จุลินทรีย์ของเราทำให้เราเป็นตัวตนของเรา ได้อย่างไร
-
0:01 - 0:05มนุษย์เราวิตกกังวลเกี่ยวกับ
สุขภาพร่างกายเราเสมอ -
0:05 - 0:09แต่เราไม่เก่งนักที่จะคิดออกได้ว่า
อะไรที่สำคัญ -
0:09 - 0:12ดูกรณีของชาวอียิปต์โบราณเป็นตัวอย่าง
-
0:12 - 0:16ต่างกังวลอย่างมากเกี่ยวกับส่วนของร่างกาย
ที่พวกเขาคิดว่าจำเป็นต้องใช้หลังความตาย -
0:16 - 0:18แต่พวกเขาทิ้งบางชิ้นส่วนไว้
-
0:18 - 0:20ตัวอย่างเช่น ชิ้นนี้
-
0:20 - 0:23ถึงแม้พวกเขาจะเก็บถนอมได้อย่างประณีต
ส่วนที่เป็นกระเพาะ ปอด -
0:23 - 0:24ตับ และ อื่นๆ
-
0:24 - 0:28แต่พวกเขากลับทำให้สมองเละ
ระบายออกไปทางจมูก -
0:28 - 0:29และโยนมันทิ้งไป
-
0:29 - 0:31ซึ่งก็สมเหตุสมผลโดยแท้
-
0:31 - 0:33เพราะสมองทำอะไรให้เราบ้างล่ะครับ
-
0:33 - 0:37ลองนึกดูซิว่ามีอวัยวะในร่างกายของเรา
ประเภทที่ถูกมองข้ามไปอีกไหม -
0:37 - 0:39ที่มีน้ำหนักพอ ๆ กับสมอง
-
0:39 - 0:42และในบางเรื่อง ก็สำคัญต่อ
การที่เราเป็นใคร -
0:42 - 0:45แต่เรารู้เกี่ยวกับมันน้อยมาก
และดูแลรักษามันอย่างไม่ใส่ใจ -
0:45 - 0:48ลองนึกดูซิครับ
ทางความก้าวหน้าทางวิทยาศาสตร์ใหม่ ๆ -
0:48 - 0:50เราก็เพิ่งจะเริ่มเข้าใจ
-
0:50 - 0:53ความสำคัญที่มันมีต่อ
วิธีที่เราคิดถึงตัวเราเอง -
0:53 - 0:55คุณไม่อยากรู้เกี่ยวกับมัน มากกว่านี้หรือ
-
0:55 - 0:58ครับ ปรากฎว่าเรามีบางสิ่งบางอย่าง
ที่เหมือนแบบนั้นจริง ๆ -
0:59 - 1:01คือ ไส้พุงของเรา
-
1:01 - 1:03หรือ ถ้าจะพูดให้ถูก จุลินทรีย์ของมัน
-
1:03 - 1:06แต่ไม่ใช่แค่จุลินทรีย์
ในลำไส้อย่างเดียวที่สำคัญ -
1:06 - 1:08จุลินทรีย์ทั่วร่างกายเรานั้น
-
1:08 - 1:11กลายเป็นว่าสำคัญยิ่งยวด
ต่อความแตกต่างทั้งหมดที่มีอยู่ -
1:11 - 1:13ที่ทำให้คนที่แตกต่างกัน
เป็นตัวเป็นตนของเรา -
1:13 - 1:15อย่างเช่น คุณเคยสังเกตหรือไม่ว่า
-
1:15 - 1:20ทำไมบางคนถูกยุงกัดบ่อยกว่าคนอื่น ๆ
-
1:20 - 1:24กลายเป็นว่าประสบการณ์เล็ก ๆ น้อย ๆ
ตอนไปค่ายพักแรมที่แท้ก็กลายเป็นความจริง -
1:24 - 1:27อย่างเช่น ผมไม่ค่อยจะโดนยุงกัด
-
1:27 - 1:29แต่ภรรยาผม อแมนด้า
ล่อยุงให้มากัดได้เป็นฝูง -
1:29 - 1:32เป็นสาเหตุมาจากการที่เรามีจุลินทรีย์บน
ผิวหนังต่างกัน -
1:32 - 1:36ซึ่งผลิตสารเคมีต่าง ๆ กันที่ยุงตรวจจับได้
-
1:36 - 1:40ขณะนี้ จุลินทรีย์ยังเป็นส่วนสำคัญยิ่ง
ในสาขาการแพทย์อีกด้วย -
1:40 - 1:42ตัวอย่างเช่น จุลินทรีย์
ตัวที่คุณมีอยู่ในลำไส้ -
1:42 - 1:46จะกำหนดว่ายาแก้ปวดตัวใดจะ
เป็นพิษต่อตับของคุณหรือไม่ -
1:46 - 1:51และมันยังกำหนดอีกด้วยว่ายาตัวอื่น
จะใช้ได้หรือไม่สำหรับสภาพหัวใจของคุณ -
1:51 - 1:53และถ้าคุณเป็นแมลงวันผลไม้อย่างน้อยก็
-
1:53 - 1:57จุลินทรีย์ของคุณจะบอกได้ว่า
คุณอยากมีเพศสัมพันธ์กับแมลงตัวไหน -
1:57 - 1:59เรายังไม่ได้สาธิตเรื่องนี้กับมนุษย์
-
1:59 - 2:03แต่บางทีก็อยู่ที่เมื่อไหร่เท่านั้นแหละ
ก่อนที่เราจะค้นพบ (เสียงหัวเราะ) -
2:03 - 2:06จุลินทรีย์จึงมีขอบข่ายของหน้าที่เยอะแยะมาก
-
2:06 - 2:07มันช่วยเราย่อยอาหาร
-
2:07 - 2:10ช่วยสอนระบบภูมิคุ้มกันในร่างกายของเรา
-
2:10 - 2:12ช่วยเราต้านทานโรค
-
2:12 - 2:14และแม้กระทั่งอาจจะมีผลต่อพฤติกรรมของเรา
-
2:14 - 2:18ครับแผนที่ชุมชนจุลินทรีย์เหล่านี้ทั้งหมด
หน้าตาเป็นอย่างไรหรือครับ -
2:18 - 2:20มันจะหน้าตาไม่เหมือนแบบนี้เปี๊ยบ
-
2:20 - 2:23แต่ก็ช่วยเป็นตัวชี้นำให้เข้าใจ
ความหลากหลายทางชีวภาพ -
2:23 - 2:27ส่วนต่าง ๆ ของโลกนั้นมีลักษณะภูมิทัศน์
