Return to Video

Πώς δημιουργείται το τσουνάμι - Άλεξ Τζέντλερ

  • 0:07 - 0:11
    To 479 π.Χ., όταν οι Πέρσες
    στρατιώτες πολιορκούσαν
  • 0:11 - 0:13
    την Ελληνική πόλη Ποτίδαια,
  • 0:13 - 0:15
    η παλίρροια υποχώρησε πολύ
    περισσότερο απ' ό,τι συνήθως,
  • 0:15 - 0:18
    αφήνοντας έτσι έναν βολικό
    δρόμο για την εισβολή.
  • 0:18 - 0:20
    Αλλά δεν ήταν καλοτυχία.
  • 0:20 - 0:21
    Πριν διασχίσουν τον μισό δρόμο,
  • 0:21 - 0:23
    τα νερά επέστρεψαν με ένα κύμα μεγαλύτερο
  • 0:23 - 0:25
    απ' ό,τι είχαν δει ποτέ τους,
  • 0:25 - 0:27
    πνίγοντας τους επιτιθέμενους.
  • 0:27 - 0:29
    Οι Ποτιδαίοι πίστεψαν πως σώθηκαν
  • 0:29 - 0:31
    από την οργή του Ποσειδώνα.
  • 0:31 - 0:33
    Αλλά στην πραγματικότητα
    αυτό που τους έσωσε
  • 0:33 - 0:36
    είναι το ίδιο φαινόμενο
    που κατέστρεψε πολλούς άλλους:
  • 0:36 - 0:37
    ένα τσουνάμι.
  • 0:37 - 0:40
    Αν και τα τσουνάμι είναι γνωστά
    σαν παλιρροιακά κύματα,
  • 0:40 - 0:42
    είναι κατ' ουσίαν άσχετα
    με την παλιρροιακή δραστηριότητα
  • 0:42 - 0:46
    που σχετίζεται με τις βαρυτικές δυνάμεις
    του ήλιου και της σελήνης.
  • 0:46 - 0:50
    Τα τσουνάμι είναι απλώς μεγαλύτερες
    εκδόσεις των κανονικών κυμάτων.
  • 0:50 - 0:51
    Έχουν κοιλίες και κορυφές,
  • 0:51 - 0:53
    και αποτελούνται όχι από κινούμενο νερό,
  • 0:53 - 0:56
    αλλά από κινούμενη ενέργεια
    δια μέσου του νερού.
  • 0:56 - 0:59
    Η διαφορά είναι
    στην προέλευση της ενέργειας.
  • 0:59 - 1:00
    Για τα κανονικά ωκεάνια κύματα,
  • 1:00 - 1:02
    προέρχεται από τον άνεμο.
  • 1:02 - 1:04
    Επειδή αυτός επηρεάζει
    μόνο την επιφάνεια,
  • 1:04 - 1:06
    τα κύματα έχουν περιορισμένο
    μέγεθος και ταχύτητα.
  • 1:06 - 1:10
    Αλλά τα τσουνάμι προκαλούνται
    από ενέργεια που πηγάζει υποθαλάσσια,
  • 1:10 - 1:11
    από μια ηφαιστειακή έκρηξη,
  • 1:11 - 1:13
    μια υποθαλάσσια κατολίσθηση
  • 1:13 - 1:14
    ή πιο συχνά,
  • 1:14 - 1:16
    έναν σεισμό στον ωκεάνιο πυθμένα
  • 1:16 - 1:19
    που προκαλείται όταν
    οι τεκτονικές πλάκες γλιστρούν,
  • 1:19 - 1:22
    απελευθερώνοντας μια τεράστια
    ποσότητα ενέργειας στο νερό.
  • 1:22 - 1:24
    Αυτή η ενέργεια ταξιδεύει
    έως την επιφάνεια,
  • 1:24 - 1:26
    μετακινώντας το νερό και σηκώνοντάς το
  • 1:26 - 1:28
    πάνω από το κανονικό επίπεδο της θάλασσας,
  • 1:28 - 1:30
    αλλά η βαρύτητα το τραβάει κάτω
  • 1:30 - 1:33
    και αναγκάζει την ενέργεια
    να διαδοθεί οριζόντια.
  • 1:33 - 1:35
    Έτσι, το τσουνάμι γεννιέται
  • 1:35 - 1:38
    και κινείται με πάνω
    από 800 χιλιόμετρα την ώρα.
  • 1:38 - 1:39
    Όταν είναι μακριά από την ακτή
  • 1:39 - 1:41
    το τσουνάμι εντοπίζεται δύσκολα,
  • 1:41 - 1:44
    αφού κινείται σε όλο το βάθος του νερού.
  • 1:44 - 1:45
    Αλλά όταν φτάνει σε ρηχά νερά
  • 1:45 - 1:48
    συμβαίνει μια αναδίπλωση του κύματος.
  • 1:48 - 1:50
    Επειδή υπάρχει λιγότερο νερό να κινηθεί,
  • 1:50 - 1:53
    αυτή η τεράστια ποσότητα ενέργειας
    συμπιέζεται.
  • 1:53 - 1:55
    Η ταχύτητα του κύματος μικραίνει
  • 1:55 - 1:59
    όσο το ύψος του αυξάνει ως και 30 μέτρα
  • 1:59 - 2:00
    Η λέξη τσουνάμι,
  • 2:00 - 2:02
    που στα Ιαπωνικά σημαίνει
    «κύμα του λιμανιού»,
  • 2:02 - 2:04
    προέρχεται από το γεγονός ότι παρατηρείται
  • 2:04 - 2:05
    μόνο κοντά στην ακτή.
  • 2:05 - 2:08
    Εάν το κατώτερο σημείο του τσουνάμι
    φτάσει πρώτο στην ακτή
  • 2:08 - 2:10
    το νερό θα τραβηχτεί περισσότερο
    από το κανονικό
  • 2:10 - 2:13
    πριν χτυπήσει το κύμα, που μπορεί
    να είναι παραπλανητικά επικίνδυνο
  • 2:13 - 2:16
    Το τσουνάμι όχι μόνο πνίγει
    ανθρώπους κοντά στην ακτή,
  • 2:16 - 2:20
    αλλά ισοπεδώνει κτίρια και δέντρα
    σε μεγάλη απόσταση,
  • 2:20 - 2:22
    ειδικά σε περιοχές με χαμηλό υψόμετρο.
  • 2:22 - 2:23
    Και σαν να μην έφτανε αυτό,
  • 2:23 - 2:25
    όταν υποχωρήσει το νερό
  • 2:25 - 2:27
    παρασύρει μαζί του τα χαλάσματα
  • 2:27 - 2:30
    και οτιδήποτε ή οποιονδήποτε άτυχο
  • 2:30 - 2:31
    βρεθεί στο πέρασμά του.
  • 2:31 - 2:34
    Το 2004, το τσουνάμι στον Ινδικό Ωκεανό
  • 2:34 - 2:37
    ήταν μία από τα πιο θανατηφόρες
    φυσικές καταστροφές στην ιστορία,
  • 2:37 - 2:40
    σκοτώνοντας πάνω από 200.000 άτομα
    σε όλη τη νότια Ασία.
  • 2:40 - 2:42
    Πώς μπορούμε να προστατευτούμε
  • 2:42 - 2:45
    απέναντι σε αυτή την καταστροφική
    δύναμη της φύσης;
  • 2:45 - 2:46
    Οι άνθρωποι προσπαθούν
  • 2:46 - 2:50
    να σταματήσουν τα τσουνάμι
    με τοίχους, αντιπλημμυρικές θύρες
  • 2:50 - 2:52
    και κανάλια που θα εκτρέπουν το νερό.
  • 2:52 - 2:53
    Δεν είναι όμως πάντα αποτελεσματικά.
  • 2:53 - 2:56
    Το 2011, ένα τσουνάμι πέρασε το φράγμα
  • 2:56 - 2:59
    που προστάτευε το πυρηνικό
    εργοστάσιο της Φουκουσίμα στην Ιαπωνία,
  • 2:59 - 3:01
    προκαλώντας
    πυρηνικό ατύχημα, επιπρόσθετα
  • 3:01 - 3:04
    από τον χαμό 18.000 ανθρώπινων ζωών.
  • 3:04 - 3:06
    Πολλοί επιστήμονες και πολιτικοί
  • 3:06 - 3:09
    επικεντώνονται στην έγκαιρη ανίχνευση,
  • 3:09 - 3:12
    παρακολουθώντας την υποθαλάσσια
    πίεση και τη σεισμική δραστηριότητα,
  • 3:12 - 3:14
    εγκαθιστώντας παγκόσμια
    δίκτυα επικοινωνίας
  • 3:14 - 3:16
    για μια γρήγορη προειδοποίηση
    του κινδύνου.
  • 3:16 - 3:19
    Όταν η φύση είναι τόσο ισχυρή
    για να τη σταματήσουμε,
  • 3:19 - 3:22
    το ασφαλέστερο είναι
    να μην βρεθούμε στον δρόμο της.
Title:
Πώς δημιουργείται το τσουνάμι - Άλεξ Τζέντλερ
Speaker:
Alex Gendler
Description:

