Mysteries en wonderen van de diepzee - David Gallo

In de diepste, donkerste delen van de oceaan zijn ecosystemen met meer variatie dan een tropisch regenwoud. Mariene bioloog David Gallo verkend de wonderen en schoonheid van het zeeleven en neemt ons mee op een reis door de oceaan -- van de diepste troggen tot het wrak van de Titanic.

Weet je, mijn ADD maakte
mijn schooltijd niet gemakkelijk,

en ik heb een doctoraat.

Ik kan mijn aandacht
moeilijk houden

bij vakken als biologie, aardrijkskunde,
natuurkunde, scheikunde.

Slechts één ding
trok mijn aandacht,

en dat is die planeet
die aarde heet.

Maar op deze foto zie je

dat het vooral water is
-- dat is de Stille Oceaan.

70 procent is bedekt met water.
Je zou denken:

"Hee, ik ken de aarde. Ik woon daar."

Je kent de aarde niet,

omdat het grootste deel
bedekt is met dàt --

gemiddeld ruim
3 kilometer diep.

Als je buiten omhoog kijkt
naar de Empire State Building

of de Chrysler Building,

dan is de gemiddelde diepte
van de oceaan

15 van die gebouwen op elkaar.

Van dat water hebben we
ongeveer 5 procent verkend.

'Verkend' wil zeggen: voor de eerste keer
gaan kijken wat er te vinden is.

Vandaag wil ik

je iets laten zien over deze planeet,
over de oceanen.

Ik neem je mee van ondiep water
naar de diepzee.

Hopelijk zie je,
net als ik, wat dingen

die je verslaafd maken
aan het verkennen van de aarde.

Je kent koraalriffen,
je hebt al veel koraal gezien

op het strand,
tijdens het snorkelen.

Je weet dat koralen
wonderlijke plaatsen zijn,

vol leven, grote dieren,
kleine dieren, sommige vriendelijk,

sommige gevaarlijk,
haaien, walvissen en zo,

die tegen de mens
beschermd moeten worden.

Geweldige plekken,
maar je weet vast niet

dat in het heel diepe deel
van de oceaan

vulkaanuitbarstingen voorkomen.

De meeste vulkanen
staan op de zeebodem

meer dan 80 procent.
Er is zelfs vuur,

vuur diep in de oceaan,
op dit ogenblik.

Overal, in de Stille, Atlantische
en Indische oceaan

daar, op de oceaanbodem,
worden rotsen vloeibaar.

Dus je hebt eigenlijk golven
op de oceaanbodem.

Je denkt dat er niks kan leven,
maar als we beter kijken,

vinden we leven op zelfs de diepste,
donkerste plaatsen op aarde,

waaruit blijkt
dat het leven er echt graag wil zijn.

Wonderbaarlijk dus.

Telkens als we
naar de zeebodem gaan

met onderzeeërs en robots,

zien we meestal
verrassende dingen,

soms overdonderend
en soms revolutionair.

Je ziet die plas water daar

rond het water zie je
een kleine klif

er is een klein,
wit zandstrand.

We komen dichterbij.
Je ziet dat strand iets beter,

wat golven op dat water,
daar beneden.

Wat zo speciaal is aan dit water, is

dat het op de bodem van
de Golf van Mexico is.

Je zit dus in een onderzeeër,
kijkt uit het raam en

je ziet een kleine vijver in de zee.

We zien vijvers, meren, rivieren --

hier is een rivier op
de bodem van de oceaan

die loopt van linksonder
naar rechtsboven.

Daar stroomt dus water door.

Dit verbaasde ons enorm:
hoe kan dit op de bodem?

Je bent in de oceaan,
je kijkt naar meer water.

En sommige dieren leven
enkel in dat water.

Dus de bodem van de oceaan --

ik houd van deze kaart,
met de bergketen midden in de oceaan.

Die bergketen is de grootste ter wereld,

Hij heet de mid-oceanische rug --

80.000 km lang, en we hebben er
amper naar gekeken.

We vinden er duizenden valleien,

groter, breder, dieper
dan de Grand Canyon.

We vinden er onderwatermeren,
rivieren en watervallen.

De grootste waterval op aarde

zit in de oceaan vlakbij IJsland.

Allemaal in de 5 procent
die we verkend hebben.

Het probleem met de oceaan is

dat je technologie nodig hebt
om ze te kunnen verkennen.

Niet alleen technologie,
want het is niet alleen ik,

niet één persoon,
maar een team.

Je moet het talent hebben
én het team.

Je hebt de technologie nodig,
in dit geval ons schip, Atlantis,

en de onderzeeër, Alvin.

Binnen die onderzeeër
-- Alvins lancering --

zijn er drie mensen.
Zij worden het dek op gereden.

Er zijn 47 anderen, die zorgen
dat iedereen veilig is.

Iedereen op die onderzeeër
denkt nu hetzelfde:

had ik toch nog
naar de wc moeten gaan?

Want je zit er tien uur in --

tien uur in die kleine bol.

Met zijn drieën samen
en verder niemand in de buurt.

Je gaat het water in en
eenmaal daar is het fantastisch.

Er is een mooie blauwe kleur
die je binnendringt.