ของสิ่งมีชีวิตแตกต่างกัน -
2:27 - 2:32ซึ่งเป็นลักษณะโดยตรงเฉพาะของพื้นที่หนึ่ง
หรืออีกพื้นที่หนึ่ง -
2:32 - 2:34หรืออีกพื้นที่หนึ่ง
-
2:34 - 2:38ในทางจุลชีววิทยา ก็ดูค่อนข้างจะเหมือนกัน
แม้ผมจะต้องพูดตรง ๆ กับคุณว่า -
2:38 - 2:41จุลินทรีย์ทุกชนิดโดยแท้แล้ว
ก็ดูเหมือน ๆ กันภายใต้กล้องจุลทรรศน์ -
2:41 - 2:43ดังนั้น แทนที่เราจะพยายามระบุชนิดของมัน
ตามที่เราเห็น -
2:43 - 2:46ที่เราทำก็คือดูลำดับดีเอ็นเอของมัน
-
2:46 - 2:49ในโครงการชื่อจีโนมของจุลินทรีย์ทั้งหมด
ที่อาศัยอยู่ในมนุษย์ -
2:49 - 2:52ที่สถาบันสุขภาพอเมริกา
ให้ทุนอุดหนุน 173 ล้านดอลลาร์ -
2:52 - 2:54ที่ซึ่งนักวิจัยหลายร้อยคนมารวมตัวกัน
-
2:54 - 2:57จัดรายละเอียดการเรียงตัวทั้งหมด
ของเบส A T G และ C -
2:57 - 2:59และจุลินทรีย์เหล่านี้ทั้งหมด
ในร่างกายมนุษย์ -
2:59 - 3:03ดังนั้นเมื่อเราเอามันมาเข้าไว้ด้วยกัน
มันจึงเป็นแบบนี้ครับ -
3:03 - 3:07มันก็ลำบากเพิ่มขึ้นอีกเล็กน้อยที่จะบอกว่า
ใครอยู่ตรงไหนขณะนี้ใช่ไหมครับ -
3:07 - 3:10ที่ห้องทดลองผมทำอยู่คือพัฒนาเทคนิค
คอมพิวเตอร์ขึ้นมาที่ให้เรา -
3:10 - 3:13เอาหลายล้านล้านไบต์ของข้อมูลลำดับ
เหล่านี้ทั้งหมด -
3:13 - 3:16ไปเปลี่ยนให้เป็นสิ่งที่มีประโยชน์ขึ้น
อีกหน่อยคือให้เป็นแผนที่ -
3:16 - 3:19และเมื่อเราทำสิ่งนั้น
ด้วยข้อมูลจีโนมของจุลินทรีย์ในมนุษย์ -
3:19 - 3:21จากอาสาสมัครที่ร่างกายแข็งแรง 250 คน
-
3:21 - 3:23มันจะหน้าตาแบบนี้ครับ
-
3:23 - 3:27แต่ละจุดตรงนี้แทนจุลินทรีย์
ที่ซับซ้อนนั้นทั้งหมด -
3:27 - 3:29ในทั่วประชาคมจุลินทรีย์หนึ่ง
-
3:29 - 3:31ครับอย่างที่บอก
โดยพื้นฐานทั้งหมดดูเหมือน ๆ กัน -
3:31 - 3:35ดังนั้นสิ่งที่เรากำลังดูคือแต่ละจุดแทน
ประชาคมจุลินทรีย์หนึ่งกลุ่ม -
3:35 - 3:37จากที่หนึ่งในร่างกาย
ของอาสาสมัครสุขภาพดี 1 คน -
3:37 - 3:41คุณจึงเห็นได้ว่ามีส่วนต่าง ๆ ของแผนที่
สีต่าง ๆ กัน -
3:41 - 3:43เกือบจะเหมือนทวีปที่แยกจากกัน
-
3:43 - 3:44และสิ่งที่ปรากฎออกมา
-
3:44 - 3:47คือพวกนั้นได้แก่ พื้นที่ต่าง ๆ ของร่างกาย
-
3:47 - 3:49จะมีจุลินทรีย์ต่างชนิดกันมาก
-
3:49 - 3:52ดังนั้นที่เรามีคือเรามีประชาคมจุลินทรีย์
ที่ปากขึ้นไปตรงนั้นที่เป็นสีเขียว -
3:52 - 3:55ไปอีกด้านหนึ่งประชาคมจุลินทรีย์
ที่ผิวหนังที่เป็นสีน้ำเงิน -
3:55 - 3:58ประชาคมจุลินทรีย์ที่ช่องคลอดที่เป็นสีม่วง
-
3:58 - 4:01และตรงไปด้านล่างประชาคมจุลินทรีย์
เกี่ยวกับอุจจาระที่เป็นสีน้ำตาล -
4:01 - 4:03และเมื่อไม่กี่ปีมานี้เอง
-
4:03 - 4:06เราเพิ่งจะพบว่าจุลินทรีย์
ในส่วนต่าง ๆ ของร่างกายนั้น -
4:06 - 4:08แตกต่างจากกันอย่างไม่น่าเชื่อ
-
4:08 - 4:11ดังนั้นถ้าผมดูจุลินทรีย์ของแค่คน ๆ หนึ่ง
-
4:11 - 4:13ในปากและในลำไส้
-
4:13 - 4:17จะปรากฎว่าความแตกต่างระหว่าง
ประชาคมจุลินทรีย์ทั้งสองกลุ่มนั้น -
4:17 - 4:18ต่างกันอย่างมโหฬาร
-
4:18 - 4:21ใหญ่ยิ่งกว่าความแตกต่าง
ระหว่างจุลินทรีย์ในปะการังนี้ -
4:21 - 4:24กับจุลินทรีย์ในทุ่งหญ้านี้เสียอีก
-
4:24 - 4:27เรื่องนี้แทบไม่น่าเชื่อเมื่อคุณคิดถึงมัน
-
4:27 - 4:30มันหมายถึงว่าต่างกันไม่กี่ฟุต
ในร่างกายมนุษย์ -
4:30 - 4:33ทำให้เกิดความแตกต่าง
กับระบบนิเวศน์จุลินทรีย์ของคุณ -
4:33 - 4:35มากยิ่งกว่าหลายร้อยไมล์บนผิวโลก
-
4:35 - 4:38และสิ่งนี้ก็ไม่ได้บอกว่าคนสองคน
โดยพื้นฐานจะเหมือนกัน -
4:38 - 4:40ในเรื่องที่อยู่ของจุลินทรีย์ในร่างกาย
-
4:40 - 4:41คุณจึงอาจเคยได้ยินว่า
-