Δείτε ολόκληρο το μάθημα στο: http://ed.ted.com/lessons/how-tsunamis-work-alex-gendler

Το τεράστιο κύμα ενός τσουνάμι μπορεί να φτάσει σε ύψος τα 30 μέτρα, κινούμενο με ταχύτητες πάνω από 800 km/h -- ένας επικίνδυνος συνδυασμός για οποιονδήποτε ή οτιδήποτε βρεθεί στο δρόμο του. Ο Άλεξ Τζέντλερ παρουσιάζει λεπτομερώς τις αιτίες δημιουργίας αυτού του «πανύψηλου τρόμου» και εξηγεί πώς οι επιστήμονες προσπαθούν να μειώσουν τις καταστροφικές του συνέπειες στο μέλλον.

Μάθημα από τον Άλεξ Τζέντλερ, κινούμενη απεικόνιση από τα Augenblick Studios.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
03:37
Chryssa R. Takahashi edited Greek subtitles for How tsunamis work
Chryssa R. Takahashi edited Greek subtitles for How tsunamis work
Chryssa R. Takahashi edited Greek subtitles for How tsunamis work
Chryssa R. Takahashi approved Greek subtitles for How tsunamis work
Chryssa R. Takahashi edited Greek subtitles for How tsunamis work
Chryssa R. Takahashi edited Greek subtitles for How tsunamis work
Ioannis Leontaridis edited Greek subtitles for How tsunamis work
Ioannis Leontaridis edited Greek subtitles for How tsunamis work
Show all

Greek subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.