Return to Video

เหตุผลน่าประหลาดใจที่คุณรู้สึกแย่เมื่อป่วย - มาร์โก เอ. โซโตเมเยอร์ (Marco A. Sotomayor)

  • 0:08 - 0:12
    มันเริ่มจากการระคายเคืองในคอ
    ที่กลายเป็นการไอ
  • 0:12 - 0:14
    กล้ามเนื้อของคุณเริ่มที่จะปวดเมื่อย
  • 0:14 - 0:16
    คุณเริ่มรู้สึกรำคาญ
  • 0:16 - 0:18
    และไม่อยากอาหาร
  • 0:18 - 0:21
    มันชัดเจนเลยว่า คุณกำลังเป็นไข้หวัด
  • 0:21 - 0:24
    มันเป็นเหตุเป็นผลที่จะถือเอาว่า
    กลุ่มอาการแย่ ๆ พวกนี้
  • 0:24 - 0:27
    เป็นผลมาจากการติดเชื้อ
    ที่เข้ามาสู่ร่างกาย
  • 0:27 - 0:29
    แต่มันเป็นอย่างนั้นจริงหรือ
  • 0:29 - 0:32
    อะไรกันแน่ที่ทำให้คุณรู้สึกป่วย
  • 0:32 - 0:37
    ถ้าหากร่างกายของคุณเอง
    เป็นผู้ขับเคลื่อนการจู่โจมที่รุนแรงนี้ล่ะ
  • 0:37 - 0:42
    คุณเริ่มป่วยเมื่อเชื้อก่อโรค
    อย่างไวรัสไข้หวัดใหญ่เข้ามาในระบบ
  • 0:42 - 0:45
    ติดเชื้อและฆ่าเซลล์ของคุณ
  • 0:45 - 0:47
    แต่การบุกรุกที่ไม่ได้รับการต้อนรับนี้
    มีผลอย่างอื่น
  • 0:47 - 0:51
    มันเตือนให้ระบบภูมิคุ้มกันร่างกาย
    ถึงเรื่องสภาวะเลวร้าย
  • 0:51 - 0:57
    เมื่อมันรับรู้เรื่องการติดเชื้อแล้ว
    ร่ายกายของคุณลุกขึ้นมาต่อสู้
  • 0:57 - 1:01
    เซลล์ที่เรียกว่า มาโครฟาร์จ
    เข้าจู่โจมเป็นอย่างแรก
  • 1:01 - 1:05
    เพื่อค้นหาและทำลายไวรัส
    และเซลล์ที่ติดเชื้อ
  • 1:05 - 1:11
    หลังจากนั้น มาโครฟาร์จจะปลดปล่อย
    โมเลกุลโปรตีนที่เรียกว่า ไซโตไคน์
  • 1:11 - 1:12
    ที่ทำหน้าที่เรียก
  • 1:12 - 1:17
    และจัดเรียงเซลล์ที่มีไวรัสอยู่
    ออกจากระบบภูมิคุ้มกันของคุณ
  • 1:17 - 1:19
    ถ้าหากการประสานงานนี้
    มีประสิทธิภาพมากพอ
  • 1:19 - 1:23
    มันจะกำจัดการติดเชื้อออกไป
    ก่อนที่คุณจะสังเกตด้วยซ้ำ
  • 1:23 - 1:27
    แต่นั่นเป็นแค่ร่างกายของคุณ
    ที่จัดเตรียมไว้สำหรับสถานการณ์จริง
  • 1:27 - 1:30
    ในบางกรณี ไวรัสกระจายไปไกลกว่า
  • 1:30 - 1:33
    จนเข้าไปในเลือดและอวัยวะสำคัญ
  • 1:33 - 1:35
    เพื่อหลีกเลี่ยง
    สิ่งที่อาจเป็นอันตรายอย่างมากนี้
  • 1:35 - 1:38
    ระบบภูมิคุ้มกันของคุณ
    จะต้องทำการโจมตีที่รุนแรงกว่า
  • 1:38 - 1:41
    โดยประสานการทำงานของมันกับสมอง
  • 1:41 - 1:44
    นั่นเป็นตอนที่
    อาการความไม่สบายเกิดขึ้น
  • 1:44 - 1:46
    เริ่มจากอุณหภูมิที่สูงขึ้น
  • 1:46 - 1:47
    ความปวดและเจ็บ
  • 1:47 - 1:48
    และการง่วงเหงาหาวนอน
  • 1:48 - 1:51
    แล้วทำไมเราถึงเป็นอย่างนี้ได้
  • 1:51 - 1:54
    เมื่อระบบภูมิคุ้มกัน
    ตกอยู่ภายใต้การโจมตีที่รุนแรง