4:41 - 4:44เราแทบจะเหมือนกันทั้งหมด
ในเรื่องดีเอ็นเอมนุษย์ของเรา -
4:44 - 4:49คุณ 99.99 เปอร์เซนต์เหมือนกัน
ในเรื่องดีเอ็นเอมนุษย์ของคุณ -
4:49 - 4:50กับคนที่นั่งข้าง ๆ คุณ
-
4:50 - 4:53แต่นั่นไม่จริงสำหรับจุลินทรีย์
ในลำไส้ของคุณ -
4:53 - 4:55คุณอาจมีที่เหมือนกันแค่ 10 เปอร์เซนต์
-
4:55 - 4:59กับคนนั่งข้าง ๆ คุณ
ในเรื่องจุลินทรีย์ในลำไส้ -
4:59 - 5:01ซึ่งนั่นก็ต่างกัน
อย่างกับแบคทีเรียบนทุ่งหญ้านี้ -
5:01 - 5:04กับแบคทีเรียในป่านี้
-
5:04 - 5:06จุลินทรีย์ต่าง ๆ เหล่านี้
-
5:06 - 5:09จึงมีหน้าที่แบบต่าง ๆทั้งหมดเหล่านี้
ตามที่ผมบอกไปแล้ว -
5:09 - 5:11ทุก ๆ อย่างตั้งแต่การย่อยอาหาร
-
5:11 - 5:13จนถึงการเกี่ยวข้องกับโรคภัยชนิดต่าง ๆ
-
5:13 - 5:15กระบวนการสันดาปยาและ อื่น ๆ
-
5:15 - 5:17พวกมันทำทั้งหมดนี้ได้อย่างไรหรือ
-
5:17 - 5:19ครับ ส่วนหนึ่งก็เพราะว่า
-
5:19 - 5:23ถึงแม้จะมีจุลินทรีย์เหล่านั้น
หนักแค่ 3 ปอนด์ในลำไส้ของคุณ -
5:23 - 5:24แต่พวกมันมีจำนวนมากกว่าเราเยอะมาก
-
5:24 - 5:27แล้วมันมีจำนวนมากกว่าเราแค่ไหนหรือครับ
-
5:27 - 5:30ครับ ขึ้นอยู่กับว่าคุณคิดว่า
ร่างกายของเราคืออะไร -
5:30 - 5:31มันใช่เซลล์ของเราไหม
-
5:31 - 5:35ครับเราแต่ละคนประกอบด้วย
เซลล์ราว 10 ล้านล้านเซลล์มนุษย์ -
5:35 - 5:38แต่เราเป็นที่พักอาศัยของจุลินทรีย์
ถึง 100 ล้านล้านเซลล์จุลินทรีย์ -
5:38 - 5:41พวกมันจึงมีจำนวนมากกว่าเรา 10 ต่อ 1
-
5:41 - 5:44ครับ คุณอาจคิดว่าเราเป็นมนุษย์
ก็เพราะดีเอ็นเอของเรา -
5:44 - 5:48แต่กลับกลายเป็นว่าเราแต่ละคนมียีนส์
ประมาณสองหมื่นยีนส์มนุษย์ -
5:48 - 5:50ขึ้นอยู่กับว่าคุณจะนับอย่างไรแน่
-
5:50 - 5:54แต่มีจำนวนยีนส์จุลินทรีย์ตั้งแต่ 2 ล้าน
ถึง 20 ล้านยีนส์จุลินทรีย์ -
5:54 - 5:57ดังนั้น ไม่ว่าจะมองมุมไหนจำนวนของเรา
-
5:57 - 6:00ก็น้อยกว่าจุลินทรีย์ที่มาอาศัยเราอยู่
มากมายมหาศาล -
6:00 - 6:03และปรากฎว่านอกจากร่องรอยเล็กน้อย
ของดีเอ็นเอมนุษย์ของเราแล้ว -
6:03 - 6:05เรายังทิ้งร่องรอยดีเอ็นเอจุลินทรีย์
ของเราไว้ -
6:05 - 6:07บนทุกสิ่งทุกอย่างที่เราแตะต้อง
-
6:07 - 6:09ได้แสดงให้เห็นในการวิจัยไม่กี่ปีก่อน
-
6:09 - 6:12ว่าจริงๆ คุณสามารถจะจับคู่
ฝ่ามือของคน ๆ หนึ่ง -
6:12 - 6:14กับเมาส์คอมพิวเตอร์
ที่พวกเขาใช้อยู่เป็นประจำ -
6:14 - 6:16ด้วยความแม่นยำถึง 95 %
-
6:16 - 6:19เรื่องนี้ออกมาในวารสารวิทยาศาสตร์
ไม่กี่ปีมานี้ -
6:19 - 6:22ที่สำคัญมันปรากฎในละครทีวีซีรี่ส์
เรื่อง CSI: Miami -
6:22 - 6:23คุณจึงรู้ว่ามันเป็นความจริงแน่ ๆ
-
6:23 - 6:25(เสียงหัวเราะ)
-
6:25 - 6:28แล้วทีนี้จุลินทรีย์ของเราพวกนี้
มาจากไหนหรือครับ -
6:28 - 6:31ครับ ก็เหมือนผม
ถ้าหากคุณมีหมา หรือ เด็ก ๆ -
6:31 - 6:33คุณคงจะคลางแคลงใจ
ดำมืดอยู่บ้างในเรื่องนั้น -
6:33 - 6:35ซึ่งทั้งหมดนั้นเป็นความจริง
จะยังไงก็ตาม -
6:35 - 6:38ก็เหมือนกับที่เราสามารถจับคู่
คุณกับอุปกรณ์คอมพ์ของคุณ -
6:38 - 6:40โดยจุลินทรีย์ที่มีอยู่ร่วมกัน
-
6:40 - 6:42เรายังสามารถจับคู่คุณกับหมาของคุณได้ด้วย
-
6:42 - 6:44แต่กลายเป็นว่าในผู้ใหญ่
-
6:44 - 6:46ประชาคมจุลินทรีย์ค่อนข้างจะคงที่
-
6:46 - 6:49ดังนั้น แม้คุณจะใชัชีวิตร่วมกับใครก็ตาม
-
6:49 - 6:51คุณจะยังคงลักษณะเฉพาะของจุลินทรีย์
ต่างไปจากเขา -
6:51 - 6:54ไม่ว่าจะผ่านไปเป็นหลาย ๆ สัปดาห์
เดือนหรือปี -
6:54 - 6:57ปรากฎว่าประชาคมจุลินทรีย์แรก ๆ ของเรานั้น
-
6:57 - 6:59ขึ้นอยู่อย่างมากกับวิธีเกิดของเรา
