊόντα

ή να βοηθούμε
κι όχι να βλάπτουμε το περιβάλλον.

Στην Just Capital, δεν γνωρίζουμε
και δεν δικαιούμαστε να αποφασίσουμε.

Είμαστε μόνο αγγελιαφόροι,

αλλά έχουμε 100% εμπιστοσύνη και πίστη
στο Αμερικανικό κοινό να το κάνει σωστά.

Επομένως θα δημοσιεύσουμε τα ευρήματα
αυτό τον Σεπτέμβριο για πρώτη φορά

και το επόμενο έτος,
θα διεξάγουμε ξανά την έρευνα

και θα κάνουμε το πρόσθετο βήμα
αυτή τη φορά,

θα κατατάξουμε τις 1.000 μεγαλύτερες
αμερικανικές εταιρίες

από την πρώτη έως τη χιλιοστή
και όλες τις άλλες ανάμεσά τους.

Αποκαλούμε αυτό τον δείκτη,
Δείκτη Δικαίου,

και θυμηθείτε, είμαστε μια ανεξάρτητη ΜΚΟ
χωρίς προκαταλήψεις

και έτσι θα δίνουμε φωνή
στο Αμερικανικό κοινό.

'Ίσως με τον χρόνο, να ανακαλύψουμε
ότι καθώς οι άνθρωποι μαθαίνουν

ποιες εταιρίες είναι οι πιο δίκαιες,

οι ανθρώπινοι και οι οικονομικοί πόροι
θα κατευθύνονται προς αυτές,

και έτσι θα γίνονται πιο εύπορες

και θα βοηθήσουν τη χώρα μας
να ευημερήσει.

Ο καπιταλισμός είναι υπεύθυνος
για κάθε μεγάλη καινοτομία

κι έτσι ο κόσμος έγινε ένα πιο εμπνευσμένο
και καταπληκτικό μέρος να ζει κανείς.

Ο Καπιταλισμός πρέπει
να βασίζεται στη δικαιοσύνη.

Πρέπει τώρα περισσότερο από ποτέ,

με τις οικονομικές ανισότητες να γίνονται
ολοένα και μεγαλύτερες καθημερινά.

Υπολογίζεται ότι 47%
των Αμερικανών εργαζομένων

μπορεί να εκτοπιστεί
στα επόμενα 20 χρόνια.

Δεν είμαι κατά της ανάπτυξης.

Θέλω το αυτόματο αυτοκίνητο
και τη φορητή ρουκέτα όσο ο καθένας.

Αλλά εκλιπαρώ να αναγνωριστεί
ότι τα αυξανόμενα κέρδη και ο πλούτος

πρέπει να συνοδεύονται
από μεγαλύτερη εταιρική κοινωνική ευθύνη.

«Αν αφαιρεθεί η δικαιοσύνη» είπε
ο Άνταμ Σμιθ, πατέρας του καπιταλισμού,

«η μεγάλη, η αχανής δομή της ανθρώπινης
κοινωνίας μπορεί σε μια μόνο στιγμή

να διαλυθεί σε άτομα».

Όταν ήμουν νέος
και υπήρχε ένα πρόβλημα,

η μαμά μου συνήθιζε πάντα να αναστενάζει,
να κουνάει το κεφάλι και να λέει:

«Έλεος, έλεος.»

Τώρα δεν είναι ώρα για μας και
τους υπόλοιπους να τους δείξουμε έλεος.

Είναι η στιγμή να τους δείξουμε δικαιοσύνη

και μπορούμε να το κάνουμε μαζί,

ξεκινώντας από εκεί που δουλεύουμε,
στη δουλειά που δουλεύουμε.

Όταν βάλουμε τη δικαιοσύνη
στο ίδιο επίπεδο με τα κέρδη,

θα κερδίσουμε το πιο όμορφο πράγμα
στον κόσμο.

Θα ξανακερδίσουμε την ανθρωπιά μας.

Σας ευχαριστώ.

(Χειροκρότημα)