Je hoort niets meer
van het schip boven,

alleen de ping van een sonar.

Er zit een sonar op de iPhone --

diezelfde ping gaat
naar de bodem en terug.

Duikers controleren de onderzeeër
of de buitenkant goed is

en zeggen: "Gaan".

Je gaat naar de zeebodem.
Het is een fantastische reis.

Twee en een half uur lang
daal je af naar de bodem.

en twee uur daarvan
is het stikdonker.

En wij maar denken dat er geen leven
mogelijk was in die wereld.

Maar kijk: we vinden fantastische dingen.

Helamaal beneden --
we noemen dit "mid-water" --

van onder tot boven in de zee
vinden we leven.

Waar we ook stoppen
en naar leven zoeken.

Ik zal wat kwallen laten zien,

omdat ze echt
de meest coole wezens op aarde zijn.

Kijk naar dat ding dat gewoon
zijn armen laat zwaaien.

Die lijkt op een kleine kreeft.

Die is alsof al die dieren
met hun monden aan elkaar zitten.

Het zijn koloniedieren.

Sommige dieren zijn piepklein,
sommige groter dan dit podium.

Fantastische dieren
en je kan ze niet vangen met een net.

We moeten daar heen met onze camera's
en naar ze kijken.

Dus elke keer dat we gaan,
vinden we nieuwe soorten.

De oceaan zit vol met leven.

Maar in het diepste deel
van de oceaan,

bij die bergketen,
vinden we hete bronnen

en wisten zeker,
want dit is giftig water,

het is diep genoeg
om de Titanic te verpletteren,

als een leeg bekertje in je hand.

We wisten zeker dat er
geen leven kan zijn,

maar toch vinden we het
met een grotere variatie en dichtheid

dan in het tropisch regenwoud.

Dus met één blik uit het raam
ontdekken we iets

dat alles op de proef stelt van
wat we denken te weten

over het leven op aarde.

En dat is dat zonlicht
geen noodzaak is voor leven.

Er zijn daar ook grote dieren
-- sommige lijken bekend.

Die daar heet Dombo. Hij is leuk.
Dombo is fantastisch.

En deze, o man, ik wilde dat ik hier
meer beelden van had.

We willen een expeditie ondernemen
om dit te bekijken

en over een jaar
lukt dat misschien.

Ga online en kijk het na.

Vampyroteuthis infernalis.
de Vampierinktvis.

Ongelooflijk gaaf.

In de duistere diepzee heeft hij
gloeiende tentakels,

dus als ik doe als hij,
steek ik mijn armen uit in het donker

je ziet die
kleine gloeiende dingen daar.

Ondertussen kom ik je halen.

Wil hij ontsnappen,
heeft hij gloeiende bollen

op zijn kont die lijken op ogen.

Gloeiende ogen op zijn kont.
Hoe gaaf is dat?

Het is een fantastisch dier.
(Gelach)

Vampierinktvis, want als hij
zich wil beschermen,

trekt hij een zwarte cape
over zich,

en rolt zich in een bal.
Te gek dier.

Dit schip, "het droomschip"
-- in april honderd jaar geleden,

had dit schip in New York
moeten aankomen: de Titanic.

Ik deelde de leiding
over een expeditie daar naartoe.

We leren zo veel over dat schip.

Titanic is een interessante plek
voor biologie,

want dieren
komen wonen in de Titanic.

Microben eten zelfs
de scheepsromp op.

Dat is waar Jack de koning
van de wereld was, op de boeg.

Dus we doen het goed en
wat echt opwindend is,

is dat we op een dag
een virtuele Titanic maken, zodat je thuis

met je joystick en hoofdtelefoon

zelf de Titanic kan verkennen.

Dat is wat we willen maken --

een virtuele wereld,
zodat niet ik

of een ander de wereld verkent,
maar jijzelf.

Jij verkent de wereld zelf.

Dit is waar het op neerkomt.

De oceanen zijn onderkend.

Ik kan niet genoeg benadrukken
hoe belangrijk dat is,

omdat ze belangrijk zijn
voor ons.

Zeven miljard mensen leven
op deze planeet

en wij hebben allen te maken
met de zee, omdat het

de lucht bepaald die je ademt,
het water dat je drinkt,

het voedsel dat je eet.

Dit alles komt terug
bij de oceaan

en dit is iets dat we
nog niet eens hebben verkend --

vijf procent.

Wat ik je wil meegeven, is

dat in die 5 procent die ik liet zien,
veel cools was,

maar dat we bij elke duik
meer cools vinden.

We ontdekken steeds
wat nieuws over de zee.

Dus wat zit in
de andere 95 procent?

Hebben we alles gevonden
of zit er nog meer spannends?

En ik kan je vertellen dat
de oceaan vol verrassingen zit.

Er is een mooi citaat van Marcel Proust:

"De echte ontdekkingsreis bestaat niet
uit nieuwe landschappen te zoeken,

maar ze met
nieuwe ogen te zien."

Dus ik hoop dat
door dit te laten zien

je met andere ogen
naar deze planeet kijkt

en dat je er anders
over zult denken.

Dankjewel.

(Applaus)