-
6:59 - 7:01เด็กที่คลอดออกมาตามปกติ
-
7:01 - 7:04จุลินทรีย์ของพวกเขาทั้งหมด
โดยพื้นฐานจะเหมือนกับประชาคมช่องคลอด -
7:04 - 7:07ในขณะที่เด็กที่เกิดโดยการผ่าท้องทำคลอด
-
7:07 - 7:10จุลินทรีย์ทั้งหมดของพวกเขา
ก็จะเหมือนผิวหนัง -
7:10 - 7:13และสิ่งนี้อาจไปลัมพันธ์กับ
ความแตกต่างบางอย่าง -
7:13 - 7:15ในเรื่องสุขภาพซึ่งเกี่ยวพันธ์กับ
การคลอดโดยการผ่าทำคลอด -
7:15 - 7:19เช่น อาการหอบหืด อาการภูมิแพ้
กระทั่งโรคอ้วนที่เป็นกันมากขึ้น -
7:19 - 7:21ซึ่งทั้งหมดนี้ถูกโยงมาถึงจุลินทรีย์
ได้แล้วในขณะนี้ -
7:21 - 7:25เมื่อคิดถึงเรื่องนี้จนไม่นานมานี้เอง
สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมทุกตัวที่รอดชีวิต -
7:25 - 7:28คลอดออกมาทางช่องคลอด
-
7:28 - 7:30ดังนั้น การขาดจุลินทรีย์ป้องกัน
เหล่านั้นเอง -
7:30 - 7:32ที่เราได้วิวัฒน์ร่วมกันมา
อาจเป็นเหตุสำคัญยิ่ง -
7:32 - 7:37ต่อสภาพที่ต่างกันเหล่านี้ส่วนมากในขณะนี้
เรารู้ว่าเกี่ยวข้องกับจีโนมของจุลินทรีย์ -
7:37 - 7:40ตอนที่ลูกสาวผมเองเกิดเมื่อสองปีก่อน
-
7:40 - 7:42โดยการผ่าท้องทำคลอดฉุกเฉิน
-
7:42 - 7:44เราจัดการเรื่องนี้ด้วยตัวเอง
-
7:44 - 7:46ให้แน่ใจว่าเธอถูกเคลือบไว้ด้วย
จุลินทรีย์ช่องคลอดพวกนั้น -
7:46 - 7:49ซึ่งเธอควรจะได้รับเองตามธรรมชาติ
-
7:49 - 7:52ขณะนี้ก็ยากที่จะบอกได้อย่างแทัจริง
ว่าสิ่งนี้จะได้ผลหรือไม่ -
7:52 - 7:54ต่อสุขภาพของเธอโดยเฉพาะใช่ไหมครับ
-
7:54 - 7:58ด้วยขนาดตัวอย่างแค่เพียงเด็กคนเดียว
ไม่ว่าเราจะรักเธอมากเท่าไรก็ตาม -
7:58 - 8:00คุณไม่มีขนาดกลุ่มตัวอย่างที่เพียงพอ
-
8:00 - 8:02ที่จะคิดคำนวณเฉลี่ยได้ว่าอะไรจะเกิดขึ้น
-
8:02 - 8:05แต่ที่อายุสองขวบเธอยังไม่มี
การติดเชื้อที่หู -
8:05 - 8:07เราจึงกำลังหวังว่าผลลัพธ์จะออกมาดี
ในเรื่องนั้น -
8:07 - 8:10นอกจากนี้แล้วเรากำลังเริ่ม
วิจัยทดลองทางคลินิคกับเด็ก ๆ เพิ่มขึ้น -
8:10 - 8:13เพื่อหาคำตอบว่าสิ่งนี้มีผลในการป้องกัน
โดยทั่วไปหรือไม่ -
8:15 - 8:20เราเกิดมาอย่างไรจึงมีผลอย่างใหญ่หลวง
ต่อจุลินทรีย์ที่เราจะมีตั้งแต่แรกเริ่ม -
8:20 - 8:22แต่เราจะไปไหนต่อหลังจากนั้น
-
8:22 - 8:25สิ่งที่กำลังแสดงให้ดู
อีกครั้งครับนี่คือแผนที่ -
8:25 - 8:27ของข้อมูลโครงการจีโนมจุลินทรีย์ในมนุษย์
-
8:27 - 8:29แต่ละจุดแทนตัวอย่างจากแหล่งหนึ่งในร่างกาย
-
8:29 - 8:32จากผู้ใหญ่ที่แข็งแรงคนหนึ่งใน 250 คน
-
8:32 - 8:34และคุณก็ได้เห็นเด็ก ๆ พัฒนาขึ้นด้านกายภาพ
-
8:34 - 8:36คุณได้เห็นพวกเขาพัฒนาขึ้นทางด้านสมอง
-
8:36 - 8:38ตอนนี้เป็นครั้งแรกที่คุณกำลังจะเห็น
-
8:38 - 8:41ลูกของเพื่อนร่วมงานผมคนหนึ่ง
กำลังพัฒนาทางด้านจุลินทรีย์ -
8:41 - 8:43ดังนั้น สิ่งที่เรากำลังจะมาดูกัน
-
8:43 - 8:46ก็คือ เรากำลังจะดูอุจจาระของเด็กอ่อนคนนี้
-
8:46 - 8:48หรือประชาคมอุจจาระ
ซึ่งเป็นตัวแทนจุลินทรีย์ลำไส้ -
8:48 - 8:51ถูกเก็บตัวอย่างทุกสัปดาห์
นานเกือบจะสองปีครึ่ง -
8:51 - 8:53เราจึงกำลังจะเริ่มในวันที่หนึ่ง
-
8:53 - 8:57สิ่งที่จะเกิดขึ้นคือทารกจะเริ่มต้น
เป็นจุดสีเหลืองนี้ -
8:57 - 9:00และคุณจะเห็นได้ว่าเขาเริ่มต้นหลัก ๆ แล้ว
ในประชาคมจุลินทรีย์ช่องคลอด -
9:00 - 9:02ตามที่เราคาดหมายจากวิธีการคลอดของเขา
-
9:02 - 9:05และสิ่งที่จะเกิดในระหว่างสองปีครึ่งนี้
-
9:05 - 9:07ก็คือเขาจะเดินทางลงมาเรื่อย ๆ
-
9:07 - 9:11ให้คล้ายคลึงกับประชาคมอุจจาระผู้ใหญ่
ที่ได้จากอาสาสมัครที่แข็งแรงตรงด้านล่าง -