  • 1:54 - 1:56
    มันหลั่งไซโตไคน์ออกมามากขึ้น
  • 1:56 - 1:58
    ซึ่งกระตุ้นการตอบสนองสองอย่าง
  • 1:58 - 2:02
    อย่างแรก เส้นประสาทเวกัส
    ซึ่งวางตัวจากร่างกายไปยังสมอง
  • 2:02 - 2:05
    ส่งสัญญาณข้อมูลไปยังก้านสมอง
    อย่างรวดเร็ว
  • 2:05 - 2:09
    ผ่านใกล้บริเวณสำคัญ
    ของการประมวลผลความเจ็บปวด
  • 2:09 - 2:13
    อย่างที่สอง ไซโตไคน์เดินทาง
    ผ่านร่างกายไปยังไฮโปธาลามัส
  • 2:13 - 2:16
    สมองส่วนหนึ่งที่ทำหน้าที่
    ควบคุมอุณหภูมิ
  • 2:16 - 2:17
    ความกระหายน้ำ
  • 2:17 - 2:18
    ความหิว
  • 2:18 - 2:19
    และการนอนหลับ
  • 2:19 - 2:21
    และสิ่งอื่น ๆ อีก
  • 2:21 - 2:22
    เมื่อมันได้รับข้อความนี้
  • 2:22 - 2:24
    ไฮโปธาลามัสผลิตโมเลกุลอีกอย่าง
  • 2:24 - 2:29
    ที่เรียกว่า โพสทาแกลนดิน E2
    ซึ่งเร่งเครื่องมันสู่สงคราม
  • 2:29 - 2:33
    ไฮโปธาลามัสส่งสัญญาณ
    ที่กำกับกล้ามเนื้อของคุณให้หดตัว
  • 2:33 - 2:36
    และทำให้อุณหภูมิร่างกายสูงขึ้น
  • 2:36 - 2:37
    มันยังทำให้คุณรู้สึกง่วงนอน
  • 2:37 - 2:41
    และคุณก็ไม่อยากอาหาร และน้ำ
  • 2:41 - 2:44
    แต่ว่าอาการที่ไม่เป็นที่พึงปรารถนานี้
    มีประโยชน์อะไร
  • 2:44 - 2:46
    อืม เราก็ยังไม่แน่ใจเหมือนกัน
  • 2:46 - 2:49
    แต่บางคนก็ตั้งทฤษฎีว่า
    พวกมันช่วยในการฟื้นตัว
  • 2:49 - 2:52
    อุณหภูมิที่สูงขึ้นสามารถหน่วงแบคทีเรีย
  • 2:52 - 2:55
    และช่วยระบบภูมิคุ้มกันของคุณ
    ทำลายเชื้อก่อโรค
  • 2:55 - 2:59
    การนอนหลับทำให้ร่างกายของคุณ
    ส่งพลังงานไปยังการต่อสู้มากขึ้น
  • 2:59 - 3:03
    เมื่อคุณหยุดกิน ตับสามารถดูดซึม
    เหล็กในเลือดของคุณได้มากขึ้น
  • 3:03 - 3:06
    และเพราะว่าเหล็กมีความสำคัญ
    ต่อการอยู่รอดของแบคทีเรีย
  • 3:06 - 3:09
    นั่นเป็นการทำให้พวกมันอดตาย
    ได้อย่างมีประสิทธิภาพ
  • 3:09 - 3:13
    การดื่มน้ำน้อยลงทำให้คุณ
    อยู่ในอาการขาดน้ำอย่างอ่อน ๆ
  • 3:13 - 3:15
    ซึ่งเป็นการลดการแพร่กระจาย
    ผ่านการจาม
  • 3:15 - 3:16
    การไอ
  • 3:16 - 3:17
    การอาเจียน
  • 3:17 - 3:18
    หรือท้องเสีย
  • 3:18 - 3:21
    แต่ถึงกระนั้น มันจะไม่มีประโยชน์เลย
    ถ้าคุณไม่ดื่มน้ำให้เพียงพอ
  • 3:21 - 3:24
    เพราะการขาดน้ำนั้น
    จะกลายเป็นอันตรายได้
  • 3:24 - 3:26
    และความเจ็บปวดตามร่างกาย
    ก็ทำให้คุณไวต่อการสัมผัสมากขึ้น
  • 3:26 - 3:30
    เป็นการดึงความสนใจไปยังรอยแผล
    ที่เกิดการติดเชื้อที่อาจมีอาการแย่ลง
  • 3:30 - 3:33
    หรือแม้แต่ทำให้เกิดอาการป่วยดังกล่าว
  • 3:33 - 3:35