9:11 - 9:14ดังนั้น ผมจะเริ่มทำแล้วและเราจะมาดูว่า
มันจะเกิดขึ้นได้อย่างไร -
9:15 - 9:19สิ่งที่คุณจะเห็นและขอให้จำไว้ด้วยว่า
แต่ละขั้นตอนในนี้คือแค่ 1 สัปดาห์ -
9:19 - 9:21หรือที่เห็นได้นั้นคือสัปดาห์ต่อสัปดาห์
-
9:21 - 9:25การเปลี่ยนแปลงในประชาคมจุลินทรีย์
ของอุจจาระเด็กคนนี้ -
9:25 - 9:28ความแตกต่างสัปดาห์ต่อสัปดาห์นั้น
มากมายยิ่งกว่า -
9:28 - 9:31ความแตกต่างระหว่างผู้ใหญ่ที่แข็งแรง
เป็นรายบุคคล -
9:31 - 9:33ในกลุ่มโครงการจีโนมจุลินทรีย์ในมนุษย์
-
9:33 - 9:35ซึ่งก็คือจุดสีนํ้าตาลลงไปด้านล่าง
-
9:35 - 9:38อย่างที่คุณเห็นเขากำลังเริ่มเข้าไปหา
ประชาคมอุจจาระผู้ใหญ่ -
9:38 - 9:40เรื่องนี้ใช้เวลาจนถึงราว 2 ปี
-
9:40 - 9:42แต่บางอย่างที่น่าทึ่ง
ใกล้จะเกิดขึ้นตรงนี้ -
9:42 - 9:45นั่นคือเขากำลังได้ยาปฏิชีวนะ
สำหรับการติดเชื้อที่หู -
9:45 - 9:48สิ่งที่คุณเห็นได้ คือ
การเปลี่ยนแปลงขนานใหญ่ในประชาคม -
9:48 - 9:50ตามมาด้วยการหายจากโรค
ค่อนข้างจะรวดเร็ว -
9:50 - 9:52ผมจะย้อนกลับให้คุณดูอีกครั้ง
-
9:53 - 9:57และสิ่งที่เราสามารถเห็นได้ก็คือ
เพียงแค่สองสามสัปดาห์นี้เท่านั้น -
9:57 - 9:59เรามีการเปลี่ยนแปลงที่รุนแรงยิ่งกว่ามาก
-
9:59 - 10:01หรือการถอยหลังไปหลายเดือน
ของการพัฒนาไปตามปกติ -
10:01 - 10:04แล้วตามด้วยการหายจากโรคค่อนข้างรวดเร็ว
-
10:04 - 10:08ก่อนที่เขาจะถึงวันที่ 838
-
10:08 - 10:09ซึ่งเป็นตอนจบของวิดีโอนี้
-
10:09 - 10:13คุณจะเห็นได้ว่าหลัก ๆ แล้วเขาได้ไปถึง
ประชาคมอุจจาระของผู้ใหญ่ที่แข็งแรงแล้ว -
10:13 - 10:16ถึงแม้จะมีการเข้ามาแทรกแซง
ของยาปฏิชีวนะ -
10:16 - 10:19เรื่องนี้จึงน่าสนใจยิ่งเพราะว่า
มันได้หยิบยกคำถามสำคัญพื้นฐานขึ้นมา -
10:19 - 10:23เกี่ยวกับสิ่งที่เกิดขึ้นเมื่อเราเข้าไป
แทรกแซงที่อายุต่าง ๆ ในชีวิตของเด็กคนหนึ่ง -
10:23 - 10:27ก็เหมือนสิ่งที่เราทำตอนต้น ๆ ขณะที่
จีโนมจุลินทรีย์กำลังเปลี่ยนรวดเร็วมาก -
10:27 - 10:28จริง ๆ แล้วสำคัญมาก
-
10:28 - 10:30หรือมันจะเหมือนกับขว้างก้อนหินไป
ในทะเลคลื่นลมแรง -
10:30 - 10:32ที่ระลอกดลื่นก็จะแค่หายไปหรือไม่
-
10:33 - 10:37ครับ น่าทึ่งกลายเป็นว่า
หากคุณให้ยาปฏิชีวนะแก่เด็ก -
10:37 - 10:39ในช่วงอายุ 6 เดือนแรกเกิด
-
10:39 - 10:42พวกเขาก็น่าจะเป็นโรคอ้วนในภายหลัง
ได้มากขึ้นกว่า -
10:42 - 10:45หากพวกเขาไม่ได้ยาปฏิชีวนะในตอนนั้น
หรือให้ยาในภายหลัง -
10:45 - 10:48ดังนั้นสิ่งที่เราทำในระยะแรก ๆ
จึงอาจมีผลกระทบที่ลึกซึ้ง -
10:48 - 10:51ต่อประชาคมจุลินทรีย์ในลำไส้
และต่อสุขภาพในภายหลัง -
10:51 - 10:54ซึ่งเราเพิ่งจะเริ่มเข้าใจกัน
-
10:54 - 10:58เรื่องนี้จึงน่าสนใจยิ่งเพราะว่าในวันหนึ่ง
นอกจากผล -
10:58 - 11:00ที่ยาปฏิชีวนะมีต่อแบคทีเรีย
ที่ดื้อยาปฏิชีวนะ -
11:00 - 11:02ซึ่งสำคัญมากแล้ว
-
11:02 - 11:05พวกมันอาจทำให้ระบบนิเวศน์
ของจุลินทรีย์ในลำไส้ของเราเสื่อมลง -
11:05 - 11:08แล้ววันหนึ่งเราอาจจะมองยาปฏิชีวนะ
ด้วยความหวาดกลัวเหมือนกับ -
11:08 - 11:11ที่ปัจจุบันเราอนุรักษ์
เครื่องมือเหล็กพวกนั้นเอาไว้ -
11:11 - 11:13ที่คนอียิปต์เคยใช้ตีให้สมองเละ
-
11:13 - 11:15ก่อนที่พวกเขาจะระบายมันออกไป
เพื่อที่จะดองศพ -
11:15 - 11:18ผมจึงได้พูดไปแล้วว่าจุลินทรีย์
มีหน้าที่สำคัญเหล่านี้ทั้งหมด -
11:18 - 11:21และพวกมันยังอยู่กับปัจจุบัน
แค่ที่ผ่านไปสองสามปีเท่านั้น -
11:21 - 11:24เกี่ยวพันธ์กับขอบข่ายทั้งหมด
ของโรคภัยต่าง ๆ -
11:24 - 11:26รวมทั้งโรคกลุ่มอาการลำไส้อักเสบเรื้อรัง
-
11:26 - 11:28โรคหัวใจ มะเร็งลำไส้ไหญ่
-
11:28 - 11:29และแม้กระทั่งโรคอ้วน
-
11:29 - 11:32โรคอ้วนมีผลกระทบมากอย่างแท้จริง
ตามที่ปรากฎให้เห็นกัน -
11:32 - 11:35และปัจจุบันเราสามารถบอกได้ว่า
คุณจะผอมหรืออ้วน -
11:35 - 11:36ด้วยความถูกต้อง 90%
-
11:36 - 11:38โดยดูที่จุลินทรีย์ในลำไส้ของคุณ
-
11:38 - 11:41ครับ แม้ว่าเรื่องนั้นอาจจะฟังน่าประทับใจ
-
11:41 - 11:44ในบางอย่างมันก็เป็นปัญหาอยู่บ้าง
ในเรื่องของการทดสอบทางการแพทย์ -
11:44 - 11:47เพราะว่าคุณก็น่าจะบอกได้ว่า
ผู้คนเหล่านี้คนไหนอ้วน -
11:47 - 11:50โดยไม่ต้องรู้อะไรเลย
เกี่ยวกับจุลินทรีย์ในลำไส้ของพวกเขา -
11:50 - 11:53แต่กลับเป็นว่าแม้ว่าเราได้เรียงลำดับ
จีโนมของพวกเขาครบถ้วน -
11:53 - 11:55และมีดีเอ็นเอมนุษย์ของเขาทั้งหมดแล้ว
-
11:55 - 11:59เราทำนายได้แค่เพียงว่าคนไหนเป็นโรคอ้วน
ได้ถูกต้องราว 60% เท่านั้น -
11:59 - 12:00จึงน่าประหลาดใจใช่ไหมครับ
-
12:00 - 12:04มันหมายความว่าจุลินทรีย์หนัก 3 ปอนด์
ที่คุณอุ้มมันไปทั่วพร้อมกับตัวคุณ -
12:04 - 12:06อาจจะสำคัญต่อสภาวะสุขภาพบางอย่าง
-
12:06 - 12:10ยิ่งกว่ายีนส์ทุก ๆ ตัวในจีโนมของคุณ
-
12:12 - 12:14แล้วก็ในหนูเราสามารถทำได้มากมาย
-
12:14 - 12:17ครับ ในหนูจุลินทรีย์ถูกเชื่อมโยงกับ
ทุก ๆ รูปแบบของสภาวะที่เพิ่มเข้าไป -
12:17 - 12:20รวมถึงสิ่งที่เหมือนๆกับ
โรคปลอกประสาทอักเสบ -
12:20 - 12:24โรคซึมเศร้า ออทิซึม และก็ โรคอ้วน
-
12:24 - 12:27แต่เราจะบอกได้อย่างไรว่า
ความแตกต่างของจุลินทรีย์เหล่านี้ -
12:27 - 12:29ซึ่งเกี่ยวพันธ์กับโรคเป็นสาเหตุของโรค
หรือผลที่เกิดจากโรค -
12:29 - 12:32ครับ สิ่งหนึ่งที่เราทำได้ก็คือ
เราเลี้ยงหนูทดลองไว้ -
12:32 - 12:35โดยไม่มีจุลินทรีย์ของตัวมันเองเลย
ในฟองที่ไร้เชื้อโรค -
12:35 - 12:38แล้วเราก็เติมจุลินทรีย์บางตัวเข้าไป
ตัวที่เราคิดว่าสำคัญ -
12:38 - 12:40แล้วก็ดูว่า อะไรจะเกิดขึ้น
-
12:40 - 12:42เมื่อเราเอาจุลินทรีย์จากหนูที่เป็นโรคอ้วน
-
12:42 - 12:45และก็ปลูกถ่ายมันลงไป
ในหนูที่ปกติทางด้านยืนส์ -
12:45 - 12:47หนูที่ได้ถูกเลี้ยงไว้ในฟอง
ซึ่งไม่มีจุลินทรีย์ของตัวมันเอง -
12:47 - 12:51มันก็จะอ้วนขึ้นกว่า
ถ้ามันได้จุลินทรีย์มาจากหนูปกติ -
12:52 - 12:54ทำไมสิ่งนี้จึงเกิดขึ้นนั้น
น่าประหลาดใจอย่างยิ่ง -
12:54 - 12:57บางทีสิ่งที่เป็นอยู่นี้คือจุลินทรีย์นั้น
-
12:57 - 13:00ช่วยมันย่อยอาหารได้อย่างมีประสิทธิภาพกว่า
จากอาหารแบบเดียวกัน -
13:00 - 13:02มันจึงได้พลังงานมากกว่า
จากอาหารของมัน -
13:02 - 13:05แต่ในบางครั้งจุลินทรีย์นั้นก็มีผลแท้จริง
ต่อพฤติกรรมของพวกมัน -
13:05 - 13:08สิ่งที่มันกำลังทำคือพวกมันกำลังกิน
มากยิ่งกว่าหนูปกติ -
13:08 - 13:11พวกมันจึงอ้วนขึ้นแน่ๆ หากเราปล่อยให้มัน
กินมาก ๆ ตามที่มันต้องการ -
13:13 - 13:15เรื่องนี้จึงน่าทึ่งโดยแท้ใช่ไหมครับ
-
13:15 - 13:20นัยของมันก็คือจุลินทรีย์สามารถส่งผล
ต่อพฤติกรรมของสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม -
13:21 - 13:25คุณจึงอาจกำลังสงสัยว่าเราสามารถทำแบบนี้
ข้ามสปีซีส์ได้หรือไม่ -
13:25 - 13:29ปรากฎว่าถ้าคุณเอาจุลินทรีย์จากคนอ้วน
-
13:29 - 13:32แล้วไปปลูกถ่ายเขาไปในหนู
ที่ถูกเลี้ยงไว้อย่างปลอดเชื้อโรค -
13:32 - 13:34พวกหนูเหล่านั้นก็จะอ้วนขึ้นอีกด้วย
-
13:34 - 13:37มากกว่าหากพวกมันได้รับจุลินทรีย์
จากคนที่ผอม -
13:37 - 13:40แต่เราสามารถออกแบบประชาคมจุลินทรีย์