    นอกจากอาการทางกายภาพ
  • 3:35 - 3:37
    ความเจ็บป่วย
    ยังสามารถทำให้คุณรำคาญ
  • 3:37 - 3:38
    เศร้า
  • 3:38 - 3:39
    และสับสน
  • 3:39 - 3:41
    นั่นเป็นเพราะไซโตไคน์
    และโพรสตราแกลนดิน
  • 3:41 - 3:44
    สามารถเข้าถึงโครงสร้างของสมอง
    ที่สูงขึ้นไปได้
  • 3:44 - 3:47
    ซึ่งเป็นการขัดขวางกิจกรรม
    ของสารสื่อประสาท
  • 3:47 - 3:48
    เช่น กลูตาเมต
  • 3:48 - 3:49
    เอ็นโดรฟินส์
  • 3:49 - 3:50
    เซอโรโทนิน
  • 3:50 - 3:52
    และโดปามีน
  • 3:52 - 3:56
    ซึ่งส่งผลกระทบต่อ
    ระบบลิมบิกที่ควบคุมเรื่องอารมณ์
  • 3:56 - 4:01
    และ ซีรีบรัล คอร์เท็กซ์ ของคุณ
    ซึ่งเกี่ยวข้องกับการใช้เหตุผล
  • 4:01 - 4:03
    ฉะนั้น ที่จริงนี่คือการตอบสนอง
    ทางภูมิคุ้นกันของร่างกายเอง
  • 4:03 - 4:08
    ที่ทำให้เกิดความไม่สบายมากมาย
    ที่คุณรู้สึกได้ทุกครั้งที่ป่วย
  • 4:08 - 4:11
    โชคร้ายที่มันไม่ได้ทำงาน
    ได้อย่างสมบูรณ์ทุกครั้งไป
  • 4:11 - 4:16
    ที่ชัดที่สุดคือ คนหลายล้านทั่วโลก
    ต้องป่วยเป็นโรคแพ้ภูมิตนเอง
  • 4:16 - 4:21
    ซึ่งระบบภูมิคุ้มกันปฏิบัติกับ
    สิ่งปกติของร่างกายราวกับว่าเป็นภัย
  • 4:21 - 4:24
    ร่างกายก็เลยโจมตีตัวเอง
  • 4:24 - 4:26
    แต่สำหรับคนส่วนใหญ่
  • 4:26 - 4:29
    วิวัฒนาการหลายพันปี
    ได้ปรับระบบภูมิคุ้มกันอย่างละเอียด
  • 4:29 - 4:33
    เพื่อที่มันจะทำงานเพื่อเรา
    แทนที่จะทำงานต่อต้านเรา
  • 4:33 - 4:35
    อาการของความเจ็บป่วยของเรา
    มันน่ารำคาญ
  • 4:35 - 4:39
    แต่โดยรวมแล้ว พวกมันก็เป็น
    เครื่องหมายของกระบวนการโบราณ
  • 4:39 - 4:43
    ที่จะเป็นกำแพงป้องกันร่างกายของเรา
    จากโลกภายนอกต่อไป
  • 4:43 - 4:45
    ในอีกหลายศตวรรษ
Title:
เหตุผลน่าประหลาดใจที่คุณรู้สึกแย่เมื่อป่วย - มาร์โก เอ. โซโตเมเยอร์ (Marco A. Sotomayor)
Speaker:
Marco A. Sotomayor
Description:

ชมบทเรียนเต็มที่: http://ed.ted.com/lessons/the-surprising-reason-you-feel-awful-when-you-re-sick-marco-a-sotomayor

มันเริ่มจากการระคายเคืองในคอที่กลายเป็นการไอ กล้ามเนื้อของคุณเริ่มที่จะปวดเมื่อย คุณเริ่มรู้สึกรำคาญ และไม่อยากอาหาร มันชัดเจนเลยว่า คุณกำลังเป็นไข้หวัด มันเป็นเหตุเป็นผลที่จะถือเอาว่ากลุ่มอาการแย่ ๆ พวกนี้เป็นผลมาจากการติดเชื้อที่เข้ามาสู่ร่างกาย -- แต่มันเป็นอย่างนั้นจริงหรือ มาร์โก เอ. โซโตเมเยอร์ อธิบายว่าอะไรกันแน่ที่ทำให้คุณรู้สึกป่วย

บทเรียนโดย Marco A. Sotomayor, แอนิเมชันโดย Henrik Malmgren

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
05:01

Thai subtitles

Revisions