ที่เราฉีดวัคซีนมันด้วย -
13:40 - 13:43สิ่งที่จะป้องกันพวกมันจากการเพิ่มนํ้าหนัก
-
13:44 - 13:46เรายังทำอย่างนี้ได้ด้วย
กับภาวะการขาดอาหาร -
13:46 - 13:49ดังนั้นในโครงการที่ได้รับเงินสนับสนุนจาก
มูลนิธิเกทส์ -
13:49 - 13:51สิ่งที่เรากำลังดูอยู่คือ เด็ก ๆ ในมาลาวี
-
13:51 - 13:54ที่เป็นโรคควาซิออร์กอร์ หรือ
แบบของภาวะการขาดอาหารรุนแรง -
13:54 - 13:57หนูที่ถูกปลูกถ่าย
ด้วยประชาคมจุลินทรีย์ควาซิออร์กอร์นั้น -
13:57 - 13:59สูญเสียนํ้าหนักไป 30 % ของค่ามวลกาย
-
13:59 - 14:00ในแค่เพียง 3 สัปดาห์
-
14:00 - 14:04แต่เราทำให้ลุขภาพของพวกมันฟื้นขึ้นได้
โดยใช้อาหารเสริมพวกเดียวกับเนยถั่ว -
14:04 - 14:06ที่ใช้สำหรับเด็ก ๆ ในคลินิก
-
14:06 - 14:08และหนูที่ได้รับประชาคมจุลินทรีย์
-
14:08 - 14:11จากคู่แฝดเหมือนที่แข็งแรง
ของเด็กที่เป็นโรคควาซิออร์กอร์ก็สบายดี -
14:12 - 14:16เรื่องนี้น่าประหลาดใจจริง ๆ เพราะมันชี้แนะ
ว่าเราสามารถนำร่องการรักษาโรค -
14:16 - 14:18โดยทดลองวิธีการรักษา
ในกลุ่มหนูต่าง ๆ ทั้งหมด -
14:18 - 14:20ด้วยประชาคมจุลินทรีย์ลำไส้
ของคนรายบุคคล -
14:20 - 14:25และบางทีอาจจัดการรักษาเหล่านั้น
ให้เหมาะลงไปถึงระดับเฉพาะรายบุคคล -
14:26 - 14:29ผมจึงคิดว่าสำคัญโดยแท้
ที่ทุกคนได้มีโอกาส -
14:29 - 14:32ที่จะมีส่วนร่วมในการค้นพบเรื่องนี้
-
14:32 - 14:33เมื่อสองปีที่แล้ว
-
14:33 - 14:35ผมจึงเริ่มโครงการนี้ขึ้นชื่อไส้อเมริกัน
-
14:35 - 14:39ที่ให้คุณได้อ้างสิทธิของตัวคุณเอง
บนแผนที่จุลินทรีย์นี้ -
14:39 - 14:43ขณะนี้เป็นโครงการวิทยาศาสตร์
ได้เงินหนุนจากกลุ่มชนใหญ่สุดที่เรารู้-- -
14:43 - 14:46คนกว่า 8,000 คน ได้ลงชื่อไปแล้ว ณ จุดนี้
-
14:46 - 14:48ที่เกิดขึ้นคือพวกเขาส่งตัวอย่างของเขามา
-
14:48 - 14:52เราก็เรียงลำดับดีเอ็นเอของจุลินทรีย์
ของพวกเขาแล้วก็ส่งผลกลับไปให้พวกเขา -
14:52 - 14:56เรายังส่งผลเหล่านั้นโดยไม่ระบุว่าเป็นใคร
ให้กับนักวิทยาศาสตร์ นักการศึกษา -
14:56 - 14:59สมาชิกที่สนใจของสาธารณชนทั่วไป
และอื่น ๆ -
14:59 - 15:02ทุกคนจึงสามารถเข้าถึงข้อมูลนั้นได้
-
15:02 - 15:03ในทางตรงกันข้าม
-
15:03 - 15:06เมื่อเราพาเที่ยวชมห้องปฏิบัติการของเรา
ที่สถาบันไบโอฟร้อนเทียร์ส -
15:06 - 15:10และอธิบายว่าเราใช้หุ่นยนตร์และ
เลเซอร์เพื่อดูอุจจาระ -
15:10 - 15:13ปรากฎว่ามีบางคนที่ไม่ต้องการจะรู้
-
15:13 - 15:14(เสียงหัวเราะ)
-
15:14 - 15:16แต่ผมเดาว่าพวกท่านหลายคนต้องการจะรู้
-
15:16 - 15:19ผมจึงได้นำเครื่องมือบางอย่างมาที่นี่
หากคุณสนใจ -
15:19 - 15:22ที่จะลองทำสิ่งนี้ดูบ้างด้วยตัวเอง
-
15:23 - 15:25เหตุใดเราจึงอาจต้องการทำสิ่งนี้หรือ
-
15:25 - 15:28ครับ ปรากฎว่าจุลินทรีย์นั้น
ไม่ใช่แค่เพียงสำคัญ -
15:28 - 15:30สำหรับการคันพบว่าเราอยู่ที่ไหน
ในเรื่องของสุขภาพ -
15:30 - 15:33แต่พวกมันสามารถรักษาโรคได้จริง
-
15:33 - 15:36เรื่องนี้เป็นสิ่งที่ใหม่ที่สุด
ที่เราสามารถเห็นได้ด้วยสายตา -
15:36 - 15:39ไปพร้อม ๆ กับเพื่อนร่วมงาน
ที่มหาวิทยาลัยมินนิโซต้า -
15:39 - 15:41นี่ก็คือแผนที่ของจีโนมจุลินทรีย์ของมนุษย์
-
15:41 - 15:43สิ่งที่เรากำลังดูอยู่ขณะนี้--
-
15:43 - 15:46ผมจะเติมประชาคมจุลินทรีย์ของบางคน
ที่มีเชื้อท้องร่วง C. diff. เข้าไป -
15:46 - 15:48ครับ นี่เป็นเชื้อท้องร่วงชนิดที่น่ากลัว
-
15:48 - 15:51ที่คุณจะต้องลุกไปวันละ 20 ครั้ง
-
15:51 - 15:54และผู้คนเหล่านี้รักษาโดยใช้ยาปฏิชีวนะ
ไม่ได้ผลมานาน 2 ปีแล้ว -
15:54 - 15:56ก่อนที่พวกเขาจะเข้ามาในการทดลองนี้ได้
-
15:56 - 16:00ครับ อะไรจะเกิดขึ้นหากเราปลูกถ่ายอุจจาระ
ที่ได้มาจากคนให้ที่แข็งแรง -
16:00 - 16:02ตรงที่เป็นดาวด้านล่าง
-
16:02 - 16:04ไว้ไปในผู้ป่วยเหล่านี้
-
16:04 - 16:06จุลินทรีย์ดี ๆ จะสู้รบปรบมือ
กับจุลินทรีย์ที่ร้ายนั้น -
16:06 - 16:08แล้วก็ช่วยฟื้นฟูสุขภาพให้ดีได้หรือไม่
-
16:08 - 16:11เรามาดูกันให้แน่ ๆ ว่าอะไรเกิดขึ้นตรงนั้น
-
16:11 - 16:13คนไข้ 4 คนในจำนวนนั้น
กำลังจะได้รับการปลูกถ่าย -
16:13 - 16:15จากผู้บริจาคที่แข็งแรงตรงด้านล่าง
-
16:15 - 16:17สิ่งที่คุณเห็นได้ก็คือ ทันทีทันใดนั้นเอง
-
16:17 - 16:19คุณมีการเปลี่ยนแปลงที่รุนแรงนี้
ในประชาคมลำไส้ -
16:19 - 16:22แล้ววันใดวันหนึ่งหลังจากที่ได้ปลูกถ่ายไป
-
16:22 - 16:23อาการทั้งหมดเหล่านั้นก็หายไป
-
16:23 - 16:25อาการท้องเสียหายไป
-
16:25 - 16:29และที่สำคัญพวกเขากลับมามีสุขภาพดีอีกครั้ง
มามีสภาพคล้ายกับประชาคมของผู้บริจาค -
16:29 - 16:31และพวกมันก็ยังอยู่ตรงนั้น
-
16:31 - 16:35(เสียงปรบมือ)
-
16:37 - 16:40เราแค่อยู่ที่จุดเริ่มต้น
ของการค้นพบนี้เท่านั้น -
16:40 - 16:42เราเพิ่งจะค้นพบว่า
จุลินทรีย์มีความเกี่ยวข้องกับ -
16:42 - 16:44โรคประเภทต่าง ๆ ทั้งหมดนี้
-
16:44 - 16:47ตั้งแต่โรคกลุ่มลำไส้อักเสบเรื้อรัง
จนถึงโรคอ้วน -
16:47 - 16:50และอาจแม้กระทั่ง โรคออทิซึม และโรคซึมเศร้า
-
16:50 - 16:51สิ่งที่เราจำเป็นต้องทำคือ
-
16:51 - 16:54พัฒนาระบบจีพีเอสของจุลินทรีย์
แบบหนึ่งขึ้นมา -
16:54 - 16:56ที่ไม่ใช่เพียงรู้แค่
เราอยู่ที่ไหนในปัจจุบัน -
16:56 - 16:59แต่ยังรู้อีกด้วยว่าเราต้องการไปที่ไหน
และเราจำเป็นต้องทำอะไร -
16:59 - 17:01เพื่อที่จะไปให้ถึงที่นั่น
-
17:01 - 17:03และเราจำเป็นต้องสร้างสามารถตัวอย่างนี้
ได้พอเพียง -
17:03 - 17:06จนแม้กระทั่งเด็ก ๆ ก็สามารถใช้มันได้
(เสียงหัวเราะ) -
17:06 - 17:08ขอบคุณครับ
-
17:08 - 17:11(เสียงปรบมือ)
- Title:
- จุลินทรีย์ของเราทำให้เราเป็นตัวตนของเรา ได้อย่างไร
- Speaker:
- รอบ ไคนท์
- Description:
-
more » « less
รอบ ไคนท์ เป็นผู้นำร่องในการศึกษาเรื่องจุลินทรีย์ในมนุษย์ หรือประชาคมของสิ่งมี
ชีวิตเซลล์เดียวตัวน้อยนิด ที่อาศัยอยู่ในร่างกายเรา ที่มีบทบาทอย่างใหญ่หลวงต่อสุขภาพของเรา และส่วนใหญ่ยังไม่ได้สำรวจกัน เขาบอกว่า "จุลินทรีย์หนักสามปอนด์ ที่เราอุ้มไปทั่วทุกที่กับตัวเรานั้น อาจจะสำคัญยิ่งกว่ายีนส์ทุกๆยีนส์ที่คุณอุ้มอยู่ในจีโนมชองคุณ"
มาค้นพบกันว่า ทำไมจึงเป็นเช่นนั้น - Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 17:24
|
Kelwalin Dhanasarnsombut approved Thai subtitles for How our microbes make us who we are | |
|
|
Kelwalin Dhanasarnsombut edited Thai subtitles for How our microbes make us who we are | |
|
Rawee Ma accepted Thai subtitles for How our microbes make us who we are | |
|
|
Rawee Ma edited Thai subtitles for How our microbes make us who we are | |
|
|
Rawee Ma edited Thai subtitles for How our microbes make us who we are | |
|
|
Kelwalin Dhanasarnsombut rejected Thai subtitles for How our microbes make us who we are | |
|
|
Rawee Ma accepted Thai subtitles for How our microbes make us who we are | |
|
yamela areesamarn edited Thai subtitles for How our microbes make us who